تانک

تانک ام-84

تانک ام-84

یوگسلاوی سابق  دست کم 2000 تانک تی 54 و تی55 را از شوروی در دهه 1960 خریداری کرد. این ارتش  هرگز سراغ تی 62 نرفت زیرا ان را چیزی برتر از تی 55 به شکل خاص نمی دانست از این رو در سال 1977 یوگسلاوی به سراغ شوروی رفت تا دست به تولید تحت امتیاز تی 72 ام بزند. نقشه ها و ابزار الات  وارد یوگسلاوی شد  و یوگسلاوی شروع به تولید نسخه خود از تی 72 روسی کرد.(برای اشنایی با تانک تی 72 اینجا را کلیک کنید)

این تانک در چندین  مدل ساخته شد

M-84: این  نسخه  در واقع بر گرفته شده از تی 72 ام شوروی بود. تی 72 ام  نسخه صادراتی تی 72 A بود ولی داره زره کمتر و سایت اتش ابتدایی تر بود. یوگسلاوی  از سال 1981 دست به تولید تحت امتیاز تی 72 ام زد  ولی از سال 1984 دست به تولید ام 84 نسخه یوگسلاوی تی 72 ام با تغیراتی  در داخل زد. این نسخه  کاملا مشابه تی 72 از نظر ظاهر است البته تفاوت های نیز  دارد. تانک دارای همان توپ 125 م م دی-81 با گلوله گذاری خودکار است  و دارای   شکل  برجک مشابه است و دارای  سه خدمه شامل راننده در جلو  در مرکز، توپچی  در سمت چپ وفرمانده در سمت راست برجک. زره در این نسخه  کمی تقویت  شده است  و دارای  زره کامپوزیت بهبود یافته ای بود که از زره تی 72 ام حفاظت بیشتری داشت  و حفاظت ان از روبروی  برجک حدود 550 م م در برابر خرج گود ضد زره(موشک و راکت ضد زره) بود. دارای  همان موتور 780 اسب بخاری  تی 72 ام بود ولی سایت اتش  ساخت خود یوگسلاوی بود که اتش تا برد 1200 متر برای این تانک  در روز فراهم میکرد. در جلوی  برجک در سمت چپ   دارای شش نارنجک انداز دود زا 81 م م کنار هم بود و در سمت دیگر برجک  پنج  نارنجک  انداز دیگر به شکل متفاوت  قرار گرفته است. گفته شده 150 عراده از این مدل تا سال 1987 ساخته شد

M84

M-84A: در حالی که نسخه قبلی بیشتر شبیه تی 72 ام بود با ملاک قرار  تی 72 ام1  یوگسلاوی در سال 1988 نسخه جدید M-84A را توسعه داد . این نسخه  تغیراتی بیشتر نسبت به نسخه قبلی داشت.

M84A مانند تمامی نسخه های دارای سه خدمه بود  و  وزن ان به 43 تن می رسید. توپ همان توپ 125 م م بود که تحت امتیاز در یوگسلاوی تولید می  شود و میتواند 47 درجه رو به بالا و 13 درجه  رو به پایین را پوشش دهد و در خشاب چرخفلکی خود زیر برجک دارای  22 گلوله حمل میکرد و میتواند 20 گلوله دیگر نیز درون بدنه به عنوان ذخیره حمل کند(مشابه تی 72)

مهمات های قابل شلیک مهمات های روسی تی 72 بودند که در یوگسلاوی  ساخته شدند  و میتواند مهمات انرژی جنبیش با توان نفوذ  در 400 و بعدها 500 م م  را حمل کند و مهمات های ضد زره خرج گود و انفجار قوی نیز حمل میکرد . دارای  یک مسلسل 12.7 م م روی برجک برای کنترل توسط فرمانده جلوی  دریجه فرمانده با 360 گلوله که تا زاویه 75 درجه رو به بالا و 5 درجه رو به پایین را پوشش میداد و یک مسلسل 7.62 م م هماهنگ  با توپ اصلی برای شلیک توسط توپچی با 2000 گلوله را در اختیار  داشت.

M-84A. در بالای برجک یک چسم میله شکل قرار دارد که سنسور باد برای محاسبه سرعت باد و جهت باد است

تانک دارای  یک سامانه اتش طراحی شده در یوگسلاوی  است و از یک سنسور باد برای اتش  دقیق در جلوی برجک استفاده میکند و برد اتش در ان تا 1500 و به گفته برخی منابع 1700 متر افزایش یافته است و از یک سامانه دید  نسل دوم حرارتی با برد درگیر شبانه 1500 متر استفاده میکرد که یک نسل از سامانه دید  شبانه تی 72 جلو بود. این سامانه دارای  یک مسافت یاب لیزری  با برد 10000 متر بود و دقت منابسی داشت

 موتور دارای  قدرت 1000 اسب بخار بود که از موتور تمامی نسخه های تولید تی 72 برتر بود . این موتور 12 سیلندر دیزل  رانش به وزن 24 اسب بخار بر تن ایجاد میکند که قدرت بسیار بهتر از  18.4 اسب بخار بر تن تانک تی 72 است.

زره در این نسخه  ارتقا یافته ولی گفته شده حدود 15 تا 20 درصد بیشتر از تی 72 ام1 است. 450 عراده از این نسخه  بین سال های 1988 تا 1991 تولید شد

M-84AB:این نسخه برای کویت توسعه  یافت و شبیه  نسخه A بود و تنها دارای سامانه ارتباطی بهتری است.150 عراده برای کویت  ساخته شد

تانک ام-84
نسخه در خدمت کویت

M-84ABN: نسخه بهبود یافته با سامانه ناوبری بهتر. این نسخه دارای یک مدل با نام M-84ABK نیز  ساخته شد که نسخه فرمانده ای با سامانه ناوبری دوربرد بود

بعد از فروپاشی یوگسلاوی  کرواسی و صربستان هر کدام بخشی از تجهیزات تولید و نقشه های این تانک را به ارث بردند

M-84A4: این نسخه  در کرواسی توسعه یافت که شامل  سایت اتش  روزانه  و شبانه جدید SCS-84  و دارای رایانه کنترل اتش بالستیک دیجیتال DBR-84 می باشد  و دارای  یک موتور 1100 اسب بخاری المانی است. بین سال های  1996 تا 2003  میلادی حدود 40 عراده از این نسخه در کرواسی تولید شد

M-84AI:نسخه ریکاوری  مجهز به یک چرثقیل بر روی خود فاقد برجک و سلاح اصلی و تنها دارای  نارنجک انداز دود زا و مسلسل 12.7 م م بود

M-84AS: یک ارتقا انجام شده روی M-84A در صربستان. ارتش صربستان  از یوگسلاوی ام 84 را ارث برد و ارتقاء M-84AS  بسیار شبیه  تانک روسی تی 90 است. در این  ارتقاء  شامل نصب زره کنتاکت5 روسی در دوطرف و جلوی  بدنه و افزایش  زره کامپوزیت  به جلوی برجک که گفته شده میزان حفاظت زره  را تا میزان 950 م م در برابر خرج گود تقریبا شبیه تی 72 بی3 افزایش داده است، نصب اختلالگر فروسرخ  شوترا روسی در جلوی  برجک دو طرف توپ اصلی  مشابه تی 90 ای برای فیرب موشک های نیم خودکاری چون تاو و یا کنکورس ، نصب یک موتور 1200 اسب بخاره که برای جبران افزایش وزن این نمونه به 45 تن انجام شده است و این نسخه  میتواند به سرعت 75 کیلومتر بر ساعت در جاده  دست یابد

نسخه M-84AS .. این نسخه بر اساس الگوی تانک تی 90 ارتقاء یافت و بسیار شبیه تی 90 است

 

سامانه اتش  کاملا به روز شده که شامل  یک سامانه اتش  برای اتش تا برد 2200 متر و سامانه دید حرارتی نسل دوم پیشرفته ،یک سامانه دید حرارتی  پانورماتیک برای فرمانده ، مسلسل 12.7 م م کنترل شونده از درون بدنه،نسخه مدرن تر توپ125 م م 2A46M با توان شلیک موشک های هدایت لیزری لوله پرتاب  ای تی 11 با برد 5500 متر،چهار هشدار دهنده لیزری در چهار  طرف بدنه

 M-84D: این نسخه  در کرواسی توسعه یافت که یک ارتقا روی ام84 قدیمی بود . این نسخه  با نام ام 95 دیگمن شناخته می شود  و نسخه صادراتی ان ام 84 دی نامیده می شود. این نسخه  مجهز  به یک موتور 1200 اسب بخاری شد و سطح بدنه از جمله جلو و دوطرف برجک و بدنه مجهز به زره واکنشی RRAK  شد ساخت اسرائیل  و از سامانه اتش باز ساخت البیت  اسرائیل  شامل مسافت یاب لیزری  با برد 10000 متر   ، رایانه اتش  بالستیک دیچیتال، هشدار دهنده لیزری  LIRD-4B ،  که برد اتش را تا 2500 متر افزایش داد . این نسخه  به توپ125 م م مجهز است ولی می شود ان را به توپ120 م م المانی مجهز کرد و موشک ضد تانک اسرائیلی  مجهز را از ان شلیک کرد. تنها 16 تانک M-84A4 به این نسخه در کرواسی  تغییر یافت.

ام 84 دی یا دیگمن ..این نسخه به دلیل زره  واکنشی متفاوت بسیار با دیگر تانکها تفاوت دارد

سوابق عملیاتی

عراق تعداد محدودی ام 84 نسخه اولیه در اواخر جنگ ایران و عراق توسط عراق خریداری شد که چند عراده نیز توسط ایران به غنیمت گرفته شد  ولی  تنها مشتری خارجی این تانک به شکل رسمی و گسترده  کویت بود که در اواخر دهه 1980 دست به سفارش  170 عراده از این تانک زد که بعد از اشغال کویت توسط عراق تعداد از انها دست عراق   افتاد ولی کویت در جریان ازاد سازی  کشورش نیز در قالب  تیپ35 شهدا  از این تانک علیه تانک های عراقی استفاده کرد. یوگسلاوی و صربستان از این تانک در جریان عملیات در بسنی و کوزو و چند درگیری داخلی دیگر استفاده کردند . 650 عراده از این تانک در یوگسلاوی، صربستان و کرواسی تولید شد که امروزه 50 تانک در اختیار بوسنی،76 تانک در اختیار کراوسی که قرار از 52 فروند انها به ام 95 ارتقا یافند،212 عراده صربستان که قرار است تمامی انها به نسخه as ارتقا یابند و 54 عراده نیز در اختیار اسلونی قرار دارد

این تانک دیگر تولید نمی شود

عبدالحمید تارخ

http://www.military-today.com/tanks/m84.htm

https://en.wikipedia.org/wiki/M-84AS

https://en.wikipedia.org/wiki/M-84

http://www.army-guide.com/eng/product911.html

 

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن