هواپیماهای سری MD-80

در دهه 1960 کمپانی داگلاس ایراکرافت  طرح هواپمای دی سی 9 را ارایه کرد. این طرح در ان زمان  با بوئینگ 727 رقابت داشت. دی سی 9 یک هواپیما جت دو موتوره  با دو موتور در انتهای بدنه بود که بسته به مدل از 110 تا 140 نفر مسافر حمل میکردند. این طرح بسیار  موفق بود و طی سه   دهه بیش از 976 فروند از ان ساخت شد. در دهه  1970 بوئینگ اقدام به ساخت  هواپیما بوئینگ 737 کرد هواپیمای  که تبدیل  به پرفروشترین هواپیمای مسافربری  جهان شد و لقب دوردانه  بوئینگ را نصیب  خود کرد. این هواپیما بسیار مشتری پسند بود در اواخر دهه 1960  کمپانی داگلاس ایرگرافت با کمپانی مگدانل  ایرکراف به هم  ترکیب  شدند و کمپانی مکدانل داگلاس  را ایجاد کردند. این کمپانی در میانه دهه 1970 دست به طراحی هواپیمای سری  MD-80 زد که موفقترین هواپیمای طراحی شده در کلاس خود توسط این کمپانی شد اگرچه هرگز  نتوانست  مانند بوئینگ 737   در بازار بدرخشد(نسبت به 737 البته) ولی یک طرح بسیار محبوب و پر کاربرد بود

طراحی  سری ام دی 80 در دهه 1970  بر اساس دی سی 9 سری  50 اغاز شد و قرار بود طرح جدید که اولین پرواز خود را در سال 1979 انجام داد با نام دی سی 9 سری  80 وارد خدمت شود ولی به دلیل مسائل بازار یابی   با نام   ام دی 80  وارد بازار شد . این نسخه مشابه دی سی 9 سری  50 بود ولی دارای موتور  بهتر و وزن برخاستن  بیشتری بود. تمامی هواپیماهای سری 80 دارای  دمی طی شکل و  دو موتور در انتهای بدنه  هستند . هواپیما  دارای  سه درب روی بدنه است که شامل  دو درب در جلو و یک درب در عقب است ولی درب اصلی سوار شدن مسافران در جلو سمت چپ پشت  کابین خلبان است . همچنین تمامی سری  80 دارای یک پلکان  سر خود در انتهای هواپیما هستند که برای سوار شدن و یا پیاده شدن مسافر استفاده می شود . هواپیما در دو  کلاس ارایه می شود (به شکل تجاری) در یک کلاس  با بیشتر توان حمل مسافر در هر ردیف در سمت راست سه صندلی و در سمت چپ دو صندلی (پنچ صندلی در یک ردیف) و یا در کلاس دیگر با قرار دادن صندلی بزرگتر و راحت تر در هر  سمت دو صندلی در کل چهار صندلی وجود دارد

سری ام دی 80 چندین   مدل دارد

ام دی 80

 به سه پیش نمونه برای تولید سی ام دی 80 ، ام دی 80 می گویند .این سه فروند جهت ازمایش  مورد استفاده قرار گرفت

MD-81

اولین سری تولیدی  که در سال 1980  وارد  خدمت خطوط هوایی شد  و زمانی هم قرار بود دی سی 9 سری 81 نام گذاری شود.این نسخه 45 متر طول دارد و پهنای بال ان 112 متر می رسد و از دو دستگاه موتور توربوفن  پرات اندویتنی  JT8D-209  با توان هر یک 18500 پاند رانش بهره می برد که در انتهای  بدنه قرار دارد. این موتور در دهه 1970 و 1980 شهرت زیادی داشت  و روی بوئینگ  727، بوئینگ 737 سری 100 و 200 و دی سی 9 نصب شد. اگر چه اکثر نسخه های  ام دی 81 از سری 209 این موتور بهره بردند ولی  برخی از نمونه های تولید نسخه  قویتر 217 و 219 نیز استفاده کردند . این مدل 22100 لیتر سوخت  حمل میکرد و با 155 مسافر  دارای برد 2910 کیلومتر و سرعت کروز 811 کیلومتر برساعت بود . کابین  تا میانه دهه 1980 کاملا انالوگ  بود و تنها دو نمایشگر برای برنامه ریزی  رایانه به صورت تک رنگ کنار دست هر خلبان داشت ولی از میانه دهه 1980 دارای  دو نمایشگر رنگی جلوی هر خلبان  شد و برخی از دادها رادار نیز دیجیتال   شدند . این نسخه   با چهار صندلی در هر ردیف  135 نفر  و با پنچ  صندلی در هر  ردیف 155 نفر مسافر حمل میکند تا سال 1994 و پایان تولید این مدل 132 فروند ان ساخته شد

MD-82

ام دی 82 بر اساس نسخه قبلی برای عملیات در فرودگاهای گرم در امریکا توسعه یافت . این نسخه  درسال1982 وارد خدمت شد و همچنان   به تعداد زیادی در خود امریکا مورد استفاده قرار  می گیرد. این مدل کمی سنگینتر  از نسخه  قبلی در وزن سبک است(100 کیلوگرم)  ولی بیشترین وزن برخاستن به دلیل افزایش یافته سوخت    بیشتر است . این نمونه از سری 217 موتور JT8D استفاده میکند که 20000 پاوند  رانش ایجاد میکند. ام دی 82 دارای ظرفیت  سوخت  22100 لیتر مشابه نسخه قبلی است ولی به دلیل مصرف  کمتر موتور  ام دی 82 و همچنین اصلاحات  ایرودینامیکی  در دم باعث افزایش برد  این مدل شده و دارای  برد 3800 کیلومتر با 155 مسافر است. اکثر نسخه های تولیدی  دارای  دو نمایشگر رنگی برای هر خلبان هستند و داده های موتور نیز در اکثر انها دیجیتال  است. تا پایان  تولید این مدل در سال 1997 در مجموع 539 فروند از ین مدل ساخته شد که پر فروشترین نسخه سری ام دی 80 بود

MD-83

این نسخه دارای سوخت بیشتری است و در جلو و عقب  هواپیما مخازن سوخت کمک برای ان نصب کرده ان و میزان سوخت داخلی به 26000 لیتر افزایش یافته است . این نسخه دارای   موتور سری 219 موتور JT8D که 21000 پاوند رانش ایجاد می کند . برد این مدل 4600 کیلومتر با 155 مسافر است و وزن سبک ان حدود 800 کیلوگرم و وزن  برخاستن  ان 5 تن سنگینتر شده است. این نمونه  تا سال 1999 در خط تولید بود و 265 فروند ان تولید شد

MD-87

در سال 1985 مکدانل داگلاس اعلام کرد نسخه کوتاه تر  سری ام 80 را تولید خواهد کرد که برای مسیر های  کم مسافرتر  است. این نمونه  با طول 39.73 متر  به میزان بیش از 5 متر کوتاه تر از نسخه  قبلی بود  و سوخت داخلی ان نیز مانند ام دی 81 و 82 عدد 22100 لیتر بود. این مدل از مدل  217سی موتور JT8D با توان 20000 پاوند رانش بهره می برد و با چهار صندلی در هر ردیف دارای   ظرفیت 114 مسافر و با پنج ردیف صندلی دارای ظرفیت 130 مسافر بود. برد این نسخه با 130 مسافر 4390 کیلومتر و با نصب دو مخزن سوخت کمکی درون که میزان سوخت داخلی را به 26400 لیتر می سرند  برد ان  به 5400 کیلومتر می رسد. این نسخه  در سال 1987 تحویل شد  تا پایان تولید ان در سال 1992 در مجموع 75 فروند ان تحویل شد

MD-88

این نسخه به سفارش  شرکت هوایی دلتا امریکا ساخته شد . این نمونه مشابه  ام دی 82 است ولی دارای کابین دیجیتال تر  و هشدار دهنده  برای  افزایش سرعت باد داشت . از نظر مشخصات مشابه ام دی 82  است و سوخت داخلی ان نیز 22100 لیتر است  و با 155 مسافر به برد 3800 کیلومتر می رسد  ولی با نصب دو مخزن دیگر  میتوان به برد 4637 کیلومتر نیز برسد . این نسخه تا سال 1997 تولید شد و 150 فروند ان تحویل مشتریان شد

نسخه باربری

ام دی 80  نسخه باری نداشت ولی  برخی شرکت ها  نسخه مسافربری را با نام ام دی 80 اس اف به نمونه باری  تبدیل کردند که شامل  تقویت کف ، پوشاندن پنچرها و قرار دادن یک درب بارگیری بود . این نسخه  مجهز به یک درب با طول 136 سانتیمتری  و ارتفاع  85 سانتیمتر  بود و میتواند تا 21 تن بار را در برد 2100 کیلومتری حمل  کند. کمتر از 40 فروند از این نسخه تبدیل شد

کاربران

همچنان بیش از 400 فروند ام دی 80 از 1191 فروند تولیدی  در خدمت است . چهار  شرکت بزرگ دارنده این هواپیما شامل  شرکت امریکایی دلتا با 116 فروند  ام دی 88  که قرار است به زودی با ایرباس ای 320 جایگزین شود ، خطوط هوایی امریکا(امریکا ایر لاین) با  39 فروند ام دی 82 و 51 فروند  ام دی 83 که قرار است  تا سال 2017 با بوئینگ 737 جایگزین شود، شرکت ونزوئلای لاسیر  با 13 فروند ام دی 81 و 82 ، شرکت بلغارستانی ، بلغارین ایر چهارتر با 13 فروند ام دی 82 و 83

ام دی 80 در ایران.

این هواپیما از دهه 1370 شمسی  به صورت دست دوم وارد کشور شد و امروزه یکی از  پرتعداد ترین هواپیماهای  موجود در ایران است . همکنون  ایران ایر تور با هفت فروند ام دی 82،  شرکت اتا با 6 فروند ام دی 83 ، کاسپین با یک فروند ام  دی 81 و 5 فروند ام دی 83، ایران ایر با 5 فروند ام دی 82، کیش ایر با  4 فروند ام دی 82 و  3 فروند ام دی 83، تابان با 5 فروند ام دی 88، زاگروس با چهار فروند ام دی 83 و  5 فروند  ام دی 82 دارندگان این هواپیما در ایران هستند. تقریبا به غیر از چهار شرکت ایرانی  همه شرکتها از سری ام دی 80 بهره می برند  که همگی دست دوم وارد شده اند

شرکت مگدانل داگلاس در سال 1999 با بوئینگ ادغام شد  و امروزه وجود خارجی ندارد. مگدانل داگلاس امروزه پروژه های نظامی بوئینگ را انجام میدهد(البته با نام بوئینگ)

مشخصات

• فاصله نوک دو بال: ۳۲٬۸ متر
• طول: ۴۵ متر
• ارتفاع: ۹ متر
• ظرفیت مسافر: ۱۷۲ نفر
• موتور: دو دستگاه موتور پرات اندوتنی JT8-D با توان 18500 تا 21000 پاوند بسته به مدل
• بیشینه سرعت: ۰٫۸۷ ماخ (۹۲۵ کیلومتر بر ساعت)
• محدوده پرواز: ۳۴۷۶ کیلومتر

ترجمه : عبدالحمید تارخ

منبع:

https://en.wikipedia.org/wiki/McDonnell_Douglas_MD-80#Specifications