پدافند هوایی

موشک پدافند هوایی شانه پرتاب ایگلا

موشک پدافند هوایی شانه پرتاب ایگلا

توسعه  خانواده موشک های زمین  به هوای شانه پرتاب ایگلا در  سال 1972 اغاز  شد. این موشک بر خلاف تصور عموم بر اساس سام7 استرالا 2  ساخته نشد  بلکه یک طرح جدید برای جبران مشکلات سام7 از جمله در زمینه  تمایل به تغییر جهت به طرف اهداف کاذب  بود(برای اشنایی با سام7 اینجا را کلیک کنید)

اولین نسخه این سامانه  با نام 9کا310 ایگلا1 که سام16 توسط ناتو نامدیه  شد دارای  موشک 9 ام 313 بود که   در سال 1981 عملیاتی شد. موشک سام16 موشکی است لوله پرتاب دارای سامانه کاونده فروسرخ که دارای  دو خرج پرتاب است که شامل یکی برای پرتاب  از لوله و دیگری برای پرواز تا هدف است. موشک بعد از خروج از لوله توسط خرج پرتاب و  طی مسافتی  حدود  50 متر از پرتاب کننده خرج پرواز اصلی  سوخت جامد خود را روشن میکند

یکی از بزرگترین تفاوت های این موشک نسبت  به سام 7 و 14  داشتن سامانه شناسایی دوست از دشمن است که با ارسال کد های برای سامانه شناسایی دوست از دشمن جنگنده از خودی بودن ویا نبودن ان اطمینان حاصل می کند . همچنین یکی از تفاوت های مهم این نمونه  داشتن کلاهکی انفجار ترکش شونده  با فیوز  انفجار مجاورتی 1.17 کیلوگرمی است که در نزدیک ترین فاصله نصب به هدف در صورت عدم برخورد به هدف منجر می شود . در موشکی ماند سام 7 و یا استینگر در صورت رد شدن موشک از کنار هدف کلاهک فعال نمی شود و باید حتما موشک به صورت مستقیم  به هدف برخورد کند  ولی در ایگلا  موشک در نزدیکی  هدف نیز منفجر  می شود که توسط یک سامانه با تشخیص فاصله منبع گرمایی که موشک روی ان قفل شده تا موشک عمل میکند و  اگرچه کلاهک کوچک است و ممکن است باعث نابودی دشمن نشود ولی به ان صدمه وارد خواهد   کرد

موشک پدافند هوایی شانه پرتاب ایگلا

کاونده فروسرخ  موشک میتواند 30 درجه در دو طرف و 70 درجه در بالا و پایین  را جستجو کند  و دارای  دو اشکار ساز است که برای ایجاد مقاومت بیشتر در برابر شرار(فلر) می باشد  . در واقع روش کار اینگونه است که که  یکی از کاونده ها هدف اصلی و یا به علارتی اولین هدفی را که کشف کرده  را رهگیری میکند و کاونده دوم در صورت پرتاب شراره از طرف هدف، هدف کاذب را تحت نظر می گیرد  و موشک با فرض بر اینکه هدف اول هدف اصلی است به ان حمله می کند.

موشک 9ام 313 که در  سام16 به کار رفت دارای  برد 5000 متر و ارتفاع عمل 3500 متر است و میتواند اهدافی را تا سرعت 1.8 ماخ تعقیب  کند. خود موشک 10.8 کیلوگرم وزن دارد ولی کل وزن سیستم شامل  موشک باطری و لانچر پرتاب 17.9 کیلوگرمی  وزن دارد . باطری موشک برای کارکرد  و جستجوی  هدف توسط کاونده زیر لانچر موشک نصب  میشود که 50  ثانیه شارژ دارد.

نسخه دیگری از ایگلا در سال 1983 با موشک جدید 9ام 33 وارد خدمت شد که 9کا38  نامیده شد  که  ایگلا نامید شده و سام 18 نیز توسط ناتو خوانده شد(ایگلا بعد از ایگلا1 وارد خدمت شد). این نسخه دارای  موشکی با کاونده پیشرفته تر است و به دلیل  حساسیت بیشتر کاونده  حتی توان قفل روی هدف از جلو هدف را دارد  و دارای  200 متر برد بیشتر بود و میتواند  اهداف با سرعت بیشتر را تعقیب کند(از انجایی که این گونه موشکها در اصطلاح حرارتی هستند یعنی بر روی منبع گرمایی مانند خروجی موتور  قفل می شوند از این رو معمولا بهترین حالت قفل انها از  پشت و یا زیر هواگرد است که خروجی موتور در دستراس تر است  ولی نسل جدید این موشکها حتی میتوانند از جلوی هواگرد نیز امواج فروسرخ  لازم برای قفل روی هدف را کسب کنند ).یک نسخه  دریا پرتاب این موشک  با یک سکوی پایدار دو تایی  با نام ناتو  SA-N-10 Grouse  وارد خدمت شد

سام18
سام18

ایگلا اس که ناتو به ان نام  سام24 می دهد  در دهه 1990 توسعه یافت و در سال 2004 وارد خدمت شد که هدف ان افزایش کارایی کاونده برای  کشف اهداف کوچک همچون پهباد ها  و یا موشک های کروز بود  و دارای کلاهک انفجاری مجاورتی 2.5 کیلوگرمی بود که 800 گرم مواد انفجار بیشتر و البته قویتری داشت و برد ان به 6000 متر افزایش یافته  است. این نسخه  دارای موشک 9 کا 338  است که نتنها برد و کلاهک بزرگتری دارد بلکه توان تعقیب اهداف با سرعت بیش از 2 ماخ را دارد و کاونده ان را میتوان در عرض 5 ثانیه  روی هدف قفل کرد این میزان برای سام18 حدود 8 ثانیه  بود(البته این زمان بستگی به موارد زیادی دارد).

ایگلا اس یا همان سام24به صورت تکی برای یک نیروی  پیاده در دستراس است ولی  روی خودرو های مختلف با 2 تا 12  موشک نیز نصب شده است   که توسط یک کاربر میتوان موشکها را روی هدف قفل و روانه هدف کرد ولی  این خودرو ها فاقد رادار هشدار هستند و کشف و درگیر با هدف چشمی  است . همچنین  برخی از توپ های ضد هوایی  نیز به این موشک تجهیز شدند از جمله نسخه های ارتقا یافته سامانه پدافند شیلکا

این موشک را میتوان بدون تغییر از بالگرد شلیک کرد. در  ارتش روسیه پک شش تایی این موشک برای نصب زیر بالچه بالگرد های رزمی چون میل 28  و 35 ام وجود دارد . این نسخه  در واقع  همان لانچر پرتاب شونده  از روی شانه است که زیر بالگرد نصب شده است

خانواده  ایگلا از سام16 تا 24 بسیار محبوب  و پر فروش هستند به صورتی که تا کنون  به 40 کشور دنیا  صادر شده اند و در جنگ های مختلف به کار رفته اند. اولین استفاده  رزمی از سام16  نسخه ایگلا –ایی نسخه صادراتی به جنگ ایران و عراق  بر میگردد ولی مشخص نیست چه نتایجی به دست اورده زیرا این موشک در یک یا دو سال اخر جنگ تحویل عراق  شد. در جنگ اول خلیج فارس در 17 ژوئیه سال 1991  یک فروند تورنادو ارتش انگلستان را  سرنگون کرد و در 27 فوریه   نیز یک اف16 نیروی هوایی  امریکا را به زیر کشید  و دست کم مسئول صدمه زدن به بیش از ده هواپیمای دیگر است

سام24
سام24
سامانه پدافندی گیبکا-اس شامل4 موشک ایگلا نصب شده روی یک برجک با سامانه دید حرارتی میباشد که بر روی خودرو تاکتیکی تایگر سوار است
سام 24 روی پرتابگر شنی دار
سام 24 روی پرتابگر شنی دار

در جنگ بین پرو و اکوادور  در سال 1995 این موشک توسط هر دو طرف به کار رفت که یک میل 24 پرو و یک ای 37 دراگون اسکای اکوادوری را به زیر کشید و دست کم به چهار هواپیما صدمه وارد کرد،  در سال1995 در بسنی  یک فروند میراژ 2000 دی ارتش فرانسه که به عنوان نیروی حافظ  صلح  عمل میکرد  را نابود کرد و در سال 2002 طی درگیر روسیه با چچن یک بالگرد میل 26 که بزرگترین بالگرد جهان است را نابود کرد که باعث کشته شده 127 سرباز شد که پرتلفات ترین  حادثه  یک بالگرد در جهان است

با سقوط  حکومت  غزافی در لیبی و از دست رفتن تعداد فراوانی از انبار های  مهمات ارتش سوریه در جنگ داخلی صدها تیره  از این موشکها به دست  گروه های اسلام گرای تندرو افتاد. در نبرد داخلی سوریه این موشک دست کم شش  جنگنده و بالگرد  ارتش سوریه را تا کنون سرنگون کرده و در سال 2014 توسط داعش بر علیه یک بالگرد میل 17 ارتش مصر در سینا به کار رفت و باعث  سقوط  ان شد. در 23 مارس سال 2015 یک میگ23 یو بی ارتش دولت مرکزی لیبی با اتش  یک ایگلا توسط اسلام گرایان تند رو به زیر کشیده  شد  و در درگیری های اکرایین مسئول سرنگونی 5 بالگرد و هواپیما از جمله یک ایلیوشین  76 در هنگام  برخاست از فرودگاه لوانز بود که باعث کشته شدن 49 نفر شد و در 12 نوامبر  سال 2014 یک فروند هایند ارتش ارمنستان به اتش یک ایگلا شلیک شده توسط یک سرباز اذربایجانی  سرنگون شد.

همچنین مسئولیت سرنگونی 2 هواپیمای غیر نظامی  و 21  بالگرد و هواپیمای جنگی دیگر در درگیر های پراکنده  در افریقا و خاورمیانه بر عهده ایگلا است

میل28 ان . در تصویر پرتابگر موشک ایگلا اس زیر بالچه با دایره قرمز مشخص شده است
میل28 ان . در تصویر پرتابگر موشک ایگلا اس زیر بالچه با دایره قرمز مشخص شده است
مشخصات ایگلا-1  سام16 ایگلا سام18 ایگلا-اس سام24 استینگر نسخه سی
سال ورود به خدمت 1981 1983 2004 1987
وزن کل سیستم 17.9 کیلوگرم 17.9 کیلوگرم 19 کیلوگرم 16.5 کیلوگرم
وزن موشک 10.8 کیلوگرم 10.8 کیلوگرمی 11.7 کیلوگرم 10.1 کیلوگرم
کلاهک 1.17 کیلوگرم 2.5 کیلوگرم 3 کیلوگرم
فیوز انفجاری برخورد مستقیم-مجاورتی برخورد مستقیم
سرعت پرواز متوسط 570 متر بر ثانیه 600 متر بر ثانیه 800 متر بر ثانیه 700 متر بر ثانیه
بیشترین برد 5000 متر 5200 متر 6000 متر 4500 متر
زمان فقل 10 تا 15 ثانیه 10 تا 15 ثانیه 5 تا 10 ثانیه 5 تا 10 ثانیه

ترجمه:عبدالحمید تارخ

 منابع:

http://www.armyrecognition.com/russia_russian_army_light_heavy_weapons_uk/sa-24_grinch_9k338_igla-s_portable_air_defense_missile_system_technical_data_sheet_specifications_uk.html

http://www.armyrecognition.com/russia_russian_army_light_heavy_weapons_uk/sa-18_grouse_9k38_igla_man-portable_missile_technical_data_sheet_specifications_description_pictures.html

http://defense-update.com/products/s/sa-18.htm

https://en.wikipedia.org/wiki/9K38_Igla

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن