اولین نبرد فلوجه(سال 2004)

بسم الله الرحمن الرحیم

اولین نبرد فلوجه(سال 2004)

مترجم: محمد رجبعلی

اولین نبرد فلوجه که با نام عملیات حذف شورش نیز شناخته می شود، عملیاتی بود تا عناصر افراطی در  شهر فلوجه عراق را از بین برده و  هم چنین عاملین کشته شدن  4 تن از پیمانکاران امریکایی در اوریل 2004  نیز پیدا و دستگیر شوند.

عامل تسریع این عملیات، جنجال و سر و صدای کشتار و  قطعه قطعه کردن چهار تن از پیمانکاران نظامی شرکت نظامی بلک واتر، و  کشته شدن 5 سرباز امریکایی در  الحبانیه در چند روز قبل از ان بود.

این نبرد در افکرا عمومی در دو قطب مخالف موافق و مخالف قرار گرفت.

پیش زمینه

در زمان صدام حسین، فلوجه از نظر اقتصادی پیشرفت زیادی کرد و مورد توجه صدام بود، و بسیاری از ساکنان ان به عنوان افسران نظامی و اطلاعاتی به استخدام دولت وی درامده بودند. اما  همدردی و اندوه بسیار کمی از سقوط صدام وجود داشت و بسیاری وی را حاکمی ظالم و مستبد می دانستند. این شهر یکی از مذهبی ترین شهرای کشور بود و از نظر  فرهنگی نیز از مناطق سنتی عراق بود.

بعد از سقوط حزب بعث در اوایل سال 2003، ساکنان محلی شورای شهری به ریاست طاها بداوی حامد انتخاب کردند، بداوی  توانست شهر را از غارت چپاولگران و کنترل توسط جنایتکاران معمولی نجات دهد. تصور می شد که شورای شهر و بداوی هر دو طرفدار امریکایی ها باشند، و  انتخاب انها بدین معنی بود که امریکایی ها تصمیم گرفته بودند که شهر منشا و کانون درگیری نمی شود و نیاز حضور فوری سربازان نیست. این امر باعث شد تا امریکا از ابتدا سربازان کمی را در فلوجه مستقر کند.

اگر چه شهر شاهد حملات هوایی پراکنده و گاه و بی گاه نیروهای امریکایی بود، اما  مخالفان عمومی تا زمانی که 700 نفر از لشکر 82 هوابرد برای اولین بار در 23 اپریل 2003 در شهر مستقر شدند، تحریک نشده بود. در 28 اپریل، حدود 200 نفر از مردم شهر در  زمان حکومت نظامی بیرون مدرسه ای جمع شدند و خواستار تخلیه نیروهای امریکایی از ان و بازگشایی دوباره ان  به عنوان مدرسه شدند. معترضان به شدت عصابی شدند و  به کارگیری گاز اشک اور هم نتوانست جمعیت را متفرق کند. زمانی که افرادی از داخل جمعیت به طرف نیروهای امریکایی اتش گشودند و سربازان امریکایی از گردان یکم هنگ 325 پیاده هوابرد از لشکر 82 هوابرد پاسخ اتش انها را دادند و در این بین 17 نفر کشته شده و بیش از 70 نفر نیز زخمی شدند، اوضاع وخیم شد.  هیچ گونه تلفاتی به نیروهای امریکایی یا ائتلاف وارد نشد. نیروهایی امریکایی گفتند که شلیک تنها 30-60 ثانیه به طول انجامید اما منابع دیگر ادعا می کنند اتش انها نیم ساعت طول کشید.

دو روز بعد، در تظاهرات در مقر سابق فرماندهی حزب بعث و در اعتراض به شلیک نیروهای امریکایی، دوباره سربازان هنگ سوم زرهی سواره نظام بر مردم اتش گشوده که منجر به کشته شدن 3 نفر شد.

به دنبال این حوادث، نیروهای ائتلاف اعلام کردند که تنها بعد از اینکه معترضین به روی انها اتش گشودند، نیروهای ائتلاف پاسخ شلیک انها را دادند.

سربازان لشکر 82 هوابرد با سربازاان هنگ سوم زرهی سواره نظام و لشکر 101 هوابرد تعویض شدند، و در 4 جون، سربازان لشکر 101 مورد حمله قرار گرفتند. زمانی که سربازان می خواستند سوار خودروها شده و به پایگاه برگردند، با راکت RPG مورد حمله قرار گرفتند. بر اثر این حمله، 6 سرباز ارتش زخمی شدند. به دنبال این حمله، لشکر سوم زرهی سواره نظام مجبور شد تا 1.500 نیروی کمکی درخواست کند تا با مقاومت رو به رشد در فلوجه و منطقه مجاور الحبانیه رو به رو شوند.

در ماه، نیروهای امریکایی شروع به ظبط و توقیف موتورسیکلت ها از شاکنان محلی کردند و ادعا کردند که این موتورها در حملات “به زن در رو” بر علیه نیروهای ائتلاف مورد استفاده قرار می گیرند.

در 30 جون، انفجاری در یکی از مساجد شهر رخ داد که در انشیخ العیس خلیل و 8 نفر دیگر از مردم کشته شدند. در حالی که مردم محلی ادعا می کردند که امریکایی ها با موشک به مسجد حمله کرده اند، امریکایی ها ادعا می کردند که زمانی که شورشیا مشغول ساخت بمب بودند، حادثه ای پیش امده و بمبی منفجر شده است.

در 12 فوریه 2004، شورشیان به کاروانی که حامل ژنرال جان ابی زید (فرمانده نیروهای امریکایی در خاورمیانه) و ژنرال چارلز سواناک فرمانده  لشکر 82 هوابرد، بود حمله کردند، انها از پشت بام های نزدیک با راکت های RPG به ماشین ها حمله کردند، و به نظر می رسید که به نیروهای امنیتی عراق نفذ کرده بودند.

11 روز بعد، بعد از انکه شورشیان پلیس عراق را با یک وضع فوق العاده ساختگی در بیرون شهر گمراه کردند،  همزمان به سه کلانتری، دفتر شهردار و یک پایگاه دفاعی نظامی حمله کردند. حداقل 17 افسر پلیس کشته شده و 87 زندانی نیز ازاد شده بودند.

در این زمان، لشکر 82 هوابرد مشغول انجام عملیات های ویژه  معمول در شهر بود، کاروان های خودروهای هاموی موانع جاده ای و جدول هایی که احتمال مخفی شدن بمب های کنار جاده ای در انها بود را از بین می بردند، مراقب  خانه ها و مدرسه ها  بودند و اغلب باعث اسیب به انها شده و با مردم محلی نیز درگیر می شدند.

در مارس 2004، ژنرال سواناک اختیارات و فرماندهی استان الانبار را به نیروی ویژه یکم نیروی دریایی با فرماندهی  ژنرال کانوی سپرد.

در اوایل مارس 2004، کم کم شهر به تصرف تاثیر فزاینده احزاب چریک ها درامد.تنها  چند حمله برای به دست اوردن جای پایی در شهر صورت گرفته بود، و خشونت گسترده علیه حضور امریکایی ها باعث عقب نشینی سربازان از شهر شد. تنها چند گشتی اطراف کاخ عدی صدام حسین (پسر ارشد صدام از اولین همسرش) و قصی صدام حسین (دومین فرزند صدام) و پایگاه FOB Volturno وجود داشت.

کشته شدن نیروهای بلک واتر

در 31 مارس 2004 ، شورشیان عراقی در فلوجه  بر سر راه  یک کاروان حامل 4 تن از پیمانکاران خصوصی نظامی شرکت بلک واتر  کمین کردند. این 4 پیمانکار نظامی، اسکات هلونستون، جرکو زوکو، وسلس باتالونا و مایکل تیگ با اتش مسلسل ها و پرتاب یک نارنجک از طریق پنجره  به داخل  SUV (گونه‌ای از خودروها می‌گویند که برای کاربرد بیابانی و پیمودن مسیرهای ناهموار طراحی شده‌اند. این خودروها معمولاً دو دیفرانسیل هستند و فاصله محور آنها تا سطح زمین بیشتر از خودروهای عادی است.) انها کشته شدند.سپس بمبی منفجر شد و بدن انها را تکه تکه کرد، بعد از ان شورشیان بدن هایشان را از  پلی بر روی رودخانه فرات اویزان کردند.شورشیان تصاویری که از این صحنه ها تهیه کرده بودند  در اختیار اژانس های خبری گذاردند تا در همه جای دنیا پخش شوند، تا باعث خشم و  وحشت در امریکا شود. بعد از این جریان خبر رسمی برقراری ارامش در شهر  منتشر شد.

دکترین نظامی تفنگداران دریایی مبنی بر گشت نظامی،  عدم انجام حملات نظامی خشونت امیز، کمک های اننان دوستانه، و همکاری نزدیک با رهبران محلی متوقف شد و دستور یک عملیات نظامی برای پاکسازی از شهر از پارتیزان ها داده شد.

ابو مصعب الزرقاوی (با نام اصلی احمد فاضل النزل الخلایله، مجاهد بنیادگرای اردنی الاصل که در افغانستان اردویی برای تعلیم شبه‌نظامیان راه انداخت و پس از رفتن به عراق و رهبری القاعده عراق و به مسئولیت گرفتن تعدادی بمب‌گذاری، در سال ۲۰۰۶ در زمان جنگ عراق کشته شد.) که به طراحی حملات تروریستی شناخته می شد و گفته می شد که در شهر است، متهم برنامه ریزی این کمین بود. اما جامعه اطلاعاتی مردد بود، زیرا نمایش تصاویر بی حرمتی به جنازه  قربانیان سبک کاری زرقاوی نبود، وی مدتی بعد از انجام حمله به شبکه الجزیره اطلاع می داد که حمله ای را ترتیب داده است. در نهایت از گزارش های اطلاعاتی نتیجه گیری شد که احمد هاشم البد العیسوی (یک تروریست القاعده در عراق بود. بعد از این عملیات در فلوجه لقب قصاب فلوجه را به دست اورد. ) مغز متفکر این حمله بود.تا سپتامبر 2004، زرقاوی مهم ترین هدف ارتش امریکا در فلوجه بود. در جون 2006، زمانی که یگ جنگنده نیروی هوایی دو بمب 230 کیلویی هدایت شونده را بر روی خانه ای که وی در ان جلسه داشت انداخت کشته شد.

الغیسوی نیز هدف مهمی بود، حملات او تا سال 2009 زمانی که در عملیات ویژه تفنگداران دریایی بدون شلیک یک گلوله دستگیر شد، ادامه یافت. در بازداشت، اتهاماتی به سه تفنگدار دریایی برای خشونت علیه خودش زد (که همه انها تبرئه شدند). وی به مقامات عراقی تحویل داده شد، محاکمه شده و به مرگ محکوم شد و در زمانی نامعلوم قبل از نوامبر 2013 به دار اویخته شد.

لشکرشی به شهر

در اول اپریل، ژنرال مارک کیمیت، قائم مقام فرمانده کل عملیات های نظامی امریکا در عراق، قول پاسخی کوبنده به مرگ نیروهای بلک واتر را داد و گفت “ما شهر را ارم خواهیم کرد”.

در 3 اپریل 2004،  نیروهای گردان اول تفنگداران دریایی دستوری کتبی از نیروهای ویژه مشترک مبنی بر عملیات تهاجمی به شهر فلوجه را  دریافت کردند. این عملیات برخلاف میل فرماندهان تفنگداران در صحنه رزم بود که می خواستند حملات موردی و با دقت بر علیه اهداف مشکوک در مرگ نیروهای بلک واتر صورت گیرد.

در شب چهارم اپریل 2004، نیروهای امریکایی حمله ای گسترده برای ایجاد امنیت در شهر فلوجه را با محاصره شهر با 2000 سرباز  صورت دادند. حداقل 4 خانه در حملات هوایی نابود شدند و  شلیک گاه و بی گاه مسلسل ها در طول شب ادامه یافت.

صبح 5 اپریل 2004، واحد های امریکایی ضهر را محاصره کرده بودند تا دوباره کنترل ان را به دست اورند.  سربازان راه های منتهی به شهر را با خودروهای هامومی و  سیم های خاردار و موانع مسدود کرده بودند. امریکایی ها یک ایستگاه رادیویی محلی را در اختیار گرفته و از طریق ان از ساکنان خواستند تا در خانه های خود مانده و به سربازان امریکایی کمک کنند تا شورشیانی که در مرگ نیروهای بلک واتر دخیل بوده اند را دستگیر کنند.

تخمین زده می شد تا 12-24 گروه مجزای شورشی مجهز به RPG، مسلسل، خمپاره و تسلیحات ضد هوایی در شهر وجود داشتند. تا 6 اپریل 2004، منابع ارتش امریکا می گفتند که “ممکن است تفنگداران دریایی تلاشی جهت کنترتل مرکز شهر صورت ندهند”.

در اغازین روزهای عملیات، گزارش شد حدود یک سوم جمعیت غیرنظامی  از شهر فرار کرده بودند.

محاصره شهر باعث یسته شدن دو بیمارستان اصلی شهر شد که در اتش بس 9 اپریل 2004 بازگشایی شد.

درگیری در فلوجه باعث درگیری گسترده در مرکز عراق و طول رود فرات شد، واحد های مختلف شورشیان عراقی از این موقعیت بهره برداری کرده و حملات همزمانی را بر علیه نیروهای ائتلاف صورت دادند. این دوره زمانی اغاز ظهور سرایال السلام (Peace Companies )، شبه نظامیان شیعه پیرو  ایت الله مقتدی صدر بود، در ان دوره این گروه به صورت فعالی در عملیات های ضد ائتلاف نقش داشت. در بین این رویدادها، یک گروه شورشی سنی مذهب نیز در شهر الرمادی ظاهر شد.  در این زمان، تعدای اطباع خارجی توسط شورشیان دستگیر شدند. تعدای در دم کشته شدند و تعدای نیز به عنوان گروگان نگه داشته شدند تا برای امتیازات سیاسی و نظامی  مبادله شوند. برخی واحدهای پلیس عراق و نیروهای دفاع غیر نظامی  عراق نیر به نیروهای ائتلاف حمله کردند و برخی نیز فقط پست های خود را ترک کردند.

همان طور که امریکایی ها سعی می کردند تا حلقه محاصره را در شهر تنگ تر کنند، شورشیان نیز مقاومت می کردند. بمباران هواییی بر روی مواضع شورشیان ادامه داشت، هواپیماهای لاکهید AC-130 (نوعی هواگرد تهاجمی به‌شدت مسلح و یکی از انواع هواپیمای ترابری نظامی سی-۱۳۰هرکولس است. مدل ای‌سی-۱۳۰ اسپکتر مجهز به دو توپ ۲۰ میلی‌متری ام۶۱ ولکان، یک توپ اتوماتیک ۴۰ م‌م بوفروس و یک توپ هویتزر ۱۰۵ میلی‌متری ام۱۰۱ است. مدل اسپوکی نیز به جای توپ‌های ولکان از یک توپ ۲۵ م‌م جی‌ای‌یو-اکوالایزر استفاده می‌کند و مجهز به سیستم کنترل آتش پیشرفته‌تر و فضای بیشتری برای حمل مهمات است. این هواگر تهاجمی بیشتر برای پشتیبانی نزدیک هوایی از نیروهای در صحنه رزم به کار می رود. به این صورت که وقتی هدفی به ان داده می شود، بر بالای ان رفته، خود را به سمت چپ کج می کند، خلاف عقربه های صاعت بر روی هدف می چرخد و با توجه به نوع هدف خدمه بر روی هدف اتش می کنند تا هدف نابود شود. ) چندین بار با ابرتیربارهای گاتلینگ و هویتزرهای خود به اهدافی داخل شهر حمله کردند.  تک تیراندازان دیده بان تفنگداران دریایی جزء اصلی استراتژی تفنگداران دریایی بودند، هر کدام به طور متوسط 31 شلیک مرگبار داشتند، در حالی که تیم های عمیات روانی تاکتیکی سعی می کردند تا با خواندن متون و نواختن موسیقی بلند راک و متالیک عراقی ها   و شورشان را عصابانی و تحریک کرده به فضای باز در میدان دید تک تیرانداز ها می کشاندند و تک تیرانداز ها نیز انها را هدف قرار می دادند.

بعد از 3 روز نبرد، تخمین زده شدک ه امریکایی ها کنترل 25% شهر را به دست اورده اند، و شورشیان تعدای از مواضع دفاعی کلیدی خود را از دست داده اند.

به خاطر انکه حملات امریکایی ها تاثیر بدی بر غیرنظامیان می گذاشت، نیروهای ائتلاف مورد انتقاد شدید  شورای دولت موقت عراق ( IGC) قرار گرفتند، عدنان الباجه (سیسات مدارو دیپلمات و وزیر خارجه کهنه کار عراقی جی اعلام کرد: “این عملیات های امریکایی های غیر قابل قبول و غیرقانونی است”.

احمد منصور خبرنگار الجزیره و لیس مشتاق عکاس این شبکه، تنها روزنامه گران غیر نظامی  که اخبار درگیری را از 3 اپریل 2004 گزارش می دادند، گزارش دادند که یک منبع ناشناس اعلام کرده است که امریکایی ها اسرار دادند تا خبرنگاران از شهر بیرون بیایند تا مقدمه اتش بس فراهم شود.

در ظهر 9 اپریل 2004 و تحت فشار شدی شورای دولتی موقت، پاول برمر اعلام کرد که نیروهای امریکایی یک اتش بس یک جانبه را رقرار خواهند کرد تا مقدمات مذاکرات بین شورای دولتی عراق، شورشیان و شخنگویان شهر را فراهم کنند و اجازه دهند تا کمک های دولتی به ساکنان تحویل داده شود.

در نتیجه، کمک های انسانی مورد نیاز –خصوصا یک کاروان از کمک های تهیه شده توس مردم، تجار و روحانیون بغداد به عنوان تلاش مشترک شیعه-سنی- که درگیری ها مانع از وار دشدن به شهر می شد، به شهر وارد شده  و به دست مردم رسیدند. در همین  زمان برخی نیروهای امریکایی و نیروهای شورشی از فرصت استفاده کرده و تعدادی از خانه های خالی را اشغال کردند.

در این زمان، تخمین زده می شدکه حدود 600 عراقی کشته شده اند و حداقل نیمی از انها غیر نظامی بوده اند. اگرچه صد ها شورشی در این حملات کشته شده بودند، شهر همچنان در کنترل انها بود. اریکایی ها تنها موفق شدند تا جای پایی در منطقه صنعتی جنوب شهر به دست اورند. پایان عملیات های اصلی در این زمان منجر به مذاکرات بین عناصر مختلف عراقی و نیروهای ائتلاف شد که برخی اوقتا درگیری هایی هم روی می داد.

در 13 اپریل 2004، شورشیان از داخل مسجدی به تفنگداران دریایی حمله کردند. حمله ای هوایی مسجد را نابود کرد و باعث خشم و نفرت عمومی مردم شد.

در 15 اپریل 2004، یک جنگنده F-16 امریکایی یک بمب 2.000 پوندی (910 کیلویی) هدایت شونده جی پی اس JDAM بر روی منطقه ی شمالی شهر فلوجه انداخت.

در 19 اپریل 2004، به نظر می رسید که اتش بس با افزایش گشتی های عراقی/امریکایی در شهر تقویت شده باشد.  با گذشت زمان این توافق از بین رفت و شهر مرکز اصلی مخالفان امریکایی و دولت موقت عراق شد. علاه بر این، ترکیب نیروهای نظامی داخل فلوجه نیز در ماه های بعد تغییر کرد، و از تمرکز بر  سکولارهای ملی گرای بعثی سابق به سمت  گروه های وهابی با تفکرات جرایم سازمان یافته رفت.

در 27 اپریل 2004، شورشیان به مواضع دفاعی امریکایی ها حمله کردند، و انها را وادار به درخواست پشتیبانی هوایی کردند. در پاسخ، در 27 اپریل، اسکادران های 136، 131 و 143 پروازهای رزمی بر فراز قلوجه و مواضع شورشیان صورت دادند. در این عملیات، جنگنده ها 12 بمب هدایت لیزیری GBU-12 بر روی مواضع شورشیان ریختند و  پشتیبانی هوایی برای گردان اول تفنگداران دریایی فراهم کردند.

عقب نشینی امریکا

در 1 می 2004،بعد از انکه ژنرال جیمز کانوی اعلام کرد که تصمیک گرفته است تا عملیات های باقی مانده در  شهر را به تیپ فلوجه- یک نیروی امنیت سنی که توسط سازمان سیا تشکیل شده بود و با تسلیحات و تجهیزات امریکایی تجهیز شده بود و فرماندهی ان نیز ژنرال سابق بعثی ارتش عراق جسیم محمد صالح ( وی فرمانده گارد ریاست جمهوری عراق  و فرمانده لشکر 38 پیاده عراق بوده است. در سال 1991 در عماره بود تا قیام شیعیان را در هم بشکند)واگذار شده بود- واگذار کند، ایالات متحده از فلوجه عقب نشینی کرد. چند روز بعد، زمانی که مشخص شد که محمد صالح در اقدامات نظامی علیه شیعیان در زمان صدام حسین دخیل بوده است، نیروهای امریکایی اعلام کردند که فرماندهی تیپ فلوجه به محمد لطیف واگذار خواهد شد. اما این گروه نظامی تا ماه سپتامبر  از بین رفت و  تمامی تسلیحات امریکایی را به شورشیان تحویل دادند، سربازان نیز به گروه های جهادی و ملی گرا ملحق شدند، که در نهایت باعث شکل گیری نبرد دوم فلوجه در ماه نوامبر شد که در نهایت شهر کاملا به تصرف امریکایی ها درامد. در بین دو نبرد اول و دوم فلوحه، نیروهای امریکایی در اردوگاه بحاریه در بیرون شهر مستقر بودند.

میراث نبرد

نبرد اول فلوجه بزرگترین ماموریت رزمی از زمان اعلام پایان درگیری ها در عراق و  نقطه عطفی در دیدگاه عمومی از درگیری در عراق بود. این امر به این دلیل بود که در این نبرد شورشی ها به جای وفادارن به صدام حسین به عنوان نیروی اصلی نخالف امریکا حضور داشتند.  برای اژانس های نظامی و غیرنظامی نیز ثابت شد که که نتیجه  اتکای به شبه نظامیان منطقه ای مورد حمایت امریکا-همچون تیپ فلوجه از هم پاشیده- فاجعه امیز خواهد بود. استراتژیسته ای امریکایی در مورد این نبرد عقیده داشتند که: “نتیجه کاملا مشخص است. نبرد فلوجه یک شکست نبود،  اما نمی توانیم پیروزی هایی شبیه به ان را تحمل کنیم”.

این نبرد ابو موصی الزرقاوی را به عنوان مشهورترین فرمانده علیه نیروهای ائتلاف در عراق به دنیا معرفی کرد، و توجه عمومی را به سمت مفهوم مثلث سنی ( Sunni Triangle -مثلث سنی یک منطقه پرجمعیت در شمال غربی بغداد در عراق است که بیشتر جمعیت آن را عربهای سنی مذهب تشکیل می‌دهند. طول هر یک از اضلاع این مثلث تقریباً ۲۰۰ کیلومتر است و سه رأس آن به طور تقریبی عبارتند از بعقوبه در شرق، رمادی در غرب و تکریت در شمال. شهرهای سامرا و فلوجه نیز در این مثلث قرار دارند. پس از حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ این ناحیه شاهد شورشهای مسلحانه علیه نیروهای ائتلاف بود. مردم این منطقه از صدام حسین حمایت می‌کردند و خود صدام نیز در تکریت متولد شده بود. سرانجام نیز نیروهای آمریکایی در ۱۳ دسامبر ۲۰۰۳ وی را در مخفیگاهی در حوالی تکریت به دام انداختن ) جلب کرد.

27 سرباز امریکایی در نبرد اول فلوجه کشته شدند. حدود 800 عراقی در این نبرد کشته شدند که حدود 572-616 نفر غیر نظامی و 184-228 نفر نیز شورشی بودند. بسیاری از عراقی هایی که کشته شدند در استادیوم فوتبال سابق شهر دفن شدند که به قبرستان شهدا معروف شد.

سئوالات و نظرات خود را می توانید  با مدیریت سایت با ایمیل jangaavaran@YAHOO.COM  در میان بگذارید

منبع: https://en.wikipedia.org/wiki/First_Battle_of_Fallujah