موشک بالستیک

موشک بالستیک اسکاد

موشک بالستیک اسکاد

موشک بالستیک اسکاد

اولین موشک بالستیک  ساخت شوروی موشک  ار 1 بود. ار 1 نسخه کپی مستقیم   موشک وی 2  نازی ها بود. ار1  در اوائل دهه 1950 عملیات شد و 270 کیلومتر برد داشت.ار1 و یا همان وی 2 روسها مشکلات خود را داشت  که در واقع از وی2 نازی ها به ارث برده بود(برای اشنایی با وی 2 اینجا را کلیک کنید). سوخت ار 1 مانند وی 2 متشکل از  اکسیژن مایع و نوعی  الکل بود. مشکل این بود که مخزن بزرگ اکسید یا همان اکسیژن مایع خیلی زود فشار خود را از دست می داد  و باید دوباره تخلیه و پر می شد . این از دست دادن فشار تنها 1 روز زمان می برد از این رو ار 1 یک موشک  همیشه اماده  به کار نبود.مشکل بعدی الکل بود که انرژی کمی داشت  و باید  ان را در درون  یک شپور می سوزاندند  تا نیروی لازم به دست اورد . از این رو در اوائل دهه 1950 شوروی به دنبال موشکی دیگر رفت.(موشک  بالستیک  به دلیل ارتفاع  بالای پرواز و عدم وجود هوا برای ترکیب با سوخت  اصلی در ان ارتفاع  همراه خود ترکیب را برای ترکیب  در سوخت اصلی در نقش اکسیژن حمل میکند که به ان اکسید کننده می گویند  )

موشک جدید ترکیبی از نفت سفید به عنوان سوخت و اسید نتریک  به عنوان اکسید کننده داشت که قدرت بیشتری را فراهم می کرد . شکل ظاهری  از ار1 بسیار متفاوت بود  و دارای  لانچر پرتاب متحرک بود.

اولین نسخه موشک جدید  ار11 زمیلیا نام داشت که ناتو به ان لقب اس اس 1بی  اسکاد A نهاد. طرح این موشک  در سال 1951 اغاز شد . طرح قرار بود موشکی با کارای  وی2 المانی ولی نصف اندازه  ان باشد و بتوان ان را  راحت جابجا کرد.سرگی کرولوف طراح مشهور روسها کار  را روی این موشک را  اغاز کرد . در مرحله اول استفاده از نوع اکسید کننده اختلافاتی  را در تیم طراحی  ایجاد  کرد. اینکه باید   اکسید  همان اکسیژن مایع باشد یا   اسید نتریک   که بسیار  خطر ناک ولی با دوام بود . در نهایت  اسید نیتریک پیروز شد و در سال 1953 موشک ار11 اولین شلیک خود را انجام داد. موشک در سال 1958 راسما وارد خدمت شد

ار11 مانند وی 2 دارای  سامانه هدایت اینرسی بود  و از  چهار بالچه برای تعادل و برای  هدایت  دارای چهار تیغه در پشت سر خروجی موشک  برای تغییر  جهت رانش موتور و تغییر مسیر موشک  بودند. این بدان معنا است که موشک تنها در زمانی قابل هدایت است که موتور کار میکند.

موشک دارای 10 متر طول بود و بردش به 270 کیلومتر می رسید  ولی وقتی به یک کلاهک اتمی 50 کیلوتن تی ان تی مسلح بود بردش  حدود 150 کیلومتر بود. دارای  میزان  خطای بیش  از 1900 متر بود از این رو  تنها در نقش  اتمی می توانست  موثر باشد.موشک بر روی شاسی تانک سنگین  استالین 2 نصب شده بود و شاسی دارای  سرعت 25 کیلومتر بر ساعت بود. سوختگیری  موشک تا 90  دقیقه  زمان می برد و به دلیل اسیدی بودن اکسید کننده نمی شد  ان را در زمان طولانی  در مخزن  موشک  نگه داشت  زیرا به  بدنه مخزن  اسیب می رساند و  تنها در زمان پرتاب پر میشد . زمان پرواز موشک برای برد  60 کیلومتری  194 ثانیه  ، برای برد100 کیلومتر 225 ثانیه   و برای برد 160  کیلومتر 291 ثانیه  بود

اسکادA اولین نسخه موشک اسکاد سوار بر شاسی تانک استالین
اسکادA اولین نسخه موشک اسکاد سوار بر شاسی تانک استالین

یک نسخه از این موشک با نام ار11 اف ام برای  پرتاب از زیر دریایی توسعه یافت.این نمونه در سال 1955 توسعه یافت و در همان سال از زیر دریایی کلاس زولو پرتاب  شد.ناتو به این نمونه اس اس ان 1 اسکاد A نام گذاشت. ار 11 اف ام به عنوان اولین موشک زیر دریایی پرتاب شوروی دارای  سازکار دشواری بود. تنها یک موشک توسط  زیر دریایی حمل میشد که ان نیز به صورت  عمود در درون برجک زیر دریایی قرار داشت . هنگام پرتاب زیر دریایی روی اب می امد  و موشک  را شلیک می کرد. موشک سوخت مایع  بود و بر روی سه کلاس زیر دریایی شوروی نصب شد که از جمله انها زولو کلاس و گلفت کلاس بود. ار 11 اف ام  تا سال 1963 و عملیاتی شدن موشک اس اس ان 5 در خدمت نیروی دریایی شوروی بود و از 73 پرتاب ان  59 پرتاب موفق بود. ار 11 اف ام شوروی را تبدیل به اولین کشور با توان پرتاب موشک زیر  دریایی پرتاب  ضد کشتی کرد.

ار 11 اف ام
ار 11 اف ام

سری دوم موشک اسکاد ار 17 البروس نام دارد که ناتو به ان نام اس اس 1 سی  اسکاد بی داده است.این نمونه به عنوان موشک تاکتیکی   متعارف ساخته شد و نسخه بزرگ تر شده اسکاد ای بود. در سال 1959 وارد خط تولید شد و در سال 1960 عملیاتی  شد اگرچه گذارشات نشان می دهد تا سال 1964 توان کامل عملیاتی نیافته بود  و تا اواسط دهه1980 در تولید قرار داشت

بزرگترین تفاوت  اسکاد  بی با  نسخه A داشتن موتور ار دی 21 بود که از سوخت  دی‌متیل‌هیدرازین نامتقارن در کنار اسید نتریک به عنوان  اکسید کننده بهره می برد  . سوخت جدید بسیار قویتر  بود و باعث افزایش برد میشد . دارای  یک سامانه هدایت با سه ژیرسکوپ  بود که تنها در مرحله  روشن بودن موتور توان هدایت را داشت  و دارای میزان خطای    450 متر بود و سرعت ان در مرحله اخر به 5 ماخ می رسد  . میتواند یک کلاهک اتمی 70 کیلوتن  تی ان تی(در شوروی) ویا یک کلاهک شیمیایی  با 550 کیلوگرم مواد شیمیایی  را حمل کند ویا در نقش متعارف  تا یک تن  کلاهک جنگی انفجار شدید ترکش شونده مجهز شود .در مرحله نسخه تا سال 1967 موشک با کشنده 2 پی 19  متعلق به  ار11(اسکاد A) حمل میشد ولی به دلیل کارایی کم ، کشنده با خودروی هشت چرخ ماز 542 جایگزین  شد. کل شاسی خود 37500 کیلوگرم وزن داشت و دارای  سرعت 55 کیلومتر بر ساعت بود . یک  بالا بر هیدرولیک  موشک  را در عرض چهار دقیقه از حالت افقی  به حالت عمودی  برای پرتاب در می اورد. برای انتقال موشک های بیشتر  برای پرتاب خودرو کشنده چند  کامیون  2Т3М1 وجود داشت  که هر کدام  یک موشک را حمل می کرد. بین سال های 1959 تا 1987  در مجموع 7000 فروند اسکاد بی ساخته شد که رکورد دار  بیشترین موشک بالستیک در جهان است

موشک بالستیک اسکاد
اسکاد بی

نسخه بعدی  نسخه دوربرتر ار 71 بود که ناتو  ان را با نام اس اس 1 دی اسکاد سی می شناخت. این نسخه دارای  برد 500  تا 600 کیلومتر بود ولی برد  بیشتر  تنها با کاهش کلاهک از 985 کیلوگرم در اسکاد بی به 600 کیلوگرم در اسکاد سی به دست امد. این موشک مشابه اسکاد بی بود و دارای میزان  خطا 450 متر بود.این موشک در سال 1965 وارد خدمت ارتش شوروی شد و به دلیل سیاست  صادراتی شوروی مبنی بر عدم صادر سلاحی زمین به زمین  با برد بیش از 300   کیلومتر این نسخه  صادر نشد اگرچه از قرار معلوم  ویتنام و  سوریه به این نمونه دست پیدا کردند.

موشک بالستیک اسکاد
اسکاد سی

اخرین نسخه  عملیاتی اسکاد، اس اس 1 E اسکاد OVT  بود.این نمونه که در شوروی ار 17 او وی تی نامیده شد یک حرکت رو به جلو برای افزایش دقت اسکاد بی بود.کار روی  این موشک در سال 1968 اغاز شد ولی در نهایت در سال 1989 یعنی 21  سال بعد وارد خدمت شوروی شد. این نمونه نتنها برد بیشتری داشت. از انجای که در ان  زمان موشک کارمدتری  همانند   اس اس 21 توچکا و اس اس 23  اوکا وارد خدمت شده بود  مورد پسند قرار نگرفت و در سال 1990 به عنوان یک ارتقا برای اسکاد بی معرفی شد.این نسخه بر خلاف مدل های قبلی که کلاهک و بدنه  به هم وصل بودند ،  در مرحله شیرجه کلاهک از موشک جدا میشد و یک دوربین اپتیکی  در نوک موشک  تصاویر را برای مرکز  می فرستاد  و یک رایانه  تصاوری دوربین را با اطلاعات  هدف که از  قبل به ان  داده شده قیاس می کرد  تا خطا به کمترین  میزان برسد. همچنین گفته شده می شد  دست به هدایت  همزمان این نسخه زد و دقت  این موشک 50 متر بود. چیزی که مشخص است این می باشد که این موشک در مقیاس بسیار محدود در شوروی به خدمت گرفته شد د ویا اینکه تعداد محدودی اسکاد بی  به این مدل ارتقا یافتند

اسکاد دی. به قسمت سر موشک که متفاوت با دیگر نسخه های اسکاد است و محل قرار گیری دوربین اپتیکی دقت کنید
اسکاد OVT. به قسمت سر موشک که متفاوت با دیگر نسخه های اسکاد است و محل قرار گیری دوربین اپتیکی دقت کنید

بر اساس اسکاد موشک های بسیار ساخته شدکه میتوان از  ان جمله به موشک های:

هواسونگ 5 ساخته کره شمالی بر اساس اسکاد بی با برد 300 کیلومتر  بود. کره شمالی بین سال 1975 تا 1980 دست به مهندسی معکوس اسکاد  بی زد و در سال 1984 ان را با نام هواسونگ 5 عملیاتی کرد. گفته شده این موشک  بر اساس اسکاد های بی رسیده  از مصر به کره شمالی کپی شد.(برای اطلاع بیشتر از توان موشکی بالستیک  کره شمالی به این مقاله رجوع کنید)

کره شمالی در دهه 1980 موشک های اسکاد بی خود را ارتقا داد و گفته شده دقت ان را به 200 تا 100  متر کاهش داد . برد انها تا 370 کیلومتر افزایش داد. کره شمالی در سال 1985 بین 90 تا 100 هواسونگ 5 را به ایران فروخت و به ایران کمک کرد  تا خط تولید این موشک را در داخل ایران با نام شهاب 1  راه اندازی کند.ایران به کمک کره شمالی تا  سال1994 دست به تولید بین 200 تا 400 موشک شهاب  1 زد  که برد انها به 350 کیلومتر با یک کلاهک یک تنی می رسد   ولی گفته شده با کاهش وزن کلاهک به 500 کیلوگرم  برد به 500 کیلومتر نیز می رسد .

هواسونگ6  نسخه دوربرد  تر  هواسونگ5 با برد 700 کیلومتر. این موشک در واقع یک تغییر کوچک  و افزایش  طول هواسونگ  5 بود . کار روی موشک جدید در سال 1988 اغاز شد و در سال 1989 ساخته شد. با یک سامانه  ارتقا یافته هدایت دقت موشک به 50 متر رسید.کلاهک به 800 کیلوگرم  کاهش یافت . کره شمالی تا سال 1999 دست کم 1000 موشک از  این نمونه را تولید کرد  که 300 تا 500 موشک را صادر کرد. سه  کشور مصر ،   ایران و سوریه از جمله  دریافت کنندگان این موشک بوده اند .ایران به کمک کره شمالی خط تولید این نمونه را با نام شهاب 2 در ایران راه اندازی کرد  و گفته شده تا پایان دهه 1990 بین 200 تا 300 شهاب 2 تولید کرد

الحسین: موشک بالستیک  تاکتیکی  ساخت عراق با برد 644 کیلومتر. این موشک  سوخت مایع  بر اساس موشک  اسکاد  بی ساخته شد که در عراق  موجود بود. هدف از ساخت این موشک  به خدمت گیری موشکی برای هدف قرار دادن عمق خاک ایران از جمله پایتخت ایران بود که دور  از دست موشک  اسکاد بی با برد  300 کیلومتر بود.موشک دارای  یک کلاهک 500 کیلوگرمی  بود و دقت ان 250 متر  ذکر شده. اولین بار طی جنگ شهرها در سال 1989 بر علیه ایران استفاده شد و گفته شده 200 موشک  به طرف شهر های  مختلف  ایران شلیک شد . صدام از این موشک  در جنگ خلیج 1 فارس علیه اسرائیل و عربستان نیز استفاده کرد.

رودونگ . نسخه دوربرتر هواسانگ 6 با برد 1300 کیلومتر که توسط کره  شمالی در دهه 1990 توسعه یافت . ایران و پاکستان  بر اساس این موشک  دو موشک شهاب 3 و غوری  راساختند

تاریخچه عملیاتی

اسکاد  در نسخه هایA/B و C  به خارج از شوروی صادر شد و دست کم در 30 ارتش جهان به عنوان فراگیر ترین موشک بالستیک جهان مورد استفاده قرار گرفت.اولین استفاده عملیاتی از موشک  اسکاد درسال 1973 بود که مصر از اسکاد بی علیه   برخی استحکامات  اسرائیل در سینا استفاده کرد. سه موشک  شلیک شد که هفت سرباز کشته شدند.(برای خواندن مقاله اولین استفاده رزمی اسکاد در جنگ اینجا را کلیک کنید)غزافی رهبر لیبی  نیز در سال 1986 از دو  اسکاد علیه گارد ساحلی امریکا در جزیره ایتالیایی  لامبیدوسا بهره برد که البته که نتیجه ای به همراه نداشت. به غیر از این در جنگ  داخلی یمن  در سال 1994 استفاده شدو گفته شده روسها در نبرد چچن در سال 1996 نیز از اسکاد استفاده کرد. البته گفته شده بین 100 تا 300 اسکاد نیز توسط شوروی در افغانستان استفاده شد . ولی برخی از  بزرگترین درگیری های اسکاد عبارتند از

جنگ ایران و عراق:عراق یکی از استفاده کنندگان از این موشک بود  که  در سال 1982   تعداد موشک اسکاد و راکت فراگ را علیه اهواز و دزفول  شلیک کرد.اولین گذارش استفاده  از اسکاد به 27  اکتبر سال 1982 بر می گردد که طی شلیک اسکاد به شهر دزفول 27 نفر کشته  و 100 زخمی به جا گذاشت . تا سال 1985  عراق دست کم 100  اسکاد به طرف شهرهای ایران روانه کرد.در 12 مارس 1985  قرارگاه خاتم الانبیا  سپاه پاسداران ایران  که توانسته  بود تعدادی  اسکاد بی از لیبی به دست بیاورد   اقدام به شلیک موشک علیه موصل و بغداد کرد. این اولین گذارش شلیک موشک  توسط ایران است.

شهاب 2 نسخه ایرانی موشک هواسونگ6
شهاب 2 نسخه ایرانی موشک هواسونگ6

صدام تصمیم به تلافی گرفت ولی از انجای که برد اسکاد بی به تهران نمی رسید  خواهان  دریافت موشک اس اس 12 با برد 900 کیلومتر را از شوروی کرد که با مخالفت شوروی مواجع شد و عراق  به دنبال ساخت موشک بومی الحسین نسخه  دوربرتر اسکاد بی رفت.گفته شده عراق  300 اسکاد بی دیگر را درسال 1986 روانه ایران کرد و ایران نیز توانست  یک چهارم  این تعداد را با دریافت موشک از سوریه و کره شمالی پاسخ دهد .در سال 1988 زمانی که جنگ بین ایران و عراق  به مب بست  رسیده بود ، طی نبردی که بین 29 فوریه تا 20 اوریل درگرفت  و ملقب به جنگ شهرها  شد دو طرف بیش از 200 موشک  به طرف هم روانه  کردند که از این میان 189 موشک  سهم عراق بود که 135 فروند به طرف تهران،23 فروند قم،22 فروند اصفهان ،چهار موشک تبریز، سه فروند شیراز، و دو فروند  را به کرج شلیک کرد . ایران نیز در جواب  به کمک موشک های هواسونگ 5  توانست 77 موشک در جواب به طرف عراق  شلیک کند. این حملات باعث کشته شده 2000 نفر و زخمی شدن 6000 نفر   در ایران شد.

در کل عراق  اولین بار در سال 1975 از شوروی 12 سکوی پرتاب و 48 تیره اسکاد بی و در ادامه در سال 1984 ده سکوی اسکاد و 40 تیره موشک و بین سالهای 1985 تا 1988 نیز 800 تیره اسکاد از شوروی دریافت کرد . حدود 400 تا 450 تیره از این موشک ها در جنگ با ایران استفاده شد تعدادی در جنگ اول خلیج فارس و تعداد زیادی نیز در بمب باران اعتلاف از بین رفت و یا طی برنامه سازمان ملل بعد از شکست در جنگ خلیج فارس نابود شدند

ایران همچنین در سال 1999 و سال 2001 میلادی دها موشک اسکاد  را در دو مرحله به طرف اردوگاه اشراف  متعلق به گروهک مجاهدین خلق  شلیک کرد.

جنگ داخلی  در افغانستان

یکی از موارد  استفاده از اسکاد  به نبرد  داخلی افغانستان  بر می گردد که بسیار هم پر هجم بوده است.هنگامی که شوروی  در حال خروج از خاک افغانستان  بود بیش از 1800  موشک  اسکاد بی در اختیار  دولت وقت افغانستان  متمایل به شوروی قرار داد(البته طی چند مرحله) . با خروج روسها دولت پاکستان   به کمک  مجاهدین برای سرنگونی  دولت سوسیالیست افغانستان   وارد عمل  شدند  و ارتش افغانستان   بر علیه اهدافی در جلال اباد   وقندهار 438 موشک اسکاد را طی چند ماه شلیک کردند.به دلیل دقت پایین ارزش نظامی نداشت  ولی تاثیر روانی بسیار بر نیروی  های مجاهدین  داشت  و از این رو انها تصمیم  به ادامه نبرد به صورت چریکی گرفتند.دولت افغانستان  از اسکاد به عنوان یک سلاح تنبیهی  نگاه می کرد و بر علیه  هر منطقه ای که با مجاهدین همکاری می کرد از اسکاد استفاده می کرد.در مارس 1991 شهر خوست در جنوب شرق افغانستان  به دست نیروی های مجاهدین افتاد و در 20 اوریل سال 1991 حکومت دو اسکاد به طرف شهر  شلیک کرد که 300 نفر  کشته  به جای گذاشت. در مجموع بین سال 1989 تا سال 1992 دولت مرکزی بین 1700 تا 2000 اسکاد شلیک کرد که بعد از حملات وی 2 های المانی به انگلستان  بیشترین میزان به کار گیری موشک بالستیک در یک جنگ  در طول تاریخ است .

در جریان جنگ  خلیج فارس عراق  دست به پرتاب 88 موشک اسکاد و الحسین به طرف عربستان  و اسرائیل زد که از این میان 46 موشک طرف عربستان و  42 فروند به طرف اسرائیل شلیک شد.ولی این موشک  در جنگ خلیج فارس  موفق نبود.یکی از حملات موثر بود که یکی از اسکاد ها در یک پایگاه  امریکا در  ظهران عربستان  فرود امد و 28 نظامی  امریکای کشته شدند

تصویری از موشک بالستیک اسکاد ارتش افغانستان . این ارتش تا سال 2005 نیز دست کم 50 اسکاد بی در اختیار داشت که همگی تا ان سال نابود شدند
تصویری از موشک بالستیک اسکاد ارتش افغانستان . این ارتش تا سال 2005 نیز دست کم 50 اسکاد بی در اختیار داشت که همگی تا ان سال نابود شدند

 امریکا  تلاش کرد با گشت هوایی در در مرز اردن مکانی  که اسکاد ها  به طرف اسرائیل شلیک می شدند  و جنوب عراق  جای که اسکاد ها به طرف عربستان شلیک  می شدند  با کمک ای 10 و اف15 ایی سکوها را پیدا کنند  ولی  مشکل این بود که شاسی پرتاب اسکاد متحرک  بود و قابل استتار و هر لانچر نیز سه موشک  همراه داشت. زمان اماده سازی اسکاد 90 دقیقه بود ولی خدمه عراق انقدر  طی جنگ  ایران و عراق   تمرین کرده بودند که زمان پرتاب را به نیم ساعت کاهش دهند. در کل  حدود 100 پرتابگر و کامیون حامل اسکاد و الحسین  نابود  شد و بعد از جنگ امارها حاکی از باقی ماندن 12 لانچر پرتاب بود.

از 88 اسکاد که عراقی  تواسنت  شلیک کن دست کم بین  40 تا 43 فروند انها توسط  سامانه پاتروت 2 در اسمان هدف قرار گرفت و نیم از انها به زمین رسیدند  که بسیار نیز به دلیل تشخیص   سامانه اتش پاتریوت مبنی بر عدم برخورد به مناطق حساس  رها شدند

لیبی و سوریه  در جنگ داخلی  هر دو از اسکاد بهره بردند. دست کم غزافی  11 و بشار اسد 50 تا 70  موشک  اسکاد علیه مخالفان  استفاد کردند که معمولا با تلفات بسیار غیر نظامی  همراه بوده

یمنی ها نیز چند بار اسکاد را بر علیه عربستان استفاده کردند ولی با وجود اخبار در رسان های داخلی در مورد تلفات بالا و میزان خسارت فراوان این موشک کم دقت به سعودی ها ولی هرگز هیچ منبع موثق نظامی این اخبار را تائید نکرد(برای نمونه در یک مورد  خبر گذاری های داخلی از نابودی چندین اف16 و اپاچی سعودی توسط اسکاد خبر دادند ولی اصلا عربستان اف16 ندارد). در کل بین 30 تا 50 درصد اسکادها توسط پک2 عربستانی مورد هدف قرار گرفته است و عربستان برای مقابله بهتر مجبور به سفارش پک3 نسخه ضد بالستیک پاترویت شده است

در جریان جنگ سال 2020 ارمسنات و اذربایجان، ارمنستان چند بار از اسکاد بی بر ضد اهدافی در اذربایجان استفاده کرد که باعث کشته شدن تعدادی از غیر نظامیان شد

 

موشک اسکاد –A اسکاد-B اسکاد -C اسکاد- D
سال ورود به خدمت 1957 1964 1965 1989
طول 10.7 متر 11.25 متر 11.25 متر 12.29 متر
قطر 880 م م
وزن 4400 کیلوگرم 5900 کیلوگرم 6400 کیلوگرم 6500 کیلوگرم
وزن کلاهک 950 کیلوگرم 985 کیلوگرم 600 کیلوگرم 985 کیلوگرم
برد 180 کیلومتر 300 کیلومتر 550 کیلومتر 300کیلومتر
دقت 3000 متر 450 متر 450متر 50 متر

 ترجمه:عبدالحمید تارخ

نوشته های مشابه

‫6 نظرها

  1. با سلام
    به نظر شما موشک سجیل ایران چقدر شانس برایدعبور از سامانه ای پدافندی اسراییل مثل گنبد اهنین ،فلاخن داوود و یا پاتریوت داره؟

    1. سلام به نظر نیماید اصلا ما سجیل به تعداد انبوه ساخته باشیم دست کم در شهرهای موشک ما موشک های خانواده قدر و قیام دیده می شوند نه سجیل حتی تست هاش هم بسیار کم بوده

  2. سلام.میخواستم بپرسم پیشرفته ترین موشکی که حوثیهای یمن در اختیار دارند چی هست؟

    1. سلام از اونجای که سئوال زیر سئوال قبلی نپرسیدی من نمیدونم الان سئوال قبلی چی بود

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن