توپ خودکششی دانا
نویسنده :پوریا نوروزی
دانا یک توپ خودکششی ۱۵۲ mm بود که توسط چکاسلواکی سابق طراحی و تولید شد . در دهه هفتاد میلادی ارتش خلق چکاسلواکی خواستار یک توپ خودکششی بود با قابلیت تحرک بالا و توانایی پشتیبانی از ارتش این کشور بود و اینکه هدف این بود که در خود چکاسلواکی ساخته شود و نیازی به خرید توپ خودکششی از شوروی نباشد .
از اینرو طراحی این توپ در اوایل دهه هفتاد اغاز و تا سال ۱۹۷۶ به طول انجامید و در سال ۱۹۸۱ وارد خط تولید انبوه شد .
طراحی این توپ در زمان خود یک شاهکار بود زیرا از شاسی چرخدار استفاده میکرد زیرا وسایل نقلیه چرخدار از چند مزیت برخوردار بودند که این توپ را از بقیه هم رده های خود متمایز میکرد و اینکه ارزان بودن ساخت ان ، نگهداری اسان و کم هزینه نسبت به بقیه توپ ها و دارای تحرک بالا چه در جاده و چه در دشت های ناهموار .
این توپ بر روی شاسی هشت در هشت tatra815 با تحرک بالا سوار شد که به صورت خودکار بارگیری میشود . این توپ دارای سه تثبیت کننده هیدرولیک و یک جرثقیل برای کمک به بارگزاری مهمات میباشد.
فشار تایر را میتوان تنظیم کرد تا بتواند در انواع سطوح تحرک عالی را داشته باشد البته این مکانیزم بر روی چهار چرخ جلویی میباشد .
این توپ خودکشش دارای یک کابین راننده در جلو یک محفظه باز با طول متوسط و یک محفظه موتور در قسمت عقب است .
در قسمت جلویی هم راننده علاوه بر این وظیفه باید تثبیت کننده های هیدرولیک را اداره کند و هم فرمانده و هم یک مکانیک قرار گرفته شاسی چرخ تاترا به دونیم تقسیم میشود که با مکانیزم بازیابی هویترز و مسیری برای عملکرد معکوس در طول شلیک تقسیم میشود. در نیمه چپ برجک تفنگدار و لودر اول قرار گرفته است و انواع اپتیک کنترل آتش ، کنترل اسلحه های الکترو مکانیکی ، دستگاه تغذیه خودکار شارژ احتراق و همچنین یک مجله مهمات کمکی را در خود جای داده است.
سمت راست برجک حاوی یک سیستم تحویل پرتابه مکانیزه است که توسط یک لودر دوم در این موقعیت عمل می کند.
اسلحه اصلی DANA یک هویتزر 152 میلی متر است که مجهز به یک محفظه انبساط واحد است که از یک مسلسل دوشکا به عنوان سلاح ثانویه بهره میبرد. Howitzer دارای یک تیغه نیمه اتوماتیک ، عمودی کشویی است که به سمت چپ باز می شود. مونتاژ ركویل از یك بافر هیدرولیك ، دو سیلندر برگشت پنوماتیک و یک پیستون كنترل كننده است كه بر جابجایی سیستم بافر حاكم است.
بارگذاری اسلحه توسط سیستم درایو الکترو هیدرولیک یا کنترل دستی اضطراری انجام می شود.
از آنجا که هیچ سیستم ژیروسکوپی یا مشابهی برای اسلحه مستقل ، خودکار و مستقل در دانا وجود ندارد ، از یک تلسکوپ پانورامای ZZ-73 با یک کولیسور PG1-MD برای بارگذاری مهمات خودکار اسلحه استفاده می کند. که ابن توپ به صورت دستی توان شلیک ۲ گلوله در دقیقه را داشت و در حالت اوتوماتیک ۴ گلوله در دقیقه .
این بین دارای یک مقیاس افقی است که برای تنظیم چیدمان افقی مناسب از طریق هدف گیری در نقاط مرجع استفاده می شود. این بدان معنی است که دانا یک سیستم خودمختار نیست و برای کمک به چیدمان اسلحه نیاز به یک وسیله اضافی دارد (در واقع ، موقعیت های شلیک چنین سیستم های توپخانه ای معمولاً قبل از قرار گرفتن اسلحه ها در آنجا تهیه می شوند). برای درگیری مستقیم با هدف ، فرمانده از دید تلسکوپی OP5-38-D استفاده می کند.
در زمینه مهمات:
سه نوع مهمات اصلی وجود دارد که توسط ارتش چک مورد استفاده قرار گرفته است: 152-EOF ، که با حداکثر برد 18 کیلومتر (11 مایل) . 152-EOFd است ، که با حداکثر برد 20 کیلومتری (12 مایل) . 152-EPrSv ، که یک مهمات ضد تانک انفجاری بالا است که برای شلیک مستقیم در اهداف زره پوش استفاده می شود.
در زمینه پیشرانه این توپ دارای یک موتور دیزل V-12 موتور تاترا T2-939-34 که 345 اسب بخار نیرو می دهد که این توپ را به حداکثر برد ۶۰۰ کیلومتر و حداکثر سرعت ۸۰ کیلومتر بر ساعت میرساند .
انواع:
152میلیمتری shkh-ondava
اولین نمونه تولیدی میباشد که قبل از فروپاشی چکاسلواکی در سال ۱۹۸۰-۱۹۸۱ وارد چرخه تولید شد که دارای مکانیسم بارگذاری جدید نسبت به دیگر توپ ها و ترمز جدید بود که با انقلاب مخملی و فروپاشی چکاسلواکی توسعه ان پایان یافت و تجربه فنی که متخصصان از ondava بدست اورده بودند به مدل zuzana انتقال یافت.
152 میلیمتری ShKH MODAN vz.77/99
این نسخه که یک بروزرسانی عالی بود که توسط اسلواکی تشکیل شده بعد از انقلاب مخملی انجام شده بود که دارای دقت بیشتر برد بیشتر و قدرت اتش بیشتر نسبت به نسخه قبلی بود و همینطور از یک سیستم کنترل اتش جدید بهره میبرد که باعث کاهش تعداد خدمه ان از ۵ به ۴ شد و کارایی رزم را بالا برد.
152 میلیمتری ShKH DANA-M1 CZ
این نسخه یک نوسازی است که توسط کشور چک انجام شده که یک بسته ارتقایی شامل سیستم کنترل اتش جدید ، کمک های ناوبری جدید و همینطور شاسی اصلاح شده و تعویض موتور قدیمی ان با موتور قدرتمند تر t3-930 میباشد.
155 میلیمتری ShKH M2000 Zuzana
بزرگترین تغییر این نسخه با تمامی نسخه های قبلی تعویض توپ ان با یک کالیبر بزرگ تر بود دو هدف این کار را دنبال میکرد یک رساندن استاندارد توپ به استاندار توپ های در خدمت ناتو و دو قدرت اتش بیشتر و توانایی شلیک مهماتی با قدرت بیشتر و برد بیشتر و شدت انفجار بیشتر را داراست و این ارتقا توسط اسلواکی در سال 1998 انجام شد که قصد این تست که تعداد بیشتری از این هوییترز وارد خدمت شود . از دیگر تغییرات این نسخه استفاده از یک مسلسل 7.62 میلیمتری MG3 به جای دوشکای قدیمی بود و همینطور استفاده از نارنجک انداز های دودزا در سال 2001 وارد خدمت شد.
155 میلیمتری ShKH A40 Himalaya
در اصل این نسخه برای صادرات توسعه یافت که با نسخه های قبلی کاملا متفاوت بود از موتور و شاسی t72 بهره میبرد و بر روی شاسی از همان توپ 155 میلیمتری بهره میبرد.
155 میلیمتری ShKH Zuzana 2
در ابتدا با عنوان Zuzana A1 و سپس Zuzana XA-1 شناخته می شود ، این آخرین پیشرفت Zuzana است. برای اولین بار در سال 2004 رونمایی شد. این مدل با کالیبر جدید 155/52 مجهز شده است و دارای پیشرفت های دیگری همچون برجک اصلاح شده و موتور متفاوت است . در این نسخه به موتور قدرتمند تر Tatra T3B-928.70 مجهز شده است.
152 میلمتری Dana M2
یک بسته ارتقایی پیشرفته توسط چک برای کشوری نامعلوم که به احتمال زیاد لهستان میباشد است در سال 2018 اولین نمونه ان تکمیل شد . این نسخه از توپ 152 میلیمتری بهره میبرد و از سیستم تهویه مطبوع و تهویه هوا وسیستم های فرمان و تشخیص و ناوبری ins/gps و سیستم جدید کنترل اتش و همینطور ادغام هویترز با سیستم های کنترل و فرمان بهره میبرد و علاوه بر اینها از سیستم های جدید الکترونیک ارتباطی خارجی و داخلی استفاده میکند.در این نسخه هویترز به صورت مستقل عمل میکند و کلیه عملیات محاسباتی توسط کامپیوتر روی صفحه انجام میشود و همینطور از یک سیستم هیدرولیک پیشرفته تر نسبت به نسخه های اولیه این توپ استفاده میکند.
جنگ ها:
این هویتزر در جنگ بین روسیه و گرجستان مورد استفاده قرار گرفت که البته در ان جنگ دو هویتزر دانا نابود و دو نفر نیز اسیر شدند.
همینطو این هوییترز در جنگ با افغانستان در ایالت غزنی مورد استفاده قرار گرفت . در ان جنگ از پنج عدد هویتزر دانا استفاده شد.
در بازه زمانی 1981 تا سال 1994 750 هویترز خودکششی دانا تولید شد که به کشور های افغانستان اذربایجان گرجستان لهستان قبرس لیبی صادر شد و همکنون در چک و اسلواکی خدمت میکند.
توپ خودکشش دانا همانطور که اشاره شد در زمان خود اولین بار یک توپ برروی یک شنی چرخ دار سوار میشد که میتوانست به صورت خودکار شلیک کند بدون انکه نیازی به بارگذار مهمات داشته باشد . و اینکه دارای با بروز رسانی های انجام شده و قدرتمند شدن کالیبر ان بعد از گذشت چهل سال از زمان تولید دارای تحرک بسیار بالا در میدان نبرد چه در جاده و چه در مناطق ناهموار به لطف سیستم هیدرولیکی چرخ های ان و دارای مزیت نگهداری و پشتیبانی اسان این توپ را به یکی از خطرناک ترین توپ های خودکشش جهان تبدیل کرده است.
مشخصات:
سازنده : چکاسلواکی سابق
طراحی شده : 1976
تولید : 1980-1981
شرکت تولید کننده : ZTS Dubnica nad Váhom
تعداد تولید شده : 750-672
جرم : 32.243-29.25 تن
طول : 11.156 متر
عرض : 3 متر
ارتفاع : 3.63 متر
تسلیحات اصلی : یک قبضه توپ 152.4 میلیمتری و سلاح ثانویه ۱۲.۷ میلیمتری دوشکا با توان شلیک 2000 گلوله در دقیقه
توپ : نیمه اوتوماتیک ۴دور دقیقه حالت اوتوماتیک و ۲ دور در دقیقه در حالت دستی
پیشران : یک دستگاه موتور
دیزل Tatra T2-930-34
حداکثر برد : 600 کیلومتر
بیشینه سرعت : 80 کیلومتر بر ساعت
