هواپیماهای ترابری و سوخت رسان

هواپیمای ترابری سی 141 استار لیفتر

با ورود سی 130 هرکولس به خدمت نیروی هوایی امریکا یک تحول بزرگ در این نیرو در زمینه  ترابری ایجاد شد.سی 130 بسیار انعطاف پذیر و کارامد بود  و به عنوان یک توربوپراپ در   باندهای نا امده نیز می توانست  فرود بیاید. ولی مشکلش برد کم و توان حمل محدود بار بود. این هواپیما 20 تن بار را حمل میکرد و ارتش نیاز به هواپیمای بزرگتر داشت. در دهه 1950 دو هواپیمای  ترابری  بزرگ در ارتش امریکا خدمت می کردند  . یکی سی 124 و دیگری سی 133. سی 124 یک هواپیمای میان وزن بود که دارای چهار موتور پیستونی 3800 اسب بخاره بود و میتواند از درب بارگیری بزرگ جلوی هواپیما تا 31 تن بار را حمل کند. این هواپیما   دارای  برد انتقالی  10000 کیلومتر بود و با 31 تن بار 3000 کیلومتر برد داشت

سی 124
سی 124

ولی موتور پیستونی و اندازه کوچک  سی 124 نیروی هوایی را بر ان داشت  تا هواپیمای ترابری جدید برای جایگزینی  ان توسعه دهد. در بهار سال 1960 نیروی هوایی امریکا خواهان هواپیمای بود که با 27 تن بار بیش از 6400 کیلومتر برد داشته باشد و از  موتور توربوفن بهره ببرد. شش ماه بعد پیشنهاد شرکت لاکهید  مورد پذیرش قرار گرفت که با نام سی 141 استار لیفتر داده شد

هواپیمای جدید  در 17 دسامبر سال 1963 به پرواز در امد و در اوریل سال 1965 عملیاتی شد

سی 141 همانند سی 130 ساخت لاکهید بود از این رو الگوی مشخصی را دنبال می کرد .  استار لیفتر همانند هرکولس دارای بالی در بالای بدنه بود و با تفاوتی  اشکار  دمی تی شکل  داشت    و از یک درب بارگیر عقب با سطح شیب دار بهره می برد.   استار لیفتر دارای شش خدمه بود که شامل  خلبان و کمک خلبان ، دو مهندس پرواز ، یک ناوبر و یک لودر بار(مسئوال بار) بود .

بال دارای  پس گرایی بود  و زیر هر بال دو موتور حمل میکرد. سی 141 دارای چهار موتور توربوفن پرات اندویتنی  تی اف33   که هر کدام 20250 پاوند رانش بهره می برد . موتور تی اف33 نسخه نظامی موتور موتور پرات اندویتنی  جی تی 3 دی است که روی هواپیمایهای مسافربی بری چون دی سی 8 و بوئینگ 707 نیز نصب شده است. همچنین نسخه  نظامی تی اف33 روی بمب افکن  ب52 نیز نصب شده. این موتور  نسل  اول موتور های توربوفن است  اگرچه مصرف بهتری نسبت به موتورهای توربوجت داشت  ولی در کل موتور پر مصرفی در بین توربوفن ها بود.  به دلیل تولید دمای بالا در موتور در هنگام برخاستن ، به محفظه احتراق اب تزریق می شد  تا   موتور اسیب نبیند . هواپیما در مجموع 87364 لیتر سوخت  در درون بالهای خود حمل میکرد  که برد انتقالی  هواپیما را به 9880 کیلومتر می رساند. البته سی 141 دارای دریچه سوختگیری تلسکوپی  است  از این رو محدودیت برد ندارد

C-141A
C-141A

بخش بار سی 141 دارای  طول 31.76 متر، ارتفاع 2.74 متر و عرض 3.11 متر است. بیشترین بار قابل حمل در نسخه C-141A  28 تن بار بود و  میتواند این بار را تا برد 6556 کیلوکمتری حمل کند. همچنین این نمونه توان حمل 138 سرباز ویا 80 برتانکار و 23 خدمه پزشکی را داشت

هواپیما دارای یک رادیویی دوربرد و یک رادار هواشناسی در دماغه بود و همچنین دارای دستگاه فرود کور بود

نسخه ای که در  بالا به ان اشاره شدC-141A نخستین  نمونه تولید بود که تا سال 1968 در مجموع 284 فروند ان ساخته شد و خط تولید ان بسته شد. این نمونه به سرعت در ویتنام به کار رفت و به عنوان یک پل ارتباطی بین جنوب شرقی اسیا و خاک اصلی امریکا به کار رفت و در همان دهه حتی برای حمل و نقش قطعات موشک های بالستیک  قاره پیمای امریکایی مورد استفاده قرار گرفت

سی 141 نشان داد که قدرت حمل بار های بزرگتر  را دارد . در واقع با در نظر گرفتن وزن برخاستن این  هواپیما ، محموله قابل حملش واقعا کوچک بود  از این رو لاکهید به پیشنهاد ارتش امریکا طی ارتقا سنگین  7.1 متر به طول هواپیما افزود   و بخش بالی هواپیما تغییر داد و سی 141 بی ساخته شد. در نسخه  قبلی به دلیل  اندازه کوتاه تر قبل از اینکه به بیشترین وزن بارگیری برسد معمولا فضا  داخلی پر میشد ولی این 7.1 متر طول بیشتر به ان کمک میکرد تا بار بیشتری حمل کند. این نسخه  تا 42.5 تن بار را حمل میکرد و البته بردش با این  بار به 4700 کیلومتر می رسید. از این رو این نسخه به شکل فوق العاده بار بیشتری حمل و کارایی بالای  از خود نشان داد و نیروی هوایی 270 فروند سی 141  ای خود را به سی 141 بی ارتقا داد. اولین نمونه در  سال 1977 تحویل شد و تا سال 1982  برنامه کامل شد

0699412

سی 141 بی
سی 141 بی
سی 141 سی
سی 141 سی

در ادامه در سال 1994 نیروی هوایی برنامه ای با نام SOLL-II را برای پرواز در ارتفاع  پایین در شب برای عملیات ویژه اغاز کرد که شامل  ارتقا 14 فروند به تجهیزات دید در شب بود . این ارتقا شبیه ارتقا انجام شده  در دهه 1980 روی ب52 بود. در زیر دماغه دارای دو برجستگی بود که یکی دوربین دید شبانه با سطح نوری کم و دیگری دوربین  دید حرارتی از نوع AN / AAQ-17  بود. همچنین این نسخه  دارای دو دستگاه پرتاب گر شراره AN / ALE-40   بود و از هشدار  دهنده فروسرخ AN / AAR-44 برای هشدار در مورد نزدیک شدن موشک و هشدار  دهنده راداری AN / ALR-69 بهره می برد. هواپیما دارای سه  سیستم دفاع خودکار بود که  با هشدار در مورد نزدیک شدن موشک دست به پرتاب چف و فلر برای فریب موشک می زد  بدون اینکه خدمه دخالتی داشته باشد. همچنین هواپیما دارای گیرنده جی پی اس  برای ناوبری و ارتباط بود و در مجموع 680 کیلوگرم سنگینتر بود .هزینه این ارتقا برای 14 فروند 41 میلیون دلار بود

اخرین ارتقا انجام شده روی سی 141 به برنامه سی 141 سی بر میگردد . این ارتقا شامل  ارتقا  اونیک و کابین 63 فروند استار لیفت است که شامل  ارتقا سامانه ناوبری بر مبنای سامانه جی پی اس، ارتقا کابین شامل  نصب چهار نمایشگر بزرگ رنگی چند کاره و چهار نمایشگر تک رنگ چند کاره بود.

همان طور که گفته شده سی 141 بلافاصله که وارد خدمت شد در ویتنام به کار رفت. با شروع جنگ اکتبر  در خاورمیانه درسال 1973  در کنار سی5 گلاکسی به عنوان پل ارتباطی برای کمک رسانی به  اسرائیل استفاده  شد  و دست کم 422 پرواز انجام داد و طی جنگ خلیج فارس 1159 هزارتن بار و 93000 پرسنل را به  خاورمیانه برد. همچنین در دو نبرد اشغال عراق و افغانستان نیز حضور داشت

 با وجود اینکه سی 141 کارایی بالای داشت ولی در نهایت  در سال 2004 به ورود تعداد بیشتری سی 17 از خدمت خارج شد. سی 141 هرگز مشتری خارجی نداشت زیرا اکثر کشورها ترجیه دادند از یک هواپیمای  تاکتیکی چون هرکولس استفاده کنند  از جمله اینکه نسخه اولیه سی 141 تنها 8 تن بیشتر از سی 130 بار حمل میکرد و  در واقع برد بیشتری داشت

سی 141 بی
سی 141 سی
سی 141بی
سی 141بی

0670905

مشخصات سی 141 بی

طول:51.3 متر

 بلندی:12 متر

وزن خالی:65.5 تن

بیشترین وزن برخاستن:147 تن

موتور: چهار موتور توربوفن پرات اندوتنی تی اف33- پی -7 با توان هر یک 20250 پاوند

بیشترین سرعت:912 کیلومتر بر ساعت

سرعت کروز:830 کیلومتر بر ساعت

برد انتقالی:98000 کیلومتر

 برد با 47  تن بار عدد 4723 کیلومتر

 توان: حمل 47 تن بار و  205 سرباز

ترجمه: عبدالحمید تارخ

منابع

http://fas.org/man/dod-101/sys/ac/c-141.htm

https://en.wikipedia.org/wiki/Lockheed_C-141_Starlifter

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن