هواپیمای شناسایی و پشتیبانی سبک OV-10 برونکو

در طول جنگ جهانی دوم نیروی  زمینی امریکا از هواپیماها های تک موتوره پیستونی  غیر نظامی   برای هدایت اتش توپخانه و یا شناسایی در خط مقدم استفاده میکرد  . این روند حتی در جنگ کره نیز ادامه داشت  و البته ارتش امریکا از این قبیل  هواپیماهای کوچک  و کم سرعت راضی بود. در اواخر دهه 1950 تفنگداران دریایی به دنبال یک هواپیمای شناسایی کوچک برای هدایت  اتش توپخانه(دادن مختصات هدف به توپخانه از اسمان) با توان  حمل سلاح برای پیشتیبانی هوایی نزدیک بودند . تا قبل از این هواپیماهای تک موتوره پیستونی  مورد استفاده در این نقش توان حمل سلاح را نداشتند ولی تفنگدارن دریایی برای پشتیبانی  سبک هوایی و همچنین اسکورت بالگرد ها  خواهان مسلح شدن  این  هواگرد جدید بودند.

در سال 1961 زمانی که کندی وارد کاخ سفید شد ، به کشورهای که درگیر  شورش های کمونیستها پیشنهاد کمک با تسلحات ارزان و ساده داد . کندی از سازندگان سلاح خواست تا سلاح های ارزان و ساده ای را برای کشورهای فقیر درگیر جنبشهای کمونیستی طراحی کنند  . این گونه طرح ها برای کشورهای  فقیر مناسب بود که نیاز  به اتش هوایی ولی با قیمت ارزان و پیچیدگی کم داشتند و نتیجه ان هواپیماهای چون اف5 و یا ای 37 شد

در ادامه  همین سیاست این پیشنهاد  داده شد تا طرح این هواپیمای جدید برای نقش ضد شورش  سبک نیز در نظر گرفته شده است. همچنین رابرت مک نامارا وزیر دفاع وقت امریکا  که خواهان براورد شدن نیاز نیروی هایی مختلف با طرح های  مشترک بود ، خواهان  این شد  که نیروی هوایی  نیز که دارای نیاز مشابه بود  طرح تفنگداران را بپذیرد و به خدمت بگیرد. در ان زمان نیروی هوایی خواهان یک هواپیمای سبک شناسای برای دادن اطلاعات هدف به جنگند های قبل از بمب باران منطقه بود.  با وجود این که این سیاست  مک نامارا  در یک دوره تنها هزینه های زیادی  برای ارتش امریکا به بار اوردن(مانند طرح اف111 بی و اف111 ای) ولی این بار  طرح خوب بود و نیاز های  هر دو نیرو بسیار به هم نزدیک بود و طرح پیش رفت

قرار شد طرح جدید یک هواپیما دو موتوره توربوپراپ با توان رسیدن به سرعت 550 کیلومتر بر ساعت باشد و با دو خدمه توان انجام شناسایی هوایی و پشتیبانی  هوایی سبک را داشته باشد.پروژه LARA  نام گرفت

تولید کنندگان امریکا به پروژه لارا علاقمند شدند و 11 پیشنهاد به ارتش دادند ولی در نهایت طرح   شرکت  راکول با نام ان ای -300 مورد  قبول قرار گرفت.در اکتبر سال 1964 شرکت راکول قرار دادی برای ساخت هفت پیش نمونه را دریافت کرد . اولین  پیش نمونه  در 16 ژوئن سال 1965 پرواز کرد و در اوریل سال 1968 با نام او وی -10 ای برونکو  وارد خدمت شد(OV-10A Bronco).

او وی -10 برونکو یک طرح ساده شسته رفته بود ، همان چیزی که از ان انتظار می رفت. هواپیما دارای دو بال در بالای بدنه بود و از یک موتور توربوپراپ در  زیر هر بال بهره می برد.هواپیما دارای دو خدمه  با الگوی دو کابین پشت سر هم بود که دارای دید بسیار مناسب به دو  طرف بدنه بود.

 هواپیما دارای دو موتور توربوپراپ گاریت تی 76 – جی 410 /412  هر کدام  با رانش 715  اسب بخار  قدرت می گرفت  که هر کدام دارای ملخ سه  تیغه متغییر است که برای کنترل  گشتاور  بر خلاف هم می چرخیدند  . بال دارای چهار فلپ از هم جدا بود  و بال کاملا صفا به ان اجازه برخاست از باند کوتاه را میدهد.

خلبان در کابین جلو و دیدبان در کابین  عقب قرار می گیرد و هر دو خدمه از یک درب باز شونده رو به بالا از سمت راست  وارد کابین  می شوند ولی دارای یک درب در سمت  چپ نیز بود که بزرگتر از درب سمت راستی  است و برای خروج اضطراری  میتوان از ان بهره برد.هر دو خدمه دارای صندلی پرتاب شونده صفر صفر هستند و هر دو کابین دارای سکان برای هدایت هواپیما می باشد. برونکو دارای  دو سکان عمودی به هم پیوسته متحرک بود و بخش متصل بین دو سکان نیز دارای بخش متحرک است

هواپیما دارای یک محفظه باردر پشت سر کابین دوم است که در یک فضای 3.12 متر مربعی  میتواند 1450 کیلوگرم  بار و یا   پنج  چتر باز  را  درون خود حمل کند. در انتهای هواپیما دارای  یک درب دو لنگه بود که بار را از ان پیاده میکردند ویا چتر بازان البته به صورت نشسته   خود را از هواپیما به بیرون پرتاب میکردند . این تعداد چتر باز تنها برای ماموریت های ویژه موثر بود

هواپیما دارای چهار مسلسل ثابت ام60 سی با کالیبر 7.62 م م ناتو است که هر کدام 500 گلوله را حمل میکند.این چهار مسلسل به صورت دو به دو  در درون دو بالچه زاویه دار در قسمت پایین بدنه قرار دارد. این  مسلسل ها  تنها سلاح ثابت این هواپیما است و خلبان برای هدفگیری این مسلسل دارای یک سایت گان معمولی درچه بندی  شده در جلوی چشمان خود است که  در زیر سقف کابین نصب شده است .

به غیر از این  در زیر هر بال چه دارای دو جایگاه خارجی(در مجموع چهار جایگاه)، دو جایگاه زیر هر بال اصلی و یک جایگاه  در زیر بدنه در اختیار دارد که میتواند   هشت راکت  انداز 70 م م با لانچر های 7 و یا 19 تایی و یا  تا چهار بمب 250 کیلوگرکی  ویا شش غلاف مسلسل مینیگان و یا سه غلاف گاتیلنگ توپ 20 م م سه لول  را  حمل کند. همچنین برخی نمونه ها توان شلیک موشک سایندوندر را نیز داشت

همچنین میتواند  یک مخزن سوخت خارجی 568 لیتری  ویا 872 لیتری و حتی 1137 لیتری را حمل کند. هواپیما دارای سه ارابه فرود تک چرخ است که یکی در زیر بدنه در جلوی دماغه و یکی در زیر  غلافی  در زیر هر موتور جمع میشود

بیشترین سرعت قابل دستراسی او وی -10 ای عدد 452 کیلومتر بر ساعت است و برد ان با یک تن سلاح 920 کیلومتر بود.  در مجموع 114 فروند  او وی-10 ای برای تفنگداران دریایی و 157 فروند  برای نیروی هوایی امریکا تولید شد و 89 فروند دیگر  نیز به دیگر کشورها تحویل شد

نیروی هوایی در سال 1968 این هواپیما را دریافت کرد و در اوت سال 1968 یک دسته کوچک را برای ارزیابی  استقرار تعداد  بیشتری از برونکو را راهی ویتنام کرد.نیروی هوایی تنها میخواست تا این هواپیما که سرعت  کمتری داشت و ساعت بیشتری را می توانست  بر فراز هدف پرواز کند دست به پرواز شناسایی برای راهنمایی دیگر جنگنده ها برای نابودی هدف روی زمین بزند. از انجایی که قرار نبود در نیروی هوایی برونکو به کسی و یا چیزی شلیک کند حتی مسلسل های  ام 60 ثابت ان برداشته شد

ولی تفنگداران دریایی  از این هواپیما نتنها در نقش هدایت اتش توپخانه بهره بردند بلکه از ان در نقش پشتیبانی هوایی نیز به خوبی استفاده کردند . در سپاه تفنگدار ان را به غلاف  راکت 70 م م، غلاف  مسلسل 7.62  م م، 12.7 م م و توپ 20 م م مجهر کردند  و در کنار بالگردها بارها نیروهای ویتکنگ را مورد هدف قرار داد و حتی برای گشت  شبانه  مجهز به پرتاب کننده شراره  با چتر شد تا درشب نیز بتواند دست به حمله بزند

عملکرد مناسب برونکو در ویتنام باعث علاقمندی  نیروی دریایی نیز شد و این نیرو نیز چند فروند برونکو را از تفنگدارن دریایی اجاره کرد و از ان برای نابودی قایق های ویتکنگ که در رودخانه های پر اب  جابجا میشودند استفاده کند .

تا پایان سال 1973 نیروی هوایی و دریایی امریکا 81 فروند برونکو را از دست دادند که سهم نیروی هوایی 67 فروند، تفنگداران دریایی ده فروند و نیروی دریایی هفت فروند بود.

نیروی هوایی همیشه احساس عجیبی در مورد او وی -10 ای داشت. او وی -10 تنها هدف را پیدا میکرد ولی به کسی اتش نمی کرد  اگرچه گهگاه به راکت نیز تجهیز شده و دست به اتش به طرف دشمن نیز زدند  ولی همواره دارای همان نقش شناسایی بود از این رو نیروی هوایی تلاش  در استفاده از ان در شب نیز کرد.در سال 1970  او وی-10 ای نیروی هوایی به یک دوربین دید شبانه برای بهره برداری  در سطح نوری کم  و یک مسافت یاب لیزری  (هر دو زیر بدنه) مجهز شدند و می توانست  دست به هدایت  بمب های هدایت لیزری هم بزند ولی این طرح در نهایت لغو شد .

تفنگداران دریایی نیز خواهان به کار گیری نسخه ای با توان اتش بیشتر شدند از این رو نسخه جدید او وی-10 دی وارد خدمت شد. OV-10D  فاقد دو بالچه زاویه دار در پایین بدنه بودند و به جای ان در زیر بدنه یک برجک متحرک توپ 20م م   ام 197 حمل میکردند (همان توپی که بر روی کبرا نیز نصب شده است) که توسط یک دوربین دید شبانه در یک غلاف گوی شکل در زیر دماغه هدایت  میشد. در کابین عقب یک نمایشگر قرار داشت  که تصاویر  این دوربین که قابل چرخش داشت  را به کمک خلبان نشان میداد و کمک خلبان دوربین را  به هر سمت  بر می گردانند  سر توپ نیز به همان سمت بر میگشت. با جود 200 ساعت پرواز و موفقیت بالا ولی در نهایت به دلیل کمی بودجه دوربین دید حرارتی روی برخی او وی -10 دی نصب شد ولی توپ حذف شد.

همچنین از دیگر تغییرات او وی -10 ای میتوان به نصب نسخه بهبود یافته موتور گریت تی -76  از نوع جی420/421 با توان  1040 اسب بخار و ملخ های چهار تیغه کامپوزیت اشاره  کرد. همچنین تلاش شد تا میزان امواج فروسرخ انتشاری توسط خروجی موتور کاهش یابد.در مجموع تنها 18 فروند او وی-10 ای بهه او وی -10 دی ارتقا یافت

در سال 1985 ،  23 فروند او وی -10 ای و او وی -10 دی به او وی-10 دی پلاس  ارتقا یافتند که دارای دید حرارتی جدید تر، هشدار دهنده فروسرخ نزدیک  شدن موشک و  پرتاب کننده شراره و کابینی با نمایشگر رنگی بود. این مدل در جنگ اول خلیج فارس 1 در کویت برای شناسایی شبانه استفاده شد و چندین بار  از روی ناو های هواپیما برخواستند اگرچه به دلیل عدم داشتند غلاب  برای فرود بر روی ناو هواپیما بر در یک پایگاه زمینی فرود امدند.

او وی-10 در سال 1994 از خدمت نیروی هوایی خارج شد ولی همچنان در خدمت تفنگداران قرار دارد .کره جنوبی خواهان دریافت  یک هواپیما سرنشین دار گشت هوایی بود و نروث روپ راکول  دست به ارتقا دو فروند او وی -10 دی  با نام او وی -10 جی پلاس گرفت که برای ارزیابی نیز انها را به افغانستان فرستاد اگرچه تا کنون  سفارشی از سوی کره جنوبی داده نشده است

چندین کشور دیگر نیز برونکو را به خدمت گرفتند.در سال 1991 نیروی هوایی کلمبیا برای مبارزه با قاچقچیان  12 فروند او وی-10 ای دست دوم نیروی  هوایی امریکا  را دریافت کرد که بارها از انها بر علیه قاچاقچیان  بهره برد و بعدها برخی از انها  را به او وی-10 دی ارتقا یافت.

المان در دهه 1960 نسخه ای از او وی 10 را با نام OV-10B دریافت کرد که به جای درب عقبی دارای یک رو پوش شیشه ای بود که یک نفر در درون ان قرار می گرفت  و به عقب هواپیما دید داشت. این نسخه در نقش هدف کش مورد استفاده قرار گرفت .18 فروند از این نمونه تحویل ارتش المان غربی شد که در دهه 1990 با پی سی-9 جایگزین شد

اندونزی 12 فروند او وی -10 اف را دریافت که که به جای چهار مسلسل  ام 60 دارای چهار مسلسل 12.7 م م برونینگ ام 2 بود  و به انها توان پرتاب بمب های 100 کیلویی روسی هم داد. این نسخه در اندونزی بر ضد شورشیان غربی این کشور بارها مورد استفاده قرار گرفت

تایلند  نیز در دهه 1970 توانست 32 فروند او و ی-10 سی را دریافت کند(مشابه نسخه او وی -10 ای بود) که در دهه 1990 انها را از خدمت خارج و برخی را به فیلیپین  تحویل داد

فیلیپن 24 فروند او وی -10 ای  در سال 1991 به صورت دست دوم از امریکا تحویل گرفت و در سال 2004 نیز هشت  فروند را از تایلند خریداری کرد و بر علیه شورشان جزیره جولو از انها بهره برد

ونزوئلا نیز به این هواپیما در هه 1990 دست پیدا کرد و بر علیه چند کودتا  و شورش  داخلی از انها بهره برد و در نهایت انها را با میل 28 دریافتی از روسیه جایگزین  کرد.

 ترجمه:عبدالحمید تارخ

منبع: http://en.wikipedia.org/wiki/North_American_Rockwell_OV-10_Bronco