راکت انداز RM-70 و مدل های برگرفته شده از ان

راکت انداز RM-70

به نام خداوند جان و خرد

ققنوس های برخاسته از خاکستر ، آشنایی با دو سیستم راکت انداز انشعابی از RM-70

نویسنده و مترجم : سینا نوریخانی

آنچه که در ادامه مطالعه خواهید کرد مختصر بررسی دو نمونه انشعابی از راکت انداز RM-70 چکسلواکی با نام های RM-70 Vampir و RM-70/85 Modular است.راکت انداز RM-70 که در دهه هفتاد در چکسلواکی به خدمت گرفته شد ، نمونه ای سنگین تر از راکت انداز های 122 میلیمتری BM-21 گراد محسوب میشد که براساس طرح مبتکرانه حمل راکت های ذخیره توسط خودروی راکت انداز ساخته شده بود و در حقیقت تفاوت مهم آن با طرح گراد شوروی در برخورداری از مجموعه راکت های ذخیره بر روی راکت انداز و مجموعه بارگذاری یکپارچه آن بود. RM-70 از جمله راکت اندازهای توپخانه ای محبوب و موفق در حوزه صادرات در سطح دنیا بود که به کشورهای مختلفی نیز صادر شد و همچنان نیز مورد استفاده قرار دارد. حتی کشوری همچون کره شمالی که در حوزه راکت اندازها ، طرح های بومی خود را ارائه میداد نیز این راکت انداز را خریداری کرده و مورد استفاده قرار داد (احتمالا به صورت دست دوم). پس از فروپاشی چکسلواکی و تشکیل دو کشور جمهوری چک و اسلواکی ، تجهیزات چکسلواکی سابق مابین دو کشور جدید تقسیم شد که یکی از این تجهیزات راکت انداز های RM-70 بود. شرکت ها و صنایع نظامی از دو کشور مذکور پس از گذشت مدتی ، نمونه های ارتقا یافته از راکت انداز RM-70 را براساس نیازها و الزامات خود ارائه کردند. در سال 2005 نمونه ساخت اسلواکی با نام RM-70/85 Modular در نیروهای مسلح این کشور به خدمت گرفته شد و در سال 2016 مدل ساخت جمهوری چک با نام RM-70 Vampir یا خون آشام به خدمت درآمد.

راکت انداز توپخانه ای 122 میلیمتری RM-70 ساخت چکسلواکی ، مجموعه ذخیره سازی راکت ها در بخش میانی خودروی حامل راکت انداز و در جلوی پرتابگر قابل رویت است.

RM-70 Vampir

راکت انداز چندگانه RM-70 Vampir که توسط صنایع Excalibur Army جمهوری چک ارائه شده ، در اختیار مشتریان خارجی همچون جمهوری آذربایجان و اندونزی نیز قرار گرفته است.وظیفه و نقش اصلی این راکت انداز همچون دیگر نمونه های مشابه ، آتشباری بر روی اهداف در منطقه نبرد است از جمله هدف قرار دادن مراکز تجمع نفرات و ادوات دشمن ، مقابله با واحد های توپخانه میدانی دشمن و امثالهم. راکت انداز RM-70 Vampir براساس خط طراحی اصلی راکت انداز RM-70 جمهوری چک که شامل یک راکت انداز 122 میلیمتری با 40 تیوب پرتاب و مجموعه ذخیره سازی و بارگذاری همراه آن است ارائه شده با این تفاوت که سامانه های راکت انداز به روزرسانی شده و ارتقا یافته اند. راکت های استاندارد این سامانه با سرجنگی 18.4 کیلوگرمی از نوع شدیدالانفجار ترکش شونده (HE-FRAG) از طول 2.87 متر و وزن 66.35 کیلوگرم برخوردار بوده و قابلیت شلیک در بیشینه برد 20 کیلومتر را دارند. با توجه به اینکه امکان شلیک راکت های 122 میلیمتری مختلفی در سامانه مذکور وجود دارد میتوان راکت هایی با سرجنگی آتش زا ، دودزا ، حامل ریز مهمات و ….. را نیز مورد استفاده قرار داد و بسته به هدف و کاربری مد نظر از سرجنگی تخصصی استفاده نمود. یک آتشباری کامل این راکت انداز که شامل شلیک 40 راکت است در مدتی در حدود 30 ثانیه صورت میگیرد و به ادعای سازنده منطقه ای به وسعت 70 هکتار!!! را پوشش میدهد. البته این ادعا چندان با قابلیت های راکت های 122 میلیمتری مطابقت ندارد و مسئله خلاف واقع و تبلیغاتی به نظر میرسد.

راکت انداز RM-70 Vampir براساس شاسی کامیون ترابری سنگین پر تحرک Tatra T815-7 ساخته شده که از پیشرانه 360 الی 400 اسب بخاری دیزلی T3C-928 ساخت صنایع Tatra جمهوری چک بهره میبرد. گزینه نصب پیشرانه 410 اسب بخاری ساخت کامینز نیز برای این راکت انداز وجود دارد. مهمترین ویژگی که شاسی این سامانه راکت انداز از آن برخوردار است ، وجود سیستم تعلیق مستقل ساخت صنایع Tatra است که امکان حرکت مستقل چرخ ها نسبت به یکدیگر را فراهم کرده و بدین صورت تحرک و قابلیت حرکتی فوق العاده ای برای خودرو ایجاد میکند. برخورداری از سیستم تعلیق مستقل در کنار پیکربندی 8×8 (وجود 8 چرخ محرک در خودرو) امکان حرکت راکت انداز RM-70 Vampir در مناطق صعب العبور و ذو عارضه را فراهم می آورد. راکت انداز مذکور از یک مجموعه ذخیره سازی راکت و یک سیستم بارگذاری مجدد یکپارچه با آن برخوردار است ، مشابه طرح اصلی مورد استفاده در راکت انداز RM-70 چکسلواکی سابق. سیستم بارگذاری امکان بارگذاری 40 راکت ذخیره در مدت 2 دقیقه را دارد بدین صورت راکت انداز RM-70 Vampir امکان شلیک 80 راکت به منطقه هدف با یک وقفه زمانی کوتاه را خواهد داشت که قدرت آتش راکت انداز را به میزان دو برابر نسبت به راکت انداز های 122 میلیمتری با طرح معمول افزایش میدهد. در صورت نیاز 4 خدمه این راکت انداز نیز امکان بارگذاری راکت های آن به صورت دستی را دارند که در بهترین حالت و کوتاه ترین زمان ممکن این کار در حدود 10 الی 15 دقیقه به طول می انجامد. یکی از نقاط ضعف این راکت انداز مجموعه ذخیره سازی رو باز و فاقد حفاظت آن است ، ضعفی که با کوچکترین تهدید بر علیه راکت های ذخیره موجبات انهدام سامانه میشود. البته وجود راکت های ذخیره بر روی خودروی راکت انداز مزیت های خود را نیز دارد از جمله کاهش نیاز به پشتیبانی (خودروی حامل راکت های ذخیره) و کوچک شدن ابعاد لجستیک.

نمونه های این راکت انداز :

مدل RM-70 M1 ، راکت اندازی با کابین زره پوش که خدمه را در برابر اصابت مهمات کالیبر پایین و همچنین ترکش مهمات توپخانه محافظت میکند ضمن اینکه این نمونه به سیستم حفاظت ش.م.ر نیز مجهز است. مدل مذکور تاکنون به آذربایجان صادر شده.
مدل RM-70 Vampir 4D : نمونه دوکابین (4 درب) و البته غیر زره پوش که برای اولین بار در سال 2017 رونمایی شد.

راکت اندازRM-70 M1 ، این مدل از کابین زره پوش برخوردار است.

RM-70/85 Modular

از مدل های انشعابی شاخص که براساس ارتقای راکت انداز RM-70 توسط اسلواکی ارائه شده. این نمونه حاصل همکاری صنایع دفاعی Diehel BGT آلمان (به عنوان شریک تکنولوژیکی) با صنایع Delta Defence, A.s. اسلواکی است. برنامه ارتقای 26 دستگاه از راکت اندازهای اسلواکی به استاندارد RM-70/85 Modular اجرا شد که در نهایت اولین نمونه ارتقا یافته در سال 2005 تحویل و به خدمت گرفته شد. راکت انداز مذکور علاوه بر استفاده در ارتش اسلواکی به دارندگان راکت انداز RM-70 نیز قابل ارائه است (به عنوان یک استاندارد ارتقا). برخلاف جمهوری چک که در ساخت سامانه راکت انداز توپخانه ای RM-70 Vampir از طرح اصلی راکت انداز RM-70 پیروی کرد ، در اسلواکی جهت ساخت نمونه ارتقا یافته از این راکت انداز ، از طرحی کاملا جدید استفاده شده به گونه ای که راکت انداز RM-70/85 Modular را میتوان نمونه ای جدید با ترکیب طراحی شرقی و غربی دانست. در این سیستم بخش ذخیره سازی راکت ها حذف شده و پرتابگر با نمونه ای جدید (با طراحی غربی) که دارای غلاف های پرتابگر قابل تغییر است جایگزین گردیده. پرتابگر نصب شده امکان بارگذاری غلاف هایی مشابه نمونه مورد استفاده در راکت انداز های M270 و HIMARS آمریکایی را دارد و تنها تفاوت مهم پرتابگر RM-70/85 Modular با نمونه آمریکایی در عدم وجود سیستم خودبارگذاری غلاف ها بر روی پرتابگر است (به سبک هیمارس یا M270) . البته لازم به ذکر است که جهت بارگذاری مستقل ، خودروی حامل پرتابگر به یک بازوی هیدرولیکی مجهز شده.

نمونه ای از ارتقای راکت انداز RM-70 به استاندارد Modular بدون اعمال تغییر در خودروی حامل و با تغییر در پرتابگر

راکت انداز مذکور امکان شلیک راکت های 122 میلیمتری استاندارد شرقی یا راکت های 227 میلیمتری استاندارد ناتو (مورد استفاده در سامانه راکت انداز چندگانه M270) را دارد. بسته به کالیبر تیوب ها ، غلاف های این راکت انداز امکان حمل 28 تیوب 122 میلیمتری یا 6 تیوب 227 میلیمتری را دارند.امکان شلیک دو راکت با دو سطح متفاوت از برد و قابلیت تخریب در کنار وجود سرهای جنگی متنوع برای راکت ها ، گزینه های به کارگیری متنوعی در اختیار کاربر این سامانه قرار میدهد.راکت های 227 میلیمتری استاندارد این سامانه 3.96 متر طول و 307 کیلوگرم وزن دارند. وزن سرجنگی شدیدالانفجار ترکش شونده آن ها 120 کیلوگرم است و راکت ها قابلیت شلیک در بیشینه برد 40 کیلومتر را دارند که امکان مقابله با اهداف در عقبه خطوط دشمن را نیز فراهم میکند. علاوه بر این امکان استفاده از راکت های افزایش برد یافته با برد 60 تا 100 کیلومتر و ایضا شلیک موشک بالستیک تاکتیکی MGM-140 ATACMS نیز برای این راکت انداز فراهم است هر چند که موجود بودن چنین گزینه هایی برای اسلواکی مشخص نیست (راکت انداز توانایی شلیک دارد اما باید راکت یا موشک آمریکایی آن نیز در اختیار باشد). راکت های 122 میلیمتری این سامانه که عمدتا در نقش تمرینی و آموزشی کاربرد دارند با 2.87 متر طول و 66.6 کیلوگرم وزن از سرجنگی 19.18 کیلوگرمی برخوردار بوده و قابلیت دستیابی به بیشینه برد 21 کیلومتر را دارند. انواع راکت های 122 میلیمتری با سرهای جنگی آتشزا ، دودزا ، خوشه ای و حامل ریزمهمات و …….. برای این پرتابگر موجود هستند.

عکسی از غلاف پرتابگر شامل شش تیوب 227 میلیمتری

راکت انداز RM-70/85 Modular براساس شاسی کامیون ترابری سنگین Tatra T815 ساخته شده با این تفاوت که کابین اصلی کامیون حذف و نمونه ای زره پوش با آن جایگزین گردیده تا حداقل سطوح حفاظتی در برابر اصابت مهمات کالیبر پایین برای خدمه فراهم شود. خودروی مذکور از قابلیت های حرکتی بالایی برخوردار است و امکان عبور از مناطق صعب العبور را دارد (این نمونه نیز همچون Tatra T815-7 به سیستم تعلیق مستقل مجهز است و از پیکربندی 8×8 بهره میبرد). با توجه به اینکه در ارتقای راکت انداز RM-70 به استاندارد RM-70 Modular ، مجموعه ذخیره سازی راکت ها از روی خودروی حامل راکت انداز حذف شده ، راکت انداز مذکور توسط خودروی حامل/بارگذار غلاف های ذخیره پشتیبانی میشود که شامل کامیونی نظامی با پیکربندی 8×8 بعضا با کابین زره پوش است که از یک بازوی هیدرولیکی برای انتقال و بارگذاری غلاف ها بهره برده و دو غلاف راکت ذخیره را حمل میکند. مدت زمان بارگذاری مجدد غلاف ها در راکت انداز RM-70/85 Modular در حدود 10 دقیقه است و مدت زمان آتشباری کامل این سامانه نیز بسته به نوع راکت از 15 تا 25 ثانیه میباشد. در ارائه استاندارد ارتقای Modular ، سیستم کنترل آتش کامپیوتری و سیستم ناوبری بر روی سامانه تعبیه شده است. روند تنظیم زوایای پرتابگر و اجرای اتش در این راکت انداز به صورت خودکار بوده و با ارائه اطلاعات هدف به سیستم کنترل اتش توسط خدمه صورت میگیرد. در اخر لازم به ذکر است که این راکت انداز دارای 3 الی 4 خدمه است.