زیر دریایی

چه کشور های زیر دریایی اتمی دارند؟

چه کشور های زیر دریایی اتمی با توان شلیک موشک بالستیک دارند؟

زیر دریایی اتمی حامل موشک بالستیک یک مفهوم بسیار مهم نظامی در نبرد اتمی هستند به شکلی که حلقه تهاجم و یا دفاع اتمی بدون انها کاملا ناقص است.از زمانی که سلاح اتیم توسط امریکا ساخته شد و در ژاپن افکنده شد تا مدتی تنها وسیله ای که میتوانست این سلاح اتمی را به هدف برساند بمب افکن بود. خوب بمب افکن ها سریع بودند ولی مشکل این بود که انها در یک نبرد اتمی چند ایراد اصلی داشتند. اول اینکه باید از سد دفاع هایی دشمن رد میشدند تا به هدف برسند از این رو در یک نبرد اتمی باید تعداد زیادی بمب افکن با سلاح اتمی بر خواسته تا بتوانند از سد دفاعی دشمن رد شده تا تعداد از انها به هدف برسند.

مورد دوم این بود که بمب افکنهای بزرگ اتمی خود روی زمین در پایگاه هایشان ممکن بود مورد یک حمله پیش دستانه اتمی قرار بگیرند و نابود شوند

از این رو با ورود موشک بالستیک عصر جدیدی از مسابقات اتمی شروع شد. موشک بالستیک بسیار سریع بود حتی نسخه های قاره پیما تنها برای رسیدن به ان سر دنیا یک ساعت زمان لازم داشتند دفاع دربرابر انها بسیار دشوار بود .ولی با وجود این از دهه1950 مشکلاتی وجود داشت. اول اینکه موشکهای بالستیک اولیه برای سوختگیری زمان زیادی میخواستند و از طرفی همواره روی سکوهای ثابت روی زمین بودند که خود باز ممکن است طی حمله پیش دستانه نابود شود. در اواخر دهه1950 و اوائل دهه1960 امریکا و شوروی موشک های بالستیک خود را یا درون سیلو مخفی کردند که در حمله اسیب نبیند و یا انها را متحرک کردند

ولی از دهه1950 هر دو قدرت توجه خود را به پرتاب موشک از زیر دریایی معطوف کردند. زیر دریایی در مرحله اول به این دلیل انتخاب شد که برد موشک های بالستیک کم بود و با این کار میشود با زیر دریایی به خاک دشمن نزدیک شد و موشک را شلیک کرد. البته این بیشتر مشکل شوروی بود. زیرا امریکا بقل گوش شوروی یعنی در ترکیه موشک بالستیک مستقر کرده بود و با یک موشک با برد 1500 کیلومتر مسکو را تحت تیر راس داشت(دهه1950) ولی شوروی برای هدف قرار دادن امریکا نیاز به موشکی با برد بیش از8000 کیلومتر بود.

 

با وجود این هر دو به سرعت دست به نصب موشک های مختلف روی زیر دریایی زدند. شوروی یک موشک اسکاد با برد300 کیلومتر را درون برجک یک زیر دریایی جا داد. سر موشک بیرون بود و فقط همین یک موشک درون زیر دریایی قرار داشت و زیر دریایی باید از اقیانوس اطلس رد می شود و در نزدیک سواحل امریکا موشک را شلیک میکرد این روش بسیار غیر ایمن و ناکارامد بود . امریکا نیز مدتی زیر دریایی خود را به موشک کروز با برد حدود1000 کیلومتر تجهیز کرد.

شلیک اسکاد از زیر دریایی

هر دو کشور در دهه1950 به دنبال روش درست شلیک موشک بالستیک از سیلو در درون زیر دریایی بودند ولی مشکل شلیک خود موشک از زیر دریایی نبود بحث اصلی خود زیر دریایی بود.

زیر دریایی دیزل به شکل سنتی محدودیت بسیار برای زیر اب ماندن داشت. حتی امروزه بهترین زیر دریایها دیزل بیش از 21 روز نمیتوانند زیر اب بمانند انهم در حال سکون زیرا باطری ها انها توان کمی دارند. در دهه1950 بهترین زیر دریایی ها تنها14 روز زیر اب میامدند و از طرفی اگر میخواستند حرکت کنند زیر اب حدود800 تا1000 کیلومتر را طی میکردند و بعد باید چند ساعت روی اب میامدند تا موتور دیزل کار کرده، و باطری ها را شارژ کند. ویژگی اصلی زیر دریایی در این است که تا زیر اب است پنهانکار است وقتی بیاید روی دیگر این ویژگی منتفی است .یک زیر دریایی که مجهز به موشک بالستیک با کلاهک اتمی است در واقع حافظ امنیت اتمی یک کشور است. این زیر دریایی باید بتواند برای روزها زیر اب مخفی مانده و در هر لحظه دست به اتش موشک های خود بزند از این رو زیر دریایی دیزل الکترونیک به این کار نمی امد

بهترین راه استفاده از زیر دریایی با موتور اتمی بود. زیر دریایی اتمی به عنوان پیشرانه از راکتور اتمی استفاده میکرد. راکتور اتمی اب را به جوش می اورد و بخار اب را به توربین وتزریق میکرد و در نتیجه توربین پروانه را میچرخاند. این راکتور هم برق زیر دریایی را تامین میکرد و هم باعث حرکت زیر دریایی می شود و از این رو نیازی به روی اب ماندن نبود. در مرحله اول عمر سوخت گذاری یک راکتور اتمی ده سال بود ولی امروز تا سی سال افزایش یافته .زیر دریایی در تمام طول دورانی که سوخت دارد حتی اگر در اسکله باشد راکتور روشن است .زیر دریایی اتمی میتواند تا چند ماه زیر اب بماند. برق و نیرو توسط راکتور تامین میشد و هوای مورد نیاز خدمه نیز وسط دستگاه اکسیژن ساز برای همین نیازی نبود از زیر اب بیرون بیاد

زیر دریایی کورسک

زیر دریایی های اتمی هنگامی که از پایگاه خود خارج می شوند به زیر اب رفته و دیگر تا چند ماه(معمولا سه ماه)کسی از ان خبر ندارد. ماموریت انها سری است و معمولا در جایی در اقیانوس دست به کف نشینی میکند و یا دریک عمق خاصی ماه ها و یا هفته متوقف شده تا ماوریت تمام شود. در این مدت موشک های از پیش توسط دشمن های که در یک جنگ اتمی باید نابود شوند نشانه گرفته شده و تنها زمانی که سیگنال درگیر صادر شد انها دست به اتش میزنند.انها دارای تداروکات برای چند ماه ماموریت هستند و درون خود به غیر از مکانهای ارام برای استرات خدمه دارای باشگاه بدنسازی سینماهای کوچک، کلینکی های تخصصی ، اشپرخانه برای دادن سه وعده غذای گرم است.خدمه به غیر چند نفر در زیر دریایی در تمام ماموریت از مکان خود خبر ندارن و با خانواده خود نیز ارتباطی ندارند

اولین زیر دریایی اتمی جهان زیر دریایی امریکا ناتیلوس بود که در 1952 به اب انداخته شده ولی این زیر دریایی یک زیر دریایی شکاری بود ولی زیر دریایی جرج واشنگتون اولین زیر دریایی اتمی جهان بود که توان حمل موشک بالستیک زیر دریایی پرتاب را داشت

موشک بالستیک زیر دریایی پرتاب که عمدتا امروزه سوخت جامد هستند.انها به شکل ویژه برای پرتاب از زیر دریایی ساخته شدند زیرا در زیر دریایی برای پرتاب انها از سیلو عمود استفاده می شود . البته موشک های بالستیک زمین پرتاب نیز عمود پرتاب می شوند ولی این سیلو ها محدودیت فضا دارند از این رو این موشک ها با ابعاد کوچکتر از انواع زمین پرتاب ساخته می شود.انها معمولا طول کمتر و قطر کمتری دارند

 

این موشکها را میتوان از زیر و روی اب شلیک کرد.برای پرتاب از زیر اب روش اینگونه است که راکتور زیر دریایی میزان زیادی بخار اب ایجاد میکند. زمانی که در سیلو باز می شود بخار اب با فشار بالای بیرون می اید و اینگونه اب وارد سیلو نمی شود. به سرعت پیشرانه موشک روشن شده موشک را از درون سیلو به بیرون پرتاب کرده تا از زیر اب بیرون بیاد و بعد پیشرانه اصلی روشن شده موشک را به بیرون پرتاب میکند. برخی از این موشکها تا 60 تن وزن دارند از این رو پیشرانه پرتاب باید انقدر قدرت داشته باشد که حتی در عمق 60 متری اب نیز موشک را از اب خارج کند

موشک های بالستیک قابل پرتاب از زیر دریایی

یو جی ام-133 ترایدنت-2 ساخت امریکا

یک موشک سوخت جامد سه مرحله 59 تنی که دارای برد 12000 کیلومتر است و میتواند 1 تا14 کلاهک اتمی مجتمع را درون کلاهک خود حمل بکند که هر یک بین 455 تا 100 کیلو تن تی ان تی قدرت انفجار دارد و دارای دقت90 متر است. این موشک در فاز نهایی تا 24 ماخ نیز سرعت دارد و توسط امریکا و انگلستان استفاده می شود

ام51 ساخت فرانسه

یک موشک سوخت جامد سه مرحله ای 52 تنی دارای برد 10000 کیلومتر و سرعت 25 ماخ که میتواند 6 تا10 کلاهک75 کیلوتن تی ان تی را حمل کند .این موشک حدد250 متر داریه خطا دارد و از زیر دریایی های فرانسوی پرتاب می شود

جی ال1 ساخت چین

یک موشک دو مرحله ای سوخت جامد ساخت چین که اولین موشک زیر دریایی پرتاب چینیها است و دارای برد 17

70 کیلومتر و میتواند یک کلاهک اتمی 250 تا500 کیلوتن تی ان تی را حمل بکند .این موشک تنها از یک زیر دریایی چینی یعنی تایپ92 شلیک می شود که فقط از ان نیز یکی ساخته شده

جی ال2 ساخت چین

یک موشک سه مرحله ای سوخت جامد زیر دریایی پرتاب با برد 7200 کیلومتر که میتواند یک کلاهک اتمی را حمل کرده و سرعت ان در نهایی به 20 ماخ نیز می رسد . این موشک از زیر دریایی تایپ 94 پرتاب می شود

ار39 ساخت شوروی

یک موشک زیر دریایی پرتاب سه مرحله ای سوخت جامد دارای برد 8300 کیلومتر که میتواند تا ده کلاهک اتمی را درون خود حمل بکند و 84 تن وزن دارد

ار29 ار ام یو ساخت روسیه

یک موشک سه مرحله سوخت مایع که بر اساس موشک ار29 طراحی شده در شوروی ساخته شده و از سال 2007 میلادی در نیروی دریایی روسیه خدمت میکند. این موشک دارای 8300 تا11000 کیلومتر بسته به وزن کلاهک بوده و میتواند تا4 کلاهک 500 کیلو تن تی ان تی و یا 10 کلاهک 100 کیلو تن تی ان تی را با خود حمل کند و وزن ان40 تن است

ار29 ار ام یو2 ساخت روسیه

یک موشک سوخت مایع سه مرحله ای در واقع نسخه بهبود یافته ار29 ار ام یو که درسال 2014 وارد خدمت شده و دارای برد 8300 تا12000 کیلومتر بسته به وزن کلاهک است و میتواند تا4 کلاهک 500 کیلوتن تی ان تی و یا تا12 کلاهک 100 کیلو تن تی ان تی حمل بکند

12486052_1224635000886214_7971407664929282616_o

موشک بالستیک ار اس ام -56 بولوا

یک موشک بالستیک سه مرحله ای سوخت جامد با وزن40 تن که در سال 2019 عملیاتی شد. این موشک تا 10000 کیلومتر نیز بسته به کلاهک برد دارد و میتواند 6 تا10 کلاهک 100 کیلوتن تی ان تی را با خود حمل بکند و دقت ان حدود 300 متر است

پوکسونگ1 کره شمالی

یک موشک سوخت مایع تک مرحله ای با برد 2000 تا2500 کیلومتر که از زیر دریایی تغییر یافته کره شمالی شلیک می شود . جزئیاتی از این موشک دردسترس نیست و اگرچه چندین بار تست ولی به شکل مشخص نیست چقدر به شکل عملیاتی  وجود داشته باشد

موشک های سری کا –هند

موشک های سری کا موشک های بالستیک ساخت هند هستند که از زیر دریایی به شکل عمود پرتاب می شوند. اولین نسخه موشک کا 15 نام دارد بسته به وزن کلاهک بین750 تا1500 کیلومتر برد دارد و میتواند یک کلاهک یک تنی تا 50 کیلوگرمی را بسته به برد حمل کند و از سال 2018 عملیاتی شده است. نسخه دیگر کا4 است که دارای برد 3500 کیلومتر است این موشک همکنون در حال تست است ولی همچنان عملیاتی نشده است .هند بر روی موشک های دوربردتری چون کا5 و کا 6 نیز کار میکند اگرچه هنوز به تست نرسیده است

چه کشورهای همکنون زیر دریایی حامل موشک بالستیک اتمی دارند

ایالات متحده

امریکا دارای 14 زیر دریایی اتمی کلاس اوهایو است  .این زیر دریایهای اتمی 18000 تنی بین سالهای 1976 تا سال 1996 تولید شد .اوهایو دارای دو راکتور اتمی است که60000 اسب بخار قدرت فراهم میکند .قرار بود 24 فروند ان ساخته شود ولی با فروپاشی شوروی این تعداد به 18 فروند رسید که 14 فروند ان حامل موشک بالستیک هستند و 4 فروند فروند نیز مجهز به موشک کروز شدند.نسخه حامل موشک بالستیک میتواند تا24 موشک ترایدنت را حمل کند که معمولا هر یک تا12 کلاهک اتمی حمل میکنند.این زیر دریایی ها در اینده با زیر دریایی کلاس کلمبیا جایگزین می شوند. به شکل معمول همیشه 3 زیر دریایی همواره در حالت اماده باش اتمی در جای در اقیانوسها مخفی هستند

روسیه

این کشور 2 مدل زیر دریایی اتمی حامل موشک بالستیک در خدمت دارد.

شش فروند زیر دریایی اتمی کلاس بوری که اولین زیر دریایی حامل موشک بالستیک است که در روسیه طراحی شد قرار است ده فروند از ان ساخته شود.هر زیر دریایی کلاس بوری دارای 12 سیلو برای پرتاب موشک بالستیک بولاوا است ولی قرار است 5 فروند اخر تولیدی دارای 16 موشک باشد.قرار است تاسال 2030 تمامی بوری ها تحویل شود که جایگزین تمامی زیر دریایی های حمل موشک بالستیک روسها خواهد شد

borei_class_l3

شش زیر دریایی کلاس دلتا4 بازمانده از دوران شوروی که هر یک توان حمل تا 16 موشک ار29 ار ام یو را دارد .هر شش فروند در خدمت در نیمه دوم دهه 1980 میلادی ساخته شده اند

و در نهایت یک زیر دریایی تایفون که بزرگترین زیر دریایی جهان است و ان نیز از دوران شوروی به ارث رسیده است. این زیر دریایی توان حمل تا20 موشک ار39 را دارد و اگرچه ارتقائاتی  روی ان انجام شده ولی این تنها باقی مانده از 7 زیر دریایی تایفون تولیدی است.البته این تنها نسخه باقی مانده زا سال 2022 دیگر از محل نگهداری خود تکان نخورده

انگلستان

این کشور دارای 4 زیر دریایی اتمی کلاس ونگارد که از سال 1993 تا1998 وارد خدمت شده است . قرار بود هفت فروند از ان ساخته شود ولی با پایان جنگ سرد برنامه لغو شد. انگلستان سالها است زیر دریایی اتمی خود را می سازد ولی همواره موشک بالستیک را از امریکا تهیه میکند .ونگارد توان حمل تا16 موشک بالستیک ترادینت را دارد اگرچه بعد جنگ سرد گهگاه کمتر از 8 تیر موشک نیز درون زیر دریایها خود لود میکند و حتی گهگاه هر موشک فقط یک تا دو کلاهک بیشتر ندارد.انگلستان در حال توسعه زیر دریایی اتمی Dreadnought  است که قرار است در دو دهه اینده جایگرین ونگاد شود

فرانسه

این کشور دارای چهار زیر دریایی اتمی کلاس تریومفان  است که بین سال 1986 تا سال 2008 میلادی تحویل شده است و هر یک دارای توان حمل 16 موشک ام51 را دارد که معمولا بین 4 تا6 کلاهک نیز حمل میکند اگرچه برخی گذارشات نشان میدهد که انها با نصف ظرفیت خود نیز ماموریت میروند.فرانسه و انگلستان هر دو با خارج کردن موشک های بالستیک اتمی زمین پرتاب تنها از موشک های بالستیک اتمی زیر دریایی پرتاب استفاده میکنند.

چین

چین دو نمونه زیر دریایی اتمی دارد

تایپ92 اولین زیر دریایی چینیها که توان حمل موشک بالستیک داشت و خود نیز زیر دریایی اتمی بود. این زیر دریایی توان حمل تا 12 موشک بالستیک جی ال1 را دارد و از سال 1987 تا کنون در خدمت ارتش چین است و احتمالا طی این دهه از هدمت خارج می شود

تایپ94 پر تعداد ترین و اصلیترین زیر دریایی اتمی ساخت چین است که هشت فروند ان ساخته شده است.این زیر دریایی توان حمل تا 12 موشک جی ال12 را دارد اولین موشک قاره پیمای زیر دریایی پرتاب چین با برد 7200 کیلومتر است.این زیر دریایی همکنون با قیمت750 میلیون دلار برای هر فروند ارزانترین زیر دریایی اتمی جهان است

هند

هند همکنون یک زیر دریایی اتمی حامل موشک بالستیک دارد و ان نیز زیر دریایی کلاس اریهانت است.قرار است 4 فروند از این زیر دریایی ساخته شود و تا سال 2025 وارد خدمت شود .این زیر دریایی که در داخل هند نیز طراحی شده دارای توان حمل 12 فروند موشک کا15 با برد 750 تا1500 کیلومتر است ولی در اینده مجهز به موشک دوربردتر کا4 نیز می شود.

برنامه اینده

کشور های که همکنون دارای زیر دریایی اتمی حامل موشک بالستیک هستند در حال توسعه نسخه های جدید برای جایگزینی زیر دریایی های قبلی هستند. امریکا به دنبال زیر دریایی کلاس کلمبیا است که این زیر دریایی قرار است جایگزین کلاس اوهایو شود و 12 فروند ان ساخته خواهد شد . این نسخه توان حمل تا 16 موشک ترایدنت را دارد .این نسخه در دهه اینده وارد خدمت می شود و گفته شده راکتور اتمی ان میتواند تا41 سال بدون سوختگیری به کار خود ادامه دهد، انگلستان همان طور که گفته شده به دنبال زیر دریایی کلاس Dreadnought  است که ان نیز تا 12 موشک زیر دریایی پرتاب حمل میکند. هند نیز به دنبال ساخت کلاس اس5 است که توان حمل تا 12 تا 16 موشک بالستیک کا6 را دارد که6000 کیلومتر برد دارد. البته همکنون هم موشک و هم زیر دریایی روی کاغذ هستند و به مرحله ساخت نرسیدند

چین در حال توسعه زیر دریایی جدید با نام تایپ96 است که از موشک جدید با نام جی ال3 استفاده میکند که بین 9000 تا11000 کیلومتر برد دارد . هنوز جزئیاتی از این زیر دریایی منتشر نشده.فرانسه برای جایگزینی 4 زیر دریایی موجود تریومفان  به دنبال ساخت 4 زیر دریایی نسل نوین SNLE 3G  است که در سال 2025 عملیاتی خواهد شد و تا 14 موشک حمل میکند.

در این میان کره شمالی نیز از جمله کشورهای است که زیر دریایی حمل موشک بالستیک اتمی است. زیر دریایی این کشور از کلاس سیپو یک زیر دریایی دیزل الکترونیک است و با تمامی زیر دریایی های که در بالا به ان اشاره شده فرق دارد. این زیر دریایی بر اساس زیر دریایی کلاس رومئو شوروی ساخته شده فقط کشیده تر شده و در برجک خود تا سه موشک پوکسونگ1 حمل میکند. یک زیر دریایی ساخته شده و تست شلیک انجام داده است و ساخت یک زیر دریایی دیگر نیز در دست انجام است.البته زیر دریایی دیزل که به راحتی قابل کشف است انهم با تکنولوژی کره شمالی و انهم در حالی که سه موشک تک کلاهکی حمل میکند برای کره بازدارندگی اتمی دست کم در مرحله یک نبرد اتمی واقعای با امریکا نمی اورد ،ولی خوب تلاشی از سوی کره شمالی است

مقاله ای در مورد زیر دریایی حامل موشک بالستیک کره شمالی

البته دو کشور اتمی دیگر هستند که موشک بالستیک زیر دریایی پرتاب و البته زیر دریایی اتمی ندارند ولی توان شلیک سلاح اتمی از زیر دریایی را دارند

اولین ان اسرائیل است که دارای هفت زیر دریایی کلاس دلفین ساخت المان است .دلفین نسخه ساخته شده برای اسرائیل از روی زیر دریایی تایپ212 المانیها است این زیر دریایی توان شلیک موشک کروز از تیوپ اژدر افکن 533 م م خود را دارد. اسرائیل از این زیر دریایی موشک کروز توربو پاپای با برد 1500 کیلومتر را شلیک میکند که دارای کلاهک اتمی است. اسرائیل طی چهار سال اینده سه زیر دریایی دیگر این کلاس دریافت میکند. به شکل متوسط بین یک تا سه زیر دریایی هر بار در ماموریت های اماده باش اتمی در دریایی مدیترانه و یا دریایی سرخ به سر میبرد

پاکستان دیگر قدرت اتمی موجود است . این کشور چندین زیر دریایی دارد ولی همکنون به شکل رسمی توان اتمی از انها ندارد و فعلا متکی به موشک های بالستیک زمین پرتاب است ولی این کشور جدید دست به تست موشک کروز بابور با برد 700 کیلومتر از زیر دریایی زده و از جمله برنامه های این کشور تجهیز زیر دریایهای تایپ39 خریداری شده از چین با این موشک با کلاهک اتمی است

توان حمله با موشک بالستیک از زیر دریایی اتمی در نقش سلاح اتمی یک توان راهبردی برای کشورهای صاحب توان اتمی است زیرا دشمنان انها میتواند سیلوهای پرتاب موشک های زمین پرتاب را بزنند ولی زدن زیر دریایی مخفی شده در عمق اقیانوس عملا غیر ممکن نباشد بسیار دشوار است از این رو این توان برای کشورهای که دارای دشمنانی با توان اتمی هستند اهمیت بسیار دارد. البته استفاده از زیر دریایی  شکاری و هواپیما و بالگرد های ضد زیر دریایی میتواند برای کشف انها موثر باشد ولی نباید از یاد رفت که اگر یکی از این زیر دریایها سالم بمانند و چندین موشک بالستیک که هریک دارای چندین کلاهک اتمی هستند را شلیک کند برای نابودی و یا فلج کردن یک کشور کافی است

عضویت در کانال تلگرامی جنگاوران برای آگاهی از آخرین مقالات و مطالب نظامی

عبدالحمید تارخ

نوشته های مشابه

همچنین ببینید

بستن
دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن