سامانه پدافندی اچ کیو 9

 سامانه پدافندی اچ کیو 9

ترجمه و تالیف : مهدی زمانی

مدل ها:

سامانه پدافندی اف-ام-90، می تواند به دو صورت ثابت به فعالیت خود بپردازد و یا اینکه متحرک باشد و در منطقه عملیاتی مورد نظر حرکت کند. نمونه ای از این سامانه پدافندی نیز برای نیروی دریایی توسعه یافت.

نگاهی اجمالی به سامانه اچ-کیو-9:

سامانه پدافندی اف-ام-90 [1]در سال 2007 وارد خط تولید شد و به عنوان محصولی نظامی برای صادرات آماده شد..پروژه اف-ام-90  در دومین گردان بخش پدافند سی و هشتمین کارگروه مردمی چین توسعه یافت ، این کارگروه پادگانی واقع در جنوب غربی بی جینگ[2] استقرار یافته بود.

HQ-9 / FT-2000 :

سامانه پدافندی اچ-کیو-9 [3]یا اف-تی-2000 [4](آ) ، که از آن مدل هایی جهت صادرات نیز ساخته شده است، اچ-کیو-9 مخفف کلمهHONGQI-9[5] است. این سامانه پدافندی چینی یک سیستم پدافندی برد بلند است که می توان آن را در سطح پدافندهایی نظیر پاتریوت ایالت متحده آمریکا و اس-300 (پی) روسیه دانست. ارتش چین به منظور تقویت بنیه پدافندی خود و همچنین مقابله با پرنده های پیش اخطار و هواپیماهای جنگ الکترونیک شروع به توسعه یک سامانه پدافندی کرد. قرار بود این سامانه هم ردیف سامانه ای نظیر اس-300 (پی-ام-یو[6]) باشد و بتواند وظایف پدافندی نظیر آن را به خوبی انجام دهد. به همین منظور سامانه اچ-کیو-9 برای سرکوب هواپیماهای جنگ الکترونیک نظیر ئی-ای-6[7] (پراولر) و همچنین پرنده های پیش اخطار نظیر آواکس ها توسعه یافت. به طور کل این پدافند چینی را یک سرکوب گر بنامیم که می تواند با موشک های ضد تشعشع خود، اهداف را شناسایی و نابود کند.اسم این سامانه در زبان چینی (فی تانگ[8]) است که به طور مخفف آن را “اف-تی” می نامند.

 نوشته ای رسمی که در تاریخ 13 سپتامبر سال 1999 میلادی در اخبار “عصر بی جینگ” منتشر شد ، حاکی این بود که پروژه اچ-کیو-9 هر چند که مشکلاتی پیش رو دارد ولی با جدیت دنبال می شود. گمان می رود که پروژه این پدافند چینی از اوایل دهه 80 میلادی در وزارت دفاع چین کلید خورده باشد، البته از این پدافند مدلی برای نیروی دریایی نیز همزمان توسعه یافت. مجموع این سامانه ها توسطآکادمی تکنولوژی دفاعی چین توسعه یافت. این موشک توانایی انهدام هر گونه هواگرد در سطوح مختلف نظیر انواع جنگنده ها، بمب افکن ها، هواپیماهای شناسایی و جاسوسی، جنگ الکترونیک، پهپادها و بالگردها و همچنین توانایی محدودی در انهدام موشک های بالستیک دارد.

البته باید قبول کنیم که اچ-کیو-9 یک نمونه کپی برداری شده از اس-300 روسی است، در ابتدا چینی ها قصد داشتند تا از سامانه پاتریوت آمریکایی کپی برداری کنند ولی بعدها با قراردادهایی که با روسها بسته شد، این پروژه خطی مبنی بر کپی برداری از اس-300 روس را پیش گرفت و متخصصین چینی و روسی در کنار یکدیگر شروع به توسعه این سامانه کردند.

رادار:

اچ-کیو-9 از یک رادار جستجو و درگیری HT-233  برای شناسایی و هدفگیری استفاده می نمایند . این رادار در باند G کار میکند و تا 120 درجه در هر سمت و 90 درجه رو به بالا را پوشش داده  و برد ان بر ضد یک جنگنده 120 کیلومتر عنوان شده و گفته شده توان کسب 100 هدف  را رهگیری کند و از 4000 فرستنده و گیرنده استفاده میکند . لازم به ذکر است که این رادار می تواند در مدت 15 ثانیه هدف را شناسایی کرده و اولین موشک را به سوی هدف روانه کند. قدرت این رادار نیز 300 مگاهرتز است[12]. رادار تایپ 305 بی رادار جستجو این سامانه است که البته کل اتش بار بدون این رادار تنها با رادار اچ تی 233 نیز میتواند عمل کند ولی رادار تایپ 305 بی که در باند اس کار میکند تا 500 کیلومتر در نقش پیش اخطار برد دارد . همچنین رادار های پیش اخطار دیگر چینی مانند تایپ 120 و یا رادار پیسو yls-20 نیز روی این سیستم قابل نصب است

نگاهی اجمالی به پدافند FT-2000 و HQ-9:

سامانه پدافندی اف-تی-2000، شامل یک رادار پسیو برای شناسایی اهداف است. این سامانه از چهار لانچر استفاده می کند. لانچرهای اف-تی-2000 بسیار شبیه به لانچرهای سامانه پدافندی اس-300 (پی-ام-یو) روسیه هستند. موشک های سامانه قادر هستند تا بر روی هرگونه هواگردی که اقدام به جمینگ ( ارسال پارازیت) و یا جنگ الکترونیک کند، قفل راداری انجام دهند و به تعقیب آن بپردازند. موشک های سامانه اچ-کیو-9 کمی با موشک های سامانه قبلی متفاوت هستند و با هدایت اکتیو در خود موشک، می توانند خود را به هدف برسانند. اچ-کیو-9 یک پدافند متحرک است که سازندگان آن، از آن با کلماتی نظیر ” پنهان ، سریع ، مهلک” یاد می کنند. تحرک این سامانه در میدان نبرد می تواند برای پرنده های دشمن دردسرهای زیادی ایجاد کنند و شناسایی مکان دقیق خود را غیرممکن و یا تا حد زیادی سخت کنند.

موشک:

موشک های اچ-کیو-9 هنگام نزدیک شدن به هدف در فاصله 5 کیلومتری هدف با فعال شدن فیوز مجاوتری کلاهک موشک که حاوی مواد منفجره است منفجر می شوند. لازم به ذکر است که این موشک می توانند دایره ای به شعاع 35 متر را در هنگام منفجر شدن تحت تاثیر خود قرار دهد. اطلاعات زیادی از کلاهک جنگی و خود موشک در دسترس نیست و منابع چینی اطلاعات زیادی از این موشک منتشر نکرده اند ولی می توان گفت موشک های این سامانه بسیار شبیه به موشک های سری 5وی55 [13]روس است. این موشک های دو مرحله ای از نوعی سوخت جامد استفاده می کنند و موتور آنها از تکنولوژی اولیه سری 48اِن6  [14]استفاده می کند، گفته می شود که کلاهک این موشک نیز 180 کیلوگرم وزن دارد. این موشک ها می توانند اهداف را در فاصله 7 الی 200 کیلومتری و حداکثر در ارتفاع 30  کیلومتری نابود کنند. اطلاعات دیگری که ز این موشک ها در دسترس است نشان می دهد که آنها نسبت به موشک های سامانه های مشابه نظیر اس-300 ارزان تر و چابک تر هستند. البته لازم به ذکر است که درگیری این موشک ها در برابر تهدیدات موشکی نظیر موشک های بالستیک محدودتر است. این موشک ها قادر هستند تا تهدیدات موشکی را حداکثر در فاصله 7 الی 50 کیلومتری و ارتفاع 1 الی 18 کیلومتری دفع کند.

 یک گردان اچ کیو 9 عبارت است از یک پست فرمانده ای،شش وسیله نقلیه کنترلی،شش رادار و 48  لانچر پرتاب هر یک با چهار موشک است

 نسخه ای با نام  اف دی 2000 به عنوان نسخه صادراتی این سامانه دردسترس است . مدل دریاپایه سامانه اچ-کیو-9 در حال حاضر بر روی برخی از ناوهای چینی مستقر شده است  که با نام HHQ-9 شناخته می شود و نقش حفاظت از ناو را در برابر انواع تهدیدات در سطوح مختلف آسمان به عهده دارد، می توان گفت حداقل 24 فروند موشک در این ناو قرار دارد.

وضعیت فعلی:

طبق اطلاعات موجود تولید این سامانه از سال 2005 میلادی شروع شده است. پاکستان و مدتی ترکیه به دنبال این سامانه بودند ولی در نهایت هیچ کدام این سامانه را خریداری نکردند ولی در سال 2015 اعلام شد ترکمنستان یک اتش بار و 75 موشک از این سیستم را خریداری کرده است و ازبکستان نیز در سال 2018 رسما اعلام کرد این سامانه را در دست دارد و تصاویر ان را نیز منتشر کرد

اچ کیو22

یک سامانه ارتفاع بالای ساخته شده بر اساس اچ کیو9  که دارای موشکی با برد 100 و ارتفاع عمل 27000 کیلومتر است.. موشک این نسخ به شکل عمود  پرتاب  نمی شود و لانچر در زمان شلیک زاویه دار است..این نسخه دارای  رادار با توان رهگیری 36 هدف و درگیر با 12 هدف در یک زمان است و خودروی هوای لانچر پرتاب دارای 4 موشک است و هر اتش بار  شامل یک خودروی رادار با یک رادار بر روی خود در نقش رادار جستجو و درگیری    و سه خودروی  پرتاب موشک است. موشک این نسخه دارای وزن 1300 کیلوگرم است که 180 کیلوگرم ان کلاهک جنگی است. این نسخه توان عملیات ضد موشک های بالستیک تا برد 500 کیلومتر را دارد

^[1] FM-90

[2] Beijing

[3] HQ-9

[4] FT-2000

[5] HONGQI-9

[6] S-300 (PMU)

[7] EA-6 (Prowler)

[8] Fei Tung

[9] TAS5380 8X8

[10] HT-233 3D

[11] PAR

 [13] 5V55

[14] 48N6

[15] type 052C