مقایسه

قیاسی بین اف14 تامکت و اف15 ایگل

همواره در فضای رسانه ای بحث بر سر برتری تامکت یا ایگل و اینکه کدامیک گزینه ایده ال تری میباشد وجود داشته و کاربران هم هیچوقت بصورت قاطع نتونستن مدعی برتری یکی از این دوگزینه شوند حالا ما جهت دوستان علاقمند قیاس مختصری بین این دوجنگنده فوق العاده موفق و کارا انجام میدیم ودر پایان هم بررسی میکنیم که کدامیک برای ایران گزینه بهتروایده ال تری بودن پس ابتدامعرفی مختصری از هر دوجنگنده ارائه میدیم تا دوستان راحت تر بتونن قیاس بین هر دو جنگنده رو‌درک کنن

(شایان به ذکر است پیش از این مقاله ای در قیاس این دو درج شده بود ولی این مقاله از جنبه دیگر که بیشتر برتری ایگل بر تامکت است به ان نگاه میکند)

برای خواندن مقاله اف15 و یا اف14 اینجا را کلیک کنید

معرفی اف۱۴تامکت

در اواخردهه 50 میلادی واحدهای دریایی امریکا باخطر بمب افکن های بلند پرواز شوروی مثل توپولف ۹۵ها و توپولف ۱۶و۲۲ که مسلح به موشک های ضد کشتی مافوق صوت بابرد بیش از۲۰۰ کیلومتر مسلح بودن

البته نیروی دریایی امریکاجنگنده موفق فانتوم را دراختیار داشت ولی فانتوم درمقابل خطر بمب افکن هاو موشک های دوربرد و مافوق صوت شوروی کارایی لازم را نداشت و نیروی دریایی بدنبال جنگنده ای کاراتر با راداری قویتر و سلاحهای موثرتر و دوربرتر از فانتوم که بهترین سلاح ان موشک اسپارو و برد رادار ان کمی بیشتر از۷۰کیلومتر بود نیاز خود را به چنین جنگنده ای اعلام نمود البته در انزمان طرح کمی جاه طلبانه بود

در واقع نیروی دریایی قصد داشت بمب افکن های مهاجم را قبل از شلیک موشک های خود شکار کند.البته کمپانی داگلاس در میانه دهه ۵۰ روی یک شکاری مادون صوت به نام اف ۶ دی میلیستر کار میکرد که مسلح به ۶ تیر موشک ایگل بود.موشک ایگل یک موشک رادار فعال با برد ۳۰۰ کیلومتر بود و‌خود جنگنده هم از رادارپالس داپلرAPQ81 با برد ۲۲۰ کیلومتر بهره میبرد که به دلایلی طرح لغوشدولی لغو برنامه بمعنای عدم نیاز نیروی دریایی به چنین جنگنده ای نبود

دران زمان مک نامارا وزیر دفاع وقت ایالات متحده جهت کاهش هزینه های نظامی اصرار داشت تا نیروی دریایی هم از نوع شکاری اف۱۱۱ که درحال وارد شدن بخدمت نیروی هوایی بود بعنوان شکاری رهگیر ناونشین بهره ببرد بنابراین شرکت جنرال داینامیک وارد میدان شدواف۱۱۱بی که نوع ناونشین بمب افکن اردواک بود رو توسعه داد ودر سال۱۹۵۶ اولین نمونه ناونشین که مجهز به رادار ای دبلیو جی ۹و مسلح به ۶تیر موشک فونیکس بود اماده شد ولی بزودی مشخص شد که این جنگنده مشکلات بسیار زیادی دارد

این جنگنده جهت نشست و برخواست از باندهای زمینی طراحی شده بود و وزن ان هم برای استقرار برروی ناو هواپیمابر زیادی سنگین بودوقرارداشتن دوخلبان درکنار همدیگرباعث میشد که دید بسیار کمی برای فرود وبرخاست ازعرشه ناوراداشته باشن وموتور انهم برای چنین جنگنده ای مناسب نبودودارای جثه بزرگی بود که مناسب یک جنگنده ناونشین نبود ودرسال ۱۹۶۸بعداز تولیدچند پیش نمونه طرح لغوشدتا شرکت گرومن که پیمانکارفرعی پروژه بود با استفاده از موتور راداروسیستم سلاح ولی با یک بدنه پروازی جدید طرحی را به نیروی دریایی پیشنهاد دهد که از همه جوانب جز برد رزمی بر اف۱۱۱بی برتری داشته باشد وعلیرغم رقبایی که از طرف لاکهید و داسا فرانسه پیشنهاد شدن طرح گرومن مورد قبول واقع شود

اولین پیش نمونه درسال ۱۹۷۱اماده وبمدت ۳۰ دقیقه پرواز کرد ولی در مرحله بعدی ازمایش سقوط کردکه هر دوخلبان اجکت کردن

بهرحال ۱۴به تست وادامه ازمایشات ادامه داد ولی بعلت قیمت بالا و گرانی پروژه کنگره تصمیم گرفت یکی از دو جنگنده اف۱۴ یا اف۱۵ را وارد خدمت کند ومبنای ازمایش را بر موفق بودن هرکدام در مقابل میگ۲۵ روسها قرار دادوهرکدام از دوجنگنده که کارایی بهتری داشته باشن وارد خدمت هردونیروی هوایی و دریایی شوند وحتی نمونه دریاپایه اف۱۵با موشک فونیکس هم ازمایش وتولید اف۱۴در ابهام قرار گرفت ولی درنهایت با استدلال افسران پنتاگون بر اینکه هرکدام از این جنگنده ها با اندیشه ای جداگانه و جهت ماموریت خاص طراحی شده اند کنگره موافقت نمود که هردو جنگنده وارد خدمت شوندولی درکنار هردو این جنگنده ها که فوق العاده گرانقیمت و پیچیده بودن دو جنگنده ارزانقیمت و ساده تر هم وارد خدمت شود که منجر به طراحی و تولید اف۱۶ و اف۱۸شد

ولی همچنان قیمت تامکت بالاوتولید ان به صرفه نبود که باورود ایران به معادله و وام ۷۵میلیون دلاری ایران به شرکت گرومن و سفارش ۸۰ فروندی ایران قیمت پایین امده و تولید ان شروع شد

تامکت جنگنده ای دوموتوره و ناونشین با بالی متغیرکه برای نشست وبرخاست کاملا باز و درسرعتهای مافوق صوت کاملا بسته میشود.دارای سه ارابه فرود که ارابه جلو ۲چرخ و ارابه های عقب تک چرخ هستن.واز دوموتور توربوفن تی اف۳۰ پرات وویتنی که نسل اول موتورهای توربوفن هستن وروی اف۱۱۱هم نصب شدن بهره میبردو موتور فوق العاده مشکل داری بود وبزرگترین ضعف تامکت موتور ان بود چون بشدت مستعد واماندگی بودوبه قول ساده و عامیانه دچار خفگی میشد و از دست میرفت

وشاید این نکته برای دوستان جالب باشه که در تامکت با خاموش شدن  موتور سمت چپ…موتور دیگر نیز خاموش میشد زیرا موتور سمت چپ  سیستم برقی اصلی متصل بود

مشکل دیگر موتور توان کم ان بود خصوصا درنسخه A که تامکت های ایران البته در قیاس با اف15 ایگل است

البته تامکت های درخدمت امریکا دو مرحله ارتقا را پشت سر گذاشته و در نسخه سوپر تامکت اکثر مشکلات حل شده بود ولی بازهم موتور ایده الی نبود وتامکت جنگنده ای قوی با موتوری ضعیف بود کابین دید بسیار عالی به بیرون داشت و دو سرنشینه بود

کابین دارای دونمایشگر تک رنگ بودکه تصاویر رادار و سامانه فروسرخ و دوربین اپتیکی و اطلاعات ناوبری را در اختیار خلبان قرار میداد و کابین عقب تنها یک دارای نمایشگر گرد جهت نشان دادن تصاویر رادار بودوجنگنده توسط خلبان واز کابین جلو هدایت میشد و کابین عقب مخصوص افسر اسلحه بود

دارای رادار ای دبلیو جی ۹ ساخت شرکت هیوز با برد ۳۱۴ کیلومتراست ولی بر علیه یک بمب افکن در ابعاد باجر۲۲۰کیلومتر و جنگنده ای درابعادفانتوم ۱۷۵کیلومتر است وبا توجه به توان رادار برعلیه هدفی مثل اف۳۵در حدود 30 کیلومتر میباشد وتوان رهگیری ۲۴هدف و به صورت اسمی توان درگیری با ۶ هدف را دارد ودارای دوربین اپتیکی با برد ۲۰تا ۳۰کیلومتر که بارادار هماهنگ است وهر هدفی توسط رادار کشف شود توسط دوربین قابل مشاهده است(البته دوربین اپتیکی در نسخه دی نصب شد)

دارای هشدار دهنده راداری و پرتاب کننده شراره و پوشاله است

سلاح ثابت تامکت توپ گتلینک ام۶۱ولکان که یک توپ ۲۰ میلیمتری ۶لوله است وروی اکثر جنگنده های امریکایی نصب شد ودارای ده جایگاه جهت نصب سلاح و موشک هستش وتوان حمل و شلیک موشک های ساینداویندر واسپارو و موشک دوربرد فونیکس را دارد موشک فونیکس یک موشک رادار فعال با برد نهایی 180  کیلومتر که دارای یک کلاهک ۶۰ کیلوگرمی هستش واختصاصا جهت تامکت طراحی شد و با خروج تامکت هم از خدمت خارج شدو کشورهای کاربر ان تنها ایران وامریکا بوده اند

که البته در ارتش امریکا در سال۲۰۰۶از خدمت خارج وهمگی اوراق شدن تا بعنوان قطعات یدکی بدست ایران نرسند

معرفی اف۱۵ ایگل

درسال ۱۹۶۵ نیروی هوایی امریکا خواستار طراحی و تولید نسل بعدی شکاری رهگیر خودشد بعد از نمایش ضعیف فانتوم در مقابل میگ۲۱ (البته در رزم هوایی نزدیک)کاملا مشخص بود که این جنگنده در مقابل میگ۲۵ مجهز به رادار ارسمیچ و موشک ار۴۰ کار زیادی از دستش ساخته نیست و حتی جنگنده میگ ۲۳ هم چالاکتر از فانتوم بود(البته این مسئله بسته به مدل میگ23 دارد)

از این رو نیروی هوایی برای مقابله با شکاری بلند پروز و پرسرعت میگ ۲۵ خواستار یک‌جنگنده بسیار چالاک با مداومت پروازی وبرد بالا برای انجام گشت های طولانی مدت دو موتوره و تک سرنشینه با سرعت بیش از 2.5 ماخ شد

در میان طرحهای ارائه شده طرح شرکت مک دانل داگلاس پذیرفته و در سال ۱۹۷۲ اولین فروند تولید شدو با یک فروند سی ۵ به پایگاه ادواردز جهت انجام تست های ازمایشی منتقل شد

ودر سال ۱۹۷۶با لقب ایگل رسماعملیاتی شد و دقیقا مانند پروژه تامکت جنگنده پیچیده و‌گرانقیمتی از اب درامد ولی نیروی هوایی دریافته بود برای مقابله با فاکس بت های شوروی چاره دیگری ندارد

اف ۱۵جنگنده بسیار شایسته و کارایی بود و براحتی از پس میگ ۲۵ برمیامد و‌پس از عملیاتی شدن اف۱۵ شوروی که میدید میگ ۲۵ اصلا در اندازه ایگل نیست شرکت های هوافضای مود را تحت فشار قرار داد برای طراحی جنگنده مشابه ای که درنهایت منجر به طراحی و تولید سوخو۲۷ شد

اف ۱۵ بسرعت تبدیل به محبوبتری شکاری در نیروی هوایی شد نیروی هوایی بهترین شکاری رهگیر موجود در جهان را بدست اورده بود که یک متخصص شکار و برتری هوایی بحساب می امد

اف ۱۵ از دو موتور پرات و ویتنی اف ۱۰۰ بهره میبرد که دارای رانش به وزن فوق العاده ۱/۷ بودو تامدتها بالاترین رانش به وزن راداشت

اف ۱۵دردماغه دارای رادار ای پی جی 63بودکه دارای توان پایین نگری مناسبی بود ودارای برد ۱۶۰کیلومتر بودکه یک رادار پالس داپلر با توان درگیری با دو هدف که کارایی بسیار خوبی داشت و بندرت دچار مشکل میشد

جنگنده دارای رادار شناسایی دوست از دشمن و هشدار دهنده راداری وهشدار دهنده جنگ الکترونیک ای ال کیو ۱۲۸ بود ودارای سامانه اینرسیایی بود کابین دارای هوتاس ولی کاملا انالوگ بود ودارای اچ یو دی و دو نمایشگر تک رنگ تک منظوره برای نمایش اطلاعات رادار بود

سلاح ثابت جنگنده مشابه تامکت توپ گاتلینگ ام ۶۱ ولکان بود.دارای ۱۱جایگاه جهت حمل سلاح و جنگ افزار میباشد که جایگاهها زیر بال ۳ شاخه میباشدودرنهایت توان حمل ۷۳۰۰کیلوگرم مهمات را دارد ودارای برد انتقالی فوق العاده ۴۶۰۰کیلومتر بود

بغیر از امریکا سه کشور عربستان ژاپن و اسراییل نسخه شکاری ایگل رو بخدمت گرفتن

واما میرسیم به قیاس ایگل با تامکت البته من پیشتر توضیح بدم قیاس این دوجنگنده خیلی درست نیست چون هرکدام با یک اندیشه و ماموریت خاص طراحی و تولید شدن و درواقع درکشور سازنده بعنوان مکمل همدیگه تولید شدن نه رقیب هم وقیاس این دو جنگنده موفق مثل اینه که ما بگیم فلان بالگرد گشت دریایی برتره یا بالگرد تهاجمی خوب هرکدام برتری های خودشان را دارن و قابل قیاس نیستن(همچنین شایان به ذکر است که در این قیاس F-14A در کنار F-15A اورده شده و نه نسخه های پیشرفته و بهبود یافته این دو جنگنده زیرا در نسخه های بهبود یافته  ضعف موتور اف14 جبران شده  و برد کمتر تسلیحات هوا به هوای ایگل نیز بهبود یافته است)

ولی قیاس ما از دریچه کشوری مثل ایران هستش که امکان خرید یکی از این دوجنگنده رو داشت وبهرحال باید به نتیجه ای برسیم که کدامیک از این دو برتر و ایده ال تر بودن

مسئله جالب اینجاست که من در اغلب و یا بهتره بگم تقریبا همه قیاس های اینچنینی در اخر نتیجه گیری شد‌ه که تامکت برتر از ایگل هست و بهترین گزینه ما تامکت بوده که این ریشه در سالهای جنگ تحمیلی و دین بزرگی که تامکت بر گردن ملت و کشور ما داره و با خدمات زیاد و حراست از مرزهای هوایی ما تبدیل به یک اسطوره شدولی من سعی کردم در نوشته خودم تا حد ممکن بی طرفانه و با توجه به واقعیت نتیجه گیری کنم نه بر پایه ذهنیتی که تامکت در جنگ بجا گذاشت

خوب ابتدا میپردازیم به تامکت نقطه قوت تامکت راداربسیار مدرن و قدرتمندش هست و ترکیب این رادار با موشک مرگبار و کشنده فونیکس که این جنگنده رو یکه تاز اسمان میکنه ولی این یکطرف ماجراست و طرف دیگه موتور ضعیف تر  و مستعد خرابی تامکت هستش که بواقع باعث ایجاد دردسر برای خلبانان این جنگنده شده از طرفی تامکت جنگنده سنگین وزنی هستش که از چالاکی این جنگنده کم کرده و تامکت جزو جنگنده های  با مانور پذیری نسبتا پایین هستش در مقابل جنگنده ایگل یک شکاری فوق العاده چالاک با مانورپذیری بسیار مطلوب و سرعت اوجگیری بیشتر از تامکت هستش و باعملیاتی شدن امرام برتری تسلیحاتی تامکت هم تقریبا خنثی میشود(البته تامکت چالاکی خوبی داشت ولی نه در قیاس با ایگل)

خصوصا اینکه ایگل از یک موتور اعتماد پذیر ودارای عمر تعمیراتی بیشتر از تامکت بهره میبره و تعمییر و نگهداری ان راحتتر وکم هزینه تر میباشد و اضافه بران اینکه ایگل از توان حمل مهمات بیشتر و برد رزمی بالاتری به تامکت برخورداره که  تاثیر بسیار بیشتری برای کشورهایی مثل ایران که از تعداد محدودی جنگنده برخوردارند داره

مضافا بر اینکه ایگل از توان هوابه زمین بیشتری برخوردار هستش و در یک عملیات تهاجمی بخاطر برد رزمی بیشتر و توان حمل مهمات بیشتر موفقیت بیشتر و تاثیر بالاتری داره.البته در دادن امتیاز نباید نادیده گرفته شود که تامکت دو کابین میباشد و با داشتن دو خلبان در عملیات تهاجمی بخش از برتری ایگل را جبران مینماید

که البته این تک خلبان بودن ایگل بمعنای هزینه پایین تر عملیاتی در مقابل تامکت دو خلبان میباشد.در حقیقت تامکت با اندیشه دفاع از ناوگروه هواپیمابر انهم با ترکیب تاکتیکی با اواکس طراحی شد و در واقع ماموریت تامکت دفاع از ناوگروه هواپیمابر پس شناسایی و کشف بمب افکن های مهاجم توسط اواکس بود ونه گشت های طولانی مدت جهت ایجاد برتری هوایی

خوب اگر بخواهیم قیاس بهتری داشته باشیم باید عنوان کنیم که در نبردهای دوربرد برتری با تامکت میباشد چون زودتر ایگل را کشف و امتیاز شلیک اول را دارد که ان را مدیون رادار قدرتمند و موشک مناسب است در نبرد میانبرد از نظر سلاح هردو تقریبا مشابه هستن ولی ایگل بخاطر سرعت اوجگیری بیشتر تا حدودی برتر از تامکت میباشد و نمره مناسبتری میگیرد ولی در رزم نزدیک یا اصطلاحا داگ فایت تامکت سنگین وزن بیشتر  با موتوری ضعیفتر  حرف کمتری  در مقابل ایگل چالاک با مانورپذیرتر ندارد

جنبه دیگر موضوع هم سرعت بالاتر  ایگل است که این توان را به ایگل میدهد که پس از انجام ماموریت بسرعت از منطقه خطر دور شود که در این مورد هم ایگل امتیاز بیشتری میگیرد

خوب امیدوارم به توضیحات بالا درک بهتری از قیاس دو جنگنده داشته باشین حالا با توجه به برتری های هر کدام از دو جنگنده و با توجه به تواناییهای خود امتیاز دریافت مینمایند تا در انتها با توجه به امتیازات کسب شده ببینیم کدام جنگنده حائز رتبه بهتری میشود و جنگنده برتر انتخاب میشود

حداکثر امتیاز و بالاترین نمره ۱۰ میباشد و در هر بخش از ده امتیاز نمره میدهیم

ابتدا توان موتور:خوب در این قسمت بدلیل موتور  نصب شده روی F-14A تامکت و همچنین مستعد بودن خفگی و استال،  ایگل نمره بهتری میگیردپس از ده امتیاز. موتور ایگل انقدر خوب بود که بعدها روی اف16 نیز نصب شد

ایگل= ۸

تامکت=۵

در بخش کشف هدف وتوان رادار:

بدلیل رادار قدرتمند با برد بسیار بالا وتوان رهگیری قفل و شلیک به ۶ هدف بصورت همزمان تامکت امتیاز بیشتری میگیرد پس امتیازات این بخش

ایگل =۵

تامکت=۸

الکترونیک :

در این بخش هر دو جنگنده دارای الکترونیک متعلق به دهه ۷۰ میباشند وتقریبا در یک حدود و انالوگ هستن پس امتیازات این بخش برابر

ایگل= ۵

تامکت=۵

سرعت اوج گیری و ارتفاع پروازی:

بخاطر سرعت اوج گیری بسیار بهتر ایگل و توان رانش موتور مطلوب ترش ایگل رتبه بهتری گرفته و امتیاز این بخش

ایگل =۸

تامکت =۶

شتاب و حداکثر سرعت جنگنده: ایگل بعنوان سریعترین جنگنده غرب ویکی از سرعترین جنگنده های تولید شده با سرعت بیش از 2.5 ماخ بالاترین نمره رو میگیره ولی بخاطر برتری کمتر نسبت به میگ ۲۵ یک امتیاز ازش کم میکنیم پس امتیازات

ایگل=۹

تامکت=۷

رانش به وزن و چالاکی جنگنده: در این بخش ایگل بخاطر رانش به وزن فوق العاده 1.07 که تا مدتها بهترین رانش به وزن را داشت و رانش به وزن پایین تامکت  با عدد 0.88 ایگل رتبه بهتری میگیرد

ایگل =۹

تامکت=۵

کابین جنگنده(شامل امکانات داخلی کابین مثل نمایشگر هوتاس وسایر امکانات):

هردو انالوگ هستن و در یک حد

ایگل =۵

تامکت=۵

میزان دید خلبان از کابین به بیرون نسبت به اطراف جنگنده هر دو عالی هستن ولی ایگل بدلیل تک کابین بودن از دید بسیار بهتری برای خلبان برخوردار میباشد

ایگل =۹

تامکت=۷

برتری و توان رزم نزدیک (داگ فایت)ایگل بخاطر چالاکی بالا و رانش به وزن موتور وتامکت بخاطر اینکه جنگنده با چالاکی کمتری  می باشد ایگل جایگاه بهتری دارد

البته تامکت در واقع یک شکاری رهگیر برد بلند و جهت رهگیری دسته بمب افکن ها و جنگنده های دشمن قبل از رسیدن به محدوده خطر طراحی شده و از ابتدا برای داگفایت و نبردهای تن به تن طراحی نگردیده در این بخش

ایگل =۹

تامکت=۶

توان رزم میانبرد تامکت بخاطر بهره بردن از موشک فونیکس و همچنین کشف زودتر و امتیاز شلیک اول امتیاز بهتری میگیرد

ولی ایگل نیز دست بسته نیست و با سرعت اوج گیری بالا و چالاکی و مانور پذیری بهتر تا حدودی ضعف خود را جبران مینماید پس در این بخش

ایگل=۸

تامکت=۱۰

توان رزم دوربرد در فواصل طولانی:

در این بخش بخاطر رادار و سلاح بهتر تامکت یعنی موشک رادار فعال فونیکس در زمان خود تامکت بی نظیر و سلطان بلامنازع رزم دوربرد بود پس

ایگل=5

تامکت=۹

مداومت پروازی و بردرزمی :

در این بخش ایگل نه تنها بر تامکت بلکه بر اکثر جنگنده های نسل چهارم برتری داشته و حتی با تکیه بر برد رزمی بسیار بالای ایگل اسراییل عملیات موفقی چون پای چوبین را اجرا نمود

ایگل =۱۰

تامکت=۷

تعمییرات و نگهداری ساده و اسان:

هر دو جنگنده جنگنده های پیچیده و گرانقیمتی بودن ولی تامکت بخاطر ناونشین بودن و همچنین استفاده از بالا متغیر و فن اوری های پیشرفته دیگری جنگنده بسیار پیچیده و با هزینه عملیاتی بالا و تعمیرات به مراتب مشکل تر از ایگل بود هر چند که ایگل نیز جنگنده ساده ای بحساب نمی امد پس

ایگل =۷

تامکت=۵

توان هوا به زمین و تهاجمی:

در این بخش همانطور که گفته شد هر دو جنگنده شکاری بودن و جهت عملیات ایجاد برتری و‌دفاع هوایی طراحی شده بودن

و توان هوابه زمین و استفاده از سلاحهای هدایت شونده و دقیق را نداشتن ولی ایگل به لطف برد رزمی فوق العاده خود و همچنین توان حمل مهمات بیشتر در عملیات های تهاجمی خصوصا در عمق خاک دشمن موفق تر و برتر از تامکت بود

ایگل =۵

تامکت=۳

توان و پتانسیل ارتقا و بروز رسانی:

خوب مسئله اینجاست که در این بخش تامکت بخاطر عمر عملیاتی پایین و خارج شدن زود هنگام از خدمت فرصت چندانی جهت ارتقا و بروز رسانی سنگین نیافت ولی ایگل بعد از یک ارتقای بسیار سطح بالا فرزندش یعنی استرایک ایگل متولد شد

که در حال حاضر بهترین جنگنده تهاجمی دنیاست که این موفقیت را از برتری های پدرش در برد رزمی و توان حمل مهمات بالا به ارث برده پس این بخش هم ایگل برتر است

ایگل =۱۰

تامکت=۸

توان حمل مهمات که ایگل با حمل مهمات بیشتر در این بخش هم پیش تاز است

ایگل =۸

تامکت=۶

امتیاز کل :

ایگل=120

تامکت=۱۱۲

دوستان محترم همانطور که دیدیم ایگل دراکثرموارد بجزمواردی که مربوط به رادار و ترکیب ان با سیستم سلاح و موشک فونیکس بود از تامکت برتر و دستکم برابر بود

خوب حالا میرسیم به اینکه کدامیک برای ایران مناسبتر بودن خوب بی شک خریدتامکت در زمان شاه گذشته خرید بسیار خوبی بود ولی بعقیده من خرید ایده الی نبود بهرحال ما میتوانستیم باهزینه ای که برای خرید تامکت ها متقبل شدیم تعداد بیشتری ایگل خریداری کنیم برخی از دوستان به رادار قدرتمند تامکت اشاره وعنوان میکنن که قرار بوده درنقش مینی اواکس وظیفه گشت هوایی وکشف هواگردهای دشمن رو داشته باشه در صورتی که این اندیشه اشتباه و اصلا درموقع خرید چنین گزینه ای در نظرنبوده ودلیل انهم سفارس تعدادی اواکس درزمان شاه بوده وقرار بوده تامکت تحت پوشش اواکس فعالیت کندودرچنین شرایطی ایگل هم ازشرایط یکسانی برخوردارمیشد(این فرض را در این مقاله  در نظر میگیرم که اف15 ایگل سفارشی ایران مشابه F-15A در رزم هوایی باشد نه چیزی بیشتر و کمتری)

بحث دیگر اینجاست که تامکت یک جنگنده ناونشین هستش که بخش زیادی ازقیمت بالای ان بخاطر فن اوری های پیچیده این جنگنده جهت استقرار برروی ناو هواپیمابر میباشد و درواقع کشور مابهای خیلی از تجهیزات این جنگنده جهت استفاده در ناوهواپیمابر مثل بال متغیرودیگر تجهیزات راپرداخت بدون انکه توان استفاده از ان راداشته باشد(البته شایعه ای وجود دارد که اگر واقعیت داشته تاحدودی توجیه گر خرید این جنگنده میباشد و انهم قصد سفارش ناو هواپیمابر توسط شاه گذشته که با توجه به بلندپروازی و جاه طلبی نظامی شاه سابق خیلی دور از انتظار نیست ولی هرگز شاه تا زمانی که حکومتش سرنگون شد حتی خرید ناو را بررسی نیز نکرد)

برخی از دوستان هم از مشکلات ایجاد شده توسط میگ های ۲۵ شوروی و خرید تامکت جهت مقابله با این تهدید میگویند در حالیکه همانطور که در معرفی ایگل گفتم یکی از دلایل طراحی ایگل مقابله با خطر میگ 25  شوروی بود واز ان گذشته کشورهایی مانند ژاپن و اسراییل هم با تهدید میگ های شوروی مواجه بودن ولی درنهایت ایگل را انتخاب و حتی خلبانان اسراییلی  و امریکایی توسط ایگل موفق به شکار میگ 25  سوری و عراقی انهم با موشک اسپارو  شدند البته در نهایت با توجه به وسعت بالای کشورمون تامکت نقاط قوتی داشت و جنگنده خوبی بود ولی با توجه به کل ماجرا و نقاط قوت و ضعف دو جنگنده ایگل هم برای ایران میتوانست جنگنده ایده ال تری باشد خصوصا که ایران کاربر فانتوم یعنی دیگر محصول مک دانل بود و خرید ایگل باعث صرفه جویی زیادی در هزینه و وقت جهت ایجاد زیر ساخت ها میشد

واز ان گذشت یکی از مشکلات عدیده کشور ما در زمان جنگ خصوصا سالهای پایانی جنگ که صدام به جنگنده هایی مثل میراژ مسلح شد عدم توان فانتوم ها در نفوذ به خاک عراق و عدم وجود یک هواپیمای تهاجمی که توان دفاع موثر از خودرا داشته باشد بود بطوریکه در سالهای پایانی جنگ نیروی هوایی ما در معدود نفوذ های خود در عمق خاک عراق به روش کامی کازی عمل کرد و جنگنده های ما پس از نفوذ در خاک عراق توان عبور از سد شکاری رهگیرهای عراقی و بازگشت به خاک کشورمان را نداشتن که وجود جنگنده موفقی مثل ایگل انهم در تعداد مناسب میتوانست کمک بزرگی بما باشد انهم در زمانیکه تامکت ها بدلیل برد رزمی کم بشدت وابسته به تانکرهای سوخت رسان بودن وبهیچوجه توان انجام عملیات اسکورت بمب افکن ها و حمایت از انها در مقابل سد محکم شکاری رهگیرهای عراقی مثل میگ‌ ۲۵ومیراژهای اف۱ را نداشتن و درواقع بیشتر در نقش دفاع هوایی و گشت های شناسایی جهت کشف پرنده های مهاجم و در داخل خاک کشور ایفای نقش میکردن که در چنین موقعی واقعا وجود یک شکاری برد بلند جهت اسکورت بمب افکن ها به عمق خاک عراق میتوانست کمک بسیار زیادی به نیروی هوایی ما نماید همانطور که در عملیات پای چوبین اسراییل با استفاده از ظرفیتهای بسیار بالای این عقاب بلند پرواز قادر به حمله به اهدافی در خاک تونس شد

خصوصا اینکه تامکت ها بعلت محدود بودن ذخایر موشکهای فنیکس وبهای بالای این موشک خصوصا در سالهای پایانی جنگ در استفاده از این موشک محدودیت داشته و مجبور به استفاده از اسپارو و سایندویندر بودن که لازمه استفاده از این مهمات نزدیکی بیش از اندازه به جنگنده های دشمن که اغلب جنگنده هایی چالاک و مانورپذیر ومتخصص نبرد نزدیک و داگفایت مثل میگ ۲۱ و میراژ بودن و درمقابل اینگونه نبرد نقطه ضعف تامکت بود میشدن که در سالهای پایانی جنگ بخاطر همین مشکل تامکتهای ما شروع به دادن تلفات در مقابل میراژ اف1  کردن  وموضوع مهمتر اینکه با توجه به عملیاتی بودن ایگل در چند کشور دیگر تهیه لوازم یدکی ان بسیار راحت تر از تامکت بود و بخاطر اشنایی تکنیسین های زمینی ما با محصول دیگر داگلاس یعنی فانتوم وهمچنین پیچیدگی کمتر ایگل در قیاس با تامکت اورهال و بروزرسانی و عملیاتی نگه داشتن بومی این جنگنده از ایگل اسانتر بود

البته تمامی این اما و اگرها تحلیل و بررسی های ما بعد از سالها که از خرید این جنگنده و وقوع اتفاقات و تحولات مهم و پیش بینی نشده ای مثل وقوع انقلاب ؛ لغو قرادادهای تسلیحاتی ؛ و درنهایت تحریم کشورمان و جنگ تحمیلی هستش

در واقع در دکترین رژیم گذشته استراتژی خرید تامکت نه در مقابل صدام و عراق(چون در ان زمان با توجه به قدرت بلامنازع و برتری های نظامی کشورمان عراق بهیجوجه در قواره یک دشمن بالقوه برای کشورمان بحساب نمی امد)بلکه برای مقابله با قدرت ویرانگر شوروی بود

در واقع شاه بااشراف بر قدرت بالای کمی و کیفی شوروی میدانست بخاطر تعداد بالای بمب افکن ها و همچنین فن اوری بالای جنگ الکترونیک شوروی و استفاده از موشکهای کروز و سلاحهای دورایستا پدافند زمین پایه بهیچوجه شانسی در مقابل حملات هوایی شوروی نداشته و در موج اول حمله کاملا سرکوب میشود

لذا با پیروی از استراتژی ایالات متحده بدنبال ایجاد پدافندی هواپایه و قدرتمند که یک استراتژی هوشمندانه ولی پرهزینه بود رفت و دراستراتژی پدافندی ایران با تبعیت از ایالات متحده کشف و شناسایی بمب افکن های مهاجم از منطقه خارج از محدوده خطر توسط اواکس ها و رهگیری و انهدام انها توسط تامکت هاو حفاظت از اهداف راهبردی ومهم توسط سامانه های موشکی در دستور کار قرار گرفت و درواقع وظیفه پدافند ایران دفع موج اول حمله و ایجاد زمان برای رسیدن نیروهای ناتو بود که متاسفانه با وقوع انقلاب و حرکت شتاب زده دولت موقت عقیم ماند

ودر واقع تامکت ها بتنهایی عملیات نمیکردن بلکه تعداد ۳۰۰ فروند خرید اف ۱۶ جهت جایگزینی و اسکورت تامکتها هم در دستور کار بود که همانطور که گفتم با وقوع انقلاب و لغو سفارش مهیا نشد و همانطور که گفتم قیاس های اینچنین خیلی منطقی نیست چون بهرحال اندیشه جمعی پشت خرید تامکت بود و هیچگاه مسولان وقت مجال بررسی و دفاع از خرید خود را پیدا نکردن.ولی با توجه به همه جوانب در واقع تامکت خرید بسیار خوبی بود ولی ایده ال نبود

“”””در دراز مدت نیروی دریایی امریکا اف14 بی و دی را به خدمت گرفت . این نسخه مجهز به موتور کاملا متفاوتی بود که رانش بیشتر  داشت و مشکلات موتور تی اف30 را نیز نداشت اگرچه همچنان از نظر چالاکی و رانش به وزن و سرعت به پای ایگل نرسید ولی کارایی کلی ان بسیار بهتر از نسخه های اولیه بود. ایگل نیز مجهز به موشک امرام با برد 50 و بعد نسخه های با برد 115 کیلومتر و مدتی است نسخه دی امرام با برد 180 کیلومتر شده است. البته برد واقعی درگیری هوا به هوا معمولا زیر 70 کیلومتر است و در تاریخ ما تنها انگشت شمار درگیر هوای در برد بیش از این داشته ایم زیرا ریسک چنین درگیر بسیار بالا است از این رو با تجهیز ایگل به امرام عملا برتری تامکت در زمینه برد درگیر از بین رفت. اگر بخواهیم به اینده این دو جنگنده نگاه کنیم میبینیم کشوری که در دهه 1970 به سراغ ایگل رفت بعد توانست  نسخه تهاجمی ان یعنی استراک ایگل را به عنوان برتری جنگنده تهاجمی فعلی جهان به خدمت بگیرید . برای نمونه اسرائیل و عربستان دو مشتری نسخه شکاری بعدها  نسخه تهاجمی ان را نیز به خدمت گرفتند ولی دارنده تامکت نسخه تهاجمی دست کم با قالیت استراک ایگل را در دست نداشت . حتی با نگاهی عمیق تر میتوان دید که دارنده ایگل امروزه حتی میتواند به دنبال سایلنت ایگل هم برود ….در نهایت ایران مدتی پیش از انقلاب به دنبال ایگل هم رفت شاید اگر انقلاب نشده بود ایران در نهایت ایگل را نیز در کنار تامکت به خدمت میگرفت که چه ترکیب رویایی میشد. حمید تارخ”””

شایان به ذکر است همان طور که گفته شد مقاله ای دیگر با همین موضع در سایت درج شده است که بیشتر بر برتری تامکت بر ایگل تاکید دارد . خوانندگان گرامی میتوانند با خواندن هرد  مقاله درک بهتری از چنین قیاس داشته و خود تصمیم بهتری بگیرند

برای خواندن مقاله اف15 و یا اف14 اینجا را کلیک کنید

مسولیت مقالات با نویسندگان انها می باشد و مطالب انها نقطه نظرات و مواضع سایت نیست و گرداننده  سایت انها را تایید یا تکذیب نمیکند و پیرو سیاست حمایتی سایت از نویسندگان ، مقالات روی سایت  درج گردیده است

نویسنده: مینا گلرو

نوشته های مشابه

یک نظر

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن