امریکا از دهه 1960 از تانک سبک ام551 شریدام استفاده میکرد .این تانک با وزن 15 تن دارای زره کمی بود و تنها در برابر مسلسل های متوسط مقاومت داشت و از یک توپ لول کوتاه 152 م م استفاده میکرد که برای پشتیبانی پیاده نظام بود. در واقع هدف از ساخت این تانک پشتیبانی اتش به پیاده نظام بود. ام551 برای این ساخته شده بود که با هواپیما ترابری بتوان ان را به سرعت به هر جا برده و تا بتواند از نیروهای آمریکایی پشتیبانی کند . یک تانک ام بی تی چون ابرامز تنها با هواپیماهای بزرگ چون سی5 و سی17 قابل جابجای است که دلیل ان وزن بالا ان است ولی ام551 را میشد با یک سی130 نیز جا با کرد و دست کم میشد تعداد بیشتری از ان را با هواپیماهای بزرگر حمل کرد. حتی ام551 را میشد با چتر نیز از هواپیما رها کرد از این رو ارتش امریکا مدتها از ان در درگیرهای مختلفی که نیاز فوری به یک تانک برای پشتیبانی اتش بود استفاده کرد
البته ام551 دارای توان ضد زره کمی داشت عملا مهمات ان توان نفوذ در زره تانک را نداشت زیرا مهمات انفجار قوی ترکش حمل و شلیک میکر د ولی امریکا از دهه 1970 موشک ضد تانک لوله پرتاب ام جی ام51 را برای با برد 3000 متر برای شلیک از لول ان توسعه دادند
از سال 1997 که ام551 از خدمت خارج شد امریکایی ها دچار مشکل عدم وجود یک تانک سبک برای پشتیبانی از نیروی زمین شدند و چند باری در برخی عملیات ها در افریقا و افغانستان مجبور به استفاده از نفربر برادلی برای پشتیبانی شدند. اگرچه برادلی برای پشتیبانی از نیروی پیاده ساخته شده ولی توپ30 م م ان قدرت یک توپ قدرتمند را نداشت و موشک تاو نیز برای این کار ساخته نشده بود
از این رو از سال 2002 نیروی زمین امریکا به دنبال یک خودروی پشتیبانی اتش میگشت و چندین طرح در ان زمان مطرح شد مانند نصب یک برجک با توپ 105 م م روی شاسی نفربر برادلی ولی در نهایت نیروی زمینی خواهان یک شاسی چرخدار شد زیرا سرعت ان بیشتر بود و حمل نقل ان اسان تر.
بهتری شاسی موجود ، بر اساس شاسی نفربر استریکر بود که در مدلهای مختلف برای نیروی زمینی و تفنگداران دریایی تولید شد بود. شاسی لاو3 که نسخه ای از استریکر برای تفنگداران دریایی بود از همه انها بهتر تشخیص داده شد. خودروی جدید در سال 2002 تست و در سال 2007 وارد خدمت شد و همان سال به افغانستان اعزام شد. این خودرو در ارتش امریکا با کد ام1128 شناخته می شود
ام1128 یک خودروی پشتیبانی اتش با شاسی نفربر لاو3 است. لاو سه یک نفربر هشت چرخ با وزن 16.9 تن است که توان حمل 6 تا7 سرباز را دارد و مجهز به یک برجک با توپ خودکار 25 م م است. این نسخه در کانادا تولید شد ولی نیروی زمینی و تفنگداران دریایی نیز ان را به خدمت گرفتند
ام1128 نیز دارای هشت چرخ است و قدرت موتور به هشت چرخ منتقل می شود در واقع یک خودروی8*8 است که کل وزن سیستم با مهمات به 18.7 تن میباشد این به این معنی است که سی130 هرکولس که توان حمل یک دستگاه از این خودرو پشتیبانی را دارد.خودرو دارای یک موتور دزیل کاترپیلار 3126 است که یک موتور شش سیلندر 350 اسب بخاری است که با در نظر گرفتن وزن این خودرو رانش به وزنی برابر با 14 اسب بخار بر تن برای ان فراهم میکند. خودرو توان حرکت با سرعت 96 کیلومتر بر ساعت در جاده و تا 65 کیلومتر بر ساعت را در خارج جاده دارد و برد ان در جاده حدود 525 کیلومتر است
سه خدمه در خودرو قرار میگردند. راننده در جلو سمت چپ قرار میگرد (موتور خودرو در جلو سمت چپ است) که از طریق یک درب در بالای سرش که دارای یک پیرسکوپ دید است وارد ان می شود. یک نمایشگر رنگی درکابین راننده است که با ان میتواند از طریق یک دوربین در جلو و عقب ، جلو و عقب خودرو را به راحتی با کیفیت بالا ببیند
دو خدمه دیگر یعنی فرمانده و توپچی درون بدنه قرار میگردند. ام1128 دارای یک برجک ریموت کنترل با گلوله گذاری خودکار است از این رو درون برجک ان سرنشین قرار ندارد .فرمانده دارای دو نمایشگر رنگی است که شامل سامانه نقشه خان خودکار نیز است و توپچی نیز دارای یک نمایشگر رنگی چند کاره است . انها از طریق یک درب در عقب خودرو وارد ان می شوند ولی هر دو در کنار برجک توپ در دو سمت بالای سر خود دارای یک دریچه میباشند که روی ان نیز چند پیرسکوپ برای دید رو به بیرون وجود دارد .
ام1128 دارای یک برجک بدون سرنشین مجهز به یک توپ105 م م ام68 است.این توپ همان توپ مشهور انگلیس ال7 است که در امریکا با نام ام68 تولید شد و روی چند نسل از تانک های امریکای نصب شد و تانک ام48 و ام 60 و نسخه های نخست ابرامز 60 نیز دارای این توپ هستند.توپ در این نسخه دارای یک سیستم تخلیه پوکه خودکار است که بعد از شلیک پوکه را از عقب برجک بیرون میندازد.این توپ در نوع خود از بهترین های موجود است مهمات های متنوعی و بسیار موثری حمل میکند .این توپ برای هر ماموریتی مهمات بسیار مناسبی را در اختیار دارد. برای عملیات ضد زره از مهمات ام900 بهره میبرد که تا 700 م م در زره نفوذ میکند و در واقع بر اساس مهمات اورانیومی ام829 ساخته شده که یک مهمات120 م م برای تانک ابرامز است از این رو این تانک حتی ام بی تی های پیشرفته را نیز حریف است
مهمات ضد زره خرج گود M456A2 که برد نهایی ان در حالت بالستیک به 8200 متر میرسد و البته مشخص نیست قدرت نفوذ ان چقدر است. در منابع مختلف از 700 تا 850 م م برای ان اعداد مختلفی اعلام شده اگرچه به شکل رسمی چیزی هنوز اغلام نشده است
مهمات انفجار قوی ترکش شونده برای استفاده بر ضد ساختمانها و محل تجمع نیروی های دشمن دارای 2.9 کیلوگرم مواد انفجاری و مهمات ساچمه ای M1040 شامل 2080 ساچمه تنگستنی که تا برد 500 متری اثر بسیار ویرانگری بر ضد ساختمانها و نفرات پیاده و خودرو های سبک دارند (نسخه120 م م این مهمات با نام ام1028 شناخته می شود)
ام1128 اگرچه دارای یک توپ105 م م است ولی بدون شک از نظر قدرت اتش با تانک های موجود با توپ120 و 125 م م کاملا قابل رقابت است و میتواند به خوبی تانک های دشمن را شکار و از نیروی زمین به خوبی پشتیبانی کند. تانک در خشاب سامانه گلوله گذاری خود 8 گلوله حمل میکند و ده گلوله دیگر به شکل ذخیره درون بدنه حمل می شود(مهمات قابل حمل برای توپ نسبت به دیگر خودروی های پشتیبانی موجود کم است). لوله توپ میتواند تا 18 درجه به طرف بالا و 10 درجه به طرف پایین حرکت کند و برجک قابلیت چرخ 360 درجه را دارد .سیستم گلوله گذاری تا 6 گلوله در دقیقه اتش میکند.یک مسلسل 7.62 م م هم محور با توپ اصلی با 3400 گلوله و یک مسلسل 12.7 م م نیز در سمت راست در جلوی دریچه فرمانده وجود دارد که فرمانده میتواند از خودرو بیرون امده با ان شلیک کند که دارای 400 گلوله است(امروز اکثر تانکها و نفربرها دارای مسلسل ریموت کنترل هستند ولی این خودرو در حال حاظر ندارد و این یک نقطه ضعف است)
در نسخه تولید فرمانده دارای یک سایت پانورامیک مجهز به سیستم دید حرارتی روی برجک است و توپچی نیز دارای یک سایت در سمت چپ برجک چسبیده به ان است . خودرو دارای رایانه اتش بالستیک با توان اتش در روز به برد2500 تا 3000 متری و در شب تا 2000 متری است و از مسافت یاب لیزری بهره میبرد .
به شکل طبیعی با وزن18 تن ، ام1128 یک خودروی پشتیبانی با زره کم است. بدنه در برابر ترکش مهمات 155 م م و گلولهای 14.5 م م مسلسل سنگین مقاومت دارد و میتواند مانند عملیات ان در افغانستان ان را مجهز به زره توری ضد راکت برای مقابله با راکت ار پی جی 7 و مشابه ان کرد .
این خودرو ار سال 2008 در افعانستان به کار رفت. کارایی ان بسیار رضایت بخش بود ، سرعت ان بیشتر از ابرامز بود و هزینه تعمیر و نگهداری کمتری داشت. برجک ان کوچک و ارتفاع ان کم بود و هدفگیر ان برای راکت های دشمن دشوار اگر چه سه دستگاه ان در افعانستان از دست رفت که یکی با ار پی جی و دو تای دیگر با بمب کنار جاده ای ولی عملکرد ان از جمله مهمات های ان بسیار مناسب گذارش شد. در مجموع 142 دستگاه از ان برای نیروی زمینی امریکا خریداری شد که نمونه دیگری از استفاده ان عملیات در شمال سوریه بود که با هواپیما تاکتیکی به انجا برده شد و در انجا برای پشتیبانی از نیروی های ویژه امریکایی در کنار کردها استفاده شد
عبدالحمید تارخ
برای عضویت در اینستاگرام جنگاوران اینجا را کلیک کنید
خودروی های مشابه
AMX-10RC ساخت فرانسه
