تانک

تانک تی90 ام پیشرفته ترین تانک عملیاتی روسها

تانک تی90 ام پیشرفته ترین تانک عملیاتی روسها

تانک تی90 ام(T-90M) نسخه بهبود یافته تانک تی90 است. گاهی اوقات از این تانک به عنوان “Proryv-3” (دستیابی به موفقیت-3) یاد می شود. این نسخه اولین بار در سال 2017 به طور عمومی رونمایی شد. نسبت به T-90 اصلی پیشرفت های زیادی در این نسخه به وجود امده است

اگرچه پیشرفته ترین تانک روسها تی14 ارماتا است ولی این تانک هنوز عملیاتی نشده و تی90 ام همکنون پیشرفته ترین تانک روسها است

خود تانک تی90 در نسخه اصلی در دهه 1990 عملیاتی شد.در مرحله نخست در اواخر دوران شوروی این تانک در واقع یک برنامه ارتقا بر روی تی72بی بود ولی در دهه1990 در روسیه به نام تجاری تی90 شناخته شد

تی90 دارای پلتفرم تی72 است.دارای موتور قوی تر 1000 اسب بخاری در نسخه تولیدی بود و از نسخه بهبود یافته توپ 2 ای46 ام استفاده میکرد که روی تی72 نیز نصب شده است. دارای زرهی واکنشی جدید کنتاکت5 بود که نسبت به زره واکنشی کنتاکت1 که روی تی72 بی نصب شده بود دو برابر مقاوت بیشتری داشت و سامانه اتش نیز بسیار پیشرفت تر شد بود به شکلی که برد اتش موثر در تی90 دو برابر تی72 بی بود.در مورد T-90A نسخه پاییه که به شکل گسترده ای وارد خدمت روسها شد و دارای نسخه های صادراتی نیز است. در مقاله ای جدا به نسخه T-90A به تفسیر پراخته شده ولی مطلب زیر در مورد اخرین نسخه این تانک یعنی تی90 ام است

تانک تی90
T-90A

برای اشنایی با T-90A اینجا را کلیک کنید

تی90 ام از تانک T-90MS برگرفته شده که برای صادرات طراحی شده است ودارای قطعات مشابه است. T-90M در سال 2017 توسط ارتش روسیه آزمایش شد. در همان سال قراردادی برای تحویل اولین دسته از 10 تانک جدید T-90M به ارتش روسیه و ارتقاء 20 تانک T-90A به یک تانک امضا شد.به T90A ارتقا یافته به تی90 هم ، T-90AMمیگویند .

همان طور که گفته شد تی90 ام بر اساس طرح تی 90 ام اس ساخته شده است.تی 90 ام اس یک طرح پیشنهادی به هند برای ارتقا تانک های تی90 اس این کشور بود که در واقع نسخه صادراتی تی90 ای بود. این ارتقاء شامل موتور قویتر و پوشش زرهی بهتر و سیستم اشت مدرنتر بود.

تی90ام

در تانک ارتقا یافته T-90M حفاظت زرهی بیشتری دیده میشود . به جای زره واکنشی کنتاکت5 قبلی، از زره جدید تر رلکیت استفاده شده که ان نیز یک زره واکنشی انفجاری است

“”””مکانیزم عملکرد این زره ها بسیار ساده است. دو لایه فولادی که بین انها مواد انفجاری قرار دارد .هنگامی که مهمات ضد زره دشمن به این زره برخورد میکند ، مواد انفجاری  درون زره منفجر شد و لایه فلزی رو به بیرون زره برخلاف جهت مهمات  ضد زره دشمن حرکت کرده  و این کار باعث می شود تا مواد مذاب ایجاد شده توسط مهمات ضد زره خرج گود  دشمن و یا پیکان مهمات انرژی جنبشی دشمن  تغییر جهت بدهد و به شدت از میزان نفوذ ان کم شود””””

مقاله اب جهت اشنایی بیشتر با زره واکنشی را اینجا بخوانید

این زره در جلو و دو طرف شاسی و همچنین جلو و دو طرف برجک نصب شده و پوشش بهتری نسبت به تی90 ای نیز دارد برای نمونه تمامی جلوی برجک با این زره پوشش داده شده و فضای بازی بین زره ها وجود ندارد در حالی که در تی90 ای دو طرف لوله عملا پوشش زره واکنشی نداشت و حتی بخش های از سقف نیز زره کامل نداشتند که این مسئله در تی90 ام جبران شد. در کنار شاسی نیز همین وضعیت است و زره تا میانه چرخ ها پایین امده در حالی که در تی90 ای چرخ ها پوشش درستی نداشتند و عملا تانها نیمی از کنار شاسی زره واکنشی داشت . زره رلکیت مقاومت بیشتری از کنتاک5 دارد . خود کنتاکت 5   گفته شد تا600 م م در برابر خرج گود 250 م م در برابر مهمات انرژی جنبشی مقاومت دارد و به گفته برخی منابع روسی رلکیت 50 درصد مقاومت بیشتری نسبت به کنتاکت5 ارائه میدهد

تصویری از زره تی90 ام. در تصویر بیضی زرد زرهی واکنشی کنار شاسی، بیضی قرمز توری محهلظ قسمت زیر برجک و بخش ابی پوشش مناسب و یک دست برجک با زره. قیاس شود با تصویر زیر و پوشش زرهی T-90A
بخش های از T-90A که پوشش زرهی درستی ندارند
بخش پشتی برجک و شاسی تی90 ام که دارای زرهی قفسه ای برای مقابله با حملات راکتی است
بخش عقبی T-90A که هیچ پوشش زرهی برای مقابله با حملات راکتی ندارد

مقاله ای در مورد مهمات های مخالف ضد تانک را اینجا بخوانید

هچنین بخش عقب برجک و بخش عقب تانک با زره قفسه ای برای مقابله با حملات راکتی پوشش داده شده که باز چنین چیزی در تی90ای شاهد نیستیم. این زره قفسه ای با فعال کرد زودهنگام کلاهک سلاح های ضد تانک خرج گود مانند راکت و موشک های ضد تانک باعث کاهش اثر پذیری انها میشود

همچنین حد فاصل زره برجک با شاسی  نیز فنس های فلزی قرار دارد که با انها نیز وظیفه فعال کردن زودهنگام کلاهک خرج گود ضد زره را دارند

همچنین یک سیستم اقدامات متقابل لیزری نیز روی تانک نصب شده که پس از قرار دادن پرتوی لیزری سامانه هدفگیر لیزری دشمن روی تانک به شکل خودکار نارنجک اندازها دود زا را فعال میکند .این تانک در هر سمت در کنار برجک دارای 7 نارنجک انداز دود زا است. چهار چشمی در چهار سمت تانک برای پوشش کامل در برابر پرتو لیزر نصب شده است .این تانک فاقد سامانه اخلالگرد چشم قرمز است که روی تانک تی90 ای نصب بود. سامانه چشم قرمز یک سامانه اختلالگر روی موشک های نیم خودکاری چون تاو بود ولی از انجایی که دو سامانه اختلالگر فروسرخ ان در جلوی برجک باعث میشد تا پوشش زرهی واکنشی یک دست نباشد و عملا در بخش نصب این دو چشم پوشش زرهی واکنشی وجود نداشت باشد این مدل مجهز به این سامانه نیست

T-90M مجهز به یک توپ 125 میلیمتری 2A46M-5 است که برد اتش بیشتری دارد و 15 تا 20٪ دقیق تر از توپ نسخه نصب شده روی تی90 ای است.این توپ میتواند تمامی مهمات های 125 م م ساخت شده برای تی72 و تی90 را شلیک کند

انواع گلوله های انرژی جنبشی ضد زره، مهمات خرج گود ضد زره و مهمات انفجار قوی ترکش شونده از جمله مهمات های قابل شلیک از این توپ است .مهمان انرژی جنبشی( سابوت) این توپ توان نفوذ در 430 تا 600 م م(برخی منابع تا 750 م م) زره را در 2 کیلومتری دارد و مهمات های خرج گود ضد زره ان توان نفوذ تا 750 م م زره را نیز دارند.اگرچه مهمات ها قابل پرتاب از نظر میزان نفوذ در بین تانک های روسی بسیار مناسب هستند ولی میزان توان نفوذ مهمات های غربی نوین المانی امریکایی از 120 م م از مهمات های انرژی جنبشی این تانک بسیار کارایی بهتری دارد

این تانک همچنین می تواند موشک های هدایت شونده ضد تانک 9M119 Refleks (نام غربی AT-11 یا Sniper-B) را به همان شیوه مهمات معمولی پرتاب کند. این موشک ها بردی بین 4 تا 5 کیلومتر دارند و می توانند با هلیکوپترهای پرواز کننده در ارتفاع پایین درگیر شود . قدرت نفوذ این مهمات ها بسته به مدل بین 450 تا700 م م در زره تخت است از جمله قابلیت این موشک ها درگیر در برد بیشتر از برد درگیری با مهمات های معمولی شلیک شده از توپ این تانک است.

تانک تی90
سه نوع مهمات اصلی شلیک شونده از توپ125 م م

توپ همانند نسخه های قبلی همین سری دارای سیستم بارگذاری خودکار است. 22 گلوله در یک خشاب چرخفلک شکل زیر برجک درون شاسی قرار دارد با کمک یک سامانه هیدرولیک درون لوله گلوله ها بارگذاری میشود.

43 گلوله 125 م م قابل حمل درون تانک است که 22 گلوله درون خشاب است ولی یک از امتیازت تی90 ام داشتن یک محفظه نگهدارنده مهمات اضافی پشت برجک است.در تانک های دیگر روسی مهمات ذخیره در بخشهای مختلفی درون بدنه نگهداری میشد .در صورت نفوذ مهمات ضد زره دشمن به درون تانک برخورد به مهمات ذخیره شده انفجار شدید به وجود می اید که باعث کنده شدن برجک تانک میشد. باقرار گیری بخش بیشتر مهمات ذخیره پشت برجک احتمال برخورد مهمات دشمن به ان بخش پایین میاید ولی به هر حال این تانک نیز مانند تانک تی64،تی72، تی80 و تی90 مشکل حفاظت به دلیل نوع گلوله گذاری را دارد

خشاب 22 گلوله ای تانک زیر برجک قرار دارد و در صورت برخورد مهمات ضد زره به تانک و البته نفوذ ان ، این مهمات ها منفجر شده و باعث نابودی کامل و فجیه تانک می شود چیزی که این روزها فیلمهای در فضای مجازی مربوط به تانک های روسی از سوری تا اوکراین دیده می شود .روسها در تی90 ام تلاش کردند با اضافه کردن زره واکنشی جدید و البته پوشش زرهی بهتر در کنار شاسی و بخشهای زیرین برجک و در بخش های مختلف و حتی قرار دادن زرهی داخلی برای خشاب توپ تا انجای که میشد از احتمال برخورد مهمات ضد زره دشمن به این خشاب جلوگیری کنند ولی باز اگرچه خطر کم شده ولی از بین نرفته و در اوکراین باز شاهد چنین برخوردهای بودیم.در نهایت تی90 ام بدون شک از تانک های قبلی روسی پوشش و حفاظت زرهی بهتری دارد

تصویری گرافیکی از توپ و روش قرارگیری مهمات 125 م م

تسلیحات ثانویه تی90 ام شامل یک مسلسل 7.62 میلی متری هم محور با توپ اصلی است که توسط توپچی شلیک میشود . همچنین یک سیستم تسلیحاتی با کنترل از راه که توسط فرمانده هدایت می شود بر روی برجک نصب است که مجهز به مسلسل سنگین 12.7 میلی متری است . این مسلسل دارای سایت دید حرارتی بوده و به فرمانده تانک این امکان را میدهد تا شب و روز در هر شرایط اب و هوایی از درون تانک به طرف هدف اتش کند. 1250 گلوله برای مسلسل 7.62 م م و 300 گلوله برای مسلسل 12.7 م م حمل میشود

نمایی نزدیک از مسلسل 12.7 م م کورد که بر روی یک سیستم ریموت کنترل از درون تانک نصب شده. در تصویر سایت هدفگیری قابل درشت نمایی با دوربین دید حرارتی فرمانده برای هدایت مسلسل را میتوان دید

T-90M دارای یک سیستم کنترل آتش جدید وسایت مشاهده و هدف گیری به روز است. این تانک جدید روسی قابلیت درگیری شکارچی-قاتل را دارد. فرمانده تانک از یک دید سایت پانوراما با دید حرارتی برای جستجوی اهداف استفاده می کند که 360 درجه را پوشش میدهد . پس از انتخاب هدف، تفنگ به صورت خودکار روی هدف قرار می گیرد و توپچی روند هدف گیری و شلیک را کامل می کند. رایانه کنترل اتش خود محاسبات لازم برای قرار گیری لوله توپ در زاویه مناسب را انجام داد و کار را انجام میده . در این مدت فرمانده به دنبال هدف بعدی می گردد. علاوه بر این، سیستم اکتساب هدف، اهداف انتخاب شده را به طور خودکار ردیابی می کند. ادعا می شود که تانک جدید 15 تا 20 درصد دقیق تر از مدل قبلی خود در اتش است.برد موثر اتش ان در روز بر ضد یک هدف با یک شلیک حدود 2500 تا3000 متر است .

این تانک همانند تانک های قبلی روسها (تی64 به بعد) دارای سه خدمه است.راننده در جلو تانک قرار دارد، فرمانده و توپچی درون برجک که فرمانده در سمت راست و توپچی در سمت چپ قرار دارد.

پنل توپچی
پنل فرمانده

این تانک از یک موتور دیزلی چند سوختی V-92S2 استفاده می کند که 1130 اسب بخار قدرت دارد. همچنین مجهز به واحد قدرت کمکی برق است که در صورت خاموش شدن موتور اصلی، تمام سیستم ها برقی را تغذیه می کند.

این تانک در حالت کاملا مسلح 53 تن وزن دارد .رانش به وزن ان بین 18 تا21 تن است که بد نیست و تانک میتواند با سرعت 60 کیومتر بر ساعت در جاده استفالت حرکت کند

همچنین یک کیت حرکت در زیر اب نیز برای این تانک وجود دارد که می تواند توسط خدمه تانک در عرض 20 دقیقه نصب شود. پس از اتصال کیت، تانک می تواند از موانع آبی را تا عمق 5 متر عبور دهد.

روسیه از ماه می 2022 دست به استفاده عملیاتی از تانک های تی90 ام خود زد .روسها حدود 500 تی90 دارند ولی کمتر از 80 دستگاه ان از نسخه تی90 ای ام است.

در 4 مه 2022 در استان خارکف، اوکراین، یک تی90 ام در عملیات منهدم شد، اولین مورد تایید شده در جنگ نابود شد. این تانک که در 25 آوریل در نزدیکی خارکف دید شد، توسط سربازان تیپ 127 دفاع سرزمینی اوکراین منهدم شد.این تانک قربانی راکت ای تی4 سوئدی شد. در 18 سپتامبر در منطقه خارکف، اوکراین، یک T-90M به غنیمت اوکراین . در 4 دسامبر، دومین تی90 ام توسط ارتش اوکراین غنیمت گرفته شد تا بعد به همراه هم این دو تانک غنیمتی به امریکا فرستاده شد تا امریکا از نزدیک به پیشرفته ترین تانک عملیاتی روسها نگاهی بیندازند . پایان سال ۲۰۰۳ میلادی ۵۷ تانک تی ۹۰ ام مورد هدف قرار گرفتند که از این میان ۳۲ تانک کاملاً نابود شد، ۱۰ تانک آسیب دید، ۱۲ تانک رها شد و سه تانک به غنیمت اوکراینی‌ها

در دو مورد جالب دو تانک تی ۹۰ ام با آتش توپ ۲۵ میلیمتری نفربر برادلی از بین رفتند.. در هر دو مورد نفربرهای برادلی با آتش پیاپی توپ خودکار ۲۵ میلیمتری خود و با نابودی زره واکنش دهنده و سامانه‌های اپتیکی تانک باعث این شد تا خدمه تانک را رها کرده و فرار کنند

یک تی90 ام متجاوزگران روسی که مورد هدف اوکراینی ها قرارگرفته
یک تی90ام روسی که سالم رها شده است

تی90 ام تا زمان ورود به خدمت ارماتا پیشرفته ترین تانک روسها به شکل عملیاتی است.

عضویت در کانال تلگرامی جنگاوران برای آگاهی از آخرین مقالات و مطالب نظامی

عبدالحمید تارخ

نوشته های مشابه

همچنین ببینید

بستن
دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن