چه کشور های ناو هواپیمابر دارند؟

چه کشور های ناو هواپیمابر دارند؟

ناو هواپیما بر در اوائل دهه 1920  در نیرو های دریایی راه پیدا کردند  . تا پیش از این نبرد ناو ها هواپیماهای  اب نشینی  برای عملیاتی شناسایی استفاده میکردند  ولی استفاده رزمی از هواپیما برای عملیات بر روی دریا بحث جدید بود. چیزی که بسیاری را به ناو هواپیما بر  علاقمند میکرد شعاع  درگیری  بیشتر ان نسبت  به نبرد ناو ها ان دوران بود.در ان زمان  توپ تنها وسیله موثر نبرد ناوها بود که در بهترین حالت 40 کیلومتر برد داشت  ولی یک هواپیما صدها کیلومتری  را پرواز میکرد .در جنگ جهانی  دوم بزرگترین نبرد ناوها طی حملات هوایی از بین رفتند و امریکا با کمک ناوهای هواپیمای خود نیروی دریایی ژاپن  را در نبرد اقیانوس ارام شکست و توانست  بسیار از جزایر  را از ژاپن پس بگیردند . ناو هواپیما بر ارزش خود را نشان داده بود. در این نوشتار قرار نیست به تاریخچه ناو هواپیما بر اشاره شود زیرا در مقاله ناو های هوایپمابر به ان اشاره شده است

ناو های هواپیما بر موجود در جهان به سه بخش تقسیم می شوند

 1- ابر ناو های هواپیما بر که سوپر کریر  و یا ابر ناو گفته می شوند. این نام به ناو های هواپیما بر با وزن کامل بالای  70000 تن گفته می شوند که تنها امروزه امریکا و انگلستان(دو ناو هواپیما بر جدید ملکه الیزابت)دارای  چنین ناوهای هستند . این ناو ها اتمی بوده و دست  کم 80 هواگرد را درون خود حمل میکند

2-ناو های  بعدی کوچکتر هستند این ناوها در انواع اتمی و غیر اتمی در  خدمت هستند نمونه هان ناو اتمی دوگل فرانسوی ها ویا ناو توربینی کوزنتسوف روسی است . کشورهای چون روسیه، فرانسه، هند، چین ، برزیل  دارای این گونه ناوها هستند که بین 30 تا 50 هواگرد را میتوانند همراه خود  ببرند

3- کشورهای  هستند  که از ناوهای بالگرد بر در نقش ناو هواپیما بر استفاده میکند. این کشورها از ناو بالگردبر با هواپیماهای عمود پرواز بهره می برند  کشورهای چون تایلند، ایتالیا  و اسپانیا  از جمله این کشورها هستند. البته سپاه تفنگدار دریای امریکا نیز از ناو های  ابی خاکی و یا ناو بالگرد بر خود با کمک هواپیماهای عمود پرواز ای وی 8 بی و  در اینده اف35 بی این عمل را انجام  میدهد

اهمیت ناو هواپیما  در چیست؟

ناوهواپیمابر  یک پایگاه متحرک دریایی است که اهمیت  ان در ان است که کشوری که  ناو هواپیما بر دارد میتواند در فاصله  بسیار دور از خاک خود دست به عملیات رزمی هوایی بدون در اختیار داشتن پایگاه هوایی بزند. این مسئله بسیار مهم است زیرا در اختیار گرفتن پایگاه  هوایی خارجی برای بسیاری  از کشورها مشکلات سیاسی  زیاد به همراه دارد ولی ناو هواپیما بر این مشکل را بر طرف میکند و میتوان در فاصله ایمن از اب های بین المللی  دست به عملیات رزمی زد  . همچنین این ناوها این اجازه را میدهد که شما دست بلندی  برای  ضربه زدن به دشمنی  ار فاصله بسیار دور داشته باشید .عملا هر جای جهان البته این بستگی به این دارد که شما بخواهید به چه کشوری ضربه بزندی(مثلا نمیتوان با یک ناو هواپیما بر راه افتاد رفت در اقیانوس ارام و اطلس و بخواهید به امریکا حمله بکنید  )  ضربه زدن به دشمن با کمک زیر دریای های حامل موشک کروز و یا ناوهای مجهز به این موشکها و یا حتی موشک های  کروز زمین و بالستیک  زمین پرتاب دوربرد ممکن است ولی  قابل قیاس باتوان  ناو هواپیما بر نیست زیرا اول موشک های زمین پرتاب محدودیت برد دارند و شناورها رزمی هم در تعداد موشک های  قابل حمل محدودیت دارند ولی یک ناو هواپیما و  جنگنده های  ان محدودیتی  در میزان  سورتی پروازی نداشتند ویا محدودیت کمتری دارند

ناو هواپیما برای دو کشور اهمیت بالای دارد

1- کشورهای که دارای سیاست های مداخله جویانه ای هستند نمونه ان ایالت  متحده امریکا. این کشور نیاز به ناو هواپیما دارد زیرا کشوری که در هر دهه  چند نقطه از  جهان را بمب باران میکرند نیاز به پایگاه  هوایی متحرک چون ناو هواپیما برد دارد تا بتواند به سرعت برای حملات  کوبنده  دست به تجمع نیرو بزند

2- کشورهای که دارای مرز های دریایی زیاد با اب های ازادی چون اقیانوس هستند. این کشورها برای حفاظت از اب های خود و یا نظارت بر ابهای بین الملی کسترده  مجاور خود نیاز به این  ناو دارند

ناوهای هواپیما بر هزینه عملیات بالای  دارند این هزینه  بالا به غیر از تقریبا یک یا چند اسکادران  عملیاتی بالگرد و جنگنده روی انها بلکه  به دلیل  بزرگی و پیجیدگی  نیاز  به تعمیر و نگهداری دائم دارند. از طرفی ناو های  هواپیما بر همانطور که در میدان نبرد موثر هستند در خطر هم هستند. بدون شک هر دشمنی در مرحله اول تلاش  میکند ناو هواپیما شما را به عنوان دست  بلند ارتش از بین ببرد. اگرچه ناوهای هواپیما  برد به واسطه جنگنده های خود توان حفاظت بالای از خود دارند ولی نه هر ناوی. مثلا ناو هواپیما  بر ارتش امریکا  مجهز به بالگرد و هواپیمای ضد زیر دریایی ، اوکس و تعداد زیادی شکاری است ولی برخی ناو ها  هواپیما بر دیگر کشورها فاقد هواپیمای هشدار دهنده(اواکس هستند) و یا توان کمتری در عملیات دفاع ضد زیر دریایی  دارند

 از طرفی یک ناو هواپیما بر باید توسط  یک  ناو گروه محافظتی اسکورت شود از این رو کشوری که داری ناو هواپیما بر است باید فکری  هم به حال اسکورت های ان کند که این نیز بخشی از یک هزینه است  . وجود ناوهای محافظتی اهمیت بسیار دارد زیرا در برخی موارد همیشه یک اواکس  در اسمان  برای  پوشش ناو هواپیما بر و اطراف ان وجود ندارد و اگر هشدار هم داه شود ممکن است برخاستن جنگند و بالگرد زمان بر باشد  از این رو ناوها همراه به دلیل سرعت واکنش بالا  بسیار موثر هستند . از طرفی ناوهای محافظتی همراه این ناو هواپیما بر در برابر  حملات ضد موشک  به واسطه سلاح های ضد موشک و جنگ الکترونیک بسیار موثر تر هستند

از این رو  داشتن و نگهداری ناو هواپیما برای یک کشور نیاز به این است  که بودجه لازم باشد، ناو هواپیما برش باشد، ناو محافظتیش باشد، بالگرد و هواپیمای لازم هم باشد و از همه مهتر سیاست دریایی لازم هم باشد

ارایش ناو های هواپیما

چه کشورهای ناو هواپیما برد دارند

• ایالات متحده امریکا: این کشور همکنون دارای یازده ابر ناو هواپیما بر اتمی است که ده فروند ان از کلاس نیمتز و یک فروند از کلاس  جرال فورد است که  در مرحله ورود به خدمت است  و هر دو کلاس ناو 101000 تن وزن دارد و این کشور تا سال 2050 تمامی  نیمتز های خود را با همان تعداد  کلاس فورد تعویض میکند. هر دو کلاس دارای  ظرفیت 80 هواگرد است. به شکل معمول همکنون  از ناو نیمتز دارای 50 سوپر هورنت و یا هورنت، چهارتا شش اواکس ،چهار تا شش گرولر و حدود 10 بالگرد است. کلاس نیمتز دارای 24 موشک دفاعی سی اسپارو، سه تا چهار فلانکس و سی رم است و کلاس فورد دارای دو اتش بار سیم2، دو اتش  بار سی رم و دو فلانکس است . امریکا همچنین در سپاه تفنگدارن دریایی دارای 8 ناو  بالگرد بر کلاس واسپ با 45000 تن وزن است که هر کدام 30 هواگرد شامل 20  جنگنده ای وی 8 بی را حمل میکند و قرار است با 11  ناو بالگرد بر کلاس امریکا با وزن 45000 تن تعویض شود که در اینده اف35 بی جایگزین ای وی 8 بی خواهد شد

• 

• 

• 

• انگلستان  با خروج  دو ناو هواپیما بر کلاس  اینویسیبل  طی چند سال گذشته برای چهار سال ناو هواپیمابر نداشت ولی   دو ناو هواپیمابر جدید  با نام های پرنس ولز و ملکه الیزابت را با تناژ 70000 تن  تحویل گرفته که اولی در اواخر سال 2018 به توان کامل عملیاتی خواهد رسید و دومی نیز تا سال 2020 میلادی  و  از اف35  روی  انها بهره  میبرد . این ناو ظرفیت 40 هواگرد را دارد . این ناو دارای سکوی پرش است  و از دو فلانکس و چهار توپ 30 م م هدایت شونده استفاده میکند

• 

• فرانسه این کشور همکنون یک ناو هواپیما را دارد و ان هم تنها ناو اتمی غیر امریکایی یعنی ناو دوگل است  که یک ناو با  تناژ 42500 تن است که توان حمل 28 تا 40  هواگرد را دارد که شامل دو  اواکسی ایی2  و 20 جنگنده رافال  و بالگرد ضد زیر دریایی است. این ناو دارای   دو منجنیق بخار است  و از 12 موشک میسترال،32 موشک  آستار15 و هشت توپ هدایت شونده 20 م م بهره میبرد
• 
• روسیه نیز یک ناو هواپیما بر دارد که بازمانده از جنگ سرد و شوروی است. ناو هواپیما بر ادمیرال کوزنتسوف  یک ناو با موتور توربین گازی است با تناژ نهایی 55200 تن است که  میتواند 41 هواگرد معمولا شامل 32 فروند میگ29 و سوخو33 و حدود 20 بالگرد است را حمل کند . این ناو در سال 1990 عملیاتی  شده و روسها فعلا برنامه واقعی  برای جایگزینی  ان ندارند اگرچه طرح یک برنامه ناو اتمی را دارد که فعلا به دنبال سرمایه گذاری خارجی است . این ناو در سال 2019 برای تعمیرات زمینگیر شد ولی طی چند حادثه طی تعمیرات از جمله یک اتش سوزی به شدت اسیب دید و بعید است فعلا وارد خدمت شود و حتی احتمالا دیگر عملیاتی نمی شود . این ناو دارای  سکوی پرش است . این ناو دارای ش سامانه ای کی 630،هشت کاشتان،192 موشک تور ام1  و 12 موشک ضد کشتی پی 700 است
• برزیل نیز از دارندگان ناو هواپیما بر است . ناو هواپیما بر سائوپالو در واقع ناو هواپیمابر  قدیمی فرانسوی   کلاس فوش است که تا سال 2000 در خدمت فرانسوی ها بود و با دوگل جایگزین  شد و بعد به برزیل فروخته شد. فوش دارای تناژ 32000 تن است که توان جا دارن 32 هواگرد را دارد که در برزیل شامل جت ناونشین ای 4 اسکای هاوک  و چنیدن نمونه بالگرد است. این هواپیما دارای   منجنیق بخار برای برخاستن جنگنده است و دارای برجک توپ 100 م م و دو سامانه اتش  بار کورتال است.برزیل در سال 2017 ناو هواپیمابر اوشن متعلق به انگلستان را که در سال 2014 از خدمت خارج شد خریداری کرد اگرچه قرار است از ان در نقش ناو بالگرد بر و ابی خاکی استفاده کند 
• چین نیز همکنون دو ناو هواپیما بر دارد که  یکی با نام Liaoning از سال 2011 در خدمت  و دیگری با نام Shandong  در سال 2019 عملیاتی شد .  ناو اول  از کلاس کوزنتسوف    بود که در زمان فروپاشی  شوروی 68% کار ساختش تمام شده بود ولی بعد از  یک دهه به چین فروخته شد و چین  ان را تکمیل کرد. این  ناو دارای  67500 تن است  و دارای  الکترونیک چینی  و موتور اکراینی است  و از سکوی پرش استفاده میکند . این ناو دارای  ظرفیت 40  هواگرد  است که 24 جی 15، و مابقی بالگرد است و از تسلیحاتی شامل دو سامانه 30 م م گاتیلینگ تایپ 730 و چهار پرتاب گر موشک اچ اچ کیو 10 که یک موشک فروسرخ با برد زیر 6 کیلومتر است  .ناو دوم که از کلاس تایپ001 از بر اساس ناو اول در خود چین ساخته شده   ولی بزرگتر است .این ناو 70000 تن وزن دارد  و توان حمل 44 هواگرد  شامل 32 جنگنده و 12 بالگرد  را حمل میکند .دارای سه سامانه گاتیلینگ  برای دفاع  از خود و3 لانچر پرتاب موشک کوتاه برد اچ کیو18 است
• چین در سال 2022 یک ناو هواپیما بر سوم نیز به اب انداخت که دارای منجیق بخار اب برای برخواستن جنگنده است و  25 درصد سنگینتر از دو ناو قبلی است.این ناو توان حمل 60 هواگرد شامل 40 جنگنده را دارد و قرار است در سال 2025 وارد خدمت شود

مقاله ای در مورد ناو های هواپیمابر ساخت چین را اینجا بخوانید

• 
• هند ناو هواپیما بر کلاس هندی در واقع ناو هواپیما بر کلاس کیف  با نام Gorshkov  بود که در سال 1987  وارد خدمت شد ولی در دهه 1990 زمینگیر شد تا اینکه در سال 2004 میلادی  به هند فروخته شد  و در سال 2014  وارد خدمت شد   . این ناو 45000 تن وزن دارد  و بعد از ورود به هند دچار تغییراتی   شد از جمله اینکه بخش جلوی  ناو که محل قرار گیری  سلاح های  ضد کشتی و  ضد زیر دریایی  بود تغییر کرد و به جای ان سکوی  شب داری قرار داده شد. در واقع در زمان شوروی تنها هواپیمای  عمود پرواز یاک 38 توان عملیاتی  روی ناو را داشت ولی همکنون میگ29 هم توان برخاستن از روی ناو را دارد  . این ناو برای حمل 40  هواگرد شامل 26 میگ29 کا  و بالگرد  کاموف در نظر گرفته شده است. این ناو دایرا چهار سامانه ای کی 630 و است و از موشک های اسرائیلی باراک 1 و 8 برای دفاع هوایی استفاده میکند . ناو دیگر هندی ها ناو هواپیما  بر Vikrant  است . این ناو در هند ساخته شده  و به زودی به شکل ازمایشی وارد خدمت شده و تا سال 2023 عملیاتی می شود . این ناو دارای  تناژ 40000 تن است و  دارای  دو باند  و یک سکوی پرش است و قرار است از 40 هواگرد شامل 15 میگ29 و 15 نسخه  دریایی تجاس و بالگرد  دریایی استفاده کند. هند همچنین همکنون در حال بررسی ساخت  اتمی 65000 تنی است
• 
• ایتالیا. این کشور دارای دو ناو هواپیما بر است . یکی ناو بالگرد بر ضد زیر دریایی 13800 تنی گاریبالدی  است که دارای   ظرفیت 18 هواگرد شامل  هواپیماهای عمود پروازی ای وی 8 بی  و بالگردبر ضد زیر دریایی است و از سلاح های دفاعی شامل  دو لانچر هشتایی موشک سی اسپارو،سه سامانه دفاعی راداری هر یک با دو توپ 40 م م بوفور،چهار موشک ضد کشتی اتومات و لوله پرتاب ازدر بهره میبرد  و دیگری  ناو بالگرد بر و ابی خاکی  30100 تنی Cavour که دارای  ظرفیت 20 تا 30 هواگرد است که ان نیز به ای وی 8 بی و بالگرد مجهز است و دایرا 32 موشک دفاع هوایی استار 15، دو توپ 76 م م مجهز است . در اینده ایتالیا  با دریافت اف35 بی  ، ای وی 8 بی را جایگزین خواهد کرد
• 
• اسپانیا همکنون دارای  یک ناو ابی خاکی است که دارای  سکوی پرش برای عملیات هواپیماهای  عمود پرواز ای وی 8 بی و  در اینده اف35 است. این ناو 26000 تنی با نام Juan Carlos I   میتواند 20 هواگرد را حمل کند و در سال 2016 میلادی عملیاتی  شده به شکل معمول 11 ای وی 8 بی و  ما بقی بالگرد هستند
• 
• تایلند دارای یک ناو هواپیما بر 11486 تنی با نام   چاندرا ناروبت که توسط اسپانیا برای ان ساخته شده است . این ناو هواپیما بر با سکوی پرتاب  شیب دار دارای  20 هواگرد است که شامل 9 فروند جت عمود پروازی ای وی 8 بی و ما بقی ان بالگرد  است و از موشک میسترال و مسلسل 12.7 م م بهره میبرد. این ناو دارای دو مسلسل 12.7 م م و پرتابگر موشک میسترال است.شایان به ذکر است که تایلند زمانی تصمیم به خرید 10 جت عمود پرواز AV-8 را داشت و قرارداد به شکل کامل در سال 2001 تکمیل شد و در نهایت در سال 2006  تمامی ای وی 8 از خدمت خارج شدند و همکنون این ناو تنها حامل بالگرد است.این ناو کوچکترین ناوهواپیمابر عملیاتی جهان است
• 

شایان به ذکر است که چندین کشور دیگر مانند استرالیا،مصر،ژاپن،کره جنوبی و ارژانتین دارای ناو بالگرد بر هستند ولی به دلیل نداشتن هواپیمای عمود پرواز از ان تنها در نقش ناو بالگرد بر استفاده می شود

حالا شاید این سئوال پیش بیاید که ایا ناو هواپیما بر به کار ایران میخورد

از نظر شخصی خیر …زیرا اول هزینه ساخت و یا خرید چنین ناوی واقعا با بودجه دفاعی ما جور نیست هزینه چنین ناوی حتی اگر نسخه کوچک باشد که نیاز به هواپیمای عمود پرواز داشته باشد(که اصلا چنین هواپیمای در بازار غیر اف35 موجود نیست) معادل هزنیه نگهداری بخشی از ناوگان رزمی نیروی دریایی است حالا اگر بزرگتر باشد که هزینه ان بزرگتر  . دوم اینکه سطح تهدیدات ما بسیار بالا است  و نگهداری چنین ناو بزرگی در پایگاه های دریایی  خلیج فارس و یا دریایی عمان بسیار خطر ناک بدون شک در نبرد با دشمن بزرگی چون امریکا این ناو یک هدف بسیار اسان است دوم اینکه حتی در نبرد با کشورهای عربی هم میتوان چنین ناو را با یک حمله هوایی زمینگیر کرد حتی اگر غرق نکرد.. ما مانند چین و هند و یا امریکا و روسیه سواحل طولانی نداریم که رسیدن به انها سخت باشد و تقریبا تمامی پایگاه های دریایی ما دم دست هستند. برخی دیگر از کشورهای دارند ناو هم دشمنان با توان هوایی ما را ندارند

ناوهای اسکورت مناسب که دفاع هوایی مناسبی داشته باشدند(فعلا نداریم) ناو لجستیک مناسب برای عملیات دوربرد می خواهد (فقط سه ناو داریم) خدمه اموزش دیده و با تجربه  از ملوان و خلبان(اصلا نداریم) پوشش هوایی لازم  در  خلیج فارس و دریایی عمان می خواهد (ایا برای حفظ یک ناو هواپیما بر داریم؟) و از همه مهمتر نیاز است ایا اصلا ما نیاز به ناو هواپیما بر دارید؟ یعنی انقدر در زمینه سیاست خارجی سیاست حفظ منافع در سرزمینهای دور داریم که بخواطر ان ناو هواپیما بر بخریم؟

از این رو ناو هواپیما بر برای ما مناسب نیست زیرا باید تمام طول روز نگرانش باشیم که نکند در هر درگیری صدمه ببیند

عضویت در کانال تلگرام جنگاوران 

گرداوری:عبدالحمید تارخ