ارتش ها

بررسی تجهیزات نیروی هوایی پاکستان

بررسی تجهیزات نیروی هوایی پاکستان

بررسی تجهیزات نیروی هوایی پاکستان

بروزرسانی:بهمن 1400

نیروی هوایی پاکستان  از قدیمی ترین  نیروی هوایی هوایی منطقه است . این نیروی با تاسیس پاکستان و جدایی از هند در سال 1947 تاسیس شد و هسته اولیه ان کاملا انگلیسی بود. اختلاف با همسایه جدید یعنی هند که ان نیز به تازگی مستقل شده بود بر سر کشمیر ، پاکستان را از همان روز اول در معرض جنگ قرار داد و ارتش این کشور همواره نقش مهمی در بازی های سیاسی داخلی این کشور طی نیم قرن گذشته داشته است

اختلافات با کشور هند باعث درگیر پاکستان  در چندین  جنگ با این کشور  شد که میتواند به جنگ سال 1959 ، 1965، 1967، 1971  اشاره کرد و به غیر از این در جنگ سال 1973 اعراب و اسرائیل  و نبرد با شوروی در جریان  اشغال افغانستان  توسط شوروی  درگیر بود از این رو نیروی هوایی پاکستان بسیار نیروی هوایی با تجربه ای است و می توان به جرعت  ان را کارکشته ترین نیروی هوایی اسلامی در جهان دانست. همچنین این نیرو در زمینه فنی نیز بسیار موفق   و مستقل است و باید نیروی هوایی پاکستان  را خدای تعمیر  و نگهداری دانست  به شکلی که ناوگانی متشکل  هواگرد های مختلف از سراسر  جهان را با سن های مختلف در درون کشور تعمیر و نگهداری  میکند و همواره به صورت کاملا عملیاتی انها را سر پا نگهداشته  است

در زمینه  سطح اموزش نیز همین و بس که خلبانان بسیاری از کشورهای اسلامی مانند بحرین، عربستان،  امارات و حتی پیش از انقلاب در  خلبانان ایرانی در پاکستان  اموزش دیدند و همواره در داگ فایت شهرت جهانی داشتند. در کل نیروی هوایی پاکستان در زمینه تعمیرات و اموزش بومی  یک نیروی هوایی مستقل است و در کشورهای اسلامی به غیر از ایران و ترکیه نمونه ای برای پاکستان نمی توان پیدا کرد

نیروی هوایی پاکستان  نیروی هوایی بسیار موفقی  در تاریخ بوده که در هر زمان بسته به شرایط خود از تجهیز نیروی هوایی خود دست بر نداشته است. امروزه با همکاری با کشور چین  توانسته گام های مهمی در زمینه تولید جنگنده در داخل بردارد ، همکاری  که می تواند به توسعه طرح های بومی در اینده با کمک کشورهای دیگر بینجامد

پاکستان  البته در کنار نیروی هوایی خود دارای توان بالای  موشک بالستیک نیز است. این توان بالا با تولید چندین موشک بالستیک  و کروز در داخل کشور بر می گردد که در نقش اتمی و  متعارف کاربرد دارد . اگرچه در نیروی هوایی پاکستان جنگنده های میراژ 5 و جی اف17 توان اتمی دارند ولی  سلاح اصلی  نبرد اتمی پاکستان موشک های بالستیک  این کشور هستند

نیروی  هوایی پاکستان هرگز بودجه نیروی هوایی هند را نداشت. ولی همیشه از نظر فناوری البته گهگاه با فاصله چند سال پا به پای هند امده است اگرچه همیشه کوچکتر  بوده ولی بسیار موفق تر ظاهر شده است. نتایج رزم هوایی ان برتری ان را نشان میدهد و هرگز مانند هند در زمینه تعمیر و نگهداری مشکل  نداشته ویا دست کم مشکلات انها را نداشته است. در نیروی هوایی پاکستان جوانان باهوش تری دیده می شوند که شاید دلیلش روش گزینش است  که از همه طبقات جامعه انتخاب می شوند تا نیروی هوایی هند که گهگاه پذیرش بر اساس خانواده و اسم و رسم است. فساد مالی و اداری  بسیاری کمی در این ارتش بر خلاف ارتش هند است و بروکراسی بسیار کمتری به چشم می خورد به شکلی که معمولا برنامه های نظامی به سرعت بسیار بیشتری در پاکستان نتیجه می دهند و انهم با کمترین هزینه ممکن. اموزشی خلبانان و سطح تمرینات با وجود اینکه بودجه ارتش پاکستان کمتر است همیشه بهتر بوده  و در نهایت ارتش پاکستان اگرچه در کل کوچکتر از ارتش هند است ولی همواره راه هندی ها را به خوبی بسته است

برای اشنایی با توان بالستیک پاکستان اینجا را کلیک کنید

معرفی  تاریخچه نیروی هوایی پاکستان و  تجارب بسیار  جنگی ان که موفق نیز بوده در مقاله ای دیگر انجام خواهد شد

نیروی هوایی پاکستان همکنون  دارای  11 پایگاه هوایی فعال است که در زیر امده است

پایگاه هوایی موشاف: پایگاه هوایی موشاف در استان پنجاب  پاکستان قرار دارد  و محل فرمانده ای نیروی هوایی پاکستان  در مرکز کشور است. این  پایگاه   محل استقرار هواپیماهای  اف16، اف7، میراژ3 و5 و اواکس های ساخت چین است

پایگاه هوایی مسرور: بزرگترین پایگاه هوایی کشور پاکستان  که در بندر  کراجی مستقر است و  عملیات گشت هوایی در دریایی عمان و  شمال اقیانوس هند را انجام می دهد . این پایگاه محل استقرار جی اف17، میراژ 3 و 5 است

پایگاه هوایی شهباز:  این پایگاه در استان سند قرار دارد و البته یک فرودگاه غیر نظامی است که نیروی هوایی پاکستان  هم در ان فعالیت دارد. این پایگاه محل استقرار  اف16 بلوک 52 + است

پایگاه هوایی ریفکوئی: یک پایگاه هوایی در نزدیکی اسلام اباد پاکستان که محل قرار گیری  جنگنده های اف7 و میراژ 3. این پایگاه طولانی ترین باند فرود را بین پایگاه های هوایی پاکستان در اختیار  دارد

پایگاه پیشاور: پایگاه  هوایی پیشاور واقع در پیشاور پاکستان  در شمال این کشور  که پایگاه فرمانده ای این کشور  در شمال پاکستان است. این پایگاه محل استقرار جنگنده جی اف17 است

تصویری از میراژ 3 ارتش پاکستان در دهه 1980
تصویری از میراژ 3 ارتش پاکستان در دهه 1980

پایگاه  هوایی درمیان والی: این پایگاه محل  اموزش  خلبانان ارتش پاکستان  است و در استان پنجاب قرار دارد. این پایگاه  محل استقرار جت  اموزشی پی 8 و تی اف7 است

پایگاه هوایی مینهاس:  پایگاه هوایی رزمی در منطقه پنجاب پاکستان که  محل استقرار  جی اف17، اواکس ساخت سوئد،اف7 و میراژ 3 است

 پایگاه هوایی سامونگلی: مستقر  استان کویته و که محل استقرار  دو اسکادران اف7 است

پایگاه نور خان:  مستقر در رالپندی در پاکستان که محل قرار گیری جنگنده  و  هواپیماهای ترابری و سوخت رسان است. این پایگاه بخشی از یک فرودگاه بین المللی است

پایگاه هوایی فیصل:  مستقر در کراچی  که محل استقرار  هواپیماهای ترابری سی 130 است اگرچه  گهگاه اف7 نیز در انجا مستقر است

مرکز یکم اموزشی:  مرکز اموزشی هوایی پاکستان در  اسلام اباد مجهز به هواپیماهای کا8

محمد محمد عالم یکی از خلبانان برگزیده ارتش پاکستان که در جنگ سال 1965 پاسکتان و هند در یک نبرد 5 جنگنده هندی را با اف186 خود سرنگون کرد
محمد محمد عالم یکی از خلبانان برگزیده ارتش پاکستان که در جنگ سال 1965 پاکستان و هند در یک نبرد 5 جنگنده هندی را با اف186 خود سرنگون کرد

در این بخش به معرفی هواگرد های قدیمی که امروزه دیگر در خدمت ارتش پاکستان  قرارندارد خواهیم پرداخت

سی فیوری: یک جنگنده تک موتوره پیستونی ناو نشین بازمانده از جنگ جهانی دوم که در سال 1950 نیروی هوایی پاکستان به شکل دست دوم 90 تا 100  فروند ان را تحویل گرفت

سوپر مارین اتکر: اولین جت  نیروی هوایی پاکستان  که یک جت ناو نشین ساخت انگلستان بود که در سال 1951  این نیرو 36 فروند  ان را دریافت کرد و تا اخر دهه 1950 در خدمت بود

اسپید فایر: جنگنده پیستونی تک موتوره بازمانده از جنگ جهانی دوم که در سال 1947 به عنوان نخستین  جنگنده نیروی هوایی پاکستان تحویل این نیرو شد

هندلی پیچ هالیفاکس: بمب  افکن چهار موتوره  ساخت انگلستان در جنگ جهانی دوم که 16 فروند ان  در نقش ترابری  و گشت دریایی به خدمت ارتش پاکستان به صورت دست دوم در امد

بی 57: بمب افکن جت دو موتوره امریکایی بر اساس بمب افکن انگلیسی کانبرا. 27 فروند از این بمب افکن به شکل دست دوم در نقش بمب افکن و شناسایی تحویل نیروی هوایی پاکستان  شد که در نقش شناسایی  تا میانه دهه 1990 در خدمت بود. برخی منابع مدعی تحویل 80 فروند از این بمب افکن هستند

تی33: جت اموزشی دو سرنشینه  ساخت امریکا که به شکل دست دوم تحویل پاکستان شد. 15 فروند نسخه اموزشی  رزمی و 6 فروند نسخه  اموزشی و شناسایی تحویل ارتش پاکستان شد

اف86:   اف86 برای دو دهه اصلیترین  و پر تعداد ترین جت جنگی ارتش پاکستان بود که  موفقیت های زیادی  برای این ارتش از جمله در جنگ سال 1965 و 1971 به دست اورد و تا دهه 1980 در نقش جنگنده بمب افکن در خدمت این ارتش بود. پاکستان طی چند نوبت از امریکا و  المان غربی  در مجموع 210 فروند اف86 همگی از نسخه اف را دریافت کرد که پیروزی  های هوایی بسیاری نیز با انها به دست اورد… اف86 نستالژی نیروی هوایی پاکستان است

B-57_in-flight
B-57
t-33_mauripur_1
T-33
f-86f_base
اف86 پر افتخار ترین جنگنده ارتش پاکستان است و طی دو جنگ سال 1965 و 1971 بیش از 70 جنگنده هندی را نابود کرد

شکاری رهگیر اف-104: اولین جت جنگی مافوق صوت پاکستان که این کشور  دریافت کرد. پاکستان  به شکل دست دوم  12 فروند F-104A  در سال 1961 از امریکا در حالی تحویل گرفت که تنها سه  سال از ساخت انها گذشته  بود. در دهه 1970 این کشور  ده فروند  دیگر از همین  مدل را از اردن تحویل گرفت

شکاری رهگیر اف-6:  همان  میگ19 تولید شده در چین. این هواپیما نیز یکی از پرتعداد ترین جت های در خدمت ارتش پاکستان  بود که نخستین  بار  در سال 1965  موفق به دریافت  65 فروند انها را شد و چند سال بعد 103 فروند  دیگر را   دریافت کرد  و در اواخر دهه 1970 نیز 85 فروند  دیگر را دریافت کرد.  در مجموع 253 فروند اف6 تحویل ارتش پاکستان به شکل نو شد که تا سال 2002 در خدمت باقی ماندند

جنگنده تهاجمی A-5: نسخه تهاجمی میگ19 ساخته شده در چین که پاکستان   در اوائل دهه 1980 ،  60 فروند انها را دریافت کرد و تا سال 2011 در خدمت بودند

همچنین  تعداد محدود نسخه اموزیش  میگ15 و میگ17 از نسخه تولید در چین و بمب افکن ایلیوشین 28  نیز در خدمت داشت که از خدمت خارج شد

ای 5 های ارتش پاکستان
ای 5 های ارتش پاکستان

جنگندهای موجود در خدمت ارتش  پاکستان

پاکستان در دهه 1960 برای اولین بار رو به امریکا کرد و از تجهیزات انگلیسی دست کشید ولی بعد از مدتی به دلیل دشمنی  مشترک چین و پاکستان با هند رو به چین نیز کرد و همکاری با چین را اغاز کرد که یک همکاری راهبردی نیز بود.  در دهه1980 با اشغال افغانستان توسط شوروی  با افزایش رابطه با  امریکا  توانست  جنگنده های اف16 را نیز دریافت کند ولی با حرکت هند به طرف  سلاح اتمی  که متعاقب ان نیز پاکستان حرکتی  در این زمینه  را اغاز گرد مورد تحریم  امریکا قرار رفت

MFI-17 مشاق:

 هواپیمای دو نفره اموزشی  موتور پیستونی ساخت صنایع هوافضای پاکستان که  به کشورهای زیادی از جمله ایران نیز صادر شد. این هواپیما دارای دو خدمه در کنار هم دیگر است و از موتور لیکومینگ استفاده میکند و بیش از 150 فروند از این هواپیما در نقش اموزشی  و حتی در نقش مسلح  در خدمت  ارتش پاکستان  قرار دارد. نسخه مسلح و قویتر این هواپیما سوپر مشاق نام دارد که  حدود 30 فروند از 150 فروند مشاق در خدمت از این نسخه است .

جت اموزشی تی-37

جت اموزشی  مقدماتی ارتش پاکستان که حدود  50 سال است اموزش خلبانان نیروی هوایی پاکستان  را بر دوش دارد. اولین بار این جت در سال 1962 به میزان 27 فروند وارد خدمت شد و طی چند سری  در سالهای 1968 (6 فروند)، 1975 (7 فروند)، 1977 (16 فروند)، 1980 (6 فروند) و در سال 2003  در نهایت موفق به دریافت 40 فروند  از این جت شد . دو نسخه  بی و سی تحویل این کشور شد که احتمالا طی چند سال اینده با دریافت  تعداد بیشتری کا8 تولید شده در پاکستان این هواپیما نیز جایگزین خواهد شد . پاکستان دو نسخه بی و سی را دریافت  کرد. نسخه سی مسلح بود و در برخی دورها بر ضد اهدافی  در مناطق قبیله ای پاکستان و همچنین  در دهه 1990  در هنگام پیشروی طالبان در افغانستان  چند  باری در  بمب بارن  مواضع دولت و مجاهدین نقش بازی کرد.همکنون 20 فروند تی 37 در خدمت ارتش پاکستان است که تا دو سال اینده از خدمت خارج خواهد شد

T-37
T-37

شکاری رهگیر میراژ 3:

 داستان میراژ 3 در پاکستان  جالب است . اولین بار  از خود فرانسه این جنگنده تحویل ارتش پاکستان  شد. در سال 1967  پاکستان 24 فروند میراژ 3 شامل  انواع رزمی پی و نسخه شناسایی   از  فرانسه تحویل پاکستان شد.  این تنها  میراژ های  نوع سازی  بود که تحویل ارتش پاکستان شد  و در ادامه پاکستان  تعداد بسیار زیادی میراژ را دست دوم دریافت کرد. یک دهه بعد پاکستان ده فروند میراژ 3 دیگر نیز فرانسه البته به شکل دست دوم دریافت  کرد که اخرین  میراژ های دریافت از فرانسه  بود. در دهه 1990 زمانی که پاکستان مورد تحریم  امریکا سر برنامه هسته ای قرار گرفت توانست  از چند کشور میراژ 3 از خدمت خارج شده انها را دریافت کند. در سال 1991  موفق به دریافت 45 فروند میراژ 3 از نسخه E از استرالیای  شد . این نمونه متفاوت ترین نسخه  میراژ 3  بود زیرا مجهز به موتور انگلیسی   بود که برای  اب و هوایی گرم و نیم خشک استرالیا ساخته شده بود بعدها مشکلاتی  در زمینه  تامین  قطعات  باعث شد تا مدتی این دسته 45 فروندی زمینگیر  باشند. در ادامه داستان میراژ 3، پاکستان موفق به دریافت 10 فروند میراژ 3 نسخه E  از لبنان کرد. این میراژ ها حدود 40 سال برای ارتش لبنان خدمت کرده بود و حتی در جنگ سال 1967 بر ضد اسرائیل نیز جنگیده بودند.

همکنون 80 فروند میراژ 3 در خدمت ارتش پاکستان  است و جالب است که تنها استفاده کننده از میراز 3 در جهان ارتش پاکستان است  . میراژ 3  ارتش پاکستانی   همواره مسلح به بمب های 450 کیلوگرمی، راکت های 68 م م و همچنین موشک های  ماژیک 1 و سایدواندر و حتی موشک پی ال 5 هستند و تا دو سال اینده با جی اف17 جایگزین خواهند شد

میراژ3 ارتقا یافته که دارای رادار جدید در دماغه است و از لوله سوختگیری ثابت بهره میبرد
میراژ3 ارتقا یافته که دارای رادار جدید در دماغه است و از لوله سوختگیری ثابت بهره میبرد

جنگنده تهاجمی میراژ 5:

جنگنده میراژ5 نخستین  بار در سال 1971 تا 1972 به صورت نوع  از  فرانسه  وارد پاکستان شد. این پرنده نسخه تهاجمی میراژ 3 بود و این کشور نسخه ای با نام   PA بود. 32 فروند دیگر در دهه بعد برای عملیات تهاجم  دریایی مجهز به رادار اژوا همان راداری که در دماغه سوپر اتندارد نصب بود نیز تحویل شد. این 32 فروند توان حمل و پرتاب موشک اگزوست را داشتند . بین سالهای 1998 تا 2004 میلادی 40 فروند میراژ 5  دست دوم از رده خارج شده ارتش فرانسه را  نیز به صورت مستقیم دریافت  کرد و ده فروند دیگر که اخرین میراژ 5  تحویلی به پاکستان بودند در دهه گذشته از لیبی به این کشور تحویل شد.

میراژ 5 جنگنده بسیار خوبی بود. دارای موتور اترا 9 کا 50 مشابه میراژ اف1 بود  و دارای  برد و توان تهاجمی بسیار خوبی بود از جمله نسخه ای که دارای رادار اژوا بود. این مسئله میراژ 5 را همیشه یک جنگنده درجه یک تهاجمی  برای نیروی هوایی پاکستان  قرار داد بود  . پاکستان به دلیل پتانسیل بالای میراژ 3 دریافتی  از استرالیا ( البته  بخشی از این  ناوگان) در کنار تعدادی از میراژ  5   را ارتقا داد.  به این  برنامه  ارتقا پروژه ROSE  نامیده شد .

در این ارتقا  33  فروند میراژ 3 با کمک فرانسه و ایتالیا  در درون  پاکستان مجهز به رادار ایتالیایی  گیرفو ام3 شدند. این رادار با برد 80 تا 90 کیلومتر توان  پایین نگری  داشت  و میتواند هر هدفی در زمین و اسمان و دریا را کشف کند و می تواند  با دو هدف در یک زمان درگیر شود. این نسخه  حتی توان حمل موشک ضد کشتی اگزوست را دارد  و می تواند  با رادار خود پستی بلندی زمین  را تعقیب و اهداف متحرک را کشف کند. موشک سایدواندر  نسخه ال با این نسخه هماهنگ شد و گفته شد می شد موشک رادار فعال پی ال12 را نیز روی ان نصب کرد.

40 میراژ 5 نیز طی این برنامه مورد ارتقاء  قرار گرفت که شامل هشدار دهنده راداری، سامانه ناوبری جی پی اس، رایانه چند ماموریتی ساخت ساژم ، یک غلاف فرانسوی شامل  دوربین دید حرارتی و نشان  گذار لیزری،نمایشگر چند منظوره  از ارتقائات انجام شده روی میراژ 5 بود

تمامی میراژ های ارتقاء یافته  از هر دو نوع مجهز به لوله سوختگیری هوایی شدند  و همکنون در خدمت هستند.

همکنون 82 میراژ 5 شامل  40 فروند نسخه ارتقا یافته در خدمت است

میراژ 5 و موشک اگزوست
میراژ 5 و موشک اگزوست

شکاری  رهگیر اف7

ورود اف7 به ارتش پاکستان  بر می گردد  به اواخر دهه 1980 زمانی که پاکستان در پی تحریم امریکا در برنامه اتمی نتوانست  تعداد بیشتری اف16 دریافت کند از این رو  به دنبال یک جایگزین  برای جنگنده های قدیمی  چون اف104 و اف6 میگشت و به سراغ چین متحد قدیمی  رفت.  چین به پاکستان پیشرفته ترین نسخه اف7 در ان زمان یعنی اف7 ام را فروخت  که دارای الکترونیک انگلیسی بود و لبته تنها جنگنده ای که در ان دوران چین تولید میکرد . 24 فروند  اف7 ام شامل  4 فروند نسخه دو سرنشینه اموزشی تحویل پاکستان شد و پاکستان به سرعت به دلیل سادگی این پرنده به ان جلب شد و دست به یک سفارش 75 فروند این نمونه که شامل 15 فروند نسخه تی اف 7 اموزشی  بود در سال 1988 زد که طی سه سال بعد تحویل گرفت.نیاز به جایگزینی جنگنده اف6 راهی جز دریافت تعداد بیشتری  اف7 نگذاشت زیرا پاکستان  توان خرید جنگنده نو را  نه از شرق داشت و نه  غرب زیرا تحریم بود از این رو 40 فروند  دیگر در سال 1992  سفارش داد.

اف7 جنگنده با مشکلاتی از جمله به دلیل سرعت بالا در هنگام فرود به دلیل بال دلتا بود که باعث از دست رفتند چند فروند از انها در خدمت  شد از این رو پاکستان از چین درخواست کرد ارتقا در شکل بال به وجود اورد که منجر به ساخت نسل سوم اف7 با بال دلتای شکسته شد که سرعت فرود را کاهش و کارایی در ارتفاع پایین را افزایش داد. این نسخه برای پاکستان با نام  اف7 پی جی ساخته شد  و پاکستان 2001 تا 2003 دست به سفارش 46 فروند از این نسخه  زد  که در سال 2002 با یک سفارش11 فروندی دیگر برنامه تکمیل  شد. در سال 2010  ،  4 فروند نسخه دست دوم اموزشی نیز تحویل شد که اخرین اف7 ارتش پاکستان  بود. اف7 های چینی به دو دسته تقسیم می شوند . یکی  نسخه M که دارای رادار اسکای رنجر با برد 15 کیلومتر است(رادار اف7 های  ایرانی) و دیگری اف7 های پی جی مجهز به رادار گریفو که در بالا به ان پرداخته شده

200 فروند  اف7 تحویل ارتش پاکستان شد  که مسلح به موشک های پی ال  5 در کنار سایدواندر برای  رزم هوایی هستند. البته پاکستان با تجهیز اف7 های خود به بمب و حتی بمب لیزری 225 کیلوگرمی انها را در نقش پشتیبانی نیز  به کار می برد ولی همکنون به دنبال جایگزین کرد انها با جی اف17 است وتا سال 2017 نمونه  های قدیمی مانند نسخه اف7 ام از خدمت  خارج شدند ولی احتمالا نسخه  جدید تر با توان حمل بمب های لیزری  تا سال 2025 همچنان در  خدمت باقی خواهد ماند.

چند سالی است که زنان نیز در نیروی هوایی پاکستان به عنوان خلبان به خدمت گرفته شده اند
چند سالی است که زنان نیز در نیروی هوایی پاکستان به عنوان خلبان به خدمت گرفته شده اند

Pakistan_Air_Force_Chengdu_F-7PG_inflight

جنگنده چند منظوره اف16

پاکستان از جمله نخستین  مشتریان اف16 بود. در اوائل دهه 1980 با اشغال همسایه  شمالی این کشور  یعنی افغانستان توسط شوروی  این کشور دست به سفارش 40 فروند اف16 ای و بی زد .  این سفارش در سال 1981 انجام شد و در سال 1983  تحویل سفاشر  اغاز شد ولی  با تحویل 28 فروند به دلیل تحریم پاکستان  بر سر برنامه اتمی  مابقی تحویل نشد و مدتی در ارتش امریکا پرواز کردند. در سال 2005 بعد از لغو تحریم ها ارتش پاکستان  توانست 14 فروند دیگر را به شکل دست دوم بعد از دو دهه  تحویل بگیرد  و در ادامه دست به سفارش  18 فروند اف16 سی و دی بلوک 52 در سال 2007 زد.در سال 2013 این نیرو 13 فروند اف16   دست دوم از  از اردن تحویل گرفت. این اف16 از نوع f-16am در واقع متعلق به  بلژیک بودند که مدتی به صورت دست دوم تحویل اردن شده بودند. این نسخه  توان حمل موشک امرام را داشت.

اف16 بهترین جنگنده ارتش پاکستان  است و پاکستانی ها ان را بسیار دوست دارند. یک جنگنده چند منظوره همه فن حریف بسیار چالاک و خوش دست که در خط مقدم ارتش پاکستان  عمل  میکند. ارتش پاکستان  دست به ارتقا اف16 خود زد. تمامی اف16 ای و بی که از امریکا تحویل گرفت  در ترکیه با خرید رادار ای پی جی 68  ، توسط ترکها به استاندارد  MLU رساند که شامل نصب رادار ای پی جی 68 وی 9 رادار که بر روی اف16 بلوک 50 و 52 نصب است و موشک امرام  می باشد. این نسخه  همچنین توان حمل و پرتاب  بمب هدایت ماهواره  ای را نیز پیدا کرد. اف16 پاکستانی مسلح به سایدواندر، امرام و بمب های هدایت لیزری و ماهواره ای هستند. اخرین سفارش  ارتش پاکستان  شامل سفارش  8 فروند اف16 سی و دی بلوک 52 است که همکنون  منتظر تائید کنگره امریکا به سر می برد

اف16 ارتش پاکستان و دو بمب لیزری جی بی یو 10
اف16 ارتش پاکستان و دو بمب لیزری جی بی یو 10
اف16 و بمب هدایت ماهواره ای جی دم
اف16 و بمب هدایت ماهواره ای جی دم

جنگنده بمب افکن جی اف17

پاکستان در دهه 1990 تعداد زیادی جنگنده قدیمی داشت که باید تا دو دهه بعد جایگزین میشد. اف7 و میراژ از جمله انها بودند از این رو دست به یک همکار مشترک با چین زد که هدف از ان توسعه یک جنگنده برای  تولید در پاکستان بود. یک جنگنده ارزان و ساده ولی موثر که بتواند هم جایگزین جنگندهای قدیمی ارتش پاکستان  شود و هم  پاکستان بتواند دست به بازار یابی ان برای کشورهای جهان سوم بزند

نتیجه این همکار جنگنده جی اف17 شد. جی اف17 یک جنگنده تک موتوره ساده است که در نقش یک جنگنده چند منظوره گزینه خوبی برای جایگزنی جنگندها نسل دوم و سوم است . پاکستان این پرنده را از  سال 2008 در مجتمع هوا و فضا پاکستان تولید میکند. سفارش اولیه برای این جنگنده 100 فروند از بلاک 1 و 2 است  ولی با افزایش سفارش تا پایان سال 2021 این کشور 138 فروند جی اف17 بلوک 1 و2  تحویل گرفت و 50 فروند بلوک 3 نیز سفارش داد که اولین دسته در سال 2022 تحویل شد . بلاک دو این جنگنده دارای الکترونیک ارتقا یافته از جمله  رادار ارایه فازی فعال ساخت چین است .

بلوک3 دارای یک رادار اریه فازی فعال   است که در واقع نسخه ارایه همان رادار کی ال جی-7 است و با نام KLJ-7A شناخته شد و گفته شده 170 کیلومتر برد دارد و میتواند 15 هدف را رهگیری و با 4 هدف درگیر شود  و میتواند یک کشتی را از برد 220 کیلومتری کشف کند  و از یک کاونده تصویر ساز فروسرخ در دماغه احتمالا مشابه چیزی که در دماغه جی 10 بی است بهره خواهد بود  و میتواند موشک های تصویر  ساز حرارتی چون پی ال 10 و یا انواع غربی را که با کلاه پروازی هماهنگ شده است را شلیک کند

جی اف17 یک جنگنده چند منظوره واقعی است. دارای موشک هوا به هوای رادار فعال پی ال12،  موشک پی ال5 برای رزم هوایی نزدیک است و می تواند  موشک ضد کشتی  سی 802 و سی ام400 را حمل کند و طیف وسیعی از تسلیحات  هدایت شونده مانند بمبهای هدایت لیزری و ماهواره  ای را حمل میکند. به خوبی از نظر قابلیت های قابل قیاس  با اف16 سی بلوک 30 ویا 40 است . ارتش پاکستان  به دنبال خرید 250 فروند از این جنگنده است  تا ان را جایگزین میراژ ها و اف7 های خود بکند. در اینده این جنگنده پرتعداد ترین جنگنده نیروی هوایی پاکستان  خواهد بود و پاکستان مسئول بازار یابی و فروش خارجی ان خواهد بود

جی اف17 و موشک ضد کشتی سی ام 400 با سرعت بیش از 4 ماخ
جی اف17 و موشک ضد کشتی سی ام 400 با سرعت بیش از 4 ماخ
تصویر از جی اف17 پاکستانی و برخی از تسلیحات ساخت چین برای این جنگنده .
تصویر از جی اف17 پاکستانی و برخی از تسلیحات ساخت چین برای این جنگنده .
اولین دسته از جنگنده های جی اف17 بلوک3 برای پاکستان

جنگنده جی10

پاکستان از سال 2010 به دنبال خرید جی10 بود و بارها در مورد خرید ان اخباری منتشر شد ولی هرگز به شکل رسمی خبری  نشد تا اینکه  در سال2020 این کشور قراردادی برای خرید 25 فروند جی10سی که پیشرفته ترین نسخه جی10 است و با نام جی10 سی پی به پاکستان تحویل  می شود با چین منعقد کرد…ساخت این  جنگنده ها  از اواخر سال2021 اغاز شد و نخستین تصاویر ان با ارم و نشانی پاکستان در فوریه 2022 منتشر شد. جی10 سی پی یک جنگنده مدرن با رادار ارایه فازی فعال با برد بیش از 250 کیلومتر و توان درگیر با شش تا هشت هدف است، دارای یک کاونده  فروسرخ بر روی دماغه و هشدار دهنده نزدیک شدن موشک  بوده و توان حمل نسخه های صادراتی موشک ها به هوای رادار فعال پی ال15 با برد150 کیلومتر را دارد. جی10  پاکستانی قرار است به موشک ضد رادار وای جی91 با سرعت بیش از سه ماخ و موشک ضد کشتی مافوق صوت سی ام 400 تجهیز شوند .

تصویری از جی10سی تحویلی به پاکستان. جنگنده مسلح به 4 موشک هوا به هوای رادار فعال پی ال15 است. این موشک حدود 150 کیلومتر برد دارد و پیشرفته ترین موشک هوا به هوی چینی ها است نسخه اصلی برد بیشتری دارد ولی نسخه صادراتی حدود 150 کیلومتر برد دارد..این موشک دارای توان شبکه محور است. همچنین دو تیر موشک تصویر ساز حرارتی پی ال10 نیز دیده می شود ..هر دو از بهترین های هوا به هوایی چینیها است

جت اموزشی  کا8:

  کا8  نیز دیگر برنامه مشترک چین با پاکستان بود. این پرنده به عنوان یک جت اموزشی رزمی  ساخته شد و در پاکستان با نام کا8 ساخته شد و بسیار هم در صادرات موفق بود و بازار های زیادی به دست  اورد . نسخه پاکستانی دارای موتور امریکایی است و از الکترونیک و اونیک غربی بهره می برد.  60 فروند از این جت اموزشی در پاکستان تولید شد که بیشتر انها نسخه پی با کابین دیجیتال هستند . این جت جایگزینی تی 37 امریکایی و تی اف7  خواهد شد و در پاکستان تا حدی نقش جنگنده پشتیبانی سبک را نیز بازی میکند و مسلح به بمب و  راکت 90 م م می باشد.

جت اموزشی کا8
جت اموزشی کا8

دیگر هواگردها

نیروی هوایی پاکستان  دارای توان بالای  در زمینه هشدار زودهنگام به دلیل در اختیار داشتن  هشت اواکس می باشد. چهار فروند از این اواکسها ساخت سوئد و چهار فروند ساخت چین هستند

 چهار فروند نسخه که تحویل این نیروشد ساخت سوئد است. این هواپیما اواکس بر روی بدنه هواپیمای تجاری ساب2000 ساخته شده است که یک توربوپراپ  دو موتوره ساخت خود ساب است. این نمونه مجهز به رادار ارایه  فازی ساخت  اریکسون است که 450 کیلومتر برد دارد

چهار فروند دوم که البته تاکنون دو فروند ان  همکنون عملیاتی است و دو فروند دیگر تا پایان امسال به توان کامل می رسد   ZDK-03 ساخت چین است . این هواپیما نیز دارای یک رادار ارایه فازی  با   برد 400 کیلومتر بر یک انتن بشقابی  است که بر روی بدنه هواپیمای ترابری Y8 یا همان انتنوف 12 چینی ساخته شده است.

همچنین نیروی هوایی پاکستان از چهار فروند سوخت رسان ایلیوشین 78 مادوس بهره می برد. این چهار هواپیما  در واقع چهار ایلیوشین 76 دست دوم خریداری شده از اکرایین است  که  مجهز به سه غلاف شلنگی  سوخت رسانی هوایی شد و البته در نقش سوخت رسان نیز از ان استفاده  می شود . همکنون تنها جنگنده های میراژ  و جی اف17 که دارای توان سوختگیری شلنگی هستند میتوانند از این هواپیما سوخت دریافت کنند

 18 فروند هواپیما ترابری سی 130 از جمله  ارزشمند ترین دارای ترابری ارتش پاکستان  است. این نیرو  اولین بار با دریافت 3 فروند سی 130 بی دست دوم در سال 1967 از ایران به این هواپیما دست یافت ولی در ادمه  5 فروند دیگر به شکل دست دوم در سال 1974 از ایران دریافت کرد. 15 فروند دیگر هرکولس دست  دوم از  انواع بی و اچ از امریکا در دهه 1970 تا چهار دهه بعد دریافت شد که همکنون اکثر انها در خدمت هستند. همچنین ارتش پاکستان   دارای چهار فروند سی 235 ، دو فروند بوئینگ  707 ، یک فروند ایرباس 310 و چند فروند  هواپیمای ترابری توربوپراپ کوچکتر نیز است

 همچنین ارتش پاکستان در سال 1998 توانست 3 فروند پی 3 سی اوریون را به صورت دست دوم از امریکا در نقش  ضد زیر دریایی تحویل بگیرد  و در ادامه بین سالهای 2007 تا 2010 این نیرو 7 فروند دیگر پی3 سی دست دوم ولی ارتقای یافته  از امریکا تحویل گرفت

پاکستان مدتی از جمله مشتریان جنگنده  جی 10 ساخت چین بود . مدتی اعلام شد به دلیل عدم رضایت از جی 10 ای این کشور به دنبال خرید جی  10 بی است  ولی به نظر می رسد سفارش  این پرنده رها شده است زیرا هیچ قرار داد رسمی در نهایت بسته نشد

همچنین نیروی هوایی پاکستان از چندین نوع پهپاد خارجی و بومی نیز استفاده میکند که برخی از انها حتی توان حمل سلاح را دارند .مقاله ای در مورد پهپادهای در خدمت پاکستان را اینجا بخوانید

P-3
P-3
اواکس چینی ZDK-03
اواکس چینی ZDK-03
اف16، جی اف17 و اواکس ساخت سوئد
اف16، جی اف17 و اواکس ساخت سوئد
سوخت رسان مادیوس و جنگنده های میراژ
سوخت رسان مادیوس و جنگنده های میراژ

تسلیحات

موشک هوا به هوای سایدواندر

سایدواندر اولین موشک هوا به هوای پاکستان بود. این کشور  در سال 1958 از نخستین خریداری این موشک  بود و 500 تیره  از این موشک را از امریکا دریافت کرد که روی اف104، اف86 و اف6 انها را نصب کرد. در سال 1974 این ارتش 500 تیره سایدواندر نسخه J را دریفات کرد. در سال 1987 برای تجهیز اف16 جدید خود 500 تیره موشک سایدواندر نسخه ال دریافت کرد که با همین موشک ها   چند جنگنده شوروی را نیز سرنگون  کرد. 360  تیره دیگر در سال 1996 از نسخه ال به شکل دست دوم دریافت کرد و در ادامه  300 تیره نسخه  M در سال 2007 از امریکا دریافت کرد که با سفارش جدید اف16 همراه بود . اخرین سفارش سایدواندر در سال 2010 به میزان 200 تیره برای نسخه ام بود. سایدواندر  نسخه ال و ام امروزه در خدمت هستند و از  تمامی جنگنده های موجود در خدمت شلیک می شوند

موشک هوا به هوای ماژیک1

این موشک تنها یک بار در سال 1983 به میزان 192 فروند برای تجهیز میراژ 5 تحویل  پاکستان  داده شد . با وجود رضایت از ماژیک نیروی هوایی پاکستان  بیشتر نظر خود را روی سایدواندر گذاشت.

موشک  هوا به هوای پی ال 5

این موشک نسخه چینی موشک  سایدواندر است و تنها موشک فروسرخ چینی در خدمت ارتش پاکستان. پاکستان از موشک سایدواندر روی جنگنده های چینی خود چون اف6 و اف7 و حتی میراژ 3 استفاده میکرد ولی  با سفارش جی اف17 دست به سفارش 1000 تیره پی ال5 ایی زد. این موشک بهترین موشک هوا به هوای فروسرخ چینیها است ولی نکته جالب سفارشات پاکستان این است که این کشور در خرید  بسیار سخت گیر است  و وقتی دستش باز بود غیر سایدواندر  امریکایی به هیچ سلاح هوا به هوای دیگری  اعتماد نکرد  که البته به تجربه سالهای استفاده از سایدواندر بر میگردد

موشک هوا به هوای امرام

پاکستان معنی واقعی موشک رادار فعل را با خرید 500 تیره   امرام نسخه سی با برد 105 کیلومتر برای اف16 دریافت . جالب اینکه تا سال 2010 و تحویل این موشک نیروی هوایی پاکستان تنها متکی به موشک های فروسرخ  رزم هوایی نزدیک بود. این موشک امروزه تنها  از اف16 پرتاب میشود

موشک هوا به هوای پی ال12

 موشک رادار فعال پی ال12 که میتوان ان را با امرام نسخه بی مشابه دانست و دارای برد 50 تا 70 کیلومتر است   با ورود جی اف17 وارد ارتش پاکستان  شد. در واقع به دلیل رادار چینی  جی اف17 نیاز به موشک رادار فعال چینیها بود  و از این رو 800 تیره موشک پی ال12 از چین خریداری شد که همکنون تنها از جی اف17 شلیک می شود

موشک ضد کشتی اگزوست: پاکستان سه دوره موشک اگزوست  دریافت  کرد ولی دو دوره ان  شامل دو محموله  40 تیره برای  پرتاب از میراژ 5 به عنوان تنها جنگنده ای که تا مدتها توان حمل موشک ضد کشتی داشت دریافت  کرد. در واقع دریافت  سری دوم میراژ 5 با رادار اژوا در نقش ضد کشتی باعث خرید  دو سری 40 فروند  اگزوست در دهه 1970 و 1980 شد

موشک ضد کشتی هارپون:  هارپون در انواع ناو پرتاب و هوا پرتاب  در پاکستان خدمت میکند ولی دست کم 100 تیره هارپون در خدمت دارد که میتوان انها را از ده فروند پی 3 اورین این نیرو پرتاب کرد

موشک ضد کشتی سی802: موشک سی 802 اصلیترین موشک ضد کشتی ارتش پاکستان  است که با ورود تجهیزات دریایی چینی وارد این کشور شده است. چین دست کم طی پنج سری  260 تیره موشک  802 از چین وارد کرده است که تنها از جی اف17 نیروی هوایی پرتاب می شود  ولی بیشتر کاربرد ان شلیک از شناورهای نیروی دریایی است

موشک ضد کشتی سی ام 400

 موشک ضد کشتی ساخت چین با سرعت بیش از 4 ماخ که 50 تیره از ان برای پرتاب  از جی اف17 خریداری شده است

 موشک هوا به زمین  ماوریک

  تنها صد تیره از این موشک در سال 1985 برای ناوگان اف16 خریداری شده است که همگی از نوع AGM-65A هستند

f-16_fighting_falcon_pakistan_air_force_no_19_sqn_018 exercise_falcon_talon_feb_2009_pakistan_us_air_force_02

موشک هدایت لیزری ای اس 30 ال

 یک موشک مافوق صوت هوا به زمین هدایت لیزری ساخت فرانسه که پاکستان 100 تیره از ان را برای پرتاب از میراژ 5 در دهه 1980 از  فرانسه تحویل گرفت

بمب لیزری سری  پیوی2

اولین بار پاکستان در سال 2002 دست به ورود بمب لیزری از امریکا برای تجهیز اف16 خود زد.  سری اول شامل 100 تیره بمب بود که برای نشان گذار لیزری این نیرو 13 غلاف نشان گذاری اسنایپر نیز خریداری  کرد. در سال 2010  ارتش پاکستان  1600 کیت هدایت لیزری برای تبدیل 1600 بمب  سقوط ازاد به بمب های لیزری 900 کیلوگرکی جی بی یو 10 و 225 کیلوگرمی جی بی یو 12 سفارش داد

بمب های هدایت ماهواره ای JDAM

 500 کیت هدایت ماهواره ای در سال 2007 برای جنگنده اف16 سفارش داده شد

بمب های هدایت شونده  ساخت چین

پاکستان در دهه گذشته طی سه سفارش  2500 کیت برای تبدیل  بمب های  سقوط ازاد  به بمب های هدایت لیزری  و هدایت ماهواره ای  از چین خریداری کرد. این بمب ها از اف7، جی اف17 و میراژ 5 پرتاب می شوند

موشک کروز رعد: یک موشک کروز بومی ساخت پاکستان با برد 350 کیلومتر  و هدایت ماهواره ای و تراکام با دقت زیر 5 متر که از اف16 و جی اف17 و میراژ های پاکستانی پرتاب می شود

Hatf-VIII-Raad-Cruise-Miss

پدافند هوایی

موشک پدافند شانه پرتاب HN-5A

موشک پدافند  شانه پرتاب  بر اساس سام7 روسی که در چین  طراحی شده  است و پاکستان حدود 1000 تیره از این موشک را در اواخر دهه 1980 از چین تحویل گرفت که کارایی پایین ان باعث شکایت شد

اف ام-90

نسخه چینی کورتال که با نام اچ کیو 7 شناخته می شود . پاکستان 10 اتش بار و 400 تیره موشک در سال 2014 تحویل گرفت

اچ کیو2

 سامانه پدافندی سام2 ساخت چین که در سال  1983 ،  40 موشک و چند اتش  بار توسط پاکستان  سفارش داده شد

کورتال

 سامانه پدافند ارتفاع پایین ساخت فرانسه  که در دهه 1970 میلادی توسط پاکستان  خریداری شد. 11 اتش  بار و 300 موشک توسط  پاکستان دریافت شد

اچ کیو16

3 گردان اچ کیو 16  و 150 موشک توسط پاکستان در سال 2013سفارش داده شد. اچ کیو 16 نسخه چینی سامانه بوک است که البته به شکل عمود پرتاب می شود

اچ کیو9 پی

تقریبا حدود ده سال است صحبت از سفارش این سامانه توسط پاکستان بیان شده ولی سرانجام این  سامانه  در اکتبر  سال2021 تحویل  پاکستان شد. اچ کیو9 یک سامانه برد بلند با برد 200 و ارتفاع عمل 27 کیلومتر است که توان درگیر همزمان با شش هدف را دارد

انزا:

موشک سانه پرتاب فروسرخ ساخت پاکستان  که تاکنون پنچ هزار تیره ان ساخته شده است

اسپادا 2000

یک سامانه پدافندی ارتفاع متوسط  با برد 60 کیلومتر متشکل از یک اتش  با بار چهار لانچر پرتاب و هر لانچر با 6 موشک. پاکستان  این سامانه  ایتالیا را بین سال های  2010 تا 2013    شامل  ده اتش بار را به دست اورد

استینگر: پاکستان از  سال 1985 طی دو سری  150 تیره استینگر  دریافت کرد

ار بی اس 70:  یک موشک هدایت لیزری پدافندی ساخت سوئد که 1300 تیره ان طی دو دهه توسط پاکستان خریداری شد و اصلیترین موشک پدافند کوتاه برد پاکستانی ها  است

همچنین پاکستان از 145 توپ ضد هوایی35 م م در قابل سامانه هدایت راداری  اسکای گارد  استفاده میکند. پاکستان برای این کار 34 رادار و سامانه هدایت اتش را دریافت کرده است . همچنین چند صد توپ ضد هوایی 40 م م بوفورس در خدمت دارد

مقالات مشابه

بررسی نیروی دریایی پاکستان

نیروی زمینی پاکستان

نیروی هوایی امریکا و روسیه

نیروی زمینی امریکا و روسیه

نیروی هوایی عربستان

نیروی زمینی عربستان

نیروی هوایی امارات

نیروی هوایی ترکیه

نیروی زمینی ترکیه

نیروی هوایی پاکستان

نیروی هوایی سوریه

نیروی هوایی اسرائیل

نیروی زمینی اسرائیل

ارتش کره جنوبی و کره شمالی

ارتش قطر

ارتش ارمنستان

ارتش اذربایجان

ارتش ترکمنستان

 گرداوری:عبدالحمید تارخ

نوشته های مشابه

‫4 نظرها

  1. ادمین عزیز ! جنگنده J-10 جز ناوگان نیروی هوایی پاکستان نیست ؟! فکر می‌کنم این یک مورد از قلم افتاده !

    1. سلام خیر نداره پاکستان نبالس بود ولی در نهایت هرگز سفارش تداد

  2. ادمین عزیز. آیا پاکستان فالکون جدید دریافت کرده یا خیر؟؟ همون سفارش هایی که در مقاله بالا به شفارش دادنش اشاره کردید؟ و هنوز به دنبال جنگنده اف ۱۶ هست یا خیر؟ بنظرتون کنگره اجازه دریافت این جنگنده رو بهش میده؟؟

    1. سلام پاکستان اخرین اف16 خودشو ده سال پیش دریافت کرد مدتی دنبال اف16 جدید بود ولی برنامه ان لغو شد

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن