ایران

هواپیماهای ترابری،ارتباطی و اموزشی در خدمت نیروی های مسلح ایران

هواپیماهای ترابری،ارتباطی و اموزشی در خدمت نیروی های مسلح ایران

به روز رسانی: شهریور 1402

پیش از این در سایت جنگاوران مقاله ای در مورد جنگنده های موجود در خدمت نیروی های مسلح ایران داشتیم و در ادامه در این مقاله به بررسی هواپیماهای ترابری،ارتباطی و اموزشی در خدمت نیروی های مسلح ایران خواهیم پرداخت

برای مشاهده مقاله جنگنده های موجود در نیروی های مسلح  جمهوری اسلامی ایران اینجا را کلیک کنید

بیچ کراف بونانزا:

 هواپیمای پیستونی تک موتوره بونانزا در سال 1945 اولین پرواز خود را انجام داد و ساخت کمپانی پیچ کراف امریکا است که  در ساخت  هواپیماهای  تجاری کوچک شهرت زیادی دارد. بونانزا هم به عنوان یک هواپیما موتور پیستونی  با چرخ های جمع شونده برای بازار غیر نظامی  ساخته شد که از یک موتور 285 اسب بخاره با سرعت زیر 330 کیلومتر بر ساعت پرواز میکرد و همچنان نیز نسخه های پیشرفته ان در حال تولید است و بیش از 17000 فروند ان ساخته شده ولی در نقش اموزشی و ارتباطی توسط ارتش های زیاد به خدمت گرفته شد که یکی از انها ایران بود.

نیروی هوایی ایران  بین سالهای 1972 تا 1977 در مجموع  49 فروند از این هواپیما را تحویل گرفت  که همچنان بین 20  تا 28 فروند ان در خدمت است و به عنوان یکی هواپیما اموزشی پاییه در خدمت نیروی هوایی است. ایران بر اساس این هواپیما یک نسخه بومی را با نام پرستو تولید کرد که دارای  همان موتور Continental IO-520-B  بونانزا بود و گفته شده 12 فروند ان ساخته شد

1682404 (1)

پلاتوس پی سی-6

پی سی 6 یک هواپیمای اموزشی تفریحی  ساخت پلاتوس سوئیس است که از دهه 1960 میلادی تا کنون در حال تولید است و طرفداران بسیاری نیز دارد و هواپیما دارای  بالی در بالای بدنه و چرخ های ثابت است که از یک موتور توروبوپراپ پرات اندویتنی  کانادا پی تی -6 بهره می برد که 550 اسب بخار قدرت دارد و میتواند به سرعت 280 کیلومتر بر ساعت دست یابد. این هواپیما در ایران  به عنوان هواپیما اموزشی و ارتباطی بین پایگاه ها استفاد می شود

نیروی هوایی ایران این هواپیما  را بعد از انقلاب 57 سفارش داد و 15 فروند از انها بین سالهای 1983 تا 1984 تحویل نیروی هوایی ایران شد که همکنون در پایگاه هوایی شیراز مستقر هستند

PC-6
PC-6

هواپیمای اموزشی پلاتوس پی سی7

برای اشنایی با پی سی 7 اینجا را کلیک کنید

پی سی7 هواپیما اموزشی دو سرنشینه   توربوپراپ است که از الگوی دو خدمه پشت سر هم استفاده میکند. این هواپیما دارای یک موتور  توربوپراپ پی تی 6 است و در ایران به عنوان  هواپیما اموزشی میانه بعد از اینکه دانشجو با هواپیمای بونانزا پرواز  کرد استفاده می شود.

ایران  80 فروند این هواپیما را در سال 1983 در  زمان جنگ با عراق سفارش   داد ولی بعد از تحویل 35 فروند باقی سفارشات  با فشار دیگر کشورهای غربی بر سوئیس لغو شد.این نسخه در  زیر هر بال دارای جایگاه حمل تسلیحات برای حمل سلاح چون راکت و غلاف مسلسل است و یکی از برنامه های ایران  نیز از قرار معلوم استفاده در نقش پشتیبانی  هوایی در جنگ از این هواپیما بوده که از قرار معلوم محقق نشده بوده.همکنون این هواپیما همچنان در خدمت است

پی سی 7
پی سی 7

توکانو

برای اشنایی با توکانو اینجا را کلیک کنید

هواپیمای اموزشی رزمی توکانو ساخت برزیل به عنوان یک هواپیما اموزشی با توان رزمی ساخته شد. ایران 25 فروند از این   هواپیما از برزیل  بیت سالهای 1989 تا 1991 تحویل گرفت. توکانو دارای یک نسخه  مسلح تر با نام سوپر توکانو است ولی  نسخه ایرانی که برای سپاه پاسدران خریداری شد توکانو است که تنها دارای یک جایگاه حمل سلاح زیر هر بال است که معمولا راکت  انداز 19 لول هایدرا 70 روی ان نصب میشود. این هواپیما  در سپاه  به عنوان یک  هواپیما اموزشی و  پشتیبانی  استفاده می شود  که البته نسبت به نسخه سوپر توکانو توان تهاجمی بسیار کمتری دارد

توکانو
توکانو

هواپیما اموزشی MFI-17 مشاق

این هواپیما در صنایع  هوافضای پاکستان  طراحی شد و نیروی هوایی سپاه پاسداران به عنوان یک هواپیمای اموزشی  طی سال 1989 تا سال 1991   ،  25 فروند و در سال 2002 ، یک فروند در مجموع 26 فروند را تحویل گرفت. مشاق یک هواپیمای اموزشی  موتور پیستونی دارای موتور 200 اسب بخاره لیکومینگ ساخت امریکا است  که دارای  دو خدمه یعنی  مربی و دانشجو در کنار یک دیگر  است و دارای  سه جایگاه زیر هر بال برای حمل سلاح مانند راکت و غلاف مسلسل است. بیشترین سرعت این هواپیما  365 کیلومتر بر ساعت است

مشاق در ایران هواپیمای خجالتی  است زیرا کمتر کسی ان را دیده است و در پایگاه هوایی سپاه در اصفهان نگهداری می شود

feac2b5c0f0d9be813316915aa655b42

یاک130

این جت اموزشی رزمی روسی در شهریور سال1402 وارد ایران شد. احتمالا ورود این جت در راستای اموزش خلبانان جنگنده سوخو35 است که گفته می شود ان نیز توسط ایران سفارش داده شده اگرچه تا کنون (شهریور 1402) جنگنده های سوخو وارد ایران نشدند.این جت اموزشی پیشرفته ترین و البته تنها جت اموزشی تولید شده توسط روسها در حال حاظر است و مشخص نیست چند فروند ان توسط ایران سفارش داده شده است

فالکن 20

فالک 20 یک جت تجاری کوچک ساخت داسا فرانسه است که توان حمل 8 تا14 مسافر را دارد. فالکن 20 یک جت تجاری کوچک است ولی دولت ها بسیاری از ان برای حمل و نقل مقامات  و یا ارتش ها  به عنوان یک جت VIP برای حمل فرماندهان استفاده  می کنند اگرچه امروزه  در حال خروج از خدمت است (در دیگر کشورها) و خط تولید ان در سال 1988 بسته شده است. ایران این جت را در دهه 1970 در زمان حکومت  شاه تحویل گرفت   و به غیر از ارتش  در شرکت های خصوصی  نیز استفاده شد.به غیر از فالکن های که از زمان شاه در ایران مانده ، سه فروند نیز از عراق در سال 1991 به ایران امد

همکنون ارتش و سپاه پاسدران از فالکن بهره می برند(دست کم در بین نیروی های نظامی) و نیروی هوایی ارتش 3 فروند، نیروی دریایی چهار فروند (که  البته دو فروند ان عملیاتی است )و یک فروند در خدمت نیروی هوا و فضای سپاه است  اگرچه در واقع سپاه دو فروند فالکن  20 داشت که یکی از انها سقوط کرد و جمعی از فرماندهان سپاه از جمله شهید کاظمی  در بین شهدا بودند

فالکن 20 سپاه پاسدران
فالکن 20 سپاه پاسداران

فالکن 50

فالکن 50 نسخه بعد از  فالکن 20 است . این نسخه  سه موتور دارد و برد بیشتری دارد . در حالی که بیشترین برد فالکان 20 از 3500  کیلومتر تجاوز نمی کند ولی فالکن  50  حدود 5500کیلومتر برد دارد و همچنین  سرعت بیشتری دارد . این هواپیما توسط ایرانی ها خریداری نشد  بلکه سه فروند ان از عراق فرار کرد و به ایران امد  ولی امروزه دست کم یک  فروند انها در ارتش  در خدمت است  اگرچه  دو فروند در دولت برای حمل و نقل مقامات دولتی   استفاده می شود

فالکن 50.. البته فالکن 50 تصویر متعلق به دولت است
فالکن 50.. البته فالکن 50 تصویر متعلق به دولت است

جت استار

جت استار یک هواپیمای  حمل و نقل تجاری کوچک ساخت لاکهید امریکا است که از چهار موتور در عقب هواپیما بهره می برد  که به صورت دو به دو به هم چسبیده اند. این هواپیما توان حمل تا 8 مسافر  را دارد و برد ان بیش از 4000 کیلومتر است. 3 فروند از این هواپیما در زمان حکومت شاه وارد ایران شد که  طی یک از حوادث مشهور یکی از این  هواپیما در  دی سال 1373     سقوط کرد که باعث کشته شدن فرمانده وقت نیروی هوایی  یعنی شهید ستاری شد  . ما بقی این ناوگان یعنی دو فروند باقی مانده ،   تا سال 2012 نیز در خدمت بودند ولی امروزه یا از خدمت خارج شده و یا به ندرت پرواز میکنند .یک فروند از این هواپیما نیز از عراق  به ایران فرار کرد که ان نیز در اختیار  دولت  قرار گرفت که ان نیز زمینگیر است .البته این هواپیما نیز به شکل غیر نظامی وارد ایران شده زیرا جز خریدهای نظامی ایران نیست. این جت در سال 1978 خط تولیدش قطع شده و امروزه در اکثر کشورها از خدمت خارج شده است

جت استار
جت استار.

توربو  کامندر690

 توربو  کامندر 690 یک هواپیمای ارتباطی کوچک با دو موتور  توربوپراپ 575 اسب بخاری که توان حمل  پنج مسافر را دارد و بیشترین سرعت ان از  350  کیلومتر بر ساعت تجاوز  نمی کند.

ایران بین ساله های  1970 تا 1976  دست کم 18 فروند از این هواپیما را برای  حمل و نقل مقامات ارتش  و دولت تحویل گرفت که  در نیروی دریایی  ، هوایی و زمینی  استفاده   میشد چند  سالی است  کاملا زمینگیر شده اند زیرا دیگر پرواز نمی کنند اگرچه هنوز نیروی انتظامی از این پرنده استفاده میکند

توربو کامندر هوانیروز
توربو کامندر هوانیروز ارتش

هاریبن Y-12

یک هواپیما دو موتوره ارتباطی کوچک  ساخت چین با چرخ های ثابت که از دو موتور توربوپراپ  پرات اندویتنی پی تی 6 بهره می برد. این هواپیما میتواند 17 مسافر و یا 1.7 تن بار را حمل کند

سپاه پاسداران  بین سالهای 1993 تا 1994 در مجموع 9 فروند از این هواپیما را از چین تحویل گرفت که همکنون نیز در سپاه پاسدران خدمت می کند.  نسخه  خریداری  شده سپاه از نمونهY-12II است که از جمله نمونه های نخست این پرنده است

Y-12
Y-12 سپاه پاسداران

فوکر اف27

فوکر اف27 یک هواپیمای دو موتوره توربوپراپ تجاری است که به  عنوان یک هواپیمای  منطقه ای کوچک ساخته شد ولی دارای  کاربرد نظامی برای حمل و نقل   ، گشت دریایی و حتی برخی نسخه ها ضد کشتی و ضد زیر دریایی نیز شد.

ایران طی دو سری پیش از انقلاب  اف27 را به  دست اورد. سری اول 17 فروند  بین سال های 1971 تا 1977  و سری دوم 8 فروند بین سالهای 1978 تا 1981 . البته طی دو سری پیش از انقلاب نیز  تعدادی موتور برای این هواپیما دریافت  کرد. این هواپیما  در نیروی هوایی و دریایی به خدمت گرفته  و دو نمونه اف27 -400 ام نسخه نظامی  با موتور قوی تر و اف27-600 با درب بارگیری در  کنار بدنه تحویل ایران شد. همکنون  نیروی هوایی 12 فروند، نیروی زمینی  2 فروند ، نیروی دریایی 4 فروند از این هواپیما را دست کم در بخش نظامی در خدمت دارند. این هواپیما میتواند تا 52 مسافر و یا در نسخه باربری تا  5 تن بار را حمل کند

فوکر نیروی دریایی
فوکر نیروی دریایی ارتش

انتنوف 74

برای اشنایی با انتنوف74 اینجا را کلیک کنید

انتنوف74 یک هواپیما ترابری دو موتوره جت ساخت انتنوف اکرایین است اگرچه زمان توسعه این هواپیما اکرایین جزئی از شوروی بود. این هواپیما نسخه ارتقاء یافته انتنوف72 برای عملیات در قطب شمال  بود و توان حمل  تا ده تن بار را دارد

ایران  در سال 1998 تا 2002  از اکرایین  12 فروند از این هواپیما دریافت کرد که برای خدمت در نیروی هوایی سپاه پاسدران خریداری شد. نکته  جالب این است که این هواپیما برای عملیات در قطب طراحی شده و نه  اب هوایی ایران و  در فرودگاهای جنوبی ایران این هواپیما برای  از دست نرفتن موتور به دلیل گرما هوا ، صبح زود پرواز میکند  (در فصل گرم سال). البته از قرار معلوم ایرانی ها  بدنبال انتنوف72 بوده ولی مشخص نیست چرا انتنوف74 را میخرد احتمالا به دلیل  پایان خط تولید انتنوف 72 بوده است. با وجود این ، انتنوف74 همکنون پر تعداد ترین هواپیمای ترابری سپاه است . یکی از این هواپیما در هنگام  برخاستن   در سال 2006  میلادی در فرودگاه مهر اباد  به دلیل  اشتباه خلبان  دچار حادثه شده که 38 نفر گشته به جا گذاشت . این بزرگترین حادثه هوایی این  هواپیما در جهان بود. همکنون نه فروند از این هواپیما در خدمت سپاه است و 2 فروند نیز در شرکت یاس ایر که شرکت حمل و نقل تخصوصی بار در ایران و متعلق به سپاه پاسداران  است پرواز می کند

انتنوف 74 سپاه پاسداران
انتنوف 74 سپاه پاسداران

سی 130 هرکولس

برای اشنایی با سی130 هرکولس اینجا را کلیک کنید

سی 130 هرکولس پر تعداد ترین هواپیمای ترابری موجود در ارتش است که اگرچه سنی از ان گذشته ولی همچنان  اسب بارکش ارتش است و دست کم همیشه اماده عملیات است.داستان  ورود سی 130 به ایران به  ورود چهار فروند سی 130 بی در سال 1964 به ایران بر می گردد. رضایت از عملکرد این پرنده باعث شد تا ایران طی دو سری سفارش در سالهای 1964 و 1969 به ترتیب  28 فروند C-130E  و 32 فروندC-130H را تحویل بگیرد تا  یکی از بزرگترین دارندگان این پرنده در جهان باشد.

در دهه 1970 شاه ایران 3 فروند سی 130 بی  و 5 فروند سی 130 ایی را به پاکستان هدیه داد و طی جنگ با عراق این پرندها نقش اساسی در حمل و نقل تداروکات جنگ داشتند.  طی تاریخ 50 سال   حضور این هواپیما  در ایران   دست کم ده فروند سی 130 در حوادث مختلف در ایران سقوط کرده و البته  برخی از ناوگان فرسوده  سی 130 ایی نیز دیگر زمینگیر هستند . بر طبق براورد های مختلف همکنون کمتر از 20 فروند سی 130 هرکولس همچنان در ایران در خدمت هستند  که البته دو تا سه فروند نسخه شناسایی الکترونیک برای شنود مکالمات رادیویی دشمن نیز بین انها قرار دارد

ناوگان هرکولس ایرانی با وجود سن بسیار بالا همچنان جایگزینی ندارد. ایران تلاشی برای خرید Y-8 نسخه چینی انتنوف12 را انجام داد ولی به جای نرسید. البته همین  که در شرایط تحریم این ناوگان اینچنین سرپا است خود نشان دهنده توانایی های  فرزندان این اب و خاک است

سی 130 اچ نیروی هوایی ارتش
سی 130 اچ نیروی هوایی ارتش

پی-3 اوریون

برای اشنایی با پی 3 اوریون اینجا را کلیک کنید

پی 3 اوریون یک هواپیمای گشت دریایی و ضد زیر دریایی ساخت لاکهید مریکا است. ایران در سال 1974 شش فروند پی 3 اف را دریافت کرد . پی 3 اف   تشکیل شده از تمامی مدل های ای /بی و سی بود . از نظر عملکرد در زمینه  ضد زیر دریایی پاینتر از پی 3 سی بود که دلیلش سیاست صادراتی امریکا در مورد پی 3 در ان دوره از زمان بود . این نسخه  فاقد رایانه چند ماموریت پی  3 سی و سامانه  هشدار دهنده و تجهیزات ضد زیر دریایی پی 3سی بود و تمامی تجهیزات الکترونیک خود را از پی 3 بی و حتی A ارث برد ولی  دارای بدنه و موتور پی 3 سی بود(اگرچه از رادار ای پی اس 115   مشابه پی3سی بلوک 1 بهره می برد).در اواخر حکومت شاه سیاست  تغییر کرد و قرار شد تا پی 3 اف ایرانی دست  کم تا حد بلاک 2 تغییر کنند و حتی توان حمل موشک  ضد کشتی هارپون را پیدا کنند ولی تنها یک فروند از شش فروند برای  این کار تغیر پیدا کرد که انهم در سال 1364 در یک حادثه  در فرودگاه شیراز در هنگام فرود از دست رفت.  تا مدت ها پایگاه این اوریون ها شیراز بود ولی طی چند سال گذشته به بندر عباس رفته اند و از انجا دست به عملیات می زنند . از شش فروند یک فروند از دست رفته و دو فروند نیز در شیراز سالها زمینگیر هستند و اجتمالا به عنوان منبع لوازم یدکی استفاده میشود و سه فروند همچنان در خدمت است  ولی همچنان فاقد توان شلیک موشک ضد کشتی هستند و تنها در نقش ضد زیر دریایی و گشت دریایی خدمت میکنند

پی-3 نیروی دریایی ارتش
پی-3 نیروی دریایی ارتش

بوئینگ 707

بوئینگ 707  اولین محصول چهار موتوره   جت بوئینگ دست کم در عرصه هوانبردی  غیر نظامی بود. بوئینگ707 زمانی مشهورترین جت دوربرد تجاری جهان بود و اگرچه در زمینه غیر نظامی تا میانه دهه 1970 تولید می شد  ولی  برای کاربرد نظامی مانند اواکس، سوخت رسان و یا چند نقش دیگر تا سال 1991 نیز تولید شد.

ایران این هواپیما را در نقش سوخت رسان و ترابری  به خدمت گرفت اگرچه شرکت های هوایی در ایران نیز از ان بهره بردند. ارتش ایران برای نخستین بار در سال 1971 دست  به سفارش 6 فروند نسخه سوخت رسان این هواپیما که کی سی 707 نیز شناخته می شدند   برای پشتیبانی از ناوگان فانتوم  زد . در ادمه 6 فروند دیگر در سال 1975 و در نهایت سه فروند بویینگ  707 برای   ترابری در سال 1976 سفارش  داده شد. این هواپیما ها طی جنگ در نقش سوخت رسان به کار رفتند  اگرچه همواره در کنار نقش سوخت رسان  در شرکت هوایی  ساها نیز پرواز می کرد. شرکت هوایی ساها  متعلق به نیروی هوایی بود که از هواپیماهای این نیرو در نقش حمل بار و مسافر استفاده می کرد و دارای  5 فروند بوئینگ 707 و دو فروند 747 بودند که همگی سوخت رسان بودند و با گذاشتن  صندلی  در نقش تجاری  استفاده می شدند .

 در نهایت در اردیبهشت سال 1392 به دلیل سن بالای ناوگان این شرکت به صورت غیر فعال در امد . یکی از 707 های در خدمت ساها نیز طی حادثه ای در فروردین سال 84 از باند خارج شد و به رودخانه کن افتاد و از رده خارج شد  و یکی دیگر هم در دی سال 1397 در فرودگاه فتح کرج از باند خارج و نابود شد. امروز نیروی هوایی از ناوگان بزرگ ترابری بوئینگ های خود تنها 4  فروند را در خدمت  دست  کم به صورت عملیاتی دارد که یک فروند  از نوع  بوینگ 707  در نقش VIP و سه فروند دیگر در نقش سوخت رسان و ترابری استفاده می شود. این هواپیما امروزه 40 ساله هستند  ولی همچنان بدون جایگزین مشخصی پرواز می کنند. یکی از 707 ها تحویلی به ایران  دارای  تجهیزات   شنود مکالمان رادیویی دشمن و جمع اوری علائم راداری  بود که وضعیت ان مشخص نیست  ولی باید همچنان  در خدمت باشد

همچنین دو فروند  بوئینگ 707  ارتش عراق ( سوخت رسان نبودند ) نیز طی جنگ اول خلیج فارس به ایران  فرار کردند که یک فروند به ناوگان هواپیما تشریفاتی دولت پیوست  که دیگر زمینگیر  شده است

بوئینگ 707 نیروی هوایی در خدمت ساها. این خط هوایی ساعت پرواز و عمر سازه هواپیماهای سوخت رسان ایرانی را بالا برد و در نهایت هم کار به جایی نبرد
بوئینگ 707 نیروی هوایی در خدمت ساها. این خط هوایی ساعت پرواز و عمر سازه هواپیماهای سوخت رسان ایرانی را بالا برد و در نهایت هم کار به جایی نبرد

بوئینگ  747

ایران تنها کشوری است که نسخه سوخت رسان بوئینگ 747 را انتخاب کرد. جالب اینکه در امریکا کی سی 10 نسخه  سوخت رسان دی سی10 را انتخاب  شد . ایران اولین سری بوینگ 747 خود را در سال 1975 تحویل گرفت که البته این نسخه ترابری بود،بین سالهای 1975 تا 1976 نیز 5 فروند نسخه سوخت رسان ترابری تحویل این نیرو شد و یک فروند نیز  در نهایت  در سال 1978 تحویل ایران شد که از نوع ترابری سات. البته یکی از بوئینگ های ایران در هنگام  امدن به ایران در اسپانیا  سقوط کرد. کی سی 747 ایرانی تنها   بوم سوختگیر برای سوخت گیری تلسکوپی دارند و در  واقع تنها توان سوخترسانی به فانتوم های نیروی هوایی را دارند اگرچه سر بوم می شود شلنگ نیز برای سوخت رسانی به مابقی جنگنده ها وصل کرد

این هواپیما نتنها یک سوخت رسان راهبردی بلکه  یک هواپیما ترابری راهبردی نیز بودند زیرا تعداد از انها دارای دماغه متحرک برای حمل بارهای بزرگ  بودند. یکی از این هواپیما در زمان جنگ بر روی باند فرودگاه ارومیه طی بمب باران نابود شد.  دو فروند دیگر از عراق فرار  کرده و به ایران امدند (نسخه ترابری بودند)که یک فروند  جای همان 747 که در ارومیه  نابود شد را گرفت و دیگیر مدتی در خدمت نیروی هوایی بود تا بعد از مدتی  با چهار فرود بوئینگ 707 ایران ایر عوض شده که البته همان نیز در ایران ایر چندان پرواز  نکرد  اوراق شد و  تبدیل به لوازم یدکی شد. جالب اینکه چهار فروند بوئینگ  707 امده به نیروی  هوایی از ایران ایر نیز بعد از مدتی به دلیل سن بالا اوراق و به عنوان لوازم یدکی کی سی 707 ها مورد استفاده قرار گرفتند.

بوئینگ های 747  مدتی در ساها پرواز کردند   ولی همکنون 6 فروند 747 که شامل دو فروند سوخت سران نیز می باشد  در خدمت هستند  ولی معمولا نیمی این ناوگان در دستراس است و مابقی زمینگیر  هستند  زیرا نیازبه همه انها نیست وبه شکل دوره ای از انها استفاده  می شود.

کی سی 747
کی سی 747

ایلیوشین76

برای اشنایی با ایلیوشین 76 اینجا را کلیک کنید

در حال حاظر بزرگترین هواپیما ترابری نظامی ایران ایلیوشین 76 است. اگرچه بوئینگ توان حمل بار بیشتری دارد ولی  پتانسیل ایلیشوین را ندارد زیر درب بارگیر عقب به معنی توان سوار کردن هر باری حتی تانک توسط ایلیوشین  است. ولی  ایلیوشین  76  یک خرید خارجی نبود

در زمان جنگ اول خلیج فارس 15 فروند ایلوشین 76 تی دی و  ام دی که برخی متعلق به نیروی هوایی عراق و برخی مربوط به خطوط هوایی این کشور  بود به  ایران گریخت.   باید گفت این یک شانس واقعی بود. 15  ترابری راهبردی   تقریبا جوان به یکباره به ایران امدند که سفارش انها صدها میلیون دلار پول لازم بود. هواپیما برای چند سالی زمینگیر  بودن ولی بعد از مدتی 5 فروند انها در روسیه اورال و به نیروی هوایی سپاه تحویل داده شد و  هشت فروند نیز در  نیروی هوایی ارتش  مورد استفاده قرار گرفتند. یکی از انها به دلیل اب و هوایی بد در بلندی های استان  کرمان در سال 1381  ارز دست  رفت که 276 نفر کشته داد

در این میان دو ایلیوشین   باقی  مانده یکی یک اواکسی  با نام عدنان 1  و دیگری بغداد   بود. عدنان -1   در واقع یک ایلیوشین 76  با رادار تایگر  فرانسوی  بود که در عراق  با کمک مهندسین فرانسوی  توسعه یافت . این هواپیما  بعد از جنگ ایران و عراق توسعه یافت ولی در جنگ خلیج فارس به ایران گریخت.عدنان 1 که پس از ترک عراق به تهران نقل مکان کرده بود پس از سالها به پایگاه هفتم شیراز برای نگه داری سپرده شد جایی که مختصصین شرکت هوانوردی پارس انرا برای پرواز در رژه نیروی های مسلح ایران در سال 1387 بازسازی کنند.درست یکسال بعد در 31 شهریور سال 1388 عدنان-1 در رژه هوایی به مناسبت هفته دفاع مقدس سقوط کرد و سبب کشته شدن هر هفت سرنشین خود شد.سرعت پیش از حد هواپیما باعث کنده شدن بشقاب رادار و برخورد به دم هواپیما شد. بدین گونه یکی دارای  واقعا ارزشمند از دست رفت

بغداد 1 نیز که به ایران امد دارای یک رادار در انتهای هواپیما بود که از قرار معلوم به عنوان یک هواپیما شناسای هوایی برای برسد تحرکات  دشمن روی زمین   با کمک رادارش بود. این هواپیما سالها بود در فرودگاه مهراباد زمینگیر  است و پرواز نمی کرد تا در نهایت با برداشتن رادار زیرن ان به عنوان یک هواپیمای ترابری به خط برگشت  . البته به نظر می رسد  در بین هواپیما  هواپیماهای ترابری ارتش  نیز  دست کم دو فروند انها زمینگیر  هستند ولی همکنون در کنار سی 130 فعال ترین هواپیما ترابری کشور هستند

ایلیوشین 76 تی دی
ایلیوشین 76 تی دی
اواکسی که از دست رفت
اواکسی که از دست رفت

ناوگان ترابری و اموزشی نیروی های مسلح ایران نیز مانند ناوگان جنگنده های ان فرسوده است و چندین دهه از فناوری روز عقب . تحریم ها  و کارشکنی های متحدین باعث شد خرید از خارج ممکن نباشد  و یک ناوگان فرسوده روی دست ایران باقی بماند. در بخش ترابری ستون فقرات ارتش هواپیما های مانند هواپیماهای سی 130 و ایلیوشن 76 فرسوده هستند و سوخت رسانها بیش از 40 سال سن دارند. نیاز به جایگزینی  انها ضروری است ولی واقعا با کدام هواپیما. در شرایطی که به دلیل اختلافات شدید جمهوری اسلامی با غرب و دشمنی دوستان  غرب یعنی عربستان و اسرائیل امکان خرید از غرب  نیست تنها خرید از روسیه و چین با همه کاستی های  محصولات انها تنها گزینه است. مثلا Y-8 یا همان نسخه چینی انتنوف 12(به زودی مقاله ای در مورد ان خواهیم  داشت) و یا ایلیوشین 76 در نمونه های جدید که نسخه سوخت رسان ان نیز در دستراس است  تنها گزینه های موجود است. البته باید دید در اینده چه خواهد شد و ایا شاهد  ورود هواپیمای جدید خواهیم بود . ولی در بخش اموزشی با ناوگام فعلی مشکل زیادی نداریم  زیرا جنگنده های نسل دو و سوم  و حتی چهارم ما نیازی به هواپیمای اموزشی پیشرفته تری ندارند الا که هواپیماهای جنگی پیشرفته وارد کشور شود

مقالات مشابه

اشنایی با جنگنده های موجود در ایران

سلاح های تهاجمی ایران(سلاح انفرادی)

ناوهای جنگی و شناورهای موجود در نیرو های مسلح ایران 

بالگردهای موجود در نیروهای مسلح ایران

تانک های موجود در خدمت نیرو های مسلح ایران

هواپیماهای ترابری و اموزشی موجود در ایران 

توپها و راکتهای توپخانه ای موجود در ایران 

موشک های بالستیک موجود در ایران 

موشک های هوا به هوای موجود در ایران 

تسلیحات هواپرتاب موجود در ایران

گرداوری عبدالحمید تارخ

با تشکر از دوست عزیزم دانیال بهمنش

نوشته های مشابه

‫3 نظرها

  1. با سلام .توکانوها فکر کنم پنج جایگاه دارن یک زیر بدنه دوتا زیر هر بال.

  2. درسته مال ما پنج جایگاه نداره اشتباه کردوم.ولی یک تصویر از توکانو سپاه هست که زیر هر بال دو جایگاه در مجموع چهار جایگاه داره .

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن