تسلیحات نیروی هوایی

موشک هوا به زمین خا 25،خا 29 و خا 38

موشک هوا به زمین خا 25،خا 29 و خا 38

موشک هوا به زمین خا 25،خا 29 و خا 38

موشک هدایت لیزری خا 25 که ناتو به ان لقب ای اس -10 کارین نهایت اولین موشک هوا به زمینی خودکار روسها بود. روسها تا قبل از این از موشک هدایت رادیویی خا 23 بهره می برد که با امواج رادیویی ارسالی از جنگنده هدایت شوید و خلبان باید با نگاه کردن به شعله انتهای موشک ، موشک را بصورت چشمی به طرف هدف هدایت می کرد. از این رو موشک خا 23 نتنها موشک پر درد سری بود بلکه دقت ان پایین بود و به تمرین و اموزش زیادی نیاز داشت .

کار بر روی یک موشک هدایت لیزری فعال در سال 1971 اغاز شد. در ان زمان امریکا چند سالی بود از سلاح لیزری در ویتنام استفاده کرده بود و نتیجه انها انقدر خوب بود تا شوروی نیز به دنبال ان برود. طرح موشک جدید بر اساس طرح موشک خا 66 بود که لغو شده بود و یک موشک هدایت موج سوار رادار بزرگ بود. موشک بعد از تست های مختلف در سال 1975 وارد خدمت شد و غرب فکر می کرد موشک جدید نسخه هدایت لیزری موشک خا 23 است و ان را خا 23 ال نامید اگرچه تا اواخر دهه 1970 مشخص شد که این موشک کاملا متفاوت است .

موشک دارای چهار بالچه کوچک ثابت در جلو و چهار بالچه بزرگ هدایت در عقب بود و از یک موتور راکتی سوخت جامد پی ار دی 276 با دو خروجی در دو طرف بدنه بهره میبرد (بر خلاف دیگر موشک ها که خروجی انها در انتهای بدنه بود).

اولین نسخه عملیاتی این موشک  نسخه خا 25 ال بود که یک نسخه هدایت لیزری فعال بود. این نمونه در دماغه دارای یک سامانه کاونده لیزری بود.

نسخه هدایت لیزری خا 25 ام ال
نسخه هدایت لیزری خا 25 ام ال

سلاح لیزری به این گونه هدایت می شود که یک غلاف نشان گذار لیزری که یا در خارج بدنه به صورت غلاف نصب می شود و یا در درون بدنه ،وجود دارد که دارای یک دوربین اپتیکی است و یک نشان گذار لیزری. روش کار ایگونه است که خلبان چند کیلومتر به هدف بسته به برد دوربین اپتیکی و لیزری، دوربین را روشن کرده و تصاویر دوربین در درون کابین بر روی نمایشگر می بیند ، با دوربین که قابلیت درشت نمایی دارد هدف را روی زمین پیدا میکند و علامت نشان گذار که ممکن است + دایره و مربع و یا هر شکل دیگه باشد رو هدف قرار میدهند و دوربین را روی هدف قفل میکند
دوربین دیگه خودش هدف رو تحت نظر داره و با به پیش رفتن هواپیما دوربین در ان حدی که میتواند حرکت کرده می چرخد و هدف رو تحت نظر دارد . لیزر به هدف تابیده و صدها شاخه از ان منعکس میشه… وقتی خلبان به برد پرتاب سلاح می رسد …. سلاح را پرتاب کرده، سلاح به وسیله کاونده لیزری بر روی نوک سلاح امواج لیزر منعکس از هدف رو کشف و به طرفش حرکت می کند …..

نسخه بعدی موشک خا 25 نسخه ام ال بود. این نمونه که یکی از پر تیراژ ترین نسخه های خا 25 بود با یک کلاهک 86 کیلوگرمی دو مرحله ای دارای توان نفوذ در 1 متر در بتن بود. دارای سامانه نیم فعال لیزری از نوع 24 ان 1 برای انهدام اهداف زمینی مانند ساختمان ها پناهگاه ها و تانک ها کاربرد داشت. دقت ان 4 متر است و برد ان 10 کیلومتر است . این نمونه درسال 1982 عملیاتی شد و یک دهه بعد در سال 1999 نسخه ای با نام خا 25 ام ای با برد 40 کیلومتر ولی با سامانه رادار فعال در نقش ضد کشتی برای پرتاب از بالگردها و یا هواپیماهای کوچک نیز برای صادرات ارائه شد ولی وضعیت عملیاتی ان مشخص نیست. نسخه دیگری در سال 2005 با نام ام ای ایی در سال 2005 به نمایش گذاشته شد دارای سامانه هدایت میلی موجی ام ام دبلیو آی بود که میتوانست از 4 کیلومتر یک تانک و یک خودروی زرهی را با رادار میلی موجی خود تشخیص و ان را با الگوی داده شده در حافظه خود تطبیق دهد و درصورت شباهت به الگوی در حافظه با ان حمله کند. این نمونه با برد 40 کیلومتر برای صادرات توسعه یافت و همانند نسخه میلی موجی موشک هلفایر عمل می کند.میزان جستجوی رادار میلی موجی در دماغه در دو طرف 30 درجه و پایین 20 درجه است.

نسخه دیگر از این موشک با نام ام اس و نسخه صادراتی ان ام اس ایی دارای برد 40 کیلومترو سامانه هدیات ماهوارای است. در نمونه ام اس دارای سامانه هدایت روسی گلنوس و در نسخ صادراتی در صورت سفارش مجهز به سامانه هدایت جی پی اس نیز می شود. نسخه هدایت اپتیکی و اپتیک فروسرخ این موشک نیز توسعه یافت که به مرحله تولید نرسید.

نسخه ام ال بر روی سوخوی25 و سوخوی17 و نسخه صادراتی ان سوخوی22 که دارای سامانه نشان گذار لیزری در دماغه بودند استفاده شد. میگ 27 و سوخوی24 نیز از دیگر کاربران این موشک هستند. این موشک اولین بار توسط سوخوی25 و بعد از ان سوخوی17 ام 4 در افغانستان با موفقیت به کار رفت. امروزه همچنان در خدمت است اگرچه زیر سایه موشک خا 29 قرار دارد که کلاهک بزرگتری دارد.

سوخوی25 تی و موشک هدایت لیزری خا 25 ام ال
سوخوی25 تی و موشک هدایت لیزری خا 25 ام ال

نسل دیگر از موشک خا 25 که ناتو به انها لقب ای اس 12 کیگلر داد نمونه نسخه ضد رادار خا 25 است که دارای یک رادار پیسو در دماغه است. اولین نمونه ضد رادار خا 25 نسخه پی بود که تولید نشد و نسخه بهبود یافته با نام خا 25 پی ام تولید شد. خا 25 دارای یک کاونده پیسو برای دریافت امواج رادار دشمن بر روی دماغه بود و برد ان به 60 کیلومتر محدود می شد. موشک دارای یک کاونده پی ار جی اس 2 وی پی بود که دارای زاویه جستجوی 60 درجه در دو طرف و 40 درجه رو به پایین برای یافتن امواج رادار دشمن بود. موشک دارای کلاهک 89 کیلوگرم بود و به کشیده تر از نسخه ام ال هدایت لیزری بود. دارای سرعت حرکت کمتری نسبت به نسخه ام ال بود (نسخه ام ال دارای بشیترین سرعت 2410 کیلومتر بر ساعت و نسخه پی ام دارای سرعت 1620 کیلومتر بر ساعت) و بعد ازشلیک ارتفاع خود را افزایش داده و در نزدیکی هدف اقدام به شیرجه میکرد این در حالی بود که نسخه هدایت لیزری در یک خط سیر صاف حرکت میکرد . سر نسخه ضد رادار نوک تیز تر داشت و از کلاهک انفجاری ترکش شونده برای اسیب رساندن بیشتر به محیط اطراف و دیگر بخس های سامانه پدافندی استفاده می کرد. بر خلاف نسخه ام ال ، نسخه ام پی با وجود بودن موشکهای دوبرتر و قویتری ضد رادار چون خا 31 پی و خا 58 چندان مورد استفاده در ارتش شوروی و روسیه قرار نگرفت.

نسخه ضد رادار خا 25 ام پی
نسخه ضد رادار خا 25 ام پی

خا 29

در دهه 1970 شوروی موشک جدید خا 25 و خا 23 را در خدمت داشت . هر دو ، دو عیب بزرگ داشتند اول کلاهک کوچک انها که استفاده ان را برعلیه ساختماهای بزرگ و پناهگاه مستحکم را نداشت و دوم اینکه توان شلیک کن و فراموش کن نیز نداشت که با افزایش کارایی پدافند اهمیت بسیاری داشت . اگر قرار بود موشک داشته باشیم که بعد از شلیک دیگر نیاز به هدایت بیرونی نداشت باشد موشک باید دارای سامانه هدایت اپتیکی باشد. هدایت اپتیکی بر روی دماغه دارای یک دوربین است که با روشن شدن دوربین و کشف هدف توسط خلبان به کمک دوربین که تصویر ان را نمایشگری درون کابین قابل دیدن است دوربین را روی هدف قفل و وقتی در برد پرتاب بمب و یا موشک قرار گرفت بمب و یا موشک را رها میکند. سلاح اپتیکی یک سلاح شلیک کن و فراموش کن است(بر خلاف سلاح لیزری). برخی از انها دارای دوربین دید حرارتی برای درگیر شبانه هستند برخی نیستند. برخی توان تعقیب اهداف متحرک دارند برخی ندارند. برخی بعد از پرتاب ارتباطشان با هواپیما قطع و برخی تا زمان برخورد تصاویر را برای هواپیما مخابره کرده و می توان انها را از راه دور کنترل کرد

قرار بود طرح موشک جدید در دفتر طراحی مولانیا انجام شود ولی به دلیل مشغول بودن این دفتر به طراحی پروژه شاتل بوران کار به شرکت ویمپل داده شد تا در سال 1981 کار بر روی موشک جدید اغاز شود.موشک در میانه دهه 1980 عملیاتی شد و به صورت گسترده ای نیز صادر شد.موشک جدید خا 29 نامیده شد و ناتو ان را ای اس 14نامید

موشک دارای  یک موتور راکتی سوخت جامد با خروجی در انتهای بدنه از نوع پی اردی 280 است که قدرت 228 کیلونیتون را ایجاد کرده و موشک را به سرعت بیش از 1400 کیلومتر بر ساعت می رساند .موشک دارای چهار بالچه در قسمت جلو و چهار بالچه هدایت در عقب است که بزرگتر هستند. یک باتری با عمر 40 ثانیه برق را تامین میکند که البته بیشتر از زمان پرواز موشک است.موشک دارای یک کلاهک 317 کیلوگرمی انفجار قوی است که از فیوز انفجار بلافاصله بعد از برخورد و یا تاخیری بهره می برد که قبل از پرتاب توسط خلبان تنظیم می شود. ترکیب سرعت بالای صوت و قدرت انفجاری بالا از این موشک یک سلاح موثر ساخته است.

موشک در چند نسخه ساخته شد

تی 29 ال نسخه هدایت لیزری که دارای یک کاونده لیزری 24 ان 1 مشابه نسخه نصب شده بر روی خا 25 ام ال است . این نمونه دارای برد 8 تا 10کیلومتر و دقت 5 متر است. این مدل به صورتی تنظیم شده که در صورت قطع امواج لیزر به اخرین نقطه ای که لیزر به ان تابیده پیش می رود.

خا 29 ال نسخه هدایت لیزری
خا 29 ال نسخه هدایت لیزری

تی 29 تی

نسخه هدایت اپتیکی که دارای یک دوربین در نوک موشک است و دارای قابلیت شلیک کن و فراموش کن می باشد.دوربین از نوع تی جی اس ان 2 است و میتواند تا 2.1 ایکس درشت نمایی دارد . موشک این قابلیت را دارد که حتی از فاصله 5 کیلومتر یک هدف 3 متری را تشخیص دهد و یا اهداف بزرگتر مانند یک هواپیما پارک شده بر روی باند به ابعاد یک میگ 27 را از حدود 18 کیلومتر تشخیص دهد. برد موشک بین 8 تا 13 کیلومتر و دقت ان حدود 4 متر است. به دلیل استفاده از اپتیک معمولی توان استفاده درشب و یا اب و هوایی بد به شدت محدود است. همچنین نسخه دوربرد خا 28 تی ایی با برد 30 کیلومتر   نیز توسعه یافته است به دلیل کارایی پایین نسخه تی در اب و هوایی بد و شب نسخه خا 29 دی با دوربین دید حرارتی نیز توسعه یافت است که بر اساس خا 29 تی ایی بود.

موشک خا 29 بر روی تمامی جنگنده های روسی از دهه 1980 تا کنون نصب است موشک اولین بار در افغانستان از در سال 1987 استفاده شد که دست کم 139 فروند از نسخه لیزری را از سوخوی25 شلیک کرد . در جریان جنگ ایران و عراق ، عراق نسخه لیزری را بر روی میگ 23 بی ان نصب کرد . از انجای که میگ 23 بی ان توان نشان گذاری لیزری نداشت معمولا هدف توسط غلاف نشان گذار لیزری میراژ اف1 نشان گذای شده و موشک توسط میگ 23 شلیک میشد اگرچه میراژهای عراقی نیز به این موشک تجهیز شده و دست کم در حمله به خارک 77 بار از نسخه هدایت لیزری این موشک استفاده شد . در دهه 1990 در نبرد در چچن از نسخه هدایت لیزری و اپتیکی بهره برد و همچنین سوخوی 27 ارتش اتیوپی نیز درنبرد با ارتیره از این موشک بهره برد شده است(نسخه هدایت اپتیکی). این موشک در 16 ارتش جهان در خدمت است.

سوخوی30 و موشک خا 29 تی
سوخوی30 و موشک خا 29 تی

موشک خا 38

موشک خا 38  نسل بعدی موشک خا 25 است. این موشک از نظر شکل کلی شبیه خا 25 است و این موشک نیز در چندین مدل توسعه یافته است .این موشک در سال 2012 میلادی عملیاتی شده است  اگرچه برای نسل پنجم جنگنده های روسیه و پکفا و جنگنده سوخو-۳۴ طراحی شده است.این موشک دارای بالهای تاشو برای حمل و نقل بهتر است و در مدل های مختلف از انواع جستجوگر ها بهره میبرد. این موشک دارای برد 40 کیلومتر  و یک کلاهک 250 کیلوگرمی انفجار قوی است و بیشترین سرعت ان به 2.2 ماخ می رسد

ابن موشک شامل چند مدل می شود

Kh-38MAE: با سر جستجوگر راداری
فعال

Kh-38MKE: به صورت هدایت ماهواره
ای(گلنوس)

Kh-38MLE: هدایت لیزری

Kh-38MTE: اپتیک حرارتی

Kh-36 Grom-1: AS-23 موشک کروز تاکتیکی هوا به سطح با محدوده عملیاتی ۱۳۰ تا ۲۶۰ کیلومتر

Kh-36P Grom-2: AS-23B بمب هدایت شونده نسخه LGB با ۲۵۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم وزن،با هدایت مختلف برخورد به هدف،هر دو براساس موشک خا 38 ام طراحی و تولید شده اند و از یک ساختار مدولار بهره می بردند.باکلاهک و جستوجوگر که هر دو نسخه در نمایشگاه ماکس ۲۰۱۵ به نمایش در امدند.

میگ29 ام2 مصری مسلح به دو موشک ار77 و دو نسخه ضد کشتی موشک خا38(به رنگ قرمز)
گرام1 زیر بال میگ29کا یو بی

 

موشک هوا به سطح خا ۳۸

ساخت روسیه

ورود به سرویس :سال ۲۰۱۲

وزن:۵۲۰ کیلوگرم

طول:۴٫۲ متر

قطر:۰٫۳۱ متر

کلاهک جنگی:انفجار قوی

وزن کلاهک:بیش از ۲۵۰ کیلوگرم

مکانیزن انفجار: تماس با فیوز

موتور محرکه:موتور سوخت جامد راکتی

برد:بیش از ۴۰ کیلومتر

سرعت:۲٫۲ ماخ

خا 29 نسخه تمرینی نسخه خا 29 تی. در تصویر دوربین سر موشک زیر روپوش شیشه ای مشخص است
خا 29 تی. در تصویر دوربین سر موشک زیر روپوش شیشه ای مشخص است
Kh-38ME
Kh-38ME
موشک خا 25ام ال خا 25 ام پی خا29 تی و ال خا 29 تی ایی
طول 3.70 متر 4.25 متر 3.90 متر 3.87 متر
قطر 275 م م 380م م 380 م م
وزن 299 کیلوگرم 315 کیلوگرم 660-680 کیلوگرم 690 کیلوگرم
وزن کلاهک 89 کیلوگرم 317 کیلوگرم 317 کیلوگرم
برد 11 کیلومتر 60 کیلومتر 10-12 کیلومتر 30 کیلومتر
بیشترین سرعت 2410 کیلومتر بر ساعت 1620 کیلومتر بر ساعت 1470 کیلومتر بر ساعت 1260 کیلومتر بر ساعت
هدایت هدایت لیزری اشیانه یاب   رادار-ضد رادار اپتیکی و لیزری اپتیکی

 گرداوری:عبدالحمید تارخ

سوخوی30 و موشک خا 29 تی

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن