پدافند هوایی

سامانه پدافند ارتفاع پایین سام7 و سام 14 استرلا

سامانه پدافند ارتفاع پایین سام7 و سام 14 استرلا

سامانه پدافند ارتفاع پایین سام7 و سام 14 استرلا

بعد از پایان جنگ جهامی دوم شوروی دکتورین نظامی  پدافندی  خود را ایجاد کرد. بر اساس این دکترین باید با حملات بمب افکنهای اتمی امریکا در ارتفاع بالا مقابله شود  از این رو سامانه های ارتفاع بالای مثل سام 1 و سام 2 ساخته شد.ولی جنگ کره نشان داد که تمام جنگ،  جنگ اتمی نیست و خطر بمب باران های  متعارف ارتفاع پایین بسیار بیشتر از حملات بمب افکنهای اتمی در ارتفاع بالا است. از این شوروی دست به طراحی سامانه های ارتفاع متوسط و پایینی چون چون  3 و سام6 و 8  و شیلیکا زد.

همچنین در دهه 1960 خطر بالگرد های مسلح شده و جت های پشتیبانی   هوایی نزدیک  برای نیروی زمینی بسیار بزرگ به نظر می امد (البته واقعا بزرگ بود و است ) و از طرفی شوروی اطلاع یافته بود که امریکا موشک  پدافندی شانه پرتاب FIM-43  رد ای را برای نیرو های پیاده خود توسعه داده است . از این رو در سال 1964 کمپانی او کی وی شوروی شروع به کار روی سامانه شانه پرتاب پدافندی کرد. در مرحله نخست  مشکلاتی وجود داشت برای نمون  شوروی برای کوچک کردن کاونده فروسرخ  ، انقدر که بر روی موشک  اینچنین کوچک نصب شود دچار مشکل بود ولی در نهایت  موشک جدید در سال 1968 وارد خدمت شد.

موشک جدید  در شوروی 9 کا 32 استرالا2 نامیده شد و ناتو به ان نام سام 7 گرایل  داد.

سام 7 یک سامانه لوله پرتاب و سوخت  جامد هدایت شونده است. لانچر پرتاب  شامل    یک موشک در درون خود،  باتری حرارتی  استوانه ای  از نوع 9 بی 17  که زیر لوله قرار میگرفت. موشک با لانچر تولید می شد  ولی میشد  لانچر را تا 5 بار دیگر پر کرد و  استفاده کرد.

موشک دارای سامانه هدایت فروسرخ است.کاونده در سر موشک قرار دارد. در زمان درگیری  کار بر سر موشک را(یا سر لانچر پرتاب را)به طرف هدف گرفته که بهتر است  این کار زمانی انجام شود که پشت جنگنده به شماست(خروجی موتور در دید مستقیم است) ویا اینکه  از پهلو ان را نشان گرفت.کاربر یک بار ماشه را تا نیمه می فشارد   ولی در این مرحله موشک شلیک نمی شود و در واقع تنها این کاونده موشک است که به دنبال هدف می گردد. اگر موشک هدف را کسب کند یک صدای بوق و یک چراغ سبز روی لانچر  به کاربر نشان میدهد که هدف کسب شده و باید موشک را شلیک کرد و کاربر با کشیدن ماشه موشک را شلیک میکند یک روش دیگر نیز برای استفاده بر علیه اهداف سریع  وجود دارد  که شامل کشیدن ماشه و نگهداشتن ان در مرحله نخست و  شلیک موشک  بدون قفل به طرف هدف است و بعد از شلیک کاونده موشک  به دنبال هدف در اسمان گشته تا بتواند ان را پیدا کند.

زمان قفل کاونده بر روی هدف بین 4 تا 6 ثانیه است. باتری که برای  فعال کردن کاونده در لانچر کار گذاشته شده  برای  40  ثانیه   شارژ دارد. از این رو باید در بهترین حالت  ممکنه دست به هدفگیری  و اتش زد . برای  یک کاربر حرفه ای به کار انداختن  کل  سیستم و  اتش  6 تا 10 ثاینه وقت لازم است

لانچر پرتاب موشک سام7. در این تصویر به خوبی در درون لوله روپوش شیشه ای کاونده فروسرخ و در زیر لوله باتری لانچر قابل دیدن است
لانچر پرتاب موشک سام7. در این تصویر به خوبی در درون لوله روپوش شیشه ای کاونده فروسرخ و در زیر لوله باتری لانچر قابل دیدن است

 موشک دارای  دو  پیشرانه است، یکی برای پرتاب موشک  از لوله و دیگری  حرکت  به سوی  هدف، موتور  اول  تمامی سوخت خود را در درون لوله پرتاب سوزانه و با ایجاد یک نیروی پرتاب  موشک را از لوله به بیرون پرتاب کرده و زمانی که حدود  50 متر(زمان 0.3 ثانیه )  از کاربر  دور شد راکت اصلی روشن می شود .بلافاصله  بعد از پرتاب دو  ردیف بالچه  در جلو و عقب موشک به صورت جمع شونده است باز می شود . موتور اصلی  موشک را به سرعت 430 متر بر ثاینه رسانده  . موتور اصلی  تنها 2 ثانیه  می سوزد  ولی همین  میزان برای رساندن موشک تا ارتفاع 1500 متر و برد 3700 متری کافی است .کلاهک موشک  تا زمانی که موشک 120 متر از کاربر دور  نشد فعال  نمی شود. در صورتی که 15 تا 17 ثانیه  بعد از پرتاب موشک ، موشک  به هدف برخورد نکرد در اسمان دست به خودکشی  میزند.

کاونده فروسرخ  موشک توان جستجوی  یک  زایه 17  درجه را دارد.بر روی اولین منبع گرمایی  قوی قفل میکند که حتی ممکن  است  سطح زمین باشد (البته در موشک های قدیمی نه موشک های جدید).

موشک دارای یک کلاهک 1.15 کیلوگرمی  با فیوز برخورد مستقیم بود و در صورت رد شدن از  کنار هدف نیز اثری نداشت  الا که مستقیم به ان برخورد می کرد . کلاهک از نمونه  انفجار شدید  اچ ایی بود

نسخه اولین  یا همان سام 7 ای این سلاح بسیار  نا کارامد  بود و تنها می شد از ان در برابر اهداف کم سرعت انهم از نیم کره عقبی(جای که خروجی  در دید مستقیم کاربر  است)بهره برد.به شدت تمایل  داشت درمحیط های گرم  به طرف زمین  داغ شیرچه  رود و حتی اگر به هدف نیز می خورد کلاهک کوچک 1.15 کیلوگرمی ان توان نابودی هدف را نداشت  که البته اگر برخورد میگرد انقدر خسارت وارد  میکرد که هواگرد دشمن  را مجبور به بازگشت کند.  برد این نسخه 3700 متر و ارتفاع عمل  1500 متر بود .مشکلات این مدل باعث شد روسها  نسخه جدید استرلا 2 ام (9 کا 32 ام) را توسعه دهند که ناتو به ان لقب سام 7 بی داد.

سام7 بی با سوخت بیشتر و زمان سوزش موتور بیشتر دارای  برد 4200 متر و ارتفاع عمل 2500 متر بود و توان تعقیب اهداف سریعتر را میداد. این نمونه می تواند  اهداف نزدیک شوند با سرعت 150 متر بر ثانیه  و هدف  دور شوند به سرعت 230 تا 260 متر بر ثانیه  را تعقیب کند. از انجای که کلا خانواده سام7 تنها می توانستند  تا زمانی که جستجو  گر هدف را در دید خود دارد با ان درگیر شوند از این رو فقط توان تعقیب  هدف را داشت  و شلیک ان از پهلو به هدف که لازمه  توان محاسبه مسیر پیش روی هواپیما بود را نداشت

تصویر از زمان روشن شدن پیشرانه اصلی
تصویر از زمان روشن شدن پیشرانه اصلی

چین و مصر دست به تولید نسخه های بومی این موشک زدند

مصر  سام7 بی (استرلا2 ام) را با نام ازنا تولید کرد  که از سال 1989 وارد خدمت شد.این موشک در نسخه اخر ازنا 3 توان رسیدن به برد 6000 متر و ارتفاع 3500 متر را دارد و دارای  کلاهکی با فیوز انفجار مجاوری و برخورد مستقیم  بود که رد شدن در کنار هدف نیز باعث انفجار موشک میشد

ازنا به پاکستان و مالزی فروخته شد و در پاکستان  طی درگیری گارگیل در سال 1999 توانست یک میگ21 ارتش هند را سرنگون و به یک میگ27 صدمه وارد کند. ازنا از هر جنبه چه کشف و چه قابلیت درگیر از سام7 برتر است

چین نیز این موشک سام 7 ای  را  اچ ان 5  مهندسی  معکوس کردند که ار طریق ویتنام به دست  اورد. عدم رضایت  از اچ ان 5که در واقع سام7 ای بود باعث تولید  اچ ان 5 ای  بر اساس سام7 بی شد.این نمونه نیز کارایی  کلی برترب نسبت به سام 7 بی داشت

 سام 14 استرالا 3

در دهه 1970 با نصب سامانه های پرتاب کننده  شراره  و پوشاله بر روی بالگردها و هواپیما های   مشکلات سام7 بیشتر شد زیرا کاونده  فروسرخ بشدن تمایل به فریب  خوردن داشت.از این رو مرحله  نسخه با ارتقاء سام7 بی  سامانه جدید  9 کا 34 استرالا 3 که ناتو ان را سام14  گریملین نامید در سال 1975 عرضه شد و جایگزین  سام 7 شد. این موشک دارای  یک خنک کننده نیتروژنی برای خنک کردن کاونده استفاده شد  تا بتوان طول موج فروسرخ  بیشتری را رهگیری کند . در حالی که محدود طول موج فروسرخ برای سام 7 عدد 2.8 میکرومتر بود در سام 14 عدد  4 میکرو متر بود.این مسئله باعث توان رهگیر اهداف در برد بیشتر و حتی از  زاویه  بود که خروجی در دید مستقیم نبود.همچنین کاونده در دو طیف  اف ام و ای ام توان جستجو  داشت . کلاهک تفاوتی با سام 7 نداشت  ولی دارای   یک کلاهک انفجاری  20 گرمی دوم در پشت مخزن سوخت جامد بود که با منفجر کردن ان  نیز باعث اتش سوزی شود

سوابق عملیاتی سام7

مصر

این کشور در سال 1969 اولین بار در جهان از سام7 ای بهره برد. گفته شد اولین پیروزی این موشک در 19  اگوست سال 1969 و سرنگونی یک ای 4 اچ اسکای هاوک بر فراز کانال سوئز بوده است. مصر در سال 1970 بارها این موشک  را شلیک کرد ولی  سام7 ای بسیار ناکرامد  و کارایی  کمی در تعقیب جتهای اسرائیلی  داشت . در جنگ سال 1973 به تعداد  زیادی استفاده  ولی این سامانه  های 2/3/6 و شیلکا بودند که از اسرائیل تلفات گرفتن  تا سام7 .. دست کم کمتر از 5 جنگنده اسرائیلی بعد از شلیک ده ها  موشک سام  7 سرنگون شدند که  همگی ای 4 اسکای  هاوک بودند که دلیلش شکل خروجی موتور بود که دمای زیادی را منعکس می کرد. بعدها اسرایلیها با کشیده تر کردن این خروجی توانستند  از اسیب پذیری ان بکاهند. همچنین در سال 2014 جبهه النصره در مصر یک میل 8 این کشور را با سام7 ویا سام 14 به زیر کشید.

سوریه:

این کشور  نیز در جنگ سال 1973 و 1982 علیه اسرائیل  از سام 7 استفاده کرد ولی هیچ گذارشی از عملکرد این موشک در دسترس نیست ولی در جریان اشغال  لبنان توسط اسرائیل که فرانسه  و امریکا به عنوان صلح بان مدتی در انجا بودند یک سوپر اتندارد فرانسوی به اتش سام 7 سرنگون و یک اف 14 صدمه دید .همچنین در یک خمله سراسر ارتش  امریکا برای  سرکوب سامانه های پدافندی سوریه در سال 1984  با شرکت بیش از 30 ، ای7 و ای6  دست کم دو فروند  جنگنده امریکای از نوع ای7 و ای6 سرنگون شدند.

لبنان

 فلسطین ها  در دهه 1970 و حزب  الله در دهه 1990 از سام 7 بر ضد هواگردهای اسرائیلی  بهره برد که بین 2 تا 6 بالگرد ویا هواپیما را سرنگون کرده است

عراق

عراق از این موشک  علبه هواگرد های ایرانی استفاده کرد  … توانست  چندین اف4 فانتوم و اف5 تایگر و چند بالگرد را سرنگون کند ولی عدد دقیق  در  دست نیست.در نبرد خفجی  طی جنگ خلیج فارس 1در سال 1991  استرلا2 توانست یک  ای سی 130 را سرنگون کند که 14 خدمه ان کشته شد.در سال 1997 نیز یک سوپر کبرای ترکیه به اتش استرالا 2  کرد های پ کا کا سرنگون شد . همچنین بعد از اشغال عراق چندین بالگرد ائتلاف  توسط استرالا2 سرنگون شد

ایران نیز 2000 تیره از این موشک را در زمان شاه پهلوی از شوروی دریافت کرد و 400 تیره دیگر نیز در اواخر جنگ..این موشک کارایی بسیار بدی داشت و چند مورد با شیرچه رفتن به طرف  تاسیسات زمینی داغ  خودی از جمله در مناطق پالایشگاهی باعث خسارت نیز شد

عربستان

 در سال 2001 یک مرد  عضو  القائده و سودانی اصل در  عربستان یک موشک سام 7 را به طرف یک اف15 ارتش امریکا در حال برخواستن شلیک کرد که موشک به هدف  برخورد نکرد

پرتاب سام 14
سام 14. این عکس بین پایان کار خرج پرتاب و قبل از روشن شدن خرج پرواز گرفته شده

غزه

از سال 2002 چند بار شلیک سام7 گذارش شده ولی تلفاتی نداشته

ویتنام

از سال 1970 استرالا 2 و استرالا 2 ام توسط  ویتنام علیه امریکا به کار رفت.589 موشک شلیک شد و بین 40 تا 50 هدف را سرنگون کرد که ار این تعداد حدود 15 فروند کبرا و هیویی بودند . همچنین در  سال 1987 طی دخالت تایلند  در کاموبج ، دو فروند اف5 توسط  استرالا 2هدف قرار گرفتند که یکی سرنگون شد .

افغاستان

 طی اشغال افغانستان توسط شوروی  مبارزین افغان تعداد  زیادی سام 7 بی را از مصر و چین به دست  اوردند که 42 هواگرد شوروی را سرنگون کرد که شامل  سه  فروند میل 24 هایند نیز میشد. از این 42 فروند  تنها 5 هواپیما در لیست دیده می شود . در کل مبارزین افغان متوجه  شدند که این سلاح بیشتر برای سرنگونی بالگرد ها مناسب است تا هواپیماها

گینه بیسائو

طی دخالت نظامی پرتقال در سال 1973 در گینه بیسائو دو فروند جی 91 فیات  این کشور توسط  سام 7 سرنگون شد

انگولا

در نبرد انگولا که در یک طرف چند کشور  کمونیستی همچون کوبا  و در طرف دیگر افریقای جنوبی بود سام 7 توانست   دو جت اموزشی رزمی ام 326 ایتالیایی  در خدمت افریقای جنوبی را سرنگون کند

سودان

ارتش ازدی بخش سودان در درگیر های  داخلی این کشور  دستکم  دو بار از  سام 7 بر علیه هواپیماها تجار استفاده کرد که در یک نوبت  یک فوکر 27 سرنگون شد و 60 نفر کشته شدند

صحرای غربی

طی درگیری  درصحرای غربی بین سال 1975 تا 1991 دست کم شش اف5 و میراژ اف1 و چندین  بالگرد فرانسوی  ارتش مراکش بر اثر اتش سام 7 از دست رفت

سام 7 پر کاربر ترین موشک پدافند هوایی جهان است که اگرچه سه دهه است اولید نمی شود ولی در 70  ارتش  جهان وارد خدمت شد که همچنان در بیش  از 40 کشور در خدمت است. طی امارها موجود دست کم 7000 تا 10000 سام 7 طی 100 جنگ و درگیر شلیک شده که حدود 250 هواگرد را سرنگون و 500 فروند صدمه وارد کرده است

سوابق رزمی سام14استرالا3

در جریان جنگ اول خلیج فارس 1 در سال 1991   یک اف16 و یک تورنادو جی ار1 قربانی سام 14 ارتش  غراق شدند و  جریان نبرد  ابخازی  سام14 در سال 1993 و 1994 چند بالگرد  میل و یک سوخوی25 را سرنگون کرده است،در سال 1994 نیز سام 14 یک هارییر ارتش انگلستان را بر فراز بسنی به زیر کشید و طی  جنگ داخلی افغانستان بین طالبان و مخالفان  در دهه 1990  دست کم 8 میگ21 و سوخوی22  قربانی سام14 شدند.

نام سام14 استرلا 3 سام 7 استرلا2ام
طول 1.47 متر 1.44 متر
وزن کل سیستم 16 کیلوگرم 15 کیلوگرم
وزن موشک 10.3 کیلوگرم 9.8 کیلوگرم
وزن کلاهک 1.17 کیلوگرم 1.15 کیلوگرم
جستجوگر فروسرخ با توان جستجوی و حساسیت  بین 2 تا 4.2 میکرومتر فروسرخ یا توان جستجوی  و حساسیت  1 تا 2.8 میکرومتر
بیشترین برد 4100 متر 4200 متر
سرعت موشک 410 متر بر ثانیه 430 متر بر ثانیه
بیشترین سرعت هدف 310 متر بر ثانیه 260 متر بر ثانیه
ارتفاع عمل 30 تا 2300 متر 50 تا 2500 متر
زمان کارکرد باتری 50 ثانیه 40 ثانیه
اس ای - ان-5 نسخه دریایی سام 7 دارای لانچر پرتاب چند تایی
اس ای – ان-5 نسخه دریایی سام 7 دارای لانچر پرتاب چند تایی

نوشته های مشابه

‫7 نظرها

  1. سلام داداش اگه میشه قدرتمند ترین ارتش های جهان رو رتبه بندی کن میخوام نظر شمارو بدونم چون خیلی اطلاعت دارید تو زمینه نظامی سایتglobal fire power رتبه بندیش زیاد درست نبست همونجور که گفتید چون بر اساس کمیته ولی بنظرم رتبه اول تا سومش درسته اول امریکا دوم روسیه سوم چین ولی بقیش عجیبه مثلا تر کیه رو از المان بالاتر گزاشته یا ژاپنو از انگلیس که درست نیست

  2. داداش ی سوال الان موشکایی که ایران میسازه در حد موشک های امریکا و روسیه هست؟ بعد بنظر شما برای دفاع از کشور فقط موشک کافیه؟؟ چون ایران فقط تو بحث موشک در سطح تقریبا خوبیه و تو بخشای دیگه مثلا نیروی زمینی و هوایی و دریایی خیلی ضعیفه

    1. سلام بون شک خیر فقط موشک کافی نیست ولی خوب به نظر می اید سیاستی است که با موشک بازدارندگی ایجاد بشه

  3. سلام خسته نباشید
    چرا تو کشور ما محصولی که رو نمایی میشه هیچکدوم به تو لید انبوه نمیرسه پول نداریم .کیفیت نداره یا مشکل دیگه ای هست . ؟

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن