پهپاد

پهپاد انتحاری صماد ساخت یمن

پهپاد انتحاری صماد ساخت یمن

یمنی‌ها در اوایل آغاز جنگ با عربستان در سال ۲۰۱۴ میلادی سلاح برای هدف قرار دادن خاک عربستان نداشتند .آنها تعداد محدودی موشک اسکاد و توچکا داشتند که بازمانده از زمان یمن متحد بود .موشک‌های اسکاد و توچکا توان رسیدن به عمق خاک عربستان را نداشت با آنها تلاش کردند با کاهش وزن موشک اسکاد آن را به عمق خاک عربستان ببرند .ولی موشک‌ها در مقابل سامانه‌های پدافند ضد بالستیک تاثیری نداشتند .با کمک ایران یمنی‌ها موشک‌های اسکاد را تغییر دادند که شامل تغییر در کلاهک و سیستم هدایت آنها بود تا سرعت و دقت انها افزایش یابد ، ولی باز تقریباً تمامی حملات توسط موشک های پاتریوت خنثی شد، به شکلی که به ندرت حمله موفق توسط موشک‌های کلاس برکان که نسخه تغییر یافته اسکاد بی و سی بودند ثبت شد

مشکل اساسی یمنی‌ها نه تنها این بود که تعداد محدودی موشک هر بار شلیک می‌کردند بلکه مشکل بزرگتر این بود که به دلیل فاصله زیاد تا عربستان زمان واکنش سامانه‌های پدافندی عربستان زیاد بود . عربستان دارای آواکس و سامانه‌های پیش اخطار مدرنی بود که موشک‌های بالستیک یمنی‌ها تا ارتفاع می‌گرفتند بلافاصله کشف و هشدارهای لازم به سامانه‌های پدافندی داده می‌شد

از این رو یمنی‌ها بعد از مدتی تصمیم گرفتند تا تاکتیک خود را از حملات موشک‌های بالستیک به تسلیحات دیگری همچون موشک‌های کروز و پهپاده ای انتحاری تغییر دهند. هر دوی آنها در ارتفاع کم پرواز می‌کردند و شانس بیشتری برای رسیدن به خاک عربستان داشتند .هزینه کمتر و پیچیدگی کمتری نیز برای تولید آنها نسبت به موشک های بالستیک داشتند و آنها به سرعت تصمیم گرفتند تا پهپادهای انتحاری تولید کنند .وسایل بسیار ارزان که در یمن به سرعت می‌شد آنها را تولید کرد

یمنی‌ها چندین نمونه پهپاد در داخل توسعه دادند که همگی آنها با کمک ایران و اکثراً بر اساس یک الگوبرداری از یک نسخه ایرانی ساخته شده بود ، ولی از آنجایی که یمن به دنبال پهپادهای برای حمله به اهداف در برد بلند مانند امارات متحده عربی و عربستان که هر دو در جنگ علیه گروه‌های شیعه یمنی دخالت داشتند باعث شد تا یمنی‌ها به سراغ پهپادی به نام صماد بروند

صماد2

صماد دارای ۴ مدل است که تمام آنها بر اساس یک پلتفرم ساخته شده‌اند. بالی کاملاً صاف و گلایدرشک برای سوار شدن بر روی امواج هوا و افزایش برد دمی V شکل و موتور پیستونی در بخش عقب از جمله ویژگی‌های ظاهری این پهپاد است. این پهپاد برای اولین بار در سال ۲۰۱۸ میلادی توسط حوثی‌ها رونمایی شد که دارای انواع شناسایی و نسخه انتحاری است. نسخه‌ای که بیشتر از همه مشهور است نسخه انتحاری آن است یکی از تفاوت‌های بزرگ نسخه انتحاری با نسخه شناسایی آن نداشتن دوربین شناسایی و عملاً هیچ دوربینی در نسخه انتحاری است .این نسخه مجهز به یک سیستم هدایت درونی است بر اساس داده عربستانی‌ها که بارها لاشه این پهپاد به دستشان افتاده سیستم هدایت ماهواره جی پی اس نسخه غیرنظامی سیستم هدایت درونی این پهپاد را تشکیل می‌دهد. این سیستم دقت چندانی ندارد ولی در صورتی که سیستم اختلالگر جی پی اس به کار نرود می‌تواند هدفی به اندازه یک ساختمان را مورد هدف قرار دهد

 

موتوری که بر روی خانواده صماد نصب است بر اساس داده های عربستانی‌ها و اماراتی‌ها موتور پیستونی تک سیلندره آلمانی ۳ دبلیو 3 دبلیو 10 آی بی2 با توان ۱۰ اسب بخار است که از یک ملخ دو تیغه چوبی استفاده می‌کند .البته در برخی از نسخه‌هایی که به دسته عربستانی افتاد در نسخه‌های صماد ۳ از موتور سیلندره ۱۷ اسب بخاری ۱۷۰ سی سی ساخت چین با نام دل ۱۷۰ استفاده شده است

 

هر دو این موتورها برای هواپیماهای فوق سبک و پاراگلایدر استفاده می‌شود و فروش آن از طریق اینترنت نیز انجام می‌شود و به راحتی می‌توان آن را با خرید پستی به دست آورد خرید انبوه آنها از فروشگاه‌های مختلف در خاورمیانه راحت است و هیچ ممنوعیتی برای خرید آنها وجود ندارد

صماد 1 اولین عضو این خانواده دارای نقش شناسایی بود و از یک دوربین اپتیکی در زیر دماغه استفاده می‌کند که قابلیت چرخش ۳۶۰ درجه دارد حداکثر برد این نسخه ۵۰۰ کیلومتر است و برای اولین بار در سال 2018 عملیاتی شد

همزمان صماد ۲ توسط یمنی‌ها با فاصله دو ماه از صماد 1 مورد استفاده قرار گرفت

صماد ۲ نسخه انتحاری صماد ۱ بود، ولی سوخت بیشتری حمل می‌کرد این نسخه دارای یک مخزن سوخت ۲۱ لیتری در درون بدنه بود از همان موتور آلمانی ۱۰ اسب بخار قدرت می‌گرفت. فاقد دوربین اپتیکی در زیر بدنه بود و کلاهک جنگی آن ۱۸ کیلو مواد انفجاری داشت. برد آن بر اساس داده‌های موجود ۹۰۰ کیلومتر بوده است

صماد2
صماد2
صماد2

 صماد ۳ نسخه برد بلندتر این پهپاد است با موتور چینی قویتر با ۱۷ اسب بخار قدرت استفاده می‌کند و دارای یک مخزن سوخت اضافی بر روی بدنه تقریبا در میان دو بال کمی عقب‌تر است. این مخزن سوخت بیضی شکل حدود ۲۶ لیتر سوخت اضافه‌تر حمل می‌کند که باعث شده برد این هواپیما به ۱۵۰۰ کیلومتر برسد

 آخرین نسخه صماد، صماد ۴ است این نسخه در سال ۲۰۲۱ رونمایی شد از نظر پلتفرم کلی شبیه نسخه‌های قبلی از جمله صماد ۳ است ولی بر اساس ادعای یمنی‌ها این نسخه یک پهپاد چند منظوره است در حالی که نسخه‌های قبلی برای پرواز انتحاری ساخته شده بودند این نسخه در زیر بال خود مجهز به دو بمب هر یک با وزن ۲۵ کیلوگرم در مجموع ۵۰ کیلوگرم بمب است .بمب ها از نوع غیر هدایت شونده و سقوط آزاد هستند

صماد4

نکته‌ای که در اینجا پیش می‌آید این است که بمب‌ها دقیقاً چگونه هدایت می‌شوند حتی خود پهپاد نیز فاقد دوربین اپتیکی برای هدایت است برای پرتاب بمب‌های سقوط آزاد نیاز به رایانه کنترل آتش است و یا سیستم هدف‌گیری که بتواند آن را بر اساس ارتفاع و سرعت و در نظر گرفتن موقعیت هدف پرتاب کند(و یا دست کم استفاده از بمب هدایت لیزری و یا اپتیکی) مشخصا چنین چیزی را این پهپاد ندارد، برای همین به نظر می‌رسد این پهپاد نیز خود باز پهپاد انتحاری است و قرارگیری بمب‌ها در زیر بال برای کاهش فضای مورد نیاز برای کلاهک جنگی در درون بدنه و دادن این فضا به سوخت است تا برد این نسخه به ۲۰۰۰ کیلومتر برسد

صماد4

 یک نسخه دیگر از این پهپاد وجود دارد که به نام شهاب شناخته می‌شود اطلاعات چندانی از شهاب وجود ندارد ولی می‌توان آن را نسخه هدایت همزمان صماد ۴ دانست .پهپاد انتحاری است ولی بر روی دماغه خود دارای یک سامانه اپتیکی است و یک آنتن نیز در پشت خود حمل می‌کند .این آنتن در صماد ۴ نیز دیده می‌شود به نظر می‌رسد که شهاب نسخه هدایت همزمان برای حملات دقیق‌تر به اهداف برد بلند است البته بدون شکل ارسال تصاویر دوربین برای واحد زمینی در نهایت تا ۱۵۰ کیلومتری ممکن است ولی می‌توان به کمک رله در برخی از نقاط این تصاویر را تقویت کرد.این نسخه فاقد بمب در زیر بال خود است

نزدیک به دوربین شهاب و کمر ان صماد4

البته تمام بردهایی که گفته شد در صورت پرواز در ارتفاع بالا به دست می‌آید و البته پروفایل پروازی که از این پهپاد دیده شده معمولاً بخش زیادی از مسیر را در ارتفاع بالا طی می‌کند تا بتواند به بیشترین برد خود برسد و تنها در نزدیکی هدف ارتفاع خود را کم می‌کند تا مخفی شود. این مسئله باعث شده که بارها باعث شده بتوانند با ترکیب آواکس و جنگنده این پهپاد را کشف و شکار کند

صماد پهپاد فاقد چرخ است از روی یک لانچر پرتاب می‌شود لانچر تکی است و یک موتور راکتی پهپاد را به هوا پرتاب کرده تا موتور پیستونی آن را به پیش ببرد .

پهپادهای سری صماد از سال ۲۰۱۸ به کار رفتند همزمان با صماد یک که وظیفه شناسایی و هدایت آتش را داشت صماد ۲ و ۳ به عنوان پهباد انتحاری به سرعت واحد میدان نبرد شدند .اینکه چقدر این پهپاد در عرصه نبرد به عنوان دوربردترین پهپاد یمنی‌ها موثر بوده بر اساس منابع بی‌طرف چندان کارا نبوده یمنی‌ها بارها از این پهپادها بر ضد اهداف ثابت طرفدار عربستان در یمن استفاده کردند ولی هیچ اطلاعاتی از اینکه چه میزان خسارت و تلفات وارد شده وجود ندارد یمنی‌ها مدعی شلیک هستند ولی اینکه بعد از برخورد چه اتفاقی افتاده هرگز خبری از آن منتشر نشد

در چند حمله برون مرزی از آن استفاده شد یکی از آن حملات در ۲۶ جولای ۲۰۱۸ اتفاق افتاد زمانی که یمنی‌ها با استفاده از سه پهپاد صماد ۳ به فرودگاه ابوظبی حمله کردند. انفجاری در فرودگاه رخ داد که بسیار کوچک بود و کمتر از یک ساعت فرودگاه بسته شد ولی دوباره به عملیات عادی پروازی خود برگشت .امارات در مرحله اول اعلام کرد که یک انفجار در یک کامیون باری باعث تولید صدای انفجار شده و مشکلی پیش نیامده همزمان یمنی‌ها تصاویری از شلیک پهپاد صماد ۳ منتشر کردند

سرانجام بعد غریبه یک سال رسانه های وابسته به حوثی‌های یمن فیلمی را منتشر کردند که در آن نشان می‌داد یک پهپاد صماد ۳ به یک کامیون برخورد کرده(فیلم به دست امده از یک دوربین مدار بسته داخل فرودگاه بود) و آن را منفجر کرده .مشخصاً قدرت انفجار چندان نبود و با در نظر گرفتن اینکه شاهدان عینی اعلام کرده بودند یک صدای انفجار شنیدند به نظر می‌آید یک پهپاد در نهایت به فرودگاه رسیده بود

 این اولین حمله از سه حمله بود که یمنی ها مدعی بودند به فرودگاه‌های امارات انجام دادند. دو حمله دیگر در ۲۷ اوت و دیگری در ۳۰ سپتامبر سال ۲۰۱۸ انجام گرفت . در هر بار اماراتی‌ها آن را رد کردند در دو مورد دیگر هرگز فیلم و یا تصویری برای تایید ادعای یمنی‌ها وجود ندارد.مورد دیگر از حملات این پهپاد به تاسیساتی در نزدیکی دبی مربوط به محل نگهداری مخازن نفت بود که بر اساس گفته اماراتی ها لاشه این پهپاد در محل حادثه پیدا شده بود.دست کم یک مخزن با برخوردپهپاد به اتش کشیده شد

ولی شاید بزرگترین حمله‌ای که این پهپاد در آن نقش داشت حمله به تاسیسات آرامکو یا عربستان در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۹ بود

حوثی‌ها اعلام کردن ۱۷ پهپاد که بر اساس برخی از لاشه‌ها همان صماد ۳ بود به طرف این تاسیسات شلیک کرده اند.با وجود همه این‌ها در محل برخوردها که مخازن سوخت بود لاشه موشک کروز پیدا شد. یمنی‌ها بر اساس کمک ایران چندین نوع موشک کروز از جمله موشک‌های کروز خانواده قدس را ساختند .دقت موشک‌های برخوردی بسیار زیاد بود تقریباً هر مخزن یک موشک خورده بود تعداد محدودی لاشه پهپاد در محل آرامکو پیدا شد. در کل مشخصا حمل اینگونه بوده که تنها پهپادها تلاش کردند تا پدافند عربستان را به خود متوجه کنند تا موشک‌های کروز با دقت اهداف خود را بزنند

 تحقیق عربستانی‌ها نشان داده بود که موشک‌های کروز جایی از شمال خلیج فارس شلیک شده است و از آنجایی که تمام پدافند هوایی یمنی‌ها عربستانی‌ها معطوف به جنوب و به طرف یمن بود آنها متوجه نشده بودند که موشک ها دارند می‌آیند و پهپادها نیز سر آنها را گرم کرده بود .انگشت اتهام به طرف ایران رفت ولی در نهایت این موضوع چندان پیگیری نشد

یک صماد2 که سقوط کرده و تقریبا سالم به دست اعتلاف عربی افتاده

 بغیر از این پهپاد یمنی‌ها بارها برای حمله به عمق خاک عربستان استفاده کردند .به ندرت این پهپاد از سد پدافند عربستان رد می‌شد، زیرا عربستان بعد از مدتی از ترکیب پرواز ۲۴ ساعته آواکس و شکاری‌های آماده در آسمان از جمله جنگنده‌های اف ۱۵ برای شکار آنها استفاده می‌کرد. اگرچه این پهپادها معمولاً یک دهم ارزش یک موشک سایدواندر یا آمرام را داشتند ولی عربستان‌ها به شکل لاکچری این پهپادها را با این موشک‌ها شکار می‌کردند

بعد از حمله ۷ اکتبر حماس به اسرائیلی‌ها یمنی‌ها برای کمک به نیروهای مقاومت در حماس طی سه دور حمله از این پهپاد علیه اهدافی در اسرائیل استفاده کردند استفاده کردند

یک مرتبه با بدشانسی آنها که نخستین سری حمله آنها بود به اسرائیل بود ، این پهپادها که از دریای سرخ برای رفتن به طرف بندر الیات در جنوب اسرائیل استفاده می‌کردند به یک ناوشکن آمریکایی برخوردند .ناوشکن کلاس ارلی برک آمریکایی‌ها با استفاده از موشک استاندارد ۲ تمام آنها را سرنگون کرد. بعد از آن چندین مورد پرتاب این پهپاد هیچ کدام نتیجه نداده نکته جالب این است که نه خبر از رهگیری آنها توسط اسرائیلی‌ها آمده نه خبر از برخورد آنها به جایی..تعداد زیادی از انها نیز طی چند ماه توسط ناوشکن ها امریکایی سرنگون شد.. هیچ کدام به اسرائیل ترسیدند زیرا تجمع شناورهای غربی در دریایی سرخ باعث شد آنها شانسی برای رسیدن به اسرائیل نداشته باشند.. از طرفی تعداد محدودی هم که از دریا رد شدند که همواره به شکل تکی بودند توسط نیروی هوایی اسرائیل شکار شدند

 

 موسسه تحقیقات جنگ در واشنگتن می‌گوید که یمنی ها برای شلیک پهپاد به طرف اسرائیل مجبورند پهپادها را از فراز دریای سرخ رد کنند آنها نمی‌توانند آنها را از طریق غرب عربستان به طرف اسرائیل بفرستند چون پدافند عربستان ممکن است تعدادی از آنها را سرنگون کند کما بر اینکه در یک مورد گفته شده یک موشک بالستیک برکان یمنی‌ها که به طرف اسرائیل شلیک شده بود توسط سامانه‌های پدافند عربستانی‌ها در آسمان عربستان سرنگون شده. تنها با استقرار یک جمر جی‌پی‌اس بر روی یک ناوچه ساعر ۵ به گفته موسسه دفاعی جنگ در واشنگتن اسرائیل توانستند تمام پهپادهای صماد را از مسیر خود منحرف کنند زیرا ایجاد اخطار روی جی پی اس غیرنظامی بسیار راحت است

( یک حمله موفق در تاریخ نه نوامبر به بندر الیات صورت گرفت که پهپاد به یک مدرسه خورد که به کسی آسیب نرسید. در مرحله اول تصور می‌شد این پهپاد از یمن آمده ولی بر اساس برخی از صحبت‌ها از جمله صحبت‌های سید حسن نصرالله دبیرکل حزب الله مشخصا این پهپاد از عراق توسط نیروهای مقاومت شلیک شده است و از نوع شاهد101 بوده است)

یمنی‌ها همچنین طی  تلاشی ناموفق ده‌ها فروند پهپاد از انواع مختلف معمولاً از همین کلاس را به طرف شناورهای تجاری که از تنگه باب مندب می‌گذاشتن شلیک کردن ولی  محدود مواردی موفق بود  و آن هم زمانی بود که هیچ شناور جنگی غربی برای انهدام آنها در دسترس نبود به شکلی که طی دو ماه تا سال ۲۰۲۴ میلادی از ۹۳ پهپاد شلیکی ۷۹ پهپاد توسط شناورهای غربی سرنگون شد

تقریبا تمام منابع غربی که به لاشه صامد ۳ دسترسی داشتند این پهپاد را پهپاد بسیار ساده با کیفیت پایین ساخت می‌دانند .خب مشخصاً یمنی‌ها امکانات تولید پیچیده‌ای ندارند خود پهپاد کلاس صامد نیز بر اساس خانواده شاهد ایکس ساخته شده پهپادی که در ایران توسعه پیدا کرده و احتمالاً برای استفاده توسط گروه‌های شبه نظامی طرف ایران در خاورمیانه در داخل همان کشورها تولید می‌شوند

این پهپاد هرگز نه به عربستان و نه به امارات نتوانست ضربه کاری وارد کند چند برخورد کوچک با کلاهک ۱۸ کیلوگرمیش عملاً هیچ تاثیری بر عربستان و امارات نداشت حتی جنبه روانی هم نداشت. مشکلات مختلف همانند کیفیت بد تولید که باعث می‌شد در هر پرتاب تعدادی از آنها سقوط کنند ، تعداد کم تولید آنها و پرتاب آنها به تعداد کم در هر بار، کلاهک کوچک و دقت پایین باشه که این پهپاد هرگز کار چندانی در پیش نبرد ولی با وجود این خانواده صماد دوربردترین پهپاد یمنی ها است که به انها اجازه میدهد با همخ این مشکلات طعم تلخ ترس و جنگ را به خانه حریف نیز ببرند

****عضویت در کانال تلگرام سایت جنگاوران برای آگاهی از آخرین اخبار نظامی و آخرین مقالات درج شده در سایت****

مقالات مشابه

موشک های بالستیک یمن

توان موشکی عربستان

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن