جنگنده ها

پروژه جنگنده نسل پنجم ترکیه جنگنده تی اف – ایکس

پروژه جنگنده نسل پنجم ترکیه جنگنده تی اف - ایکس

آیا ترکیه می تواند F-35 خودش را بسازد؟

خروج اخیر ترکیه از برنامه F-35، حدس و گمان های زیادی را برای برنامه های خرید آنکارا به وجود آورد. هواپیمای SU-35، Typhoon، SaabJass39 Grippen به عنوان جاگزین های آینده برای F-35 به شمار می آمدند مخصوصا SU-35  که گزینه خوبی به شمار می رفت زیرا که ترکیه با وارد کردن سیستم S400 روسیه روابط دیپلماتیک خوبی را ایجاد کرده بود اما اکنون معلوم شد که صنعت دفاعی ترکیه راه کاملا متفاومتی را دنبال می کند: داشتن هواپیمای بومیِ نسل پنجم که توسط خودش ساخته شده باشد.

صنایع هوافضای ترکیه یک مدل اولیه از موتور دوقلوی جنگنده ی TF-X را ماه پیش در نمایشگاه هوایی پاریس به نمایش گذاشت. Temel Kotil مطمئن است که TF-X در دهه ی آتی وارد مرحله تولید خواهد شد. او درهنگام پرده برداری از هواپیما گفت: “هواپیمای ما در واقع یک ماکت است ولی در سال 2023 یک هواپیمای واقعی ساخته خواهد شد و اولین پرواز در سال 2025 خواهد بود و در نهایت، در سال 2028 در سرویس قرار خواهد گرفت.” پیش بینیِ خوشبینانه ی Kotil ناشی از مشارکت قبلی صنایع هوافضای ترکیه در برنامه F-35 است. او همچنین گفت: “دررابطه با F-35، شرکت من درحال ساخت بدنه اصلی هواپیما (fuselage) است. این به این معناست که از نظر تولید، ما این قدرت را داریم که جنگنده را بسازیم.”

برخی از ویژگی های TF-X عبارتند از: حداکثر سرعت 2 ماخ، شعاع عملیاتی موثر 600 مایل، ماکزیمم وزن هنگام تیک آف 60,000 پوند. به بیان دیگر، TF-X نه تنها از نظر بدنه مشابه F-35 است بلکه از نظر سخت افزاری هم مشخصات مشابهی دارد. کپی کردن طراحی F-35 کار مقرون به صرفه ای به نظر می رسد اما برگ برنده F-35 همیشه Avionics Package بوده است که هم به f-35 امکان ادغام اطلاعات را می دهد و هم توانایی این که به عنوان آواکس عمل کند. چون زمان ساخت TF-X به زمان ساخت F-35 نزدیک است، این امکان بیشتر وجود دارد که ترکیه منابع کافی و مجوز برای کپی کردن Avionics نداشته باشد. به همین دلیل TF-X تمام ضعف های F-35 را به ارث می برد درحالی که در کپی برداری از نقاط قوت آن ناموفق است. ولی مسئله همکنون این است که ایا دیگر واقعا برنامه تی اف –ایکس به شکل قبلی قابل اجرا است. امریکا رسما خروج ترکیه از برنامه اف35  را اعلام کرد و اگرچه اعلام نکرد که ترکیه نمیتواند با شرکتهای امریکا سر برنامه جنگنده نسل5 خود همکاری کند ولی مسئله فراتر از این حرفها است.

تی اف-ایکس

با این حال، یک مشکل مهم تر وجود دارد که حرکت ترکیه به سمت هواپیماهای نسل پنجم را مختل می کند و آن هزینه بسیار گزاف ساخت این هواپیماست. برنامه ساخت TF-X هزینه ی اولیه ای به مقدار 13 میلیارد دلار نیاز دارد اما درگیری ترکیه با یکی از کارخانه های اصلی سازنده قطعات، باعث شده است که این هزینه ی بالا حتی بیشتر شود. شرکت رولز رویس (شرکت سازنده خودرو و موتور هواپیما) نزدیک بود که به طور مشترک با ترکیه بر روی موتور TF-X کار کند اما درگیری های ادامه دار بر سر مالکیت اصلی موتور باعث شد رولز رویس از پروژه بیرون بیاید و به همکاری پایان دهد. این کار باعث نگرانی بیشتر ترکیه برای تامین نیازهای خود شد. همچنین استفاده از موتور F-110 به عنوان جایگزین با شکست روبرو شد زیرا ترکیه واهمه دارد که اگر از قطعات آمریکایی استفاده کند با تحریمات آمریکا مواجه شود.

تی اف – ایکس جنگنده ای است تحت تاثیر اف35 اگرچه شباهتهای نیز به اف22 دارد. در واقع ترکیها دنبال یک طرح  ارزانتر از اف35 بودند  از این رو به سراغ طرحی با دو متموتوره ور رفتند که اگرچه  موتور ضعیفتر بود ولی در عوض دو موتور بودن ان برایشان امتیازی به حساب می امد .انها چندین مناقصه برای تامین کننده موتور برگذار کردند ولی تا کنون نتیجه درستی نداده است. پرنده دارای  ورود هوا در کنار بدنه و دو سکان عمودی وی شکل  است و به گفته خود  ترکیها پنهانکاری  ان در انداز اف35 است. مسئله مهم این است ترکها روی اف35 برای توسعه  این طرح بسیار حساب کردند. انها قرار بود بدنه اف35 را بسازند برای اف35 خود سلاح اختصاصی توسعه دهند و بخش از الکترونیک را نیز در داخل تولید شود که همه انها به نوعی  در پروژه جنگنده ملی نقش داشت حالا با از دست رفت اف35 انها باید یا ریسک این مسئله را بپذیرند  که ادامه همین طرح به همین شکل ممکن است باعث شود امریکا هر جای کار انها را رها کنند زیرا انها دیگر شریک اف35 نیستند از طرفی تغیر این طرح و جایگزینی  تجهیزات  با ، تجهیزات  ساخت دیگر کشورها کار سختی است اول اینکه انها باید با در نظر گفتن الگوی نیروی هوایی ترکیه و الگوی طراحی این جنگنده که یک الگوی فناوری غربی است،  رو به اروپا بکنند که حال معلوم هم نیست انها  بتوان برخی از فناورهای را دست که در ابعاد  فناوریهای اف35 به دست اورند از طرفی هزینه بسیار بالای برای  از نوع  طراحی برخی بخشها نیز باید بدهد و یا اینکه طرح را کلا رها  کنند از این رو بیرون امدن ترکیه از برنامه اف35 چیزی فراتر از این حد است  که انها فوقش به دنبال  خرید یک جنگنده جدید بروند  زیرا ترکها نتنها قرار بود بخشهای از اف35 را تولید  کنند که همکنون  این برنامه لغو شده وده ها هزار فرصت شغلی از بین رفته بلکه دیگر برنامه انتقال بسیار از فناوری های  پر ارزش هم دیگر رها شده و انها عملا با یک طرح بومی مواجه هستند که برنامه ان به شکلی قبلی ممکن نیست الا اینکه باز در رابطه سیاسی انها با امریکا اتفاقی بیفتد و انها به اف35 دسترسی پیدا کنند

در هر صورت بخش دفاع ترکیه در حال کار کردن روی TF-X است. بنا برگفته رسانه های ترکیه، 400 فروند سفارش بعد از نمایشگاه پاریس ثبت شده است.

علاقه بسیار زیاد ترکیه به ساخت هواپیمای بومی خود از سال 2010 و همچنین تنش های اخیر این کشور با ناتو، میل این کشور را به ساخت TF-X دوچندان کرده است. با این حال مشکلات فنی و مالی زیادی وجود دارد که مسیر ترکیه را به شدت سخت می کند.

مقالات مشابه

اشنایی با محصولات دفاعی ساخت ترکیه

نیروی هوایی ترکیه

 

نویسنده و مترجم: معین پورحسین

منبع: nationalinterest.org/blog/buzz/could-turkey-build-their-very-own-f-35-stealth-fighter-71346

نوشته های مشابه

‫13 نظرها

  1. آبا ترکیه دیدگاه استقلال گونه به این طرح دارد یا که استفاده از دیگر طرح و پرژه مشابه … بخصوص همان گونه که در مقاله گفته شد با خروج از برنامه اصلی اف 35 هم هزینه پرژه افزایش می آیید و هم زمان

  2. ترکیه باخرید تجهیزاتی من جمله از همه مهمترسامانه موشکی s400ازروسها باآمریکا و بطور با اعضای ناتو سرشاخ شد ومیتونست باکمی سیاست یک بام و دوهوا تکنولوژی پروژه f35مشارکت خوبی داشته باشه و یا حداقل اگرسهمی هم تو ساخت و پیشبر اون پروژه تجربیات قابل توجهی کسب کنه و باخرید اف۳۵ حتی به تعداد کم به بهانه قوی کردن نیروی هواییش واسه چنین روزی برنامه ریزی میکرد ومثل حالا که کنار گذاشته شده و مطمئنن کشوری دیگری جایگزین ترکیه شده میتونستن حداقل الگوی کلی از تمام قسمتها برای های کپی کردن داشته باشندبعدشم پروژه f35 پروژه ای هست با هزینه های سنگین وقیمت تمام شده بالا که هرکشوری قادر به خرید اش نیست ترکیه میتونه اگه هواپیمای مثلا بومی خودشو میخاد داشته باشه از ادغام کردن چند قسمت از هواپیماهای مختلف کارشو شروع کنه بدنه اف ۳۵،موتورهای سوخو ویا حتی از چینی ها کمک بگیره واسه تامین موتور این هواپیما مثلا بومیشون وسیستم های الکترونیکی سوخو۷۵دیگه نگرانی جازدن و پاپس کشیدن آمریکایها هم در دل نداره بخاد هرلحظه ترس کنار کشیدن و تحریم قطعات رو داشته باشه.البته روسها هم همچین قابل اعتماد واسه سرمایه گذاری نیستن واسه ریسک کردن باید محتاد بود پاکستان و چین هم هواپیمای ارزان قیمتی بامشارکت هم تولید میکنند که خب البته نسبت به قیمت هواپیمای چینی پاکستانی و امکانات سطح پایینی که داره مناسبه هم واسه به خدمت گرفتن نیروهوایی داخلی خودشون هم واسه صادرات و فروش به کشورهایی که دنبال کیس هایی به مراتب قیمت مناسب تر وارزان تر.

  3. خیلی بچگانه است که فکر کنیم ترکیه میتواند تا 2028 یک جنگنده پنهانکار موفق بسازد. هیچ کدام از زیرساخت های این کشور توان تحقق چنین کاری و نداره. دوم اینکه همه فکر میکنن حالت ایرودینامیکی خاص پنهانکاری یعنی قابلیت پنهانکاری. خیر … اصلی ترین شاخصه پنهانکاری پوشش بدنه با ماده فوق پیشرفته کربنی که هم ساختش پیچیدست و تازه در مرحله بعدی میزان قدرت و دوام ان . که تا انجا که من میدونم حتی روس ها و چینی ها هنوز داخلش موندن. چه رسد به ترکیه

    1. حق باشماس ولی ترکها اخیرا خیلی خوبرعمل کردن و جهش های خوبی داشتن،بنده هم قبل ترها مثل شما فکر می کردم.

  4. ترکیه واقعا در بین کشورها نشون داد این عرضه را داره که خودشو بالا بکشه اولا ترکیه با داشتن نخست وزیری چون اردوغان و الان شده رئیس جمهور ترکیه که فردی واقعا دلسوز برای پیشرفت ترکیه البته با حمایت مردم هوشیار حالا من با سیاست داخلی ترکیه کاری ندارم ولی واقعا این کشور در عرض این هشت و نه سال خودشو در رده کشورهای پیشرفته قرار داد که نه نفتی داشت نه معادن چشم گیری ولی با این حال کشور عالیه ولی ی اشتباه بزرگی اردوغان کرد این بود که در مورد خرید s400 پشت به آمریکا کرد با اینکه میدونست روسیه کشور قابل اعتمادی نیست چون روسیه تا احساس خطر کنه ترکیه رو به پوست پیاز میفروشه نباید پشت به آمریکا میکرد هم جایگاهش در ناتو به تزلزل می افته هم اون ارزش اولیه خود رو در بین کشورهای اروپایی و غربی از دست میده ترکیه در مورد هواپیما های f35 اشتباه غیر قابل برگشتی کرد چون رفته رفته ترکیه به انزوا خواهد رفت البته این نظر شخصی منه

  5. با تمام حرف و حدیث ها باید دید زمان چه چیز رو برای اونا(و راوبطشون با آمریکا طبعا) به ارمغان میاره از همه مهمتر اینه که تا اون موقع چقدر قدرت سیاسی نظامی ترکیه رشد کرده برنامه های آینده معمولا پر فراز نشیب هستن(حتی برای کشوری مثل آمریکا با 760 میلیارد بودجه نظامی)و دید در آینده چی میشه تصمیم گیری الان خیلی زوده

  6. ترکیه دیر یا زود روابطش با امریکا رو ترمیم می کنه و به دامان ناتو بر می گرده

  7. ضمن تشکر از شما به خاطر پرداختن به این موضوع . ترکیه به غیر این پرژه. هواپیما جت کوچک که مناسب عملیات ضد تروستی هستش در حال ساخت داره . و یک پروه ساخت یک پهباد بزرگ که می تونه اندازه اف 16 مهمات حمل کنه چند هفته قبل رونمایی کرد می خواستم در مورد اون ها هم لطف بکنید مطلب بنوسید . در مورد هواپیمای جنگنده ملی نسل پنجم ترکیه هم باید بگم . ترکیه در سال 2002 وارد پروه ساخت اف 35 شد و مهندسان ترک در ساخت اف 35 نقش داشتن . یک جورای تجربه ساخت هواپیمای جنگی پشرفته رو دارند . و در سال 2010مهندسان تروک به ریس جمهور ترکیه این موضوع اعلام کردن که توانایی ساخت هواپیمای جنگنده پشرفته رو دارند . ریس جمهور ترکیه با این پرژه موافت کرد . این جوری نبود که ترکیه بخواد یک دفعه بخواد هواپیمای جنگی بسازه . پشنهاد ساخت جنگنده نسل پنجمی رو مهندسان تروک مطرح کردن . و یک زمان بندی 20 سال هم برای طراحش کذاشتن . و سال 2019 هم ماکت این جنگنده نسل پنجمی رو در نمایشگاه هوایی پاریس به نمایش گذاشتن . و هزاران خبرنگار از سراسر دنیا این هواپیما رو در رسانه های کشور های مختلف پوشش دادن . فکر می کنید ترکیه اگه مطمین نبود که از پس ساخت این هواپیمای پشرفته بر نمی یاد ماکت این هواپیما رو در مشهورتین و موتبر ترین نماشگاه دنیا در پارس به نمایش می گذشت ؟ معلوم که نه . مهندسان تروک تمام قسمت ها و حتی موتور این هواپیمای رو ساختن . ولی ترکیه دنبال بهترین موتور جهان برای این هواپیما هستش . موتور جت ساخته شده در ترکیه خیلی نمی تونه با موتور جن پشرفته جهان رقابت کنه . اگه مجبور بشن از موتور ساخت ترکیه استفاده خواهند کرد . اگه هم تونست یک موتور جت پشرفته در جهان براش خریداری می کند. کلا در این مورد به نظر من هیچ مشکلی وجود نداره . در اخر تشکر از شما به خاطر زحماتون . موفق باشید

  8. جالبه ترکیه یه جنگنده نساخته که پرواز کنه اونوقت این ماکت نیست و در آینده پرواز خواهد کرد ولی شما به قاهر ماکت میگید ایران اگه f-5 تولید می کنه موتورش رو خودش می سازه

  9. برای یه ماکت بیگانه که معلوم نیست کی عملیاتی بشه خوب مقاله
    مینویسید به ایران که میرسه فقط یه گوشه از یکی از مقاله هاتون دو خط مینویسین در فلان سال یه ماکتی به نام قاهر ساختن و تمام.!!!

همچنین ببینید

بستن
دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن