بمب افکن ها

بمب افکن اتمی میراژ 4

بمب افکن اتمی میراژ 4

نیروی هوایی فرانسه در دهه 1950 بمب افکن دو موتوره Vautour را در نقش اتمی به خدمت گرفت . ولی به سرعت مشخص شد این هواپیما  دو موتوره که مادون صوت بود برای نبرد های اینده  در دهه 1960 مناسب نبود  از جمله اینکه  بزرگ و همچنین کند بود

داسا در سال 1957 کار را روی نسل  بعدی بمب افکن های اتمی فرانسه  را اغاز کرد. نیروی هوایی یک بمب افکن اتمی با توان رسیدن به برد 2000 کیلومتر  انهم بدون سوختگیری هوایی می خواست  .در ان زمان داسا در حال توسعه طرح میراژ 3 بود که بعدها تبدیل به یکی از شکاری رهگیر های موفق زمانه خود شد. از این رو داسا در طراحی بمب افکن اتمی جدید تصمیم گرفت یک نسخه بزرگتر و دو موتوره میراژ 3 را طراحی کند که اول قرار بود یکی از نسخه های میراژ 3 باشد ولی به زودی میراژ 4 ای نام گرفت

نخستین پیش نمونه میراژ 4 ای در سال 1959 با دو موتور توربوجت اترا 09 سی به پرواز در امد که در واقع همان موتور نصب شده بر روی میراژ 3 بود  و چند ماه بعد توانست به سرعت دو ماخ نیز برسد.سه پیش نمونه در سال 1961 ساخته شد  و در سال 1963 به عنوان بمب افکن اتمی رسما عملیاتی شد و در چهار اسکادران به خدمت گرفته شد که سه اسکادران در خط مقدم و یکی نقش اموزشی پشتیبانی  داشت.  نسخه تولید از موتور اترا 09 کا بهره  می برد که دارای 10400 پاوند بدون پس سوز و 14800 پاوند با پس سوز است.

میراژ 4 ای شبیه میراژ 3 است دارای  بالی دلتا و دو ورودی نیم دوکی در دو طرف بدنه ولی دو برابر بزرگتر و دوبرابر سنگینتر  از میراژ 3 است . میراژ 4 تمام فلزی و تقریبا تمامی بدنه از الومینوم است  ولی بخشهای پر حرارت بدنه دارای  تیتاینوم بود  و از دو خدمه به صورت پشت سر هم بهره می برد که کابین عقب بمب انداز و ناوبر بود. هواپیما دارای چرخ های متفاوتی با میراژ 3 بود و در حالی که که تنها چرخ جلو در میراژ 3 دو قلو بود در میراژ 4  چرخ دو ارابه فرود عقب که زیر بال جمع میشدند هر کدام چهار چرخ به صورت 2*2 دارند.

mirage_iv

خلبان کابین عقب دید بسیار کمی دارد که و تنها دو پنجره در دو طرف برای دید رو بیرون دارد و یک پیسرکوپ رو به پایین  نیز برای دید زیر خود دارد و همچنین هر دو خدمه بر روی صندلی انگلیسی ساخت مارتین بیکر قرار دارند که در ارتفاع صفر و در سرعت بالای 150 کیلومتر عمل میکند.کابین جلو تمام انالوگ و فاقد هر گونه نمایشگری بود

بال میراژ 4  دست کم 60% بارگذاری بیشتری نسبت به بال میراژ 3 دارد ولی نازکتر از بال میراژ 3 است  که باعث افزایش کارایی در سرعت  مادون صوت میشد .از انجای که همواره بال دلتا باعث افزایش  باند مورد نیاز برای برخاستن میشد  میراژ 4  دارای  12 راکت  سوخت مایع در زیر بدنه(شش عدد زیر ریشه هر بال) که در هنگام برخاستن  روشن شده و در اسمان  رها میشد که باعث افزایش سرعت و کاهش باند مورد نیاز برای برخاستن میشد

میراژ 4 ای که بین سال های 1963 تا 1968 در مجموع تنها 62 فروند تولید شد که  البته 4 پیش نمونه نیز بین سالهای 1959 تا 1963 تولید شد. میراژ 4 ای دارای 2335 کیلومتر در ساعت است اگرچه در حال مسلح سرعت حدود  1.6 ماخ است و برد انتقالی ان با دو مخزن سوخت خارجی  3200 کیلومتر است

هواپیما  به غیر از حمل 14000 لیتر  سوخت  درون بال  و بدنه میتواند در زیر هر بال یک مخزن سوخت 2500 لیتری را حمل کند ولی با وجود این همچنان نمی توانست   تا مسکو پرواز کند و به سوخت گیری هوایی داشت از این رو چهارمین پیش نمونه مجهز به یک لوله ثابت سوختگیری هوایی در دماغه شد و با خرید کی سی 135 از امریکا فرانسه برای اولین بار توان سوختگیری  هوایی به دست اورد.

تصویری برخواستن میراژ 4 پی با راکت کمکی
تصویری برخاستن میراژ 4 پی با راکت کمکی

بمب افکن فاقد رادار برای کشف و درگیر با هدف بود از این رو از هم رده های خود همچون اف111 و یا توپلوف 22 بلایندر در رده پاینتری  قرار داشت ولی دارای یک رادار ناوبری در زیر بدنه به شکل یک برامدگی داشت و همچنین  دارای هشدار دهنده راداری ساخت تامسون،یک رایانه  تهاجمی،سامانه شناسایی دوست از دشمن  بود و در دهه 1970 به پرتاب کننده شراره مجهز شد.

در نقش اتمی تنها توان حمل یک بمب  اتمی 60 کیلوتن تی ان تی  ای ان 22را در زیر  بدنه داشت به صورت نیم پنهان  و در نقش متعارف اگر  مخازن سوخت خارجی را حمل  نمی کرد میتوانست  در زیر هر بال تا پنچ بمب (چهار عدد زیر  جایگاه بزرگی که مخزن  سوخت در زیر ان  حمل می کرد) وی یکی  در خارجی  ترین جایگاه زیر هر  بال و شش بمب نیز در زیر بدنه که مجموع ان شامل  16 بمب 450 کیلوگرمی میشد .هواپیما زیر هر بال دارای دو جایگاه خارجی بود ولی جایگاه خارج ترین جایگاه زیر هر بال معمولا توسط غلاف جنگ الکترونیک اشغال شده بود. همچنین می توانست   تا چهار موشک ای اس 37 مارتل را در نقش ضد رادار حمل کند اگرچه هرگز  در مرحله عمل منطقه ای  را بمب باران نکرد.

تصویری از میراز 4 پی تصویر به خوبی زیر بدنه غلاف شناسایی مشخص است
تصویری از میراز 4 پی تصویر به خوبی زیر بدنه غلاف شناسایی مشخص است

در اوائل دهه 1960 طرحی با نام میراژ 4 بی نیز  در دستور کار قرار گرفت که 40% بزرگتر بود  و دارای  برد بیشتری بود و از دو موتور امریکایی نیروی میگرفت و می توانست به سرعت 2.4 ماخ نیز برسد  ولی این طرح لغو شد

همچنین در دهه 1960 فرانسه  این بمب افکن را به انگلستان پیشنهاد داده، انگلستان   مدتی ان را بررسی کردند و قرار بود بر روی ان موتور  انگلیسی رویز ریس  اسپی نسب شود و از الکترونیک انگلیسی  بهره ببرد که برخی مربوط به پروژه لغو شده اتی اس ار-2  بود ولی در نهایت به طرف  اف111 رفتند که در انجا نیز کار به جای نرسید و منجر به پروژه تورنادو شد. فرانسه به تصمیم انگلستان مبنی  بر رفتن به سراغ اف111 اعتراض کرد و مدعی بود که میراژ 4  دست کم 45% ارزان تر از اف111 بود ولی واقعیت این بود که این تنها برتری میراژ 4 بر اف111 بود و اف111 از هر لحاظ برتری از میراژ 4 بود

استرالیا نیز به در نظر گرفتن تجهیز اندونزی به توپلوف16 خواهان یک بمب افکن بود و میراژ 4 را بررسی کرد ولی در نهایت به دلیل محدودیت در برد و سلاح نسبت به اف111 ، دست به سفارش  اف111 زد

حالت متعارف میراژ 4 برای حمل بمب
حالت متعارف میراژ 4 برای حمل بمب

در اواخر دهه 1970 با جایگزین شدن موشک بالستیک  در نقش اتمی با این بمب افکن  ، فرانسه دست به تغییر کاربری  میراژ 4 ای زد و بدین گونه نسخه شناسایی میراژ 4 پی   وارد خدمت شد.

در این ارتقا غلاف زیرین  بمب با غلاف شناسایی سی تی 52 جایگزین شد. این غلاف چندین دوربین برای تصویر برداری از دو طرف زیر و جلوی هواپیما بود  و یکی از دوربین ها دارای سنسور فروسرخ  برای تصویر برداری در شب بود. نسخه جدید میراژ 4 پی نامیده شد که در واقع از ارتقا 18 فروند میراژ 4 ای به دست امد

همچنین در اوائل دهه 1980 تعدادی از میراژ های 4 ای به جالی بمب اتمی ای ان 22 به موشک کروز اتمی ای اس ام پی  با یک کلاهک 300 کیلوتن تی ان تی و برد 300  کیلومتر تجهیز شدند که به انها نام میراژ 4 ان داده شد

میراژ 4 ان و پی  به غیر از تجهیز به موشک کروز اتمی به یک رادار با توان نقشه برداری و تعقیب عوارض زمین  شدند که در زیر  بدنه به صورت برجسته مشخص بود  و همچنین سامانه ناوبری و سامانه هشدار دهنده رادار نیز ارتقا یافت  و به صندلی پرتاب شونده صفر صفر تجهیز شدند.

تمامی میراژ 4 ان در سال 1996 از خدمت خارج شدند ولی 5 میراژ 4 پی تا سال 2005 در خدمت باقی ماندن  ودست به پرواز شناسایی بر فراز  یوگسلاوی زدندو حتی در عراق نیز پرواز کردند.

میراژ 4 بزرگترین  هواپیمای جنگی طراحی شده در فرانسه تا کنون بوده است ولی صحبت  در مورد کارایی ان کمی  سخت است . چیری که مشخص است به عنوان یک بمب افکن دست کم هرگز به پاییه اف111 نرسید و حتی از نظر الکترونیکی و میزان سلاح قابل حمل با توپلوف22 و سوخوی24 هم برابر نمی کرد

در نقش اتمی از اوائل دهه 1990 جای خود را به میراژ 2000 ان نسخه اتمی میراژ 2000 داد

تصویری از سوختگیری هوایی
تصویری از سوختگیری هوایی

برخی از مشخصات دسا میراژ4   در نسخه ای    عبارت اند از طول و ارتفاع 23.49 و 5.40 متر ،وزن خالی 14500 کیلوگرمی ،بیشترین سرعت 2340 کیلومتر در ساعت  برابر با 2.2 ماخ  ،برد انتقالی برابر با 4000 کیلومتر با سه مخزن سوخت خارجی و برد رزمی 1240 کیلومتر در حال پرواز در ارتفاع پایین و 2 تن تسلیحات  ،سقف پرواز 11000 متر میباشد.این هواپیما از یک دستگاه موتور توربوجت اترا 9کا سی  50 با توان 11023 پاوند بدون پس سوز و 15785 با پس سوز  .تسلیحات میراژ 4  عبارت است یک بمب اتمی ای ان 11 و یا ای ان 22 و یا 16 بمب 454 کیلوگرمی

میراژ 4 بزرگترین هواپیمای جنگی طراحی شده کمپانی داسا است
میراژ 4 بزرگترین هواپیمای جنگی طراحی شده کمپانی داسا است
برامدگی گرد زیر بدنه محل قرار گیری رادار ناوبری میراژ 4 بود
برامدگی گرد زیر بدنه محل قرار گیری رادار ناوبری میراژ 4 بود
میراژ4 و یک بمب اتمی 700 کیلویی ای ان 22 زیر بدنه

ترجمه:عبدالحمید تارخ

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن