بمب افکن ها

بمب افکن اتمی راهبردی توپلوف 95

بمب افکن اتمی راهبردی توپلوف 95

در طول جنگ دوم جهانی نیروی هوایی شوروی یکی نیروی تاکتیکی  میدانی برای نابودی دشمن در میدان نبرد  بود و تعداد کمی بمب افکن راهبردی  برای بمب باران  خردکننده راهبردی داشت.

استالین در اواخر جنگ جهانی دوم با در نظر گرفتن حرکت شوروی به سوی   سلاح اتمی دستور ساخت یک بمب افکن اتمی را به دفتر طراحی توپلوف داد. شوروی با استفاده از دو بمب افکن  ب29  امریکای که به به دلیل مشکلات فنی در شوروی فرود امدند دست به طراحی بمب افکن خود زدند که در واقع مهندسی معکوس ب 29 بود . نتیجه  این تلاش توپلوف 4 یا همان  ب 29 روسها بود که اولین بمب افکن  اتمی شوروی  بود. اگرچه تا سال 1953 صدها فروند از ان ساخته شد ولی مشکل این بود که توپلوف 4 توان رسیدن به خاک  امریکا را برای بمب باران اتمی نداشت. نصب لوله سوختگیری  هوایی روی چند فروند انجام شد ولی در کل بردش  برای  شوروی کم بود.

شوروی دست به طراحی بمب افکن  میاشویچ ام4 زد که دارای  چهار موتور توربوجت بود اگرچه بردش بیشتر از توپلوف 4 بود ولی باز هم در حالت مسلح به خاک امریکا نمی رسید  و در نهایت تعداد کمی از  ان تولید شد تا همچان فضا برای بمب افکن جدید باز باشد.

توپلوف تلاش کرد با بزرگتر کردن توپلوف4 و افزایش میزان سوخت و قدرت  موتور بمب افکن جدید را خلق کند که در نهایت منجر به ساخت توپلوف 80 شد ولی طرح این بمب افکن اگرچه به مرحله پرواز رسید ولی یک ماه قبل از اولین پروازش لغو شد.

توپلوف نسخه بزرگتر توپلوف 80 با نام توپلوف 85 را توسعه داد . مورد توجه قرار گرفت و حتی قرار شد تولید نیز شود ولی اسیب پذیری  بالای ب29 امریکا در برابر میگ15  کمونیستها باعث شد شوروی به این فکر بیفتد  که توپلوف 85 کاری از پیش نمی برد .

800px-TU-4-MONIN0
توپلوف4

توپلوف تمرکز خود را بر افزایش برد و   سرعت گذاشت و در نتیجه  بین موتور پر  مصرف توربوجت و کم مصرفتر توربوپراپ، موتور توربوپراپ را برای  طرح جدید انتخاب کرد. بمب افکن جدید توپلوف 95 نام گرفت که دارای چهار موتور توربوپراپ ساخت کوزنستوف بود که از  دو ملخ  پشت سر هم هر کدام با چهار تیغه بهره می برد.

اولین پرواز  توپلوف 95 در 12 نوامبر  سال 1952  با چهار موتور توربوپراپ تی وی 2  انجام شد  . این نمونه در می سال 1953 به دلیل جدا شدن موتور سقوط کرد و خدمه کشته شدند . مشخص شد موتور عیب داشته  و به دستور استالین مهندسین  به جوخه اتش سپرده شدند.

دومین نمونه در 16 فوریه سال 1955  پرواز کرد و دستور ساخت سری ان داده شد و در همان سال دو فروند دیگر نیز تولید شد  و با نمایش ان در نمایشگاه در مسکو غرب متوجه شد که شوروی بمب افکنی برای رسیدن به قاره امریکا با سلاح اتمی را دارد. از نظر غرب وجود  موتور توربوپراپ به این معنی بود که این بمب افکن  از ب 52 امریکایی پایین تر است ولی به زودی   مشخص شده این بمب افکن کارایی  برابر با ب52 با هشت موتور توبروجت دارد که این کارایی  بالا را به دلیل قویترین   موتور های توربوپراپ جهان بود(موتور ان کا 12 که در خط تولید جای تی وی 2 نصب شد). ناتو به توپلوف 95 لقب بیر یا خرس را داد

توپلوف 95  و توپلوف 95 ام بیر A

توپلوف 95 بدنه فلزی داشت . اکثر بدنه از الومینیوم  ساخته شده بود ولی بخش های هم از منیزیوم  بود. دارای  بالی پس گرا در میانه بدنه که روی هر بال دو موتور توربوپراپ نصب شده بود .سطح پس گرایی بال 37 درجه بود و از سه بخش  فلاپ بر روی بال بهره می برد.

دارای  چهار موتور  توروپراپ ان کا 12 در نسخه تولید اولیه با توان 12000 اسب بخار  و در توپلوف 95 ام دارای  موتور ان کا 12 ام با توان 1500  اسب بخار بود.این موتورها قویترین موتور های توربوپراپ تاریخ است و از دو ردیف ملخ بهره می برد که هر  ردیف چهار تیغه داشت. ملخ ها برخلاف هم می چرخیدند  تا از نیروی هوا ایجادی توسط ملخ اول ،بیشترین استفاده را انجام دهند.هر موتور سامانه اتش خاموش کننده خودکار بود. بیشترین سرعت پروازی ان در وزن سبک 890 کیلومتر بر ساعت بود ولی در حالت مسلح 720 کیلومتر بر ساعت بود که با وجود این توپلوف 95 را سریعترین توربوپراپ نظامی  جهان کرده است

دارای  یک چرخ بینی دو تایی در جلو و دو ارابه فرود هر کدام شامل  هشت چرخ در عقب بود که در غلافی در زیر بال بسته می شد و بالها دارای   سامانه ضد یخ  با روغن   ضد یخ بودند

توپلوف 95 دارای دو محفظه حمل بمب در درون بدنه بود که در مجموع 22 تن بمب را حمل کند. در یک ترکیب  تهاجمی توان حمل  تا شش   بمب اتمی  را داشت و در نقش متعارف توان حمل  تا  45 بمب 250 کیلوگرمی و یا تا 16 بمب 500 کیلوگرمی،12 بمب یک تنی و یا 2 بمب 5 تنی و یا یک بمب 9 تنی را داشت .

در توپلوف 95 ام دارای  سه  سلاح دفاعی بود . یک توپ دو لول 23 م م در زیر بدنه  یکی در بالای  بمب افکن و یک  در عقب بمب افکن  که توپ عقبی توسط رادار هدایت میشد. تمامی توپ ها روی هم 2500 گلوله حمل میکرد.

بمب افکن دارای  سامانه شناسایی دوست از دشمن و یک رادار روبین ام ام  برای بمب باران رادار در زیر دماغه بود .توپلوف 95 ام دارای ده خدمه بود ،خلبان و کمک خلبان،دو ناوبر ،یک مهندس پرواز،اپراتور رادار و بمب اندار، سه  توپچی و کاربر سامانه جنگ الکترونیک. خلبان و کمک خبان در کنار هم قرار داشتند  و باقی  خدمه در پشت سر انها و یا در جایگاه زیر انها قرار داشتند. بمب انداز در داخل دماغه شیشه ای قرار داشت و سه توپ چی در بخشی در دم هواپیما و همگی   دارای خروجی اضطراری بودند

توپلوف 95 ام
توپلوف 95 ام

مطلب  در بالا گفته  شده متعلق  به  نسخه های پاییه توپلوف 95 بود. این نمونه  ها شامل  توپلوف 95 بیر ای  که تا سال 1955 تولید شد و 31 فروند از ان ساخته شد، توپلوف 95 ای بیر ای (TU-95A BEAR A)  که بین سالهای 1955 تا 1957 تولید شد  و تیراژ ان 18 فروند بود و توپلوف 95 ام که مجهز به موتور ان کا 12 ام وی  با توان 15000 اسب بخار  19 فروند از ان ساخته شد. همچنین نسخه اموزشی  با نام توپلوف 95  یو با کد ناتو بیر تی ساخته شد

بیر هواپیما بسیار دوست داشتی و عالی  بود و خدمه ان بسیار به ان علاقه داشتند. بسیار ایمن بود در ارتش شوروی کمترین میزان سقوط  را داشت  بلکه تعمیر و نگهداری ان نیز اسان بود حتی راحت تر  از توپلوف 22  . با وجود نداشتن  صندلی پرتاب شونده ولی تنها با  از دست رفتن   7 فروند از انها طی 50 سال باعث اعتماد خدمه با ان شد  و با وجود صدای بالای موتور   توربوپراپ ولی خدمه هرگز مشکلی را گذارش نکردند . برد ان در حالت غیر مسلح به 11000 کیلومتر می رسید ولی توان سوختگیریی هوایی نداشت و در هنگام مسلح  به سه بمب اتمی بردش 9300 کیلومتر بود

همچنین با تغییر برخی توپلوف 95 ام  در خدمت چندین نسخه برای کارهای مختلف به دست امد که میتوان به توپلوف 95 ال ال نسخه ازمایشی برای  ازمایشات  سامانه های مختلف پروازی، توپلوف 95 ال ای ال  برای نصب راکتور اتمی که البته هرگز بر روی ان راکتوری نصب نشد

توپلوف 95 کا

در دهه 1960 استراتژیک شوروی از حمل بمب اتمی با بمب افکن اتمی به سوی  پرتاب موشک های کروز اتمی در خارج از برد پدافند دشمن تغییر کرد. برای نمونه  در سال 1965 توپلوف 95 ام مسلح به موشک کروز خا 20 شد که  با برد 600 کیلومتر و سرعت بیش از 2 ماخ توان حمل یک کلاهک اتمی 3 مگاتونی را داشت . البته این موشک را می شد بر علیه کشتی ها نیز در نقش ضد کشتی بهره برد . به توپلوف 95 ام با توان پرتاب این موشک  توپلوف 95 کا نام نهاده شد . اولین نسخه  توپلوف 95 کا در واقع  یک توپلوف 95 ام بود . پوشش شیشه ای بمب انداز حذف  شد و به جای ان  یک رادار “یاد” نصب شد که  برای هدایت موشک  خا 20 در نقش ضد کشتی و یا کسب اهداف  بزرگ زمینی   ساخته شده بود. هواپیما دارای  سامانه هشدار دهنده   راداری اس پی او -2 بود و از یک سامانه جنگ الکترونیک  اس پی اس 3 بهره  می برد . توپلوف 95 کا در سال 1960  وارد خدمت شد و ناتو به ان بیر بی نام داد. 47 فروند از این مدل تولید  شد

توپلوف 96 کا دی

از انجای که برد موشک خا 20 وابسته به برد بمب افکن بود شوروی دست به نصب لوله سوختگیری  هوایی  بر روی توپلوف 95 کا زد  که باعث به وجود امدن مدل توپلوف 95 کا دی شد. 23 فروند از این مدل تولید شد

توپلوف 95 کا دی ..این نمونه برای شلک و هدایت موشک ضد کشتی مجهز به یک رادار در زیر دماغه بود
توپلوف 95 کا دی ..این نمونه برای شلک و هدایت موشک ضد کشتی مجهز به یک رادار در زیر دماغه بود

نوپلوف 95 کا ام

در طول دهه 1960   نسخه های کا دی با ارتقا  در سامانه های پروازی همچون نصب موشک خا 20ام با برد بیشتر و دقت بالاتر،نصب رادار پی ار اس 4 در بالای کابین توپچی عقب برای  هدف گیری توپ 23 م م دم به جای رادار قدیمی  پی ار اس-1، نصب سامانه جمع اوری علائم رادار  اس ار اس 6، سامانه هشدار  دهنده راداری اس پی او 3 به جای سامانه اس پی او 2،ارتقا سامانه های ناوبری   در بخش رادار ارتفاع یاب، قطب نمایی الکترونیکی جدید  .از میانه دهه 1960  تمام توپلوف 95 کا و کا دی  به این مدل ارتقا یافته اند و  میانه دهه 1990 در  خدمت باقی ماند.

توپلوف 95-کا22

یک ارتقا در دهه 1970 بر روی توپلوف 95 کا ام برای حمل تا 6 موشک ضد کشتی خا 22. این نمونه که ناتو به ان لقب بیر جی را داد  در میانه دهه 1990 در خدمت باقی ماند. از جمله تغییرات این نمونه نصب رادار  روبین پی ان ای  به جای رادار “یاد” بود. این رادار بر روی توپلوف 22 پی نیز نصب شد. در این نمونه توپ دم حذف شد و به جای ان سامانه جنگ الکترونیک اس پی اس 152 و 153 نصب شد. حدود 65 فروند نسخه کا و کا ام به این نسخه ارتقا یافتند

توپلوف95-کا22 نسخه مسلح به موشک خا 22 . در تصویر موشک خا22 در زیر بدنه قابل دیدن است
توپلوف95-کا22 نسخه مسلح به موشک خا 22 . در تصویر موشک خا22 در زیر بدنه قابل دیدن است

توپلوف 95 ام5

نیاز به نابودی  کشتی های جنگ با موشک ضد کشتی  متعارف حتی تا تناژ  10000 تن باعث نصب  موشک  مافوق صوت کروز خا 22 بر روی توپلوف 95 ام   شد. این مسئله با در نظر گرفتن  اینکه با ورود جنگندهای جدید غربی شانس  نفوذ توپلوف 95 در شلبکه پدافندی  امریکا بسیار ضعیف  بود از این رو به ان نقش ضد کشتی داده شد .این کار با ارتقا تعداد از توپلوف 95 ام به نسخه ام 5  انجام  شد که شامل  نصب رادار قویتر روبین  1 کا وی در زیر دماغه برای  هدایت موشک خا 22 ،نصب یک جفت دکل در زیر  بدنه برای نصب و پرتاب دو موشک خا 22 در زیر بدنه  ،نصب سامانه جنگ الکترنیک اس پی اس 141  بود . قرار بود 33 فروند توپلوف 95 ام و ام ای  به این مدل  ارتقا یابند  ولی تنها 5 فروند  به این استاندارد رسیدند

توپلوف 95 ام ار:

 نسخه شناسایی دریایی مجهز به لوله سوختگیریی هوایی که از سال 1960 ساخت ان در دستور کار قرار گرفت. ساخت این نمونه برای عملیات بر فراز اقیانوس ارام مد نظر بود و در سال 1964 وارد خدمت شد. این نمونه بر اساس توپلوف 95 ام توسعه  یافتد ولی به جای دهلیز بمب مجهز به چندین دوربین برای شناسایی از دو طرف جلو و زیر هواپیما بود. این نمونه دارای  دوربین عکس برداری روزانه ای اف ای 42/20 ، سامانه های جمع  اوری سیگنال  رادار دشمن از نوع اس ار اس -1 ، اس ار اس 6 و اس ار اس 7 بود  ، نصب رادار روبین 1 دی با توان کشف یک ناو هواپیما بر از 300 کیلومتری،نصب لوله سوختگیری هوایی  در جلوی دماغه،سامانه هشدار دهنده راداری ای پی او -2  .گفته شده تنها چهار فروند از این نمونه ساخته شد که بارها از ناوگان امریکا در اقیانوس ارام عکس برداری کرد. ناتو  به ان لقب بیر E داد

توپلوف95-کا22 در این تصویر میتوان قسمت عقب بمب افکن که فاقد توپ دفاعی است را داد
توپلوف95-کا22 در این تصویر میتوان قسمت عقب بمب افکن که فاقد توپ دفاعی است را داد

توپلوف 95 ار تی  :

در دهه 1960 شوروی که سرمایع گذاری سنگینی بر روی موشک های ضد زیر دریایی کرده بود انها را نه فقط از ناو بلکه از بمب افکنها و زیر دریایی های خود اتش می کرد. شوروی در دهه  1960 موشک پی6 را توسعه داد ، موشکی ضد کشتی با برد 450 کیلومتر که از زیر دریایی شلیک  میشد ولی مشکل این بود که زیر دریایی توان کشف هدف را از چنین بردی نداشت از این رو شوروی دست  توسعه نسخه ای از توپلوف 95 برای گشت دریایی در برد زیاد  بر فراز اقیانوس زد  تا بتوان با ان  کشتی های  دشمن را کشف و اطلاعات ان را به زیر دریایی برای شلیک  موشک منتقل  کند.

نسخه جدید بر اساس توپلوف 95 ام با نام توپلوف 95 ار تی توسعه یافت که به ان ناتو ناو بیر دی داد . دارای  یک رادار مراقبتی با پوشش 360 درجه در زیر بدنه بود که دارای  برد کشف  تا 450 کیلومتر نیز بود  و از یک خط انتقال داده امن از نوع “”روبیدی ام ام””” برای انتقال تصاویر  راداری خود به زیر دریایی ها بود .همچنین این نمونه دارای  دوربین در دهلیز  پرتاب بمب و تجهیزات جمع اوری سیگنال الکترونیک دشمن بود. توپلوف 95 ار تی در سال 1966 عملیات شد  و 53 فروند از ان ساخته شد

توپلوف 95 ار تی نسخه گشت دریایی... در زیر بدنه رادار جستجو مشخص است
توپلوف 95 ار تی نسخه گشت دریایی… در زیر بدنه رادار جستجو مشخص است

توپلوف 142

در سال 1963 ساخت نسخه ضد زیر دریایی توپلوف 95 در دستور کار قرار گرفت.توپلوف 95 ار تی اگرچه دارای  توان گشت  پروازی با برد بیش از 10000 کیلومتر را داشت و تمامی اقیانوس ارام  را پوشش می داد ولی هیچ توان ضد زیر دریایی نداشت . از این رو بر اساس بدنه توپلوف 95 ار تی نسخه جدید برای گشت دریایی و عملیت  ضد زیر دریایی توسعه یافت که با نام توپلوف 142 شناخته میشد

این نسخه در زیر بدنه دارای رادار جستجوی”” کورسون کا””” که حتی توان کشف پیرسکوپ یک زیر دریایی روی اب امده را در برد  90 کیلومتر داشت،نصب سامانه کشف کننده اشفتگی های مغناطیسی  برای  کشف زیر دریایی در عمق کم،نصب موتور ان کا 12 ام پی که دارای قدرت   14795 اسب بخار بود و مصرف  سوخت کمتر و صدای کمتری ایجاد می کرد،  سنابوی(سونار هوا پرتاب) نصب دو توپ دو لول در برجک عقب و حذف دو توپ دیگر در بالا و پایین بمب افکن که تعداد توپچی های را به  یک نفر کاهش داد که ان نیز در عقب هواپیما بالای سر توپ زیر رادار کنترل توپ قرار داشت،سامانه جنگ الکترونیک  اس پی اس 142،سامانه پرتاب کننده شراره، سامانه هشدار  دهنده  فروسرخ.  100 فروند از این نمونه برای نیروی  دریایی شوروی ساخته شد که همگی توان حمل سانبوی  ، اژدر و تسلیحات ضد زیر دریایی را داشتند  که در مقاله ای جدا به ان خواهیم  پرداخت .
بر اساس توپلوف 142  ،توپلوف 95 ام اس به عنوان اخرین نسخه تولیدی توپلوف  95 در سال 1983 تولید شد.

دو توپ 23 م م دفاعی عقب. در تصویر بالای توپ اصلی جایگاه توپچی و در بالای سر ان پشت محفظه سفید رنگ رادار هدایت توپ
دو توپ 23 م م دفاعی عقب. در تصویر بالای توپ اصلی جایگاه توپچی و در بالای سر ان پشت محفظه سفید رنگ رادار هدایت توپ

توپلوف 95 ام اس

 هدف از تولید این مدل حمل و پرتاب موشک کروز خا 55 بود. موشک خا55 پاسخ  شوروی به موشک  کروز کلکوم بود که از ب52 شلیک میشد. خا 55 در مرحله اول موشک اتمی بود ولی بعدها  توان متعارف نیز پیدا کرد. ناتو لقب بیر اچ را  بر نسخه ام اس داد

نسخه ام اس دارای  همان موتور و الکترونیک   توپلوف 142 ام زد  بود ولی فاقد رادار جستجو در زیر بدنه بود و به جای دماغه شیشه ای دارای  یک رادار” ابزور ام اس” بود. رادار ابزور  ام اس برای کشف  اهداف  زمینی  و دریایی مورد استفاده  قرار میگیرد و میتواند   از فاصله 300 کیلومتری یک کشتی  را کسب و یا دست  به نقشه بردار از سطح زمین  بزند .همچنین این نسخه مجهز به یک هشدار دهنده فروسرخ” ماک یو تی” برای هشدار به خدمه در مورد   نزدیک شدن موشک بود ،از سامانه جیمینگ گریان بهره می برد که حتی بر روی اس 300 نیز ایجاد اختلال موثر کرد . توان حمل تا شش موشک خا 55 را در زیر بال و بدنه در بیرون بمب افکن داشت و میتوانست  برای بمب باران نیز در محفظه  داخلی بمب حمل کند. در نسخه بعدی تولید در میانه دهه 1980 با نام  توپلوف 95 ام اس 16 … توان حمل تا 16 موشک خا 55 شامل  شش موشک در محفظه چرخان  داخلی را پیدا کرد.

توپلوف 95 ام اس تنها نسخه در خدمت بیر
توپلوف 95 ام اس تنها نسخه در خدمت بیر

توپلوف 95 ام اس ام

یک نسخه ارتقا یافته که در سال 2020 میلادی پرواز کرد. این نسخه مجهز به ملخ های جدید و مقاومتر است و از نظر الکترونیکی نیز ارتقا یافته است. برای نمونه رادار جدید ارایه فازی Novella-NV1.021  با برد بیش از 350 کیلومتر روی بمب افکن نصب شده و دارای کابین به روز شده با نمایشگر های رنگی است .این برنامه ارتقا برای حفظ این بمب افکن تا سال 2050 در خدمت در نقش حامل و پرتاب کننده موشک کروز است

در تصویر میتوان چهار پایه هر یک با دو جایگاه برای حمل موشک کروز را در زیر بالهای توپلوف95 دید که از جمله ارتقائات انجام شده در دهه گذشته روی این بمب افکن در روسیه است

در مجموع  88 فروند  توپلوف 95 ام اس تا میانه دهه 1990  تولید شد. طی دو دهه گذشته بر روی این نسخه که تنها نسخه در حال خدمت توپلوف 95 است بهسازی های بسیاری انجام شده از جمله نصب موشک های کروز متعارف خا 101 و خا 102 است . قرار است با ارتقائات انجام شده روی این بمب افکن  به عنوان یک سکوی پرتاب موشک کروز این بمب افکن تا سالهای بعد از سال 2040 در خدمت باقی بماند. در مجموع 500 فروند توپلوف 95 ساخته شد

توپلوف 95 در تمامی طول جنگ سرد در حالت اماده باش اتمی بود و بارها طی پرواز بر فراز اقیانوس ارام تا نزدیکی  مرزهای ابی امریکا پیش رفت   که همواره توسط شکاری های امریکایی کشف و اسکورت میشد. در این گشت ها همواره  تحرک نیروی دریایی امریکا را کنترل کرد و بارها از ناوگان امریکای عکس گرفت . اگرچه هرگز در هیچ نبردی شرکت نکرد ولی همواره برای  ارتش روسیه سکوی برای پرتاب موشک های کروز  با برد  3000 کیلومتر  بوده است. همکنون 50 تا 60 فروند از این بمب افکن در خدمت ارتش روسیه است که در کنار ب52 قدیمترین بمب افکن های راهبردی در جهان هستند  . توپلوف 95 هرگز به هیچ کشوری صادر نشد اگرچه نسخه گشت دریایی ان به هند صادر شد.

اولین استفاده عملی از این بمب افکن به شلیک موشک خا555 بر ضد اهدافی در سوریه در 7 نوامبر سال 2015 میلادی بر میگردد . در این روز این بمب افکن در کنار بمب افکن های توپلووف 160 دست کم 34 موشک خا555 را به طرف اهدافی در سوریه شلیک کرده اند.این بمب افکن با  رد شدن از  اسمان ایران و عراق به سوریه رسید

بمب افکن اتمی راهبردی توپلوف 95
توپلوف 95 ام اس مسلح به موشک کروز خا 101
نام TU-95A TU-95M TU-95K TU-95MS B-52H
طول 44.35 متر 46.17 متر 46.9 متر 46.13 متر 48.5 متر
ارتفاع 12.5 متر

12.5 متر

13.2 متر 12.4 متر
دهنه بال

50.04 متر

56.4 متر
وزن خالی 83 تن 84.3 تن 86 تن 90 تن 83 تن
موتور 4 موتور توربوپراپ ان کا 12 4 موتور توربوپراپ ان کا 12 ام 4 موتور توربوپراپ ان کا 12 ام بی 4 موتور توربوپراپ ان کا 12 ام پی هشت موتور توربوجت  تی اف 33
قدرت هر موتور 12000 اسب بخار

15000 اسب بخار

17000 پاوند
بیشترین سرعت 882 کیلومتر بر ساعت 905 کیلومتر بر ساعت 860 کیلومتر بر ساعت 830 کیلومتر بر ساعت 1047 کیلومتر بر ساعت
سرعت کروز 720 کیلومتر بر ساعت 750 کیلومتر بر ساعت 720 کیلومتر بر ساعت 720 کیلومتر بر ساعت 844 کیلومتر بر ساعت
بیشترین برد 12000 کیلومتر 13200 کیلومتر 7000 کیلومتر 10500 متر 15000 کیلومتر
سقف پرواز 11900 متر 11900 متر 11600 متر 10500 متر 16000 متر
خدمه 9 نفر 9 متر 9 نفر 7 متر 5 نفر
وزن بمب 12 تن 12 تن 12 تن 12 تن 31 تن
موشک ندارد ندارد یک موشک خا 20 ام 16 موشک خا55 20 موشک کلکوم
سلاح دفاعی سه توپ 23 م م دو لول سه توپ 23 م م دو لول سه توپ 23 م م دو لول دو توپ دفاعی دو لول در قسمت ندارد
سال ورود به خدمت 1955 1957 1958 1979 1961

 گرداوری و ترجمه:عبدالحمید تارخ

کابین توپلوف 95 ام تی
کابین توپلوف 95 ام تی

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن