تانک آلتای

تانک آلتای

ارتش ترکیه  سال های زیادی از تانک های امریکایی چون ام 48 و ام 60 پاتن و تانک های المانی لئوپارد 1و و2 بهره می برند. این ارتش  برای افزایش قدرت زرهی  خود در دهه  1990 دست به ارتقاء تانک های ام 48 خود  زد و با کمک  اسرائیل تانک های ام 60 خود را با استاندارد سابرا رساند  که کارایی برابر با تانک مرکاوا  نسخه مارک 3 و حتی مارک 4دارند. این ارتش در ادامه تانک لئوپارد  2ای 4 را به صورت دست دوم دریافت کرد و بعد دست به ارتقا  انها به نسخه لئوپارد 2 ان جی زد

با وجود این در دهه 1990 ترکها برای جایگزین تانک های قدیمی  خود مانند ام48 و لئوپارد1  خواهان  تولید یک تانک خارجی در داخل  رفتند تا بتواند زیر ساخت لازم برای تولید تانک را به دست  اوردند. در مرحله اول تصمیم به خرید بیش از هزار عراده مرکاوا از اسرائیل گرفتند  ولی بعد از  مدتی لغو شد و در نهایت به سراغ کره جنوبی و پروژه  کا2 بلک پانتر رفتند ولی در نهایت  تصمیم به توسعه یک طرح  جدید با همکار کره جنوبی در داخل گرفتند

در سال 2007 برنامه تانک بومی طی همکاری بیشن شرکت اتوکار  و صنایع دفاعی  ترکیه  با نام تانک التای  شکل گرفت. شرکت اتوکار   معتبر ترین شرکت نظامی ترکیه است که تجهیزات  مختلفی  نظامی را تولید می کند  و تقریبا تمامی زره پوش های ترکیه در این شرکت تولید می شوند  و تا کنون 25000 خودرو زرهی و نظامی تولید کرده که به 14 کشور جهان  نیز صادر شده است. تانک التای بین  سالهای 2008 تا 2012 توسعه یافت و  از سال 2016 میلادی قرار بود وارد خدمت شود ولی در نهایت مشکلات مربوط به موتور باعث شد ایم مهم به تاخیر بیفتد

تصویر سری اول پیش نمونه التای

التای یک تانک 65 تنی با وزن بارگیری کامل 75 تن است که دارای چهار خدمه  شامل  فرمانده، توپچی، گلوله گذار و راننده است

 راننده در جلو تانک سمت راست قرار دارد که توسط سه پیرسکوپ در بالای سرش  به بیرون دید دارد که پیرسکوپ جلوی که از همه بزرگتر  است دارای دید  شبانه نسل اول است و از یک نمایشگر رنگی برای نشان دادن مسیر با کمک جی پی اس استفاده می کند

فرمانده و توپچی به سبک تانک های غربی چون ابرامز  و ام 60  در سمت راست  برجک قرار دارند.   توپچی در جلو و فرمانده  عقبتر و بالا تر از ان

 توپچی دارای  یک  سامانه اتش والکان-3 ساخت شرکت Aselsan’s ترکیه است که سامانه اتش  بسیاری از تجهیزات  نظامی ترکیه از جمله سامانه دید حرارتی و نشان گذار لیزری  بالگرد تی 129 را ساخته است.  والکان 3 به غیر از  طرح التای در  برنامه لئوپارد 2 ان جی و برنامه ارتقا لئوپارد1  ترکها نیز نصب  استفاده شده  که شامل  اجرای مختلفی می باشد . این  سامانه شامل  یک سایت  اتش   در بالای برجک سمت راست کمی به طرف جلو دقیقا بالای  سر توپچی است. این سامانه  دارای  دوربین  دید روزانه و دید حرارتی نسل سوم بر اساس تصاویری  که از این سامانه به  نمایش گذاشته شده است و مسئولین شرکت اتوکار    توان اتش  دقیق با توان برخورد گلوله به هدف بالا 90 درصد را در برد 3000 متری در روز و در شب 1700 متری را  در شب مدعی هستند . دیگر  توانایی های  واکان 3  میتوان به اتش به هدف متحرک در حالی که خود التای متحرک  است که این کار با هماهنگ  تثبیت  کننده توپ با سامانه اتش ممکن است، تعقیب خودکار هدف بعد از مشخص کردن هدف برای رایانه، تنظیم لوله تانک برای اتش دقیق به هدف در حالت متحرک و ثابت  در حالی که هدف نیز متحرک و یا   ثابت باشد، یک مسافت یاب لیزری در سایت  اتش با  برد 10000 متر،  سنسور باد برای تشخیص  دمای هوا، رطوبت ، سرعت باد  برای هدفگیر بهتر، رایانه اتش دیجیتال ساخت همین شرکت. توپچی  به غیر از چشمی برای  هدفگیر دارای  یک نمایشگر رنگی چند کاره برای دیدن نقشه، تصاویر سایت  اپتیکی ویا دیگر اطلاعات است

فرمانده دارای یک دوربین پانورماتیک با چشمی دید حرارتی نسل سوم است  که از یک مسافت یاب مستقل بهره می برد. این سامانه در بالای برجک  متمایل  به سمت چپ قرار دارد و با مسلسل روی برجک هماهنگ است و فرمانده میتواند از درون تانک دست  به اتش با مسلسل بزند. این سایت نیز دارای سامانه تعقیب خودکار  هدف  است و در کنار ان فرمانده به یک نقشه خان خودکار وابسته به جی پی اس  بهره می برد و تصاویر  سایت  پانورماتیک و اطلاعات دیگر روی  دو نمایشگر رنگی چند کاره در اختیار فرمانده قرار می گیرد

فرماند نیز توان استفاده از توپ اصلی را دارد و میتواند حتی کنترل توپ ار از توپچی گرفته و خود به صورت مستقل دست به اتش بزند

تانک دارای سامانه ارتباطی STANAG 4579 است. این سامانه  دارای  یک خط ارتباط داده برای هماهنگی با دیگر واحدهای میدان نبرد است و می تواند تصاویر اپتیکی  یک تانک دیگر،  یک پهپاد ویا هر واحد هماهنگ با این سامانه را در اختیار  فرمانده تانک بگذارد بدون اینکه خود تانک دید مستقیم  روی هدف  داشته باشد . این مسئله در شناسایی پیش از عملیات نقش مهمی دارد

 تانک قرار بود از   یکی موتور  دیزل 1500 اسب بخاری  المانی MB-883 Ka500  ساخت MUT   استفاده کند  و برنامه کلی این بود که  دسته اول تولید با این موتور تحویل شود ولی دسته  دوم به بعد با  موتور بومی  توربین گازی 1800 اسب   تولید خواهند شد. تولید یک موتور توربین  گازی نشان دهنده پیشرفت بزرگ در زمینه این گونه  موتورها می باشد  و اگرچه این موتور قدرت بالای را فراهم میکند ولی در نهایت مصرف بالای نیز  خواهد داشت. این موتور در شرکت ترکی TÜMOSAN تولید می شود.  تانک با  موتور 1500 اسب بخاری  دارای  رانش به وزن 23 اسب بخار بر تن و با موتور 1800 اسب  بخاری دارای قدرت 27 اسب  بخار بر تن است که رقم بالای است  و نشان دهنده چالاکی بالای  این تانک است.

ولی در سال2019 المان اعلام کرد که دیگر این موتور را به ترکیه تحویل نمیدهد که دلیل ان عملیات بر ضد کردها در شمال سوریه و عراق بود ، در ادامه این کشور به دنبال اوکراین برای تهیه موتور رفت  با اغاز جنگ در اوکراین این کار نیز میسر نشد و در نهایت به سراغ کره جنوبی رفت و شرکت دوسان در کره تصمیم به  تهیه 100 موتور برای این تانک گرفت

التای دارای بیشترین سرعت جاده 70 کیلومتر بر ساعت و برد 500 کیلومتر با سوخت داخلی و موتور 1500 اسب بخاری است

شرکت اتوکار اعلام کرده در حال  توسعه یک موتور برقی برای التای است . اگر این موتور در نهایت  روی التای نصب شود ،  التای را به نخستین  تانکی در جهان تبدیل خواهد کرد که دارای موتور برقی است  . همان طور که  اتوکار اعلام کرد این موتور به دلیل تولید گرما و صدای  کمتر(تقریبا گرما و صدای تولید نمی کند این امتیاز موتور های برقی است  ) باعث میشود تا تانک توسط سامانه های حرارتی کشف نشود .

 التای مانند تانک های مدرن غربی دارای زرهی کامپوزین ماژولار است که در شرکت ترکی  Roketsan   توسعه یافته(همان شرکتی که موشک اس او ام را توسعه داده) . زره قابل تعویض است و میتوان به سرعت ان را در صورت اسیب دیدن  تعویض کرد.  دو سری پیش نمونه التای تولید شده که  سری اول با سری دوم از نظر ظاهر کمی فرق دارد زیرا در سری دوم تانک کامل شده و نسخه تولیدی به نمایش در امده است که  اخرین نمونه از نظر اندازه زره ماژولار کامپوزیت از دو پیش نمونه قبلی بزرگتر است .  این زره  مشابه  همان زرهی است  که ترکها  روی لئوپارد 2  ان جی خود نصب کرده اند اگرچه از میزان مقاومت  ان هیچ اطلاعاتی داده نشده ولی باید دست کم ان را به خوبی با لئوپارد 2 ان جی قیاس  کرد. اگر واقعا میزان مقاومت به اندازه لئوپارد ان جی و یا ای 6 باشد   این تانک  از نظر حفاظت زرهی باید یکی از بهترین تانک های جهان باشد  که عملا از  جلوی برجک و بدنه شکافتن  زره ان کار  هر سلاحی نیست

ترکها اعلام کرده اند که این تانک را می شود  در کنار بدنه در برای مقابله با بمب های کناره جاده ای ویا نبرد شهری مجهز به زره  واکنش دهنده کرد و البته صد البته مانند تمامی تانک های مدرن توان نصب زره توری ضد راکت نیز وجود دارد (دیگر محصولات زرهی  ترکی از توری ضد راکت استفاده میکنند)

التای دارای  هشدار دهنده لیزری  برای  هشدار در مورد قفل موشک ضد تانک لیزری  روی خود است تا دست به پرتاب نارنجک

  انداز دود زا برای شکستن قفل سلاح لیزری بزند. تانک دارای  هشت نارنجک انداز دود زا در هر طرف بدنه البته متمایل به عقب برجک می باشد (در مجموع 16 عدد) که پشت سر هم چیده شده و با قرار گرفتن در زاویه های مختلف، جلو  و دو طرف تانک را پوشش میدهد

در پیش نمونه های که تا کنون ساخته شده از چهار رادار برای کشف   مهمات های که به طرف تانک  پرتاب می شوند استفاده شده . این چهار  رادار مشابه رادار نصب شده روی کا2 بلک پانتر  کره جنوبی است  ولی در ترکیه توسعه یافته اند . ترکها خود در داخل سامانه دفاع فعال موثری را توسعه دادند . سامانه دفاع فعال AKKOR    ساخت اسلسان ترکیه است و در داخل طراحی شد. این سامانه مشابه سامانه ای چون تروفوی و یا ایرون فست است البته از  نظر عملکرد شبیه ایرون فست است.

 نحوه عملکرد این سامانه این است که با کشف راکت و موشک  ضد تانک یک پرتابه انفجاری را به طرف مهمات  دشمن پرتاب کرده و ان را در اسمان منفجر می کنند.  چهار سنسور هشدار دهنده فروسرخ  نیز این  چهار رادار را پشتیبانی میکند و  نزدیک شدن هر گونه سلاح ضد تانک را به تانک هشدار می دهند. عملیات رهگیری و درگیری با  پرتابه ضد تانک کاملا خودکار  انجام می شود .این سامانه را میتوان روی هر خودروی زرهی نصب کرد و البته التای  نیز  از ان بهره  می برد

سلاح اصلی  التای توپ 120 م م  رایمتال  المانی است. این توپ همکنون  پر قدرت ترین توپ جهان است  دست کم به شکل عملیاتی است  که بر روی تانک های چون  ابرامز،لئوپارد2، کا2 کره جنوبی، تایپ 10 و 90 ژاپنی  و مرکاوا  نصب است. نسخه نصب شده روی التای ال55 است که روی نسخه های اخر  لئوپارد 2 نصب شده و به دلیل طول لوله بیشتر مهمات ها را با سرعت بیشتری پرتاب می کند

این توپ دارای بارگذاری  دستی است و از این رو سمت چپ برجک را خدمه گلوله گذار گرفته  است. ترکها  تصمیم گرفتند مانند لئوپارد2 و ابرامز تانک دارای  گلوله گذاری دستی  باشد  و نه مانند  کا2 ویا تایپ 10 که انها هم همین  توپ را دارند ولی از  گلوله گذاری خودکار زنجیره ای استفاده میکنند .این توپ پیش از این نیز در ترکیه استفاده  می شد. تانک سابرا  یا همان نسخه  ارتقا یافته  ام60 توسط اسرائیل مجهز به این توپ است و لئوپارد نیز این نوع توپ را دارد البته همگی نسخه ال44 این توپ را دارند

 ترکیه  مهمات های این تانک را تولید می کند. نسخه ای مشابه مهمات دی ام33 المانی که حدود 550 م م در 2000 متر قدرت نفوذ دارد و نسخه ای  بر اساس دی ام 63 با هسته  تنگستنی   که برای  شلیک از  نسخه  ال55 این توپ ساخته شد و توان نفوذ در حدود 720 م م زره را دارد که یکی از بهترین مهمات های موجود است.  ترکیه  پیش از  این 12000 عدد از این مهمات را از المان  خریده بود .همچنین چند مهمات خرج گود  نیز شلیک می کند و ترکها همکنون به دنبال یک موشک لوله پرتاب تاپ اتک(حمله کننده از بالا)برای  شلیک از  لوله توپ  120 م م این تانک هستند

مهمات اصلی در پشت برجک مانند تانک های غربی به کار می رود که احتمال برخورد  مهمات دشمن به ان نقطه بسیار کم است و  تعداد مهمات ذخیره نیز در جلوی تانک پشت سر راننده  قرار دارد

تانک دارای  یک مسلسل 7.62 م م  در بالای سر توپ اصلی است  و از یک مسلسل 12.7 م م ویا  در صورت نیاز 7.62  م م در بالای برجک استفاده میکند. مسلسل روی برجک کنترل شونده از درون برجک توسط فرمانده است و فرمانده با یک دسته  هدایت با کمک سایت پانرماتیک خود اقدام به اتش مسلسل در روز وشب میکند

التای می تواند  با لوله تنفس  تا عمق  چهار متری زیر اب حرکت کند

یکی دیگر از نسخه های التای که در سال 2017 میلادی معرفی شد التای – AHT است. این نسخه بر اساس تجارب حضور یگان های زرهی ترکیه درشمال عراق و سوریه و نبرد بر ضد داعش  توسعه یافت. این نسخه دارای زره واکنشی دهنده  دو طرف شاسی و برجک ، سیستم هشدار دهنده اپتیکی در چهار سمت برجک برای هشدار در مورد نزدیک شدن راکت، یک  سیستم اپتیکی روی یک پاییه بلند برای افزایش دید فرمانده به جای سیستم پانرماتیک در نسخه های قبلی ، یک سامانه تسلیحاتی شامل یک مسلسل ریموت کنترل 12.7 م م روی برجک که توسط فرمانده هدایت می شود و دارای سیستم اپتیکی با توان درگیر در شب است  و همچنین دارای سیستم شناسایی دوست از دشمن در جلو برجک و یک تیغه بولدوزر در جلوی شاسی است. این نسخه برای عملیات شهری در نظر گرفته شده است

التای اولین تانک بومی ترکها است . تولید  این تانک قرار بود از سال 2016 اغازشود و تا سال 2018 به توان عملیاتی لازم برسد ولی در نهایت به دلایل بسیار از جمله تاخیر در پروژه و  تیرگی رابطه با المان(که موتور این تانک متعلق به ان است) این تاریخ به سال 2021مکول شده است  . اگر بی تعصب ببنیم ترکها با دانش داخلی سامانه های الکترونیکی  و زره این تانک را توسعه دادند  و با هشیاری  از کره جنوبی و المان نیز کمک گرفتند و یک  محصول خوب را توسعه  دادند که میتوان ان را با لئوپارد2 کاملا قیاس  کرد. البته  ترکیه همیشه از نظر تجهیزات زرهی  در ناتو قدرت بزرگی بوده و همکنون با سابرا  و لئوپارد 2نیز جایگاه قابل قبولی دارد . ارتش ترکیه  طی اولین سفارش 250 عراده التای را سفارش داد ولی در کل نیاز به هزار عراده التای دارد . اذربایجان، تونس و عربستان از جمله کشورهای هستند که این تانک را بررسی میکند و احتمالا اذربایجان به عنوان خریدار همیشگی تسلیحات ترکی این تانک را سفارش خواهد داد ولی باید صبر کرد و منتظر اینده بود

مشخصات

طول: 7.2 متر

بلندی:2.6 متر

وزن :65 تن

موتور: یک دستگاه موتور دیزل 1500 اسب بخار در نسخه اولیه تولید و یک  موتور توربین گازی 1800 اسب بخاری در دسته دوم به بعد تولیدی

سرعت در جاده:70 کیلومتر بر ساعت

برد:500 کیلومتر

سلاح اصلی: توپ 120 م م  ال 55  ، یک مسلسل 7.62 م م هماهنگ با توپ اصلی و یک مسلسل 12.7 م م روی برجک

گرداوری:عبدالحمید تارخ

مقالات مرتبط:اشنایی با محصولات دفاعی ترکیه

 منابع:

http://www.army-technology.com/projects/altaymainbattletank/

http://www.army-technology.com/projects/altaymainbattletank/

http://www.military-today.com/tanks/altay.htm

http://www.army-guide.com/eng/product4347.html