جنگنده ها

جنگنده بمب افکن اف100سوپر سابر

جنگنده بمب افکن اف100سوپر سابر

در جریان جنگ کره اف86 سابر جت اصلی و پیشرفته ترین جنگنده نیروی هوایی امریکا بود .این جت میتوانست  در برابر میگ15 شوروی مقابله کند و حتی به نظر نمی رسید  که میگ17 نیز چندان از اف86 برتر باشد و در نهایت خلبانان امریکای نیز بهترین اموزش را داشتند. در اواخر دهه 1950 تب سرعت صوت بیداد میکرد و نیروی هوایی نیز به دنبال یک شکاری مافوق صوت بود.شوروی نیز به دنبال یک شکاری مافوق صوت بود و امریکا نیاز به جتی بلند پروازتر و سریعتر از سابر نیاز  داشتند. قرار بود جت جدید مافوق صوت جایگزین سابر شود.

در سال 1949 کمپانی نروث امریکن دست به تحقیق در مورد جتی زد که در پرواز عمودی نیز بتواند به سرعت صوت دست یابد.این کمپانی که خود سازنده اف86 سابر بود تحقیقاتی بر روی سابر انجام داد. در ان زمان مشخص بود که هر چه بال به طرف عقب باشد(پس گرا تر باشد) به دلیل کاهش برخورد با هوا  سرعت بیشتری به دست می اید از این رو نروث امریکن متوجه شد اگر در طرح جدید بال 35 درجه سابر به 45 درجه تغییر کند حتی با موتور نصب شده بر روی سابر  نیز میشود به سرعت صوت رسید.

با وجود اینکه در مرحله اول قرار بود با تغییر سابر جنگنده مافوق صوت ساخت شود ولی نروث فهمید طراحی یک بدنه جدید مناسب تر است. قرار شد در جنگنده جدید از موتور جنرال الکترونیک جی 47  بهره برده شود که بر روی اف86 دی نیز نصب بود و مجهز به پس سوز بود.

در مرحله اول به دلیل پس گرایی 45 درجه ای بال ، جنگنده جدید سابر 45 نامیده شد. موتور پرات اندویتنی جی 57 در نهایت به عنوان موتور اصلی انتخاب شد و نیروی هوایی خواهان توسعه طرح جدید شد و در دسامبر سال 1951 نام جنگنده جدید به اف100 تغییر کرد و بعدها به ان لقب سوپر سابر داده شد.

بزرگترین چالش طراحی اف100 رسیدن به سرعت یک ماخ بود. بال با زاویه 45 درجه شکل داده نشده  و بدنه کشیده و باریک بود حتی باریکتر از اف86. بدنه کاملا مجزا بود در واقع در خط تولید بال جلو و عقب و حتی بخش موتور کاملا جدا بودند و به سرعت سر هم میشدند.

نصب وروی هوا در دماغه باعث تامین هوایی مورد نیاز برای موتور انهم بدون هیچ پیچیدگی خاصی بود  . ورودی هوا بر خلاف ورودی گرد در اف86 ،  حالت بیضی شکل داشت که بیشتر به تلاش برای کوچکتر کردن بخش جلوی هواپیما بر میگشت

وای اف100 پیش نمونه سوپر سابر
وای اف100 پیش نمونه سوپر سابر

 خلبان در یک کابین حبابی با دید بالا قرار داشت  و در هنگام خروج اضطراری اول سقف شیشه ای از جا کنده میشد و بعد خلبان از هواپیما خارج میشد.خلبان بر روی صندلی پرتاب مارتین بیکر قرار داشت که در سرعت صفر ولی در ارتفاع بالای 200 متر عمل میکرد.تمامی نشانگرها انالوگ بودند و به دلیل نداشتن رادار رهگیری هیچ صفحه نمایش رادار نداشت

موتور توربوجت پرات اندویتنی  جی 57 دارای توان 10200 پاوند بدون پس سوز و 16000 پاوند با پس سوز بود و از بهترین های زمان خودش بود و در دهه 1950 بر روی طرح های زیادی  همچون برخی نسخه های ب52، اف102،ای3 اسکای وارییر، اف8 و چندین هواپیمای دیگر نصب شده بود و کارایی بسیار مناسبی داشت.

دارای  چهار توپ 20 م م  تک لول ام 39  در دماغه هر کدام با 200 گلوله بود. این توپ که بعدها بر روی اف5 نیز نصب شد دارای سرعت اتش 1500 گلوله بر دقیقه بودند و توان حمل مهمات انفجاری نیز داشتند .برای هدفگیری  توپ دارای  از یک رادار مسافت یاب در دماغه بود که با به دست اوردن مسافت بر روی سایت گان خلبان موقعیت مناسب اتش را به ان اطلاع میداد.نداشتن یک رادار رهگیری برای اف100 به معنی توان پرواز و درگیری تنها در روز و اب و هوایی ارام بود

در نخستین نمونه تولید دارای دو جایگاه حمل سلاح زیر هر بال بود و میتواند تا 2.5  تن سلاح را حمل کند که میتوانست تا دو بمب 450 کیلوگرمی با دو مخزن سوخت  خارجی هر کدام با 1200 لیتر سوخت  را حمل کند ویا میتواند لانچر چهار تایی راکت 127 م م  و یا لانچر  19 تایی 70 م م را حمل کند.همچنین میتوانست  تا چهار بمب ناپالم را نیز حمل کند ولی در نسخه اولیه توان حمل سلاح هدایت شونده ای را نداشت

اف100 ای
اف100 ای

اولین نمونه ازمایشی در 24 اوریل سال 1953 با نام وای اف100 ای پرواز کرد.دومین پیش نمونه در 25 می  توانست  به سرعت صوت دست یابد تا اف100 اولین جنگنده عملیاتی  جهان باشد که در حالت پرواز عمودی  به سرعت صوت رسید است.با وجود این بال به این پس گرایی باعث افزایش طول باند مورد نیاز برای نشست  و برخواست شد و البته طراحان دست به نصب یک چتر ترمز برای ان زدند. همچنین در ارتفاع بالا اف100  در سرعت بالای دچار لرزش میشد ولی در پیش نمونه های بعدی در طراحی بال تغیراتی به وجود امد تا مشکل لرزش کمتر شود

نخستین نمونه تولید که در سال 1954 وارد خدمت شد اف100 ای بود که یک نسخه تک سرنشینه  رزمی بود.ولی عملکرد ان ناامید کننده بود. هواپیما در هنگام شلیک توپ به چپ و راست حرکت میکرد و همچنان در سرعت بالا دچار مشکل بود . 203 فروند اف100 ای تولید شد ولی تا سال 1955 دچار مشکلایت بودند که منجر به تعویض بال شد. بال بزرگتر شد تا ثبات بیشتری به دست اید  ولی نیروی هوایی تصمیم گرفت از اف100 به عنوان یک جنگنده  بمب افکن استفاده کند تا یک شکاری.این نسخه در نهایت در سال 1970 از خدمت خارج شد. دشت کم شش فروند اف100 ای با نصب دوربین به نسخه ار اف 100 ای تبدیل شدند که بعدها به تایوان داده شدند.

نسخه بعدی تولید اف100سی بود. این نسخه بر اساس نیاز نیروی هوایی به یک جنگنده بمب افکن توسعه یافت. دارای سه جایگاه زیر هر بال شد و می توانست  بمب های اتمی کوچک تاکتیکی را حمل کند. همچنین اف100 سی   با تجهیز به یک لوله سوختگیری ثابت در زیر بال سمت چپ توان سوختگیری هوایی نیز پیدا کرد و میتواند مخازن سوخت بزرگی را حمل کند  که 1730 لیتری بودند  .همچنین این مدل  دارای موتور قویتر جی 57-پی-21  شد با توان 16000 پاوند با پس سوز شد و با تجهیز به یک فرستند رادیویی  توان هدایت موشک هدایت رادیویی در خط دید کاربر از نوع ای جی ام 12 بولپاپ را پیدا کرد. بولپاپ هدایت چشمی بود و خلبان باید با تعقیب شعله انتهای موشک ، موشک را  به سمت هدف هدایت  کند. این موشک هوا به زمین  دارای برد موثر 7 کیلومتر بود. همچنین این نمونه توان  حمل تا چهار  موشک سایندوندر را دارد که به صورت دو به دو در نزدیک ترین جایگاه نسبت به بدنه حمل میشود. همچنین میزان سلاح قابل حمل در این مدل به 3.1 تن افزایش یافت و بعدهای به انواع بمب های مارک 82 و بمب هعای خوشه ای مجهز شد. در یک پرواز میتوانست تا هشت شش بمب مارک 82 و یا چهار بمب خوشه ای را حمل کند. 476 فروند از این نسخه تولید شد

اف100 دی
اف100 دی

نسخه بعدی اف-100 دی پر تولید ترین نسخه سوپر سابر بود که 1272 فروند از ان ساخته شد.این نسخه کاملا یک جنگنده بمب افکن بود و حتی توان حمل پد جنگ الکترونیک را نیز داشت و دارای خلبان خودکار بود و حتی دارای غلاف سوخت رسانی هوایی برای سوخت رسانی یار   به یار بود و با فلاپ بزرگترکه  به ان کمک شد تا در باند کوتاه تری در حالت سنگینتر  بلند شود.این نسخه میتوانست مخازن سوخت بسیار بزرگ 2025 لیتری را حمل کند.ترکیب تسلیحاتی مشابه اف100 سی داشت

نیروی هوایی با در نظر گرفتن اینکه اف100 فاقد نسخه اموزشی بود در مرحله اول خواهان خرید نسخه اموزشی دو سرنشینه اف100سی با نام تی اف100سی شد ولی تنها یک فروند از این نسخه تولید شد تا اینکه بر اساس اف100 دی نسخه اموزشی اف100 اف ساخته شد که تنها تفاوتش به غیر از کابین دوم داشتن دو توپ 20 م م به جای چهار توپ 20 م م بود.این نسخه  در سال 1957 پرواز کرد و 339 فروند از ان ساخته شد

اف100 از سال 1954 وارد خدمت شد ولی تا سال 1956 به صورت کامل عملیاتی نشد. با وجود اینکه پرنده خوش دستی بود ولی حوادث بسیار نیز داشت به صورتی که  از حدود 2000 سوپر سابر  به خدمت  ارتش امریکا گرفته شده 889  فروند انها در حوادث مختلف از دست رفت  که 243 فروند انها در ویتنام بود از این رو اف100 جنگنده پر حادثه ای بود.

اف-100 اف
اف-100 اف

از سال 1961 با استقرار شش فروند اف100 در فیلیپین این جنگنده به  جنوب شرقی اسیا راه یافت و تا سال 1971 در جنوب شرقی اسیا باقی ماند.با اغاز جنگ ویتنام در سال 1964  اف100 دی اولین جنگنده نیروی هوایی بود که وارد عمل شد و در 18 اوت همان سال اولین اف100 جنگ از دست رفت.

مدتی برای بمب باران سایت های ویتنام شمالی به کار رفت ولی بسیار بد  عمل کرد و از این رو پشتیبانی هوایی نزدیک با بمب های خوشه ای و ناپالم به ان داده شد .چهار فروند اف100 اف  به عنوان سرکوب کننده پدافند به کار رفت و از این رو  به هشدار دهنده راداری ای پی ار -25  و یک دوربین پانورماتیک مجهز شد . این نسخه که از سال 1965 وارد میدان نبرد در ویتنام شد مجهز به موشک شرایک شد تا سایت های راداری موشک های سام 2 ویتنام را شکار کند.در مجموع 242 فروند اف100 در ویتنام از دست رفت و به تدریج با اف105 و اف4 فانتوم در ویتنام جایگزین شد . دست کم دو تا سه میگ 17 را شکار کرده است  و هیچ گذاری از شکار اف100 در ویتنام در دست نیست. همچنین اف100 دی بین سالهای 1956 تا 1963 در تیم اکروجت نیروی هوایی امریکا یعنی Thunderbirds خدمت کرد 

090605-F-1234P-027

به غیر از ارتش امریکا که تا سال 1979 از اف100 بهره برد چندین ارتش دیگر نیز اف100 را به خدمت گرفتند

تایوان تنها کاربر F-100A بود که انها را به صورت دست دوم از ارتش امریکا تحویل گرفت.این نیرو 118 فروند اف100 ای و چهار فروند ار اف100 را تحویل گرفت و البته در دهه 1960 توانست تعدادی اف100 دی مجهز به هشدار دهنده راداری نیز  تحویل بگیرد. اف100 ها تا اواخر دهه 1980 در خدمت باقی ماند

دانمارک نیز 72 فروند اف100 دی و اف را دریافت کرد که تا سال 1961 تمامی انها را تحویل گرفت و در کنار اف84 جی از انها بهره برد و در دهه 1970 با دراگون سوئدی ان را جایگزین کرد. اف100 های دانمارکی در سال 1982 از خدمت خارج شد و به ترکیه داده شد

فرانسه نیز در سال 1959 تعدادی اف100  در نقش جنگنده بمب افکن به خدمت گرفت  و در پایگاه های هوایی در فرانسه و المان مستقر کرد.مدتی نیز توسط فرانسه بر علیه ازادی خواهان الجزیره به کار رفت و در اوائل دهه 1970 از خدمت خارج شد. این نیرو 100 اف100 شامل  85 فروند اف100 دی و 15 فروند اف100 اف را دریافت کرد

ترکیه بزرگترین مشتری اف100 بود که 206 اف100 سی ، دی و اف را تحویل گرفت که تمامی انها به صورت دست دوم از امریکا و دانمارک تحویل گرفت و در سال 1974 نیز در درگیری با  یونان در قبرس استفاده کرد

بین سالهای 1953 تا 1959 در مجموع 2294 فروند اف100 تولید شد

در کل اف100 به عنوان یک شکاری وارد خدمت شد ولی به سرعت به دلایل مختلف همچون کارایی کم در سرعت بالا و همچنین ورود به خدمت جتهای سریعتر و چالاکتر کمی بعد از ورود به خدمت سوپر سابر هرگز نتوانست شهرت جدش سابر را به دست اورد

مشخصات اف100 سوپر سیبر
تولید کننده هوانبردی امریکای شمالی،امریکا
تعداد خدمه یک نفر
طول و ارتفاع 15.2 متر و 4.95 متر
وزن خالی 9500 کیلوگرم
بیشترین سرعت 1390 کیلومتر در ساعت
برد 3210 كيلومتر با تمام سوخت داخلی وخارجی بدون تسلیحات
سقف پرواز 15000 متر
موتور یک دستگاه موتور پرات اندوویتنی جی 57 با توان 10200 پاوند بدون پس سوز و 16000 پاوند با پس سوز
رادار ندارد
تسلیحات چهار توپ 20 میلیمتری،دارای سه جایگاه حمل سلاح در زیر هر بال با توان حمل 2 تا 4 راکت انداز ویا 3190 کیلوگرم بمب متعارف و در برخی مدلها دوتا چهار موشک هوا به هوای سایندوندر
تعداد تولید شده و قیمت 2294 فروند بین سال های 1953 تا 1959،قیمت برای هر فروند 69700 دلار برای مدل D به سال 1057

ترجمه و گرداوری:عبدالحمید تارخ

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن