جنگنده ها

میراژ های فراموش شده

میراژ های فراموش شده،نسخه های از جنگندهای میراژ که کمتر در مورد انها گفته شده

کمپانی داسو(داسا) فرانسه از میان دو جنگ جهانی دست به ساخت جنگنده و هواپیماهای غیر نظامی میزد.این شرکت بعد جنگ دست به ساخت و توسعه جنگنده های خانواده میراژ زد که در چندنی مدل و نقشهای مختلف ساخته شد ولی برخی از این طرح ها تنها از چند پش نمونه فراتر نرفته و لغو شدند.. در این نوشتار به جنگنده های میراژی میپردازیم که برنامه انها هرگز به تولید انبوه نرسید

میراژ3 وی

در سال 1961 پیمان ناتو  از کشورهای عضو که سازنده جنگنده بودند خواست  تا روی جنگنده های عمود پرواز کار کنند. جنگنده مورد نظر ناتو باید  دارای شعاع رزمی 500 کیلومتر ، سرعت 1.5 ماخ  و دارای  توان حمل یک تن سلاح باشد. در واقع ناتو نگران بود که پایگاهی هایی کشورهای عضو در اروپا غربی  مورد یک حمله غافلگیرانه  روسها قرار بگیرد و باندهای فرود از دست برود وجنگندها نتوانند پرواز کنند از این رو ناتو خواهان یک جنگنده عمود پرواز بود. چندین  طرح داده شد که از این میان کمپانی داسو  فرانسه که البته علاقه زیادی نیز برای کار روی یک طرح عمود پرواز داشت به دنبال  این طرح رفت

میراژ3
میراژ3

در مرحله  اول شرکت هاوکر سیدلی انگلستان پیشنهاد داد تا با فرانسه یک همکاری مشترک داشته باشد این همکاری  بسیارکوتاه بود  فرانسه به دنبال طرح بومی خود رفت(هاوکر سیدلی طرح با نام   P.1150 را داد  که بعد به عنوان پی1154  شناخته شد که بعدها تبدیل به اولین عمود پرواز عملیاتی جهان یعنی جت جنگی هارییر شد)

داسا نیز یک طرح جدید با نام میراژ3 وی شناخته می شد  و مدتی نیز شرکت انگلیسی  بی اس سی به دنبال همکاری با داسا سر این طرح رفت ولی بعدها مشخص شد طرح انگلیسها بسیار کامل تر است و باز این شرکت انگلیسی از همکاری با فرانسه کوتاه امد

از انجای که در سال 1962 هنوز برنامه میراژ 3 وی به جای نرسیده  بود داسا برای اینکه یک سری ازمایشات انجام دهد با تغییر یک میراژ3 با نام بالزاک-وی  که در سال 1962 پرواز کرد شروع به ازمایش یک طرح پیش نمونه کرد. بالزاک دارای نه موتور بود  و دارای  همان بال و بدنه و اندازه میراژ3 .این پرنده چندین پرواز  تست انجام داد تا اینکه میراژ3 وی که کاملا نو ساز و البته با تفاوت اشکار از میراژ3 به پرواز در اید

میراژ3 وی عمود پرواز که روی بدنه ان ورودی هوایی 8 موتور عمود پرواز مشخص است

طرح جدید فرانسه  یا همان میراژ3 وی در 12 فوریه  سال 1965 به پرواز در امد.این طرح بر اساس میراژ3 ساخته شده بود در واقع  یک نسخه از میراژ3 بود. میراژ3  اولین جنگنده نسل دوم فرانسه بود که حتی نسخه های اخر ان یک نسل 3  بود. یک جنگنده بال دلتا که به عنوان یک شکاری رهگیر ساخته شده بود و اولین جنگنده ساخت فرانسه بود که میتوانست  به  سرعت دو ماخ برسد.میراژ3 وی مشابه میراژ بود ولی بال و بدنه بزرگتر داشت  .داری یک بال دلتا بود و فاقد دم بود. بال دلتا روی میراژ 3 برای افزایش سرعت و رسیدن  به سرعت2 ماخ نصب شده بود. هوایپما دارای نه موتور بود. یک موتور اصلی  که یک موتور توربوفن TF104B ساخت انسکا فرانسه بود که دارای 19000 پاوند رانش با پس سوز بود .این پرنده اولین جنگنده اروپایی  بود که یک  موتور توربوفن داشت  عملا برای خود یک نسل چهار به حساب می امد. هشت موتور دیگر موتور برخاست  عمود  بودند که به شکل دو به دو کنار هم قرار داشتند. چهار موتور در هر سمت بر روی  جنگنده رو به پایین قرار داشت که وردی هوا روی جنگنده و خروجی ان زیر بدنه بود . وقتی جنگنده میخواست  برخوسات عمود داشته باشد ،روپوش هوا روی جنگنده باز می شود و جنگنده به هوا بر میخواست .موتورهای عمود  موتور انگلیسی رلز رویس  ار بی162   بود که مصرف بالای داشت

نسخه تغیر یافته یک میراژ3 با نام بالزاک جهت ازمایش عمود پروازی

میراژ3 وی طی ازمایشات  سرعتش به 2 ماخ رسید و سیستم عمود پرواز رایانه داشت که به جنگنده کمک میکرد به سرعت از حالت پرواز  عمود بعد از برخاستن  به پرواز افقی برسد . الکترونیک  پیشرفته ای  برای ان توسعه یافت اگرچه هرگز روی ان نصب نشد و روی طرح های بعدی استفاده شد. دو فروند ان ساخته شد که اولین نسخه  دارای موتور امریکای توربوفن   JTF10 بود  و دومین پیش نمونه دارای موتور توربوفن فرانسوی  بود. دومین پیش نمونه در سال 1966 سقوط کرد .موتور های  این طرح  تیری بر پیگر این جنگنده عمود  پرواز بود. تنها چند ماه بعد اولین پرواز نسختین نمونه میراژ3 وی این طرح  دیگر از رده خارج شده بود زیرا ناتو طی رقابتی بین این جنگنده و پی1154 انگلیسی(هارییر) هارییر  را پذیرفته  بود و تنها داسا امید داشت بتواند میراژ3 وی را به نیروی دریایی و هویی خود فرانسه بفروشد.

دلیل برتری  هارییر این بود که هارییر تنها دو موتور داشت . در واقع همان دو موتوری که جنگنده را به جلو میبرد با خم شدن خروجی  انها به طرف  پایین عمود نیز بر میخواست  . میراژ3 وی با نه موتور کابوس تعمیر و نگهداری و البته نابود کنده مخزن سوخت بود از این رو واقعا اینده ای نداشت.

خروجی موتور زیر بدنه

میراژ جی

فرانسه  بعد از میراژ 3 وی مدتی به دنبال جنگنده ای  با توان نشست  و برخاست کوتاه بود. البته در واقع فرانسه  به دنبال  ساخت یک جنگنده نسل 3 با توان نشست و برخاست کوتاه بود (نه عمود ، کوتاه) از این رو داسا یک طرح جدید با نام میراژجی در سال 1965 توسعه داد که قرار بود جایگزین میراژ3در دهه بعد شود. فرانسه  به دنبالی یک جنگنده چند منظوره بود و درواقع ورود به خدت فانتوم در امریکا اینکه توان انجام دفاع هوایی تا عملیات تهاجمی و پشتیانی هوایی نزدیک را داشت  باعث شد تا فرانسه نیز طرح مشابه را طلب کند. فرانسه  با دیدن طرح اف111 در امریکا که با کمک  بال متغییر میتواند هم در ارتفاع  پایین عالی عمل کند و هم از باندهای کوتاه برخیزد به دنبال طرح بال متغیر رفت. جنگنده جدید  با نام میراژجی  در 18 نوامبر سال 1967 پرواز کرد

در ان زمان  داسا  دو طرح  را همزمان  در نقش جنگنده چند منظوره  پیش میبرد. یکی از انها  میراژ جی  و یکی دیگر میراژ اف1 بود. هر دو دارای المانها یکسان بود و دارای  فناوری های مشابه حتی شکل و ظاهر  ارابه فرود، الکترونیک  و موتور مشابه داشتند .

اولین نسخه میراژ جی که دارای یک موتور و دو کابین بود. این نسخه در سال 1971 سقوط کرد

میراژجی دارای  بالی متغییر بود که میتوانست  زاویه 22 تا 70 درجه را پوشش دهد. زاویه  22 درجه برای نشست و برخاست  و یا پرواز در ارتفاع پست با سرعت کم ، زاویه 45 درجه برای پرواز در ارتفاع متوسط و سرعت زیر صوت و زاویه70 درجه برای پرواز  با سرعت مافوق صوت. استفاده از بال متغییر طی ازمایشات نشان داد برتری بالای  دست کم نسبت به بال دلتا نصب شده روی میراژ3 را داشت زیرا بال دلتا میراژ3 اگرچه در سرعت بالا کارایی داشت و سرعت نشست و برخاست بالای میخواست و باند مورد نیاز نیز زیاد بود در ارتفاع  کم هم کارایی جندانی نداشت . هواپیما دارای دو موتور اترا 9 کا 50 بود. این موتورها در ان زمان تازه طراحی شده بود و توربوجت بودند و با پس سوز میتوانست  15800 پاوند رانش ایجاد کنند .همانند میراژ3 و 5 دارای  ورودی هوایی نیم دوکی با یک مخروطه برای کنترل هوای ورودی  به درون موتور بود و در تست  به سرعت  2.2 ماخ رسید

سه مدل از میراژ جی ساخته شد

 میراژجی: نسخه تک موتوره که درسال 1967 پرواز کرد و در سال 1971 نیز طی ازمایش سقوط کرد

 میراژ جی 4: نسخه دو موتوره که از همان موتور اترا 9 کا50 استفاده میکرد در ان زمان  قرار بود در اینده موتور توبوفن ام53 که بعدها  روی میراژ2000  نصب شد و هنوز در ان زمان وجود نداشت نصب شود ولی در زمان تست این نمونه که در سال 1968 پرواز کرد ارتش  فرانسه اعلام کرد که طرح اینده باید یک شکاری رهگیر باشد و نه یک جنگنده چند منظور

میراژجی4 و جی8

میراژ جی8: نسخه دو سرنشینه  نسخه جی4 که در نقش جنگنده تهاجمی ساخته شد و دارای  رادار چند منظوره  Thomson-CSF و سامانه ناوبری و تهاجمی  جنگنده جگوار بود .این نسخه  قرار بود یک جنگنده تهاجمی ارتقاع پست باشد ولی در نهایت  برنامه ان به جای  نرسید

 از سری میراژ جی سه فروند تولید شد ولی در نهایت ارتش فرانسه میراژ اف1 را پذیرفت زیرا بال متعارف ان کم دردسرتر بود از طرفی هزینه عملیات ان نیز کمتر بود.  به نظر می اید ورود به خدمت  ترکیبی از میراژ اف1 و جگوار باعث شد نسخه  شکاری و نه نسخه تهاجمی میراژ جی وارد خدمت نشود

میراژاف2

میراژ اف2 یک جنگنده  تهاجمی دو سرنشینه  بود. در واقع فرانسه  از اوائل دهه 1960 به یک جنگنده تهاجمی ارتفاع پایین نیاز داشت و  مدتی طی برنامه میراژ جی قرار بود اول به عنوان  یک نسخه چند منظوره ساخته شود بعد یک نسخه شکاری  و یک نسخه تهاجمی  بر سااس ان توسعه یابد  ولی با وجود این داسا با پول خود یک جنگنده تهاجمی با نام میراژ اف2 نیز توسعه داد. میراژ اف2 بر اساس میراژ اف1 ساخته شده است و کاملا شبیه میباشد و دارای بال و بدنه مشابه  بود ولی تنها در میراژ اف2 در نقش  تهاجمی دو خدمه استفاده شد.در واقع همنظور که میراژ جی8 نسخه تهاجمی جی4 بود اف2 نسخه تهاجمی اف1 بود .این نسخه درسال 1966 پرواز  کرد قرار بود به موتور اترا 9 کا 50 همان  موتوری که روی میراژ اف1 و میراژ جی نصب شود  استفاده کند ولی از انجای که طرح زودتر از موتور اماده شد از موتور امریکایی  تی اف30 (موتور نصب شده روی اف14 و اف111) استفاده کرد. این طرح مورد ازمایش قرار گرفت   ولی به زودی به نفع میراژ جی8 کنار رفت و در نهایت خود میراژ سری جی هم به نفع میراژ اف1 و جگوار به کنار رفت از این رو این  نسخه نیز هرگز تولید نشدو از یک پیش نمونه فراتر نرفت.دلیل کنار رفتن ان به نفع میراژجی این بود که از انجایی  که میراژ جی  دارای  بال متغییر بود بسیار بهتر میتواند در ارتفاع پایین  پرواز کند و در خطوط دشمن نفوذ کند دقیقا مشابه  تورنادو یا اف111 و یا سوخو24 …

پایین میراژ اف1، وسط میراژ اف2 و بالا میراژ جی

میراژ4000

یک نسخه دو موتوره  میراژ 2000  که قرار بود در  نقش رقیبی برای اف15 ایگل ایفای نقش کند. این پرنده دارای  دو موتور توربوفت ام53 بود که به شکل تکی روی میراژ 2000 نصب شده بود ولی در نهایت برنامه ان لغو شد.. مقاله ای کامل در مورد میراژ  4000 در سایت جنگاوران وجود دارد و مطالعه ان اینجا را کلیک کنید

عبدالحمید تارخ

 

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن