هوا و فضا

انواع مختلف ماهواره های نظامی و کاربرد انها

انواع مختلف ماهواره های نظامی و کاربرد انها

انواع مختلف ماهواره های نظامی و کاربرد انها

محمدحسین واحدی

ماهواره سازه‌ای فضایی است که برای مخابرات و بررسی منابع زمینی، پژوهش، کاربرد نظامی و جاسوسی بسیار اهمیت دارد. در عصر کنونی ماهوراه‌ها و تکنولوژی‌های وابسته چنان به زندگی بشر نفوذ کرده است که نقش تعیین‌کننده‌ای در تحولات تمدن دارد؛ آزمایش‌های گوناگونی در زمینه‌های پزشکی، داروسازی، مهندسی مواد، مهندسی ژنتیگ و مواردی دیگر در آزمایشگاه‌های فضایی انجام می‌شود که هرگز بر زمین قابل انجام نیست. ماهواره‌ها می‌تواند اطلاعات باارزشی در اختیار انسان قرار دهد که هر یک تحولات عظیمی در زمینه‌های گوناگون ایجاد می‌کند و ماهواره‌های کشف منابع زمینی، هواشناسی، مخابراتی، پژوهشی و نظامی از جمله آن‌ها است.

تاریخچه ماهواره‌های فضایی

ادوارد اورت هیل، نخستین کسی است که در ادبیات به ماهواره‌ها اشاره کرده است. وی در سال ۱۸۶۹ در داستانی به نام «ما آجری» از ماهواره‌ای حامل انسان نام برد که به دور زمین می‌گردد. ژول‌ورن نیز در داستان «میلیون‌های بگم» در سال ۱۸۷۹ از گلوله توپی نام برد که به طور ناخواسته در مدار زمین به گردش درآمده است و پس از آن کنستانتین تسیولکوفسکی در رساله خود در میان انبوهی از اندیشه‌های نو پیرامون فضانوردی از ماهواره نام برد.

در سال ۱۹۴۵ نویسنده مشهور بریتانیایی آرتور سی کلارک (یکی از بزرگ‌ترین خالقان داستان‌های علمی تخیلی) برای اولین‌بار پیشنهاد قراردادن ماهواره‌ای ارتباطی در مدار ژئوسنکرون یا کلارک که در فاصله تقریباً ۳۶۰۰۰ کیلومتری از سطح زمین و بالای خط استوا قرار دارد را برای پوشش سیگنال‌های رادیویی و تلویزیونی ارائه داد؛ اما استفاده از ماهواره‌ها برای اولین‌بار در پایان جنگ جهانی دوم بر سر زبان افتاد.

رقابت فضایی بر سر ماهواره‌ها

اولین ماهواره مصنوعی «اسپوتنیک یک» بود که توسط شوروی در چهار اکتبر ۱۹۵۷ شروع به کار کرد. این کار موجب شد رقابت فضایی بین شوروی و آمریکا ایجاد شود و پس از آن نیز آمریکا اولین ماهواره خود را در ۳۱ ژانویه ۱۹۵۸ به فضا پرتاب کرد. در حال حاضر بزرگ‌ترین ماهواره مصنوعی که هم‌اکنون به دور زمین می‌چرخد ایستگاه فضایی بین‌المللی است.

وضعیت ماهواره و زمین

ماهواره‌ای که در مدار ژئوسنکرون، بالای خط استوا و هماهنگ با سرعت زمین با زاویه‌ای ثابت حرکت می‌کند، قسمت مشخصی از سطح زمین را به طور ثابت پوشش می‌دهد و از یک ایستگاه زمینی نیز به صورت یک نقطه ثابت قابل مشاهده است.

گرانش ماه، خورشید، دیگر ستارگان و سیارات منظومه شمسی رو ماهواره تأثیر می‌گذارد و می‌تواند آن را از مدار خود خارج کند که برای جلوگیری از این مسئله موتورهای مخصوصی به وسیله ایستگاه‌های زمینی کنترل و ماهواره را در مدار خود نگه می‌دارد.

ارتباط ماهواره‌ها با زمین

برای برقراری ارتباط از یک ایستگاه زمینی معمولاً احتیاج به یک دیش بزرگ است که با نام Uplink Antenna شناخته می‌شود و باعث تمرکز اطلاعات ارسالی به ماهواره می‌شود. در ارتباط بین ماهواره و ایستگاه زمینی معمولاً از دو نوع موج و فرکانس متفاوت، یکی برای Uplink و دیگری برای Downlink استفاده می‌شود. دیش نصب شده بر ماهواره سیگنال ارسالی از ایستگاه زمینی را ریابت کرده و به یک دستگاه گیرنده می‌رساند؛ سپس با استفاده از پردازش به فرستنده ماهواره انتقال می‌دهد و از طریق آنتن فرستنده ماهواره مجدداً به سمت زمین بازمی‌گردد.

استفاده گسترده از ماهواره‌ها در عملیات نظامی به طور مستقیم در جنگ‌های منطقه نیز بسیار شایع است. به عنوان مثال در جنگ سال 2004 آمریکا علیه عراق، 68  درصد مهمات و لوازم جنگی دارای هدایت کننده ماهواره‌ای بودند. (این مقدار در سال 1991 در جنگ عراق بیش از 10 درصد بوده است)

در نخستین سال‌های عصر فضا، آمریکا و روسیه (شوروی سابق) دو میدان‌دار و رقیب اصلی در فعالیت‌های فضایی در دنیا بودند اما در حال حاضر چین، مجموعه‌ای کشورهای اروپایی، ژاپن، رژیم اشغالگر قدس و چند کشور دیگر فعالیت‌های بسیار گسترده‌ای در حوزه‌های فضایی انجام می‌دهند.

1- افزایش امکان استفاده نظامی از ماهواره‌های تجاری که در حال مبادله اطلاعات هستند

2- دسترسی به توانایی پرتاب (سایت‌های پرتابی که کشورهای دیگر با پرداخت هزینه‌ها می‌توانند از آن استفاده کنند)

3- حرکت انقلابی رو به جلوی ماهواره‌های کوچک و منظومه‌ای، از مهمترین دلایل علاقه و ورود کشورهای جهان به فناوری فضایی و پرتاب ماهواره‌هاست.

ماهواره‌های نظامی چه کاربردهایی دارند

1.تصویر برداریاز شناسایی اهداف تا شناسایی آثار انفجارهای اتمی زیرزمینی؛ بعضی از ماهواره‌های نظامی حتی می‌توانند اجسامی تا یک سانتی‌متر را روی زمین شناسایی کنند.

2.ناوبریاز ناوبری، هدایت، مکان‌یابی و تعیین موقعیت مکانی تا راهنمایی تسلیحات و گروه‌های جنگی؛ در حال حاضر چند سیستم موقعیت‌یابی و ناوبری در جهان موجود هستند: سامانه موقعیت‌یاب جهانی جی‌پی اس، که متعلق به نیروهای نظامی آمریکا است، سامانه گلوناس روسیه، سامانه بایدو چین و سامانه گالیله اروپا! دقت موقعیت‌یابی نظامی گاه حتی به سانتی‌متر هم می‌رسد.

3.جاسوسی: شناسایی ارتباطات مثل سیگنال‌های تلویزیونی، رادیویی و ارتباطی. سیستم جاسوسی سیگنال آمریکا برای نخستین بار در سال 1990 هشدار جنگ عراق و کویت را داد.

4.ارتباطات: در عملیات و ماموریت‌های نظامی به فرماندهان کمک می‌کند تا اطلاعات خود را با یکدیگر در میان بگذارند و با خط مقدم یا مقر اصلی در ارتباط باشند.

5.هشدار سریع: سنسورهای فروسرخ ماهواره‌ها می‌توانند پرتاب موشک را از خروجی گاز گرمشان شناسایی کنند. فناوری‌های جدیدتری نیز وجود دارد که می‌تواند مسیر موشک‌ها را با دقت خوب شناسایی کند.

6.هواشناسی نظامی: برای ارائه اطلاعات آب‌و‌هوایی به واحدهای نظامی. مثلاً انگلیس از ماهواره EUMETSAT برای این کار استفاده می‌کند.

ماهواره‌های نظامی درواقع، ماهواره‌های مصنوعی هستند که برای مصارف نظامی به‌کار می‌روند. معمول‌ترین ماموریت آنها جمع‌آوری، ردیابی و ارتباطات نظامی هوشمند است. نخستین نسل از ماهواره‌های نظامی برای ماموریت‌های شناسایی و تصویربرداری ساخته و پرتاب شده‌اند. پس از آن، محققان بارها سعی کرده‌اند ماهواره‌هایی را به‌عنوان یک سلاح نظامی طراحی کنند، اما این کار به‌دلیل تصویب معاهده بین‌المللی منع استقرار سلاح‌های کشتار جمعی در مدار زمین تا سال 1967 به تعویق افتاد. در سال 2013، حدود 950 نوع ماهواره در مدار زمین قرار گرفت، اما تعیین دقیق ماهواره‌های نظامی به دلایل امنیتی مشخص نیست. این تعداد تا دسامبر 2018 به 320 ماهواره نظامی یا چندکاره افزایش یافت که حدود نیمی از آنها متعلق به آمریکا بوده است. بعد از آمریکا، روسیه، چین و هند در رده بعدی کشورهای دارای ماهواره در مدار زمین هستند. به گزارش  statista، از سال 1957 تا سال 2019 حدود 6 هزار ماهواره به فضا پرتاب شده است. در سال 2018، حدود 114 ماهواره و در سال گذشته تنها 95 ماهواره به فضا پرتاب شده است. از تعداد کل ماهواره‌ها تنها حدود چهار هزار و 500 ماهواره درحال حاضر در مدار زمین قرار دارند که بیش از 50 درصد از آنها کاربرد نظامی دارند. اما بخش زیادی از ماهواره‌های پرتاب شده به مدار، ماهواره‌های ارتباطی و نظارتی زمین هستند. در سال‌های اخیر، ماهواره‌های شرکتی، دولتی و نظامی بیشترین ماهواره‌های پرتاب شده به فضا بوده‌اند.فعالیت‌های فضایی ماهواره‌های ارتباطی، پرکاربردترین اهداف آنها کاربری‌های شهری و نظامی است. ترکیبی از سیستم‌های منطقه‌ای و ملی مخابراتی SATCOM در این ماهواره‌ها به‌کار می‌رود که ظرفیت و قابلیت بالایی دارند. معمولا در نسخه‌های جدیدتر، ماهواره‌های نظامی از این سیستم‌ها برای مشاهده پرتوهای نقطه‌ای، پردازش انتقال‌دهنده‌ها و کار در باند فرکانس‌های مختلف مانند باند EHFاست. به گزارشspringer ، آمریکا، انگلیس، فرانسه و ناتو تنها دارندگان سیستم‌های نظامی مخابراتیSATCOM  در غرب هستند. این سیستم‌ها در حال توسعه هستند تا در ترمینال‌های زمینی و ماهواره‌ای مورد استفاده قرار گیرند. ویژگی‌های این سیستم‌ها نسبت به باندهای فرکانسی مورد استفاده و ماندگاری و قابل کار بودن‌شان با هم متفاوتند. سیستم مخابراتی SATCOM  قابلیت تحرک بیش از حد، انعطاف‌پذیری و ماندگاری را در ارتباطات استراتژیک و تاکتیکی در کاربری‌های زمینی، هوایی و دریایی دراختیار کاربران نظامی قرار می‌دهد.ارتش آمریکا معمولا به‌تمام تجهیزاتی که می‌سازد، به این دید نگاه می‌کند که روزی بتواند از آنها در میادین جنگ استفاده کند. این ارگان مهم آمریکا به‌تازگی دستوری را مبنی‌بر ساخت 20 ماهواره ارتباطی نظامی تا سال 2022 صادر کرده است. درواقع، نیروی ارتش آمریکا با ساخت این تعداد ماهواره قصد دارد گره‌های ارتباطی قدرتمندی را برای انتقال داده‌های اطلاعاتی به‌صورت هوشمند، مدیریت میدان مبارزه، ناوبری و زمانبندی برای خود ایجاد کند. به گزارش defenseone، این لایه انتقالی قرار نیست جایگزین ماهواره‌های ارتباطی موجود شوند بلکه این لایه قدرتمند روی نقاط اطلاعات تاکتیکی تمرکز دارد که باید به سیستم سلاح‌های نظامی داده شود. درواقع، این شیوه انتقال اطلاعات حتی نسبت به انتقال داده با پهپاد و ماهواره‌های موجود و حسگرها در مدار زمین از نظر زمانی بسیار حساس‌تر است. مقامات پنتاگون 25 میلیون دلار برای تولید و تست پرواز این ماهواره‌ها در بودجه 2020 آمریکا لحاظ کرده‌اند. لایه پایین جو از ماهواره‌های هوشمند و نظارتی تشکیل شده‌اند و ماهواره‌های شناسایی تا حدود 600 کیلومتری بالای جو پرتاب می‌شوند. پنتاگون معتقد است این لایه حساس در آینده سلاح‌های هایپرسونیک و پرتاب‌کننده‌های موشک نقطه‌زن بسیار موثر است. این ماهواره‌ها قرار است داده‌های اطلاعاتی را به این لایه منتقل کنند و اطلاعات را به بالاتر از لایه انتقالی ارسال می‌کنند که قادر به مشاهده و ردیابی مسیر موشک‌های هایپرسونیک و دیگر موشک‌ها هستند. درواقع، این لایه انتقالی و استفاده از ماهواره‌های جدید برای پرتاب داده به مدار زمین، استراتژی جدید شبکه‌ای رفاه را برای پنتاگون عملیاتی می‌کند. از این طریق حتی می‌توان سربازان، کشتی‌ها، پهپادها و جت‌های جنگی را با هم مرتبط کرد.

ماهواره‌های نظامی شناسایی

روسیه برای اولین بار در سال 1957 اولین ماهواره نظامی را با نام Sputnik 1 پرتاب و چهار ماه بعد هم آمریکا نخستین ماهواره نظامی خود را پرتاب کرد. اولین ماهواره جاسوسی نیز ساخت نیروی هوایی آمریکا بود که در قالب برنامه‌ای موسوم به «کرونا» در سال 1959 ساخته شد. این برنامه، طرح مشترکی میان سازمان «سیا» و نیروی هوایی آمریکا بود که تا سال 1972 به طول انجامید. از این ماهواره برای عکسبرداری نظارتی از چین و شوروی طراحی شده بود. اولین ماهواره آمریکا، اسلحه سیستم L 117  بود که در دهه 50 میلادی راه‌اندازی شد که در قالب آن، مجموعه‌ای از ماهواره‌های شناسایی برای ورود به مدار زمین برنامه‌ریزی شده بودند تا بتوانند بعد از گرفتن عکس‌هایی با کیفیت بالا، به زمین برگردند. Discoverer 1  اولین ماموریت خود را در سال 1959 در قالب پروازی آزمایشی انجام داد. پس از آن، آمریکا چند ماهواره دیگر را هم آزمایش کرد. روسیه در طرحی که داشت تصمیم گرفت ایستگاه‌های فضایی را در مدار زمین جایگزین ماهواره‌ها کند و به این ترتیب بین سال‌های 1973 تا 1976 حدود یک ایستگاه در مدار زمین راه‌اندازی کرد، اما با اعتراض وزارت دفاع شوروی مبنی بر زمانبر بودن نگهداری از این ایستگاه‌ها در مقایسه با ماهواره‌های شناسایی روبه‌رو شد. پس از آن روسیه ماهواره‌های شناسایی متعددی را توسعه داد و به مدار پرتاب کرد. پیش از اینکه قابلیت تصویربرداری دیجیتال مورد استفاده قرار گیرد، ماهواره‌های جاسوسی باید عکس‌های گرفته شده را در محفظه‌ای حاوی یک رول فیلم همراه با پاراشوت به زمین پرتاب می‌کردند. ماهواره‌های نظامی فعلی که آمریکا استفاده می‌کند، از سیستم‌های زمانبندی سیگنال ناوبری و متغیر سیستم موقعیت‌یابی جهانی استفاده می‌کند که به GPS مجهز است. این ماهواره درواقع، در قالب یک شبکه ناوبری، تمام نیروهای نظامی دنیا را چه در زمین، هوا یا دریا ردیابی و موقعیت‌یابی می‌کند. این سیستم از 25 ماهواره تشکیل شده است که تنها 4 درصد از آنها کاربردی هستند. البته روسیه هم به چنین سیستم مجهز ناوبری به نام GLONASS مجهز است.

ماهواره‌های ناوبری

دانستن این که در هر زمان، در کجا قرار داریم، از اهمیت بسیاری در زندگی غیرنظامی برخوردار است. این موضوع برای یگان های نظامی از اهمیت بسیار بیشتری برخوردار است. از جمله این که از گم شدن واحدهای نظامی جلوگیری می کند. از سوی دیگر، در عصر حاضر که عصر سامانه های هوشمند با برد زیاد است، انجام حملات بسیار دقیق و «جراحی گونه» از فواصل زیاد که از تلفات جانبی کم می کنند و احتمال موفقیت عملیات را افزایش می دهند، بیش از پیش اهمیت پیدا می کند و ماهواره های ناوبری، سامانه هایی هستند که برای این منظور طراحی و ساخته شده اند.

تعیین موقعیت با استفاده از ماهواره های ناوبری، بر اصل ساده زمان سنجی استوار است. این ماهواره ها که در مدارهای دایره ای و ارتفاع دقیق مستقرند، با استفاده از یک ساعت فوق العاده دقیق اتمی، علائم مربوط به خود ماهواره و زمان سنجی آن را منتشر می کنند. با دریافت همزمان سیگنال های سه ماهواره، می توان موقعیت هر جسمی را بر سطح زمین، روی دریا، هوا و حتی فضا تعیین کرد. امروزه ماهواره های نظامی که در اصل برای هدایت و تعیین موقعیت واحدهای نظامی در سراسر جهان طراحی، ساخته و در مدار مستقر شده اند،

ماهواره های پیش اخطار

آگاهی زود هنگام از حمله دشمن، می تواند تفاوت میان پیروزی یا شکست یا حتی میان مرگ و زندگی باشد. این موضوع در عصر هسته ای و موشک های بالستیک قاره پیما که می توانند در دست بالا نیم ساعث پس از پرتاب به اهداف خود برسند و ویرانی های عظیمی را ایجاد کنند، اهمیت بسیار بیشتری پیدا می کنند. در همین راستا، نخستین ماهواره پیش اخطار حمله موشکی در سال ۱۹۶۰ با عنوان «سامانه اخطار دفاعی» (Missile Defense Alarm System) که به اختصار «مایداس» (MiDAS) نامیده می شد در مدار قرار گرفت.

این ماهوارها که باگذشت زمان پیچیده تر و پیشرفته تر شده اند. با استفاده از حسگرهای فروسرخ، حرارت ناشی از پرواز موشک را ثبت و مسیر آن را دنبال می کنند و زمان رسیدن به هدف و مختصات جغرافیایی هدف مورد نظر را به مراکز فرماندهی خود اطلاع می دهند. یکی از فعالیت های عملیاتی این سامانه که توجه بسیاری را در زمان خود باعث شده در جنگ متحدان با عراق در ابتدای سال ۱۹۹۱ (عملیات توفان صحرا) بود که طی آن ماهواره های پیش اخطار، شلیک موشک های عراقی به سمت هدف هایی در خارج از این کشور را بلافاصله پس از پرتاب کشف و گزارش می کردند.

بر اساس برخی گزارش ها، جدیدترین نمونه های این ماهواره ها به سامانه «طیف نگار» مجهزند که با استفاده از آن، در زمان صلح، بر آزمایش های موشکی کشورهای مختلف نظارت می کنند و با تحلیل امواج حرارتی و نوری منتشر شده از موشک، می توانند سوخت مورد استفاده حرارت موتور، دمای بدنه موشک و در نتیجه، کارایی سامانه پیشرانه، سرعت و شتابگیری موشک وبردآن را تعیین کنند.

ماهواره های شنود الکترونیکی

امروزه استفاده از امواج الکترومغناطیسی به طور اجتناب ناپذیری به تمامی جنبه های عملیات نظامی و غیرنظامی گسترش پیدا کرده است. جدا از کاربردهای غیرنظامی این امواج، ارسال و دریافت امواج الکترومغناطیسی، از امواج رادار گرفته تا امواج سامانه های مخابراتی، به ویژه در قالب تبادل داده های دیجیتال، دارای ضرورت حیاتی برای تمامی یگان های نظامی است، به طوری که بدون استفاده از این امواج، عملا امکان انجام عملیات مؤثر نظامی وجود ندارد. آگاهی از توانایی ها و امکانات دشمن، به عنوان مثال، از فرکانس و عملکرد رادارها گرفته تا شنود مکالمات در برنامه ریزی دقیق تر و مؤثرتر طرح ها و عملیات، بسیار اثرگذار است.

امروزه، ماهواره های شنود الکترونیک که در زمره سری ترین انواع سامانه های نظامی هستند، صرف نظر از کارکرد تخصصی آنها، به عنوان مثال سامانه های ضبط علائم راداری با شنود مخابراتی و … در دو دسته کلی قرار می گیرند: ماهواره های مدار پایین و ماهواره های منار «زمین آهنگ». ماهواره های جاسوسی الکترونیکی مدار پایین، ماهواره های نسبتا کوچکی هستند که در مدار پایین قرار می گیرند و در هر بار گردش مداری، انتشارات الکترومغناطیسی از منطقه هدف را جمع آوری می کنند. معمولا با توجه به زمان کوتاه عبور ماهواره از فراز هدف و گردش زمین به دور خود، به منظور پوشش هر چه بهتر هدف، این نوع ماهواره ها به صورت خوشه ای در مدار قرار داده می شوند

تا یکی پس از دیگری از فراز هدف عبور کنند. بزرگترین مزیت این نوع ماهواره ها، سادگی نسبی و اندازه نسبتا کوچک آنتن به دلیل فاصله نه چندان زیاد از هدف و در نتیجه ارزان بودن آنهاست. نقطه ضعف بزرگ آنها هم، پوشش ندادن دائمی هدف و همین طور، عمر عملیاتی کوتاه آنهاست. ماهواره شنود الکترونیک مدار زمین آهنگ، ماهواره های بسیار بزرگ، پیچیده و گران قیمتی هستند که همانند ماهواره های مخابراتی در ارتفاع سی و شش هزار کیلومتری از سطح زمین بر فراز یا در نزدیکی منطقه هدف مستقر می شوند و به چشم ناظر زمینی در صورتی که بتواند آن را ببیند در نقطه ای ثابت در آسمان، قرار خواهد داشت.

سلاح‌های ماهواره‌ای

کشورهایی چون آمریکا از ماهواره‌های خود در مدار زمین به‌عنوان سلاح‌های ماهواره‌ای هم استفاده می‌کنند. آمریکا پروژه دفاعی خود را برای آماده کردن راه حل موشک‌های بالستیک بین‌قاره‌ای که قابل پرتاب از ماهواره‌ها باشند، در سال 1958 آغاز کرد. ماهواره‌هایی که این مأموریت را دارند، طوری طراحی شده‌اند که مجهز به یک مفتول بزرگ بوده تا بتوانند موشک‌های بالستیک بین‌قاره‌ای را غیرفعال کرده و آنها را در مرحله اولیه پرتاب مستقر کنند، اما این پروژه به‌دلیل نقص دفاعی در برابر حملات ماهواره‌ای، در سال 1968 از سوی وزارت دفاع این کشور لغو شد. اینها دلیلی شد تا سیستم‌های ماهواره‌ای مجهز به سلاح‌های نظامی طبق معاهده‌های بین‌المللی تنها محدود به سلاح‌های مرسوم باشند و درواقع کشورها نسبت به سلاح های تخریب جمعی در ماهواره‌های قرارگرفته در مدار منع استفاده دارند.

ماهواره‌های ارتباطی نظامی

ماهواره‌های ارتباطی از پرکاربردترین ماهواره‌های نظامی هستند. نیروهای ارتش آمریکا از شبکه‌های ماهواره بین‌المللی تشکیل شده‌اند که در نقاط مختلف قاره‌ها قرار گرفته‌اند. تأخیر در ارسال سیگنال مهم‌ترین نگرانی در این ماهواره‌هاست بنابراین، عوامل جغرافیایی و هواشناسی نقش مهمی در انتخاب نقاط دور در فضا برای قرارگیری ماهواره‌ها ایفا می‌کنند. به گزارش aerocommetals، ماهواره‌های ارتباط نظامی برای اهداف نظارتی و شناسایی طراحی شده‌اند، اما علاوه‌بر این، کاربردهای ناوبری و موقعیت‌یابی هم دارند. کاربرد این قبیل ماهواره‌ها با انواع ماهواره‌های شهری متفاوت است و معمولا کاربردهای حساس و نظامی دارند. اما بسیاری از ماهواره‌هایی هم که انحصارا برای مصارف نظامی طراحی نشده‌اند قادرند در این راستا مورداستفاده قرار گیرند. به‌عنوان مثال، به‌نوعی می‌توان از ماهواره‌هایی که سنجش اطلاعات درباره زمین را از راه دور انجام می‌دهند هم در قالب کاربرد نظامی از آنها استفاده کرد. همچنین، ماهواره‌هایی که وضعیت آب و هوایی را تجزیه و تحلیل می‌کنند، معمولا از نظر کاربری نظامی اطلاعات ارزشمندی را ارائه می‌دهند و نیز برخی ماهواره‌های تجاری هم حتی از سیستم‌های لجستیک حمایت کرده و دستیار فرماندهی برای واحدهای نظامی به‌شمار می‌روند. به‌خاطر داشته باشید که مطالعه اندازه و شکل کره زمین کمک زیادی به فناوری ماهواره‌ای می‌کند و به محققان کمک می‌کند نقشه‌های دقیق‌تری تهیه کرده و سیستم‌های ناوبری و موقعیت‌یابی از دقت بالاتری برخوردار شوند. ماهواره‌های ناوبری و شناسایی در حقیقت بیشترین کاربرد را در ماهواره‌های نظامی دارند. ماهواره‌های جاسوسی غالبا مجهز به این دو قابلیت هستند که روی استقرار نیروهای نظامی، اثبات توسعه سلاح‌ها، شناسایی پرتاب ماهواره و ارائه مدرک دال بر آسیب‌ ناشی از اصابت بمب و دیگر حملات کار می‌کنند. ماهواره‌های نظامی اطلاعات لازم را در اختیار نیروهای نظامی و توانمندی‌های آنها قرار می‌دهند. ماهواره‌های شناسایی همچنین موشک‌هایی را که مسئول کنترل تست‌های هسته‌ای ممنوعه هستند، مشاهده کرده و اطلاع می‌دهند.

ماهواره های جاسوسی

ماهواره های تاسیسات نظامی مشتمل از ماهواره های هواشناسی ، ارتباطی ، ردیاب و مشاهده زمین می باشند که برای مقاصد نظامی به کار می روند . برخی از این ماهواره ها که به ماهواره های جاسوسی نیز شهرت دارند قادر به تشخیص دقیق پرتاب موشکها ، حرکت کشتی ها در مسیر های دریایی و جابجایی تجهیزات نظامی در روی زمین می باشند.کشورهای اندکی که در رأس آن آمریکا قرار دارد، بیشترین استفاده از را از این فن آوری در جمع آوری اطلاعات محرمانه نظامی ، سیاسی ، صنعتی ، اقتصادی و … می برد. تاکنون ایران در این زمینه متحمل خسارات زبادی شده است بعنوان مثال استفاده عراق از تصاویر جاسوسی ماهواره های آمریکایی در جنگ به ما لطمات زیادی را وارد کرد همچنین هم اکنون سرزمین ایران زیر پوشش تصویری ماهواره های آمریکایی و رژیم اشغالگر فلسطین است و با دقت مسائل داخلی ایران را همچون ساخت و سازهای نظامی ، نقل و انتقال امکانات نظامی و… را زیر نظر دارند که این خود امنیت ملی ما را تهدید می کند شاهد این مدعا انتشار عکسهایی از ایران که توسط ماهواره های آمریکایی گرفته شده است مثل تصاویر ماهواره ای از نیروگاه اتمی بوشهر و یا سایر نقاط حساس ایران گرفته شده است که دارای دقت و کیفیت بسیار بالایی است.

شبکه ماهواره ای جاسوسی اشلون

ایستگاه های گیرنده شبکه جاسوسی اشلون در تمام دنیا مستقر است آژانس امنیت ملی ایالات متحده (NSA) سیستم جاسوسی جهانی با اسم رمز اشلون (ECHELON) را طراحی کرده است.
این شبکه به کلیه تماس های تلفنی، فاکس ها و پیام های تله تکس و پست های الکترونیکی که در هر نقطه از دنیا رد و بدل می شوند، دسترسی دارد و آن ها را بررسی می کند.
شبکه اشلون از سوی آژانس امنیت ملی آمریکا کنترل می شود و با همکاری سازمان هایی چون، ستاد ارتباطات کل در انگلیس، مقر امنیتی ارتباطات در کانادا، ریاست امنیت دفاعی استرالیا و دایره ی امنیت ارتباطات کل در نیوزلند، فعالیت می کند.
نحوه فعالیت سیستم اشلون به این گونه است که ایستگاه های گیرنده داخلی خود را در همه نقاط دنیا مستقر می کند تا کلیه ماهواره ها، طول موج های کوتاه، ترافیک های ارتباطاتی سلولی و فیبرنوری را به دام بیاندازد و سپس آن را به رایانه های انبوه و با قابلیت بالای آژانس آمریکایی مزبور برای تجزیه و تحلیل و بررسی دقیق ارسال کند.

این پیام های مختلف پس از دریافت توسط ایستگاه های شنود، شامل مکالمات و مکاتبات هستند که توسط یک سیستم تحلیلی هوشمند به دقت بررسی می شوند. هدف اصلی از فعالیت آژانس مزبور ردیابی و کشف گروه های سیاسی ناشناس و فعالیت های آنها است. سیگنال های بسیار اندکی می توانند از دام این گیرنده های الکترونیکی فرار کنند. بهره گیری از ایستگاه های گیرنده زمینی، کشتی های هوشمند در آب های هفتگانه دنیا و ماهواره های سری قوی در ارتفاعات 20 هزار مایلی از سطح زمین قدرت فعالیت آژانس امنیت ملی آمریکا و اعضای پیمان UKUSA را افزایش داده است.

مناطق جغرافیایی مختلف در سر تا سر دنیا بین اعضای این پیمان تقسیم شده است؛ به طوری که آمریکا در بخش بررسی سیگنال های ارتباطاتی قاره آمریکا، انگلیس در بخش اروپا، آفریقا و غرب روسیه، استرالیا در بخش آسیای جنوب شرقی، جنوب غربی اقیانوسیه و مناطق شرقی اقیانوس هند، نیوزلند در بخش شرکت های غربی اقیانوس آرام و بالاخره کانادا در بخش بررسی سیگنال های شمال روسیه، اروپای شمالی و همچنین ارتباطات آمریکایی، فعالیت می کنند.

روش کار اشلون به این نحو است که می تواند بخش زیادی از ارتباطات را با استفاده از کامپیوتر ردیابی کند این کار بصورت خودکار و با استفاده از کلید واژ ها مورد نظر صورت می گیرد .که کلید واژه ها می توانند نظامی ،سیاسی ،امنیتی و حتی اقتصادی باشند.بعنوان مثال اتحادیه اروپا در سال 81 اعلام کرد جاسوسی صنعتی بین سیزده تا یکصد و چهل و پنج میلیارد دلار به شرکتهای اروپایی صدمه زده است.

ماهواره جاسوسی EarlyBird

نمایندگان مجلس اروپا مدعی اند آمریکاییان همه تلفنها و مراسلات الکترونیکی ودور نگارها را جذب و ضبط می کنند.هر نوع گفتگو یا مکاتبه الکترونیکی یا فاکس یا غیره به زبانهای زنده دنیا هم اکنون در چنگ ماهواره Earaybird است .
باور کردنی نیست ،اما اگر مثلا در انگلستان یا در یکی از کشورهای اروپایی یا کلا در یک کشور حساس باشید واژه مرسدس بنز یا کنکورد یا حتی حزب یا حقوق بشر را طی صحبتی در تلفن ثابت یا سیار بر زبان بیاوریدیا حتی اگر این واژه ها با نمابر یا پست الکترونیکی ارسال کنید یا تحویل بگیرید ،مطمئن باشید که همه اینها به شکل متن به زبان انگلیسی ترجمه می شود و پس از تقسیم بندی با سرعت نور به آمریکا ارسال می گردد در آنجا این مطالب در میان دوایر‏‎ جاسوسی ‏خاصی ‏‎ ‎ که در سالهای اخیربه ‏‎ نوعی ‏‎ از سوپر مارکتهای آمریکا بدل شده اند توزیع می شود.این سوپر مارکتها از این اطلاعات و اسرار استفاده می کنند و آنها را در میان خود مبادله می کنند یا آنها را مانند یک کالای تجاری به دولتها و نهادها و اشخاص می فروشند.در نهایت اینکه شما هر جا بروید از سر تا پا زیر نظر هستید .

اینها‏‎‏‎ طبق برنامه ای کار‏‎ می کنندکه ‏‎ برای ‏‎ جدا‏‎ کردن ‏‎ میلیاردها‏‎ مکالمات ‏‏‎ و‏‎ مراسلات ‏‎ الکترونیکی ‏‎ طرح ریزی ‎ شده ‏ است ‏‎ می توان ‏‎‏‎ طبق ‎ واژه معینی ‏‎ ‏‎‏‎ که ‏ ‎صاحب‏‎ آن ‏‎ بر‏‎زبان ‏‎ می آورد‏‎ یا‏‎ ارسال ‏‎ می کند،به این مکالمات دست یافت.این واژه برای هر یک از این دو ابر کامپیوتر نقش کلید را دارد که پس از اخذ دوباره اطلاعات از ماهواره جاسوسی خاص این ماموریت،به فعالیت می پردازند.

این ماهواره اکیلون نام دارد و در صورتی که مکالمات یا مکاتبات به زبان دیگری باشد آن را به انگلیسی ترجمه می کند.در صورتی که ماهواره دیگر که از نوع آراتوری است اینها را به متن تبدیل می کند و سپس آنها را طبق موضوع تقسیم بندی می کند و انها را به ایالات متحده آمریکا می فرستد تا دستگاهای ویژه ای آن را بگیرند هدف از پرتاب ماهواره تجسسی –تجاری EarlyBird نخستین ماهواره از نوع تجاری است که پایگاهای نظامی ‏ امریکا‏ که ‏در دنیا گسترده اندخواهان ‏ آن ‏هستند‏.

فزون برآن ‏ خدماتی ‏است ‏ که ‏ این ماهواره ‏‏ به ‏افراد‏ یا شرکت هایا‏ دولت هایی ‏ می دهدکه ‏ خواهان یک عکس معینی هستند‏ که ماهواره ‏ دربرابریک ‏ مبلغ مشخص ‏ ‏ آنها را تحویل ‏ میدهد. این ‏ حالت ‏ به ‏ معنای ‏ آن است ‏ که ‏ ‏ امریکا‏ در‏ آینده ‏ نزدیک ‏ به ‏ محتکراسرار‏ واطلاعات ‏ بدل خواهد‏ شد‏ که آنها را‏ با‏ هرکس ‏ که ‏ بخواهد‏ مبادله ‏ خواهد‏ کرد‏ یا‏خواهدفروخت ‏ .

این ‏ تجارت ‏قرن ‏ آینده ‏است ‏. هر‏نوع ‏گفتگوی ‏تلفنی ‏‎ یا‏ مکاتبه الکترونیکی با ‏فاکس غیر‏ آن ‏ وبه ‏ واسطه ‏ اغلب‏ زبان های ‏ زنده ‏ هم اکنون درچنگ ‏‎ ماهواره امریکایی ‏( ‎ EarlyBird) قرار‏ دارد‏ که ‏ کار‏ تهیه ‏ فهرست ‏ انسان ها‎‎ را‏‎ ‎به‎ ‎عهده ‏‎ دارد‏ این ‏‎‎ ‏فهرست هاشامل ‏‎ افرادو‎ شماره های ‏ تلفن ‏و فاکس ‏و‏‎ رمزهای ‎ پست ‏‎ ‎الکترونیکی ‏‎(EMAIL) آنان ‏ است ‏ که براساس طبقه بندی موضوعات ‏‎ مورد‎ توجه امریکاییان ‎ حروفچینی‎ شده اند‏‎.

آمریکایی ها به بسیاری از واژه های و کلیدهای آن دست یافته اند آنان از این واژه ها به عنوان محرک دو دستگاه کامپیوتر‏استفاده ‏.می کنند‏‎ اگر‏‎ احیانا‏‎ با‏‎ دوستی ‏‎ به واسطه ‏‎ ‏تلفن ‏‎‎صحبت ‏ کرده ‏‎باشی ‏‎و به گفته باشی ‏ امروز ‎ مرسدسی ‏ دیده ای ‏‎ که ‏‎ترا‏‎ شگفت ‏ زده ‏‎ نموده ‏ است ‎مطمئن ‏‎ باش ‏ که ‏ ‎بقیه ‏‎ صحبت ‏ از‎همان ‏ ‎هنگام ‏‎تلفظ‏‎ واژه مرسدس ‏ تبدیل ‏‎ به ‏‎متن ‏‎ شده ‏‎و‏‎بر روی ‏‎امواج ‏رادیویی به ‏‎ سوی ‏ ایالات ‏‎ متحده ‏ ‎امریکا‏ پرواز‏ کرده ‏ ‎است ‏‎ازدیگر‏واژه ها‏‎ می توان ‏‎ به ‏‎ عنوان مثال ‏‎ ازکلاشینکف ‏‎ یا مسلسل ‏یا‏ ‎شرکت ‏ آیروسپشال ‏ نام ‏ ‎‎برد‏‎ ‎که ‏‎امریکاییان ‏‎ اغلب‏‎ رابرمی انگیزند‏ ژاپنی ‏‎ یا‏‎ اروپایی ‏‎ شرکت های ‏‎ به نام مربوط واژه های ‏‎ رقیب شرکت های ‏‎ امریکایی ‏ در مناقصه ها و داد و ستدها بین المللی نیز،آمریکاییان را برمی انگیزد احیانا اگر نماینده شرکت مرسدس با همکارش در فرانکفورت درباره یک ‎موضوع ‏محرمانه ‏‎شرکت ‏‎ صحبت ‏‎ کند ، ‏‎پایگاه یورکشایر‏ ‎بلافاصله ‏‎ این ‏‎ گفتگو‏ را می گیرد و ان چه که محرمانه بود برای آمریکاییان غیر‏ محرمانه ‏‎ می شود.

آمریکا بسیاری از اطلاعات را که بدست می آورد به (اف بی آی) (FBI) یا اینترپل یا به دیگر ادارات مبارزه با جرایم منظم یا قاچاق مواد مخدر تحویل می دهد. یکی‎ از‏‎ واژه های ‎کلیدی ‏‎ را که دست یافته واژه حقوق بشر است این موضوع به هیچ وجه نه ربطی به جاسوسی صنعتی دارد و نه به امنیت ملی مگر‏‎این ‏‎ به قصد‏‎ دستیابی ‏‎ به ‏ ‎اطلاعات ‏‎ و اسراری باشد که ایالات متحده امریکا با دیگر دستگاههای جاسوسی مبادله می کند یا انکه این فرایند بر اثر تقاضایی باشد که یک دولت برای خرید اطلاعات معین ارائه می دهد .

ماهواره جاسوسی افق

از دیگر ماهواره های جاسوسی که می تواند امنیت ملی ایران و کشور های منطقه را به خطر اندازد ماهواره جاسوسی رژیم اشغالگر فلسطین بنام افق است. این ماهواره جاسوسی که در مدار 250 کیلومتری مدار زمین در حال گردش است و قادر است که به دقیق ترین اطلاعات در مورد کشورهای عربی و خاورمیانه دست یابد.

ماهواره افق ـ5 از مرکز پرتاب ماهواره در جنوب تل آویو به فضا پرتاب شده است .این ماهواره در هر دقیقه یکبار به دور کره زمین گردش کرده و مجهز به دوربینهایی است که آن را قادر می سازد از اجسامی با حجم کمتر از یک متر نیز تصویر برداری کند . طول این ماهواره دو متر و سی سانتیمتر و قطر آن دومتر و وزن آن 300کیلو وساخت رژیم اشغالگرصهیونیستی فلسطین می باشد. به گفته روزنامه هاآرتص این ماهواره می تواند شمال آفریقا و خاورمیانه و حتی پاکستان و افغانستان را پوشش دهد .

ماهواره های جاسوسی عکسبرداری با حسگرهای دیجیتال

استفاده از روش عکسبرداری با استفاده از فیلم، شیوه ای بسیار پر هزینه بود و عمر عملیاتی ماهواره را به تنها چند ماه – بسته به تعداد عکس هایی که در هر روز می گرفت – کاهش می داد. در حالی که خود ماهواره می توانست، مدت ها پس از تمام شدن فیلم هاهم قابل استفاده باشد. از سوی دیگر، نیاز به پرتاب چندین ماهواره شناسایی عکاسی در هر سال به دلیل عمر محدود ماهواره ها هم هزینه بسیاری را تحمیل می کرد. به عنوان مثال، ماهواره ۹-KH که به «پرنده بزرگ» (Big Bird) مشهور بود، ۱۳ هزار و ۶۰۰ کیلوگرم وزن داشت و تنها هزینه پرتاب آن به ۳۰۰ میلیون دلار بالغ می شد. این در حالی است که خود ماهواره هم با ۱۸.۳ متر طول و ۳.۰۵ متر قطر، بسیار گران قیمت بود.

اما با آغاز عصر دیجیتال شرایط تغییر کرد. تصاویر دیجیتال که از حسگرهای CCD –که امروزه حتی در دوربین های تلفن همراه هم وجود دارند – به جای فیلم استفاده می کنند، امکان ارسال آنی تصاویر گرفته شده را حتی از آن سوی زمین به مرکز کنترل با استفاده از ماهواره های مخابراتی نظامی دارند. ضمن آن که این تصاویر، برخلاف فیلم های عکاسی، نیاز به ظهور ندارند و تصاویر، برای افزایش کیفیت آنها با کامپیوتر قابل پردازش هستند که این، خود، امکان تحلیل سریع تر، دقیق تر و بهتر عکس ها را فراهم می کند.

نخستین ماهواره مجهز به حسگر دیجیتال که حدود ۴۱ سال پیش در ۱۹ دسامبر ۱۹۷۶ به فضا پرتاب شد، ۱۱-KH نام داشت و به یک حسگر CCD با ۶۴۰ کیلو پیکسل (در مقایسه با ده ها مگاپیکسل دوربین تلفن های موبایل امروزی) مجهز بود و همانند سلف خود (KH-۹) ۵ متر طول، ۳.۰۵ متر قطر و ۱۳ هزار و ۶۰۰ کیلوگرم وزن داشت. این ماهواره و نسل بعدی آن (۱۲-KH) به آینه های بسیار بزرگ، تقریبا مشابه آینه تلسکوپ فضایی هابل مجهز بودند. در واقع گفته شده که تلسکوپ فضایی با استفاده از فناوری ۱۱-KH ساخته شد یا به عبارت دیگر، این ماهواره ها، هر کدام یک تلسکوپ فضایی هستند که به جای فضا بر زمین نظارت می کنند.

نخستین نمونه ماهواره 12-KH که آن را 11-KH پیشرفته هم می نامند، در 28 نوامبر 1992 به فضا پرتاب شد. این ماهواره به حسگرهای پیشرفته تر، توانایی عکسبرداری با اشعه فروسرخ برای تصویربرداری شبانه و تشخیص اهداف استتار شده و امکان نقشه برداری زمینی مجهز بود. ضمن آن که پوشش رادار گریز داشت تا امکان ردگیری آن از زمین با رادار را به کمترین میزان برساند. از نسل بعدی ماهواره های جاسوسی که اطلاعات مربوط به آنها «به کلی سری» طبقه بندی شده اند، اطلاعی در دست نیست.

ماهواره های دیجیتال، امتیاز عملیاتی بزرگ دیگری هم با خود به همراه آوردند و آن، داشتن عمر عملیاتی بسیار طولانی به دلیل نداشتن محدودیت استفاده از فیلم بود. در واقع عمر عملیاتی این ماهواره ها، به جای چند ماه (فیلم درون ماهواره، حتی در صورت استفاده نشدن، به دلیل قرار گرفتن در معرض پرتوهای کیهانی سریعا خراب می شدند) به چندین سال می رسد و تنها محدودیت آنها، میزان سوخت آنهاست که امکان انجام مانورهای فضایی برای تغییر مدار و قرار گرفتن در نقطه مناسب در زمان تعیین شده برای گرفتن عکس از هدف های تعیین شده را فراهم می کند. بدون سوخت، ماهواره در مدار ثابتی به دور زمین می چرخد و عملا ارزش عملیاتی آن – به دلیل قابل پیش بینی بودن موقعیت آن – به شدت کاهش پیدا می کند.

برای عضویت در اینستاگرام جنگاوران اینجا را کلیک کنید

 

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن