طرح پیشنهادی ارتقای تانک M60A1 نیروی زمینی ارتش

طرح پیشنهادی ارتقای تانک M60A1نزاجا

تالیف : سینا نوریخانی

در به روزرسانی تانک M60A1 چندین حوزه میبایست مد نظر قرار گیرد که براساس اولویت بندی عبارتند از :

1. ارتقای حفاظت
2. ارتقای قدرت آتش
3. نظارت و کنترل آتش
4. حفظ تحرک
5. بهبود راحتی خدمه
6. بهبود فضای ذخیره سازی
7. و ………..

• حفاظت

بنده ام 60 از فولاد زرهی همگن ساخته شده که در بخش های مختلف با اعمال ضخامت های متفاوت، سطح مشخصی از حفاظت را تامین میکند که البته به هیچ وجه با تهدیدات امروزی همخوانی ندارد. ارتقای حفاظت در این تانک به دو دسته تقسیم میشود که هر کدام الزامات خاص خود را دارند و عبارتند از 1-حفاظت شاسی 2-حفاظت برجک

1. ارتقای حفاظت شاسی

• به روزرسانی بخش جلوی شاسی یا سینه تانک (در دو شیب جلویی شاسی موسوم به Lower glacis و Upper glacis) به منظور مقابله با تهدید مهمات انرژی جنبشی و شیمیایی (منظور از مهمات انرژی شیمیایی پرتابه هایی نظیر ضد تانک شدیدالانفجار مجهز به خرج گود یا همان مهمات HEAT است)
• نصب محافظ جانبی شاسی. یکی از نقاط ضعف شدید تانک ام 60 در محافظت از کناره های شاسی است که بدین منظور باید لایه زره جانبی (پرده جانبی محافظ شاسی) نصب گردد. هدف از نصب این لایه عمدتا محافظت از تانک در برابر اصابت مهمات انرژی شیمیایی یا همان پرتابه های مجهز به خرج گود است و حفاظت لازم در برابر تهدیدات انرژی جنبشی (مهمات APFSDS) امروزی چندان قابل تامین نیست.
• نصب لایه تقویت کننده مقاوم به انفجار در کف شاسی. این لایه با طراحی مشخص به منظور تقویت ب خش زیرین تانک در برابر تهدیدات انفجاری مین و بمب های کنار جاده ای کاربرد دارد. لایه مذکور باید در ابعادی در نظر گرفته شود که حداقل نیمه جلویی کف شاسی را بپوشاند.
• نصب زره قفسی در کناره عقبی و قسمت عقبی شاسی در ناحیه محفظه موتور. زره قفسی در عقب شاسی باید از نوع چند تکه با اتصالات متحرک نصب شود تا در صورت تغییر زاویه شاسی در عبور از زمین های شیب دار، با برخورد شبکه زره به زمین، دچار آسیب دیدگی نشود.

1. ارتقای حفاظت برجک

در تانک M60A1 به جهت ضعف مفرط حفاظتی در هر بخش ناحیه جلویی و جانبی، عقبی و سقف برجک میبایست به روزرسانی حفاظتی اعمال شود که البته ترکیب حفاظتی و سطح حفاظتی تامین شده توسط آن به نوع صفحات و بلوک های زره و طراحی حفاظتی آن ها بستگی مستقیم دارد.

در بخش سقف برجک به منظور تامین حفاظت در برابر تهدیدات حمله از بالا، نصب لایه محافظ باید مد نظر قرار گیرد البته در اینجا منظور از تهدیدات ضد زره با مکانیسم حمله از بالا موشک های ضد زره نظیر جاولین و اسپایک نیست بلکه منظور ریز مهمات خودهدایتگر ضد زره است که توسط راکت ها و پرتابه های توپخانه قابل شلیک هستند و در کنار آن نارنجک های ضد زره قابل پرتاب توسط پهپاد ها.

تانک M60 در ناحیه سقف برجک در برابر موشک های ضد زره با قابلیت حمله از بالا قابلیت تقویت موثری ندارد نتیجتا سطح حفاظت قابل تامین در این بخش از تانک را باید تقلیل داد.

1. تعیین طراحی حفاظتی و نوع صفحات و بلوک ها

به طور کلی برای ارتقای حفاظت تانک ها و ادوات زرهی از طریق صفحات و بلوک های اضافه شونده، سه طراحی حفاظتی یا سه گزینه متداول ارتقای حفاظت وجود دارد که عبارتند از :

• استفاده از صفحات زره چند لایه ترکیبی یا کامپوزیتی

مزیت مهم این زره ها در تحمل اصابت های متعدد (اصطلاحا قابلیت multiple hit) و سطح پوشش مطلوب بخش های مختلف بدنه است و در کنار آن هزینه بالا، فناوری های مورد نیاز و افزایش قابل توجه وزن از جمله نقاط ضعف محسوب میشود. ترکیبی از صفحات سرامیکی، لایه های لاستیکی ضربه گیر، لایه های فولادی با درجه سختی متفاوت (منطبق با رژیم زره با سختی دوگانه dual hardness armour)،لایه های فیبر تکستولیت (textolite) یا فیبر استخوانی تقویت شده با الیاف شیشه در رزین اپوکسی و ……….. را میتوان در قالب زره کامپوزیتی به کار برد و به حفاظت بالا در برابر هر دو نوع از تهدیدات ضد زره (انرژی جنبشی و شیمیایی) دست یافت.

• استفاده از بلوک های زره واکنشگر انفجاری و غیر انفجاری (NERA/ERA)

زره های واکنشگر وزن کمتری دارند، از فناوری پایین تری برخوردار هستند و هزینه نصب آن ها بر روی ادوات زرهی کمتر از زره های کامپوزیتی است اما در نقطه مقابل معایب مهمی دارند از جمله یکبار مصرف بودن زره و عدم قابلیت حفاظت در برابر اصابت های متعدد، احتمال وقوع انفجار زنجیره ای در بلوک های زره و بدون حفاظت ماندن بخش عمده ای بدنه در اثر هدف قرار گرفتن تنها یک بلوک (این مسئله با پایدار سازی انفجاری بلوک تا حدی قابل رفع است)، مسئله سطح پوشش بلوک ها و مشکل در چینش آن ها بر روی بدنه ادوات زرهی به ویژه بر روی برجک تانک ها که ب ه دلیل وجود اجزای مختلف، کار نصب بلوک های زره دشوار میشود و ………….

• ترکیب استفاده از زره کامپوزیتی و بلوک های واکنشگر (گزینه پیشنهادی)

در کنار این موارد استفاده از زره قفسی یا شبکه ای نیز گزینه ای ارزان، سبک و راحت در اجرا است که در بخش هایی همچون عقب شاسی و برجک کاربرد دارد. در یک کلام این گزینه استفاده از ترکیب مزیت های هر دو نوع زره است به این صورت که نیمی از حفاظت توسط زره کامپوزیتی و نیم دیگر توسط زره واکنشگر تامین میشود. این مسئله مشابه طرح حفاظتی به کار رفته در تانک های روسی است. اجرای این طرح بهترین گزینه برای ارتقای حفاظت تانک M60A1 است اما باید به این مسئله توجه داشت که نصب همزمان لایه های کامپوزیتی و بلوک های واکنشگر به افزایش ابعاد و حجم قابل ملاحظه به ویژه در برجک تانک منجر خواهد شد که باید با طراحی مناسب تا حد زیادی کنترل شود.

1. تخمینی از سطح حفاظت و طرح حفاظتی پیشنهادی

سطوح حفاظتی افزوده شده به تانک در بخش های جلویی شاسی و برجک باید در برابر تهدیدات انرژی شیمیایی (مهمات ضد زره با سر جنگی خرج گود) در حد زره همگن نورد شده با ضخامت 800 الی 900 میلیمتر (مقیاس RHA) مقاومت ایجاد کنند که نیمی از این میزان مقاومت لازم را میتوان از طریق زره واکنشگر کسب نمود. در بخش کناره برجک نیز سطوح حفاظتی باید حداقل مقاومت 400 الی 600 میلیمتر در مقیاس RHA را به تانک اضافه نمایند.

این اعداد و ارقام در حوزه افزایش مقاومت زره در مقایسه با سطح نفوذ سرجنگی موشک ها و راکت های موجود مطرح میشود تا حفاظت در سطح قابل قبولی افزایش یابد. مشابه همین اعداد و ارقام برای بخش های مختلف شاسی ایضا در برابر مهمات انرژی جنبشی (یا همان مهمات APFSDS) قابل محاسبه و طرح هستند البته ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که به دلیل پیشرفت چشمگیر در میزان نفوذ پرتابه های انرژی جنبشی کالیبر 120 و 125 مدرن امروزی، ارتقای حفاظت تانک در برابر این دست تهدیدات در سطحی مشابه با تهدیدات انرژی شیمیایی امکان پذیر نخواهد بود و تانک همچنان در برابر مهمات انرژی جنبشی مدرن (اعم از انواع غربی و شرقی) آسیب پذیر خواهد بود.

استفاده از اصل دورایستایی در فعال شدن تهدید و ایجاد فاصله هوایی (Air Gap) برای ارتقای سطح حفاظت و کاهش میزان نفوذ در زره که با به کارگیری اصل زره فاصله دار (Spaced Armour) محقق میشود، ایجاد فاصله مابین صفحات زره ، اعمال زاوایای مختلف در زره و استفاده از اصل زره شیب دار (Sloped Armour) برای افزایش مقطع زره و میزان حفاظت آن بدون نیاز به افزایش ضخامت و وزن، بهره گیری از طراحی حفاظتی ماژولار و تعبیه صفحات به صورت قابل نصب و جداسازی آسان (به منظور افزایش قابلیت تعمیر و کاهش مدت زمان تعمیر زره آسیب دیده)، استفاده از اصولی همچون رژیم زره با سختی دوگانه و تعبیه صفحات فولادی با درجه سختی متفاوت در ساختار زره و ………. از جمله نکاتی است که میتوان در طراحی حفاظتی برای بسته ارتقای حفاظت تانک مد نظر قرار داد.

1. سیستم اطفاء خودکار حریق

یکی از جنبه های حفاظتی مهم در تانک M60 که باید مورد بازبینی قرارگیرد، نصب یک سیستم اطفاء خودکار حریق مدرن و به روز است. گزینه پیشنهادی بدین منظور نصب دو سیستم مجزا برای محفظه موتور و برای دهلیز راننده و فضای سرنشین دار در حلقه برجک است. سیستم قابل نصب در محفظه موتور از نوع اطفاء حریق پودری یا آئروسل و سیستم اطفاء حریق محفظه خدمه از نوع خودکار گازی.

هر کدام از این سیستم ها البته مزایا و معایبی دارند که در استفاده ترکیبی امکان حذف و کاهش معایب آن وجود دارد. به عنوان نمونه سیستم اطفاأ حریق پودری نیاز زیادی به نگهداری ندارد و میتواند تا 10 سال بدون شارژ و بازبینی، عملکرد صحیح خود را حفظ کند و …. . سیستم اطفاء حریق نصب شده در محفظه خدمه نیز باید دارای دو مدار مستقل باشد (مشابه سیستم های مدرن در تانک های امروزی) که یک مدار آن برای محفظه راننده و مدار دوم به صورت مستقل از نظر مخازن و لوله کشی برای محفظه سرنشین دار برجک تعبیه شود.

1. سیستم های هشدار دهنده و حفاظتی

• نصب سیستم آشکارساز پرتو لیزر و هشدار دهنده قفل لیزری، البته سیستمی که یکپارچه نباشد و چهار ماژول مستقل ان در چهار طرف برجک قرار گیرد تا از آسیب دیدگی یکجای سیستم جلوگیری شود. در کنار آن نصب پرتابگرهای نارنجک دودزا از نمونه روسی سری 902 موسوم به Tucha یا مشابه داخلی با الگو برداری از آن که قادر به پرتاب نارنجک های دودزای کالیبر 81 میلیمتری است. البته در نصب این پرتابگرها بر روی تانک ام 60 باید زاویه پوشش آن متناسب با طراحی برجک تغییر یابد.

• نصب پوشش استتار چند طیفی (multispectral) با کد رنگ های استتاری متناسب با اقلیم محل احتمالی به کارگیری به منظور کاهش سطح انتشار گرمایی و استتار از دید سیستم های نظارت و هدفگیری حرارتی
• نصب اخلالگرفروسرخ از نوع فریب دهنده. این سیستم در مقابله با موشک های ضد زره نظیر تاو، کنکورس و امثالهم کاربرد دارد اما در برابر موشک های ضد زره با تصویربرداری حرارتی نظیر جاولین بی فایده است و در این مورد به اخلالگر اشباع کننده حسگر تصویربردار نیاز است.
• نصب سیستم کشف و هشدار عناصر ش.م.ه و سیستم فیلتراسیون هوای تحت فشار نسل جدید برای تانک
• قدرت آتش

1. در تانک M60 از توپ 105 میلیمتری M68 با پایه توپ M116 استفاده شده که چنانچه ما تانک ام 60 را در قالب یک تانک اصلی میدان نبرد یا MBT در نظر بگیریم، این توپ از دو جهت کاربردی نیست، نخست از جهت ویژگی هایی که خود توپ دارد از جمله بیشینه سرعت دهانه و دوم از نظر مهماتی که برای این توپ در دسترس است و اثر بخشی این مهمات در میادین نبرد امروزی. به عنوان مثال یک نمونه از مهمات تولیدی برای این توپ از نوع شدیدالانفجار با سر له شونده یا HESH-T است که بر روی ادوات زرهی امروزی که مجهز به لایه های ترکش گیر داخلی هستند کاربردی نیست.

یا در یک نمونه دیگر میتوان از مهمات M456A1 نام برد که در دسته مهمات شدیدالانفجار ضد تانک یا HEAT قرار میگیرند. بیشینه نفوذ این مهمات در زره در زاویه اصابت 90 درجه در حدود 356 میلیمتری است که نه تنها برای مقابله رو در رو با تانک های امروزی که برای شمار دیگری از ادوات زرهی از جمله خودروهای رزمی پیاده نظام نسل جدید (به ویژه خودروهای رزمی کلاس سنگین) نیز کفایت نمیکند.مهمات انرژی جنبشی این توپ نیز اکیدا فاقد نفوذ لازم در زره ادوات امروزی است.

در نهایت گزینه پیشنهادی ما، تعویض توپ 105 میلیمتری با نمونه 125 میلیمتری کالیبر استاندارد شرقی مورد استفاده در تانک های تی 72 است. البته مهمات تولیدی موجود در کشور برای توپ های 125 میلیمتری نیز نمونه های منسوخی محسوب میشوند اما باز هم در یک مقایسه، قدرت نفوذ و اثربخشی این مهمات از انواع 105 میلیمتری موجود به مراتب بهتر است.

در اینجا مسئله حذف بارگذار خودکار و مکانیسم پوکه پران از توپ و صرفا نصب خود آن بر روی ام 60 مطرح است. در طرح های به روزرسانی شاخص که در کشورهای مختلف بر روی ام 60 به اجرا گذاشته شده یکی از موارد مهم تعویض توپ و ارتقای کالیبر آن به نمونه 120 میلیمتری (استاندارد غربی) است. این مسئله کلید افزایش قدرت آتش تانک است و در کنار آن باید به توسعه و به کارگیری مهمات نسل جدید از جمله مهمات ضد نفر ساچمه زن (مشابه نمونه آمریکایی M1028 مورد استفاده در تانک آبرامز) توجه داشت.

1. حذف برجک کوچک مقر فرمانده و تیربار آن از روی برجک اصلی و نصب جایگاه تسلیحاتی کنترل از راه دور ماژولار و مولتی کالیبر به جای آن. در اینجا منظور از ماژولار مولتی کالیبر یا دارای کالیبر چندگانه یک جایگاه تسلیحاتی است که میتوان دو یا چند نمونه سلاح در کالیبر های مختلف از جمله تیربارهای کالیبر 7.62، 12.7، نارنجک انداز های خودکار و ….. را به صورت همزمان بر روی آن نصب کرده و مورد استفاده قرار دارد. این سیستم میبایست از یک مجموعه نظارت و هدفگیری تثبیت شده چند کاناله (دید در روز، دید در شب و مسافت یاب لیزری) برخوردار باشد.
2. تعریف و نصب ماژول ماموریت یا Mission module در عقب برجک که در حقیقت یک پرتابگر جمع شونده برای شلیک موشک های ضد زره با قابلیت شلیک کن فراموش کن(نظیر الماس) و پرتاب پهپاد های کوچک شناسایی و پرتاب مهمات گشت زنی سرگردان (نوعی پهپاد انتحاری) است. از این طریق میتوان دست بلندی برای تانک در مقابله با اهداف مختلف در برد بالا فراهم کرد به ویژه اینکه با استفاده از پهپاد، خدمه امکان نظارت و کشف تهدید به مراتب گسترده تری خواهند داشت (مسئله تطبیق پهپاد و موشک ضد زره در تانک های اصلی میدان نبرد امروزه مورد توجه شرق و غرب قرار دارد)

• نظارت و کنترل آتش

1. نصب یک سیستم کنترل آتش نسل سومی دو کاناله از جمله گزینه های مطرح در ارتقای ام 60 است. منظور از دو کاناله در اینجا وجود دو سیستم مجزا و مستقل نظارت و هدفگیری برای توپچی و فرمانده است تا به این صورت قابلیت Hunter-Killer که در تانک های روز دنیا وجود دارد، در تانک ام 60 نیز تامین شود. آنچه که تحت عنوان قابلیت شکارچی-قاتل یا Hunter Killer Capability در ادوات زرهی شناخته میشود در قالب مراحل ذیل به اجرا در می آید :

• نظارت یا Surveillance : در این مرحله فرمانده تانک و توپچی به صورت مستقل نسبت به نظارت و جستجوی محیط اطراف تانک یا خودروی زرهی اقدام میکنند
• کشف هدف یا Detection : در این مرحله چندین حالت وجود دارد که عبارتند از 1- توپچی هدفی را زود از فرمانده کشف و آن را هدف میگیرد. 2 – توپچی و فرمانده به صورت همزمان اهدافی را کشف میکنند که ممکن است ارزش هر هدف و اولویت مقابله با آن ها متفاوت باشد 3-فرمانده زودتر از توپچی هدف را کشف میکند (با توجه به برخورداری از سیستم نظارت و هدفگیری دید وسیع یا پانورامیک که دید گسترده 360 درجه ای برای فرمانده تامین میکند)
• مرحله سوم انتخاب یا تعیین هدف یا Designation : در این مرحله چنانچه فرمانده هدفی با اولویت مقابله بالاتر ، با ارزش بیشتر یا با سطح تهدید بالاتر را کشف کند ، این هدف جهت مقابله انتخاب میشود.
• مرحله چهارم مقابله نشانه روی روی هدف یا Pointing : در این مرحله فرمانده با قابلیت سلب اختیار (اصطلاحا override) که در اختیار دارد کنترل آتش را از توپچی سلب کرده ، برجک را به سمت هدفی که کشف و هدفگیری کرده میچرخاند.
• مرحله پنجم اجرای آتش بر روی هدف : این مرحله بسته به طراحی سیستم کنترل آتش توسط توپچی یا فرمانده قابل انجام است. در برخی از سیستم های کنترل آتش دوکاناله فرمانده صرفا امکان سلب اختیار و چرخاندن برجک به سمت هدف را دارد و نه هدفگیری مجدد و اجرای آتش را و در برخی دیگر فرمانده از کنترل های لازم جهت هدفگیری مجدد و اجرای اتش بدون نیاز به توپچی برخوردار است

سیستم نظارت و هدفگیری مستقل فرمانده از نوع دید وسیع یا پانورامیک با قابلیت گردش و نظارت 360 درجه است و میبایست از کانال دید در روز، دید در شب و مسافت یاب لیزری برخوردار باشد. در یک تعریف سیستم نظارت و هدفگیری توپچی در قابلیت های نظارتی باید نزدیک به نمونه مورد استفاده توپچی باشد (مشابه آنچه در تانک های امروزی میبینیم)

1. استفاده از سیستم های تصویربردار حرارتی با حسگر تصویربرداری نسل سوم سرد شونده در سیستم نظارت و هدفگیری توپچی با قابلیت کشف هدفی در ابعاد تانک از فاصله 10 کیلومتری و تشخیص آن از فاصله 4 الی 5 کیلومتری و وضوح یا رزولوشن 576×754
2. نصب سیستم نظارت و هدفگیری دکل سوار برای فرمانده. این سیستم در حقیقت همان سایت دید وسیع یا پانورامیک فرمانده است ک هبر روی یک دکل 3 الی 4 متری جمع شونده نصب میشود و با توجه به افزایش ارتفاع، افق دید را برای فرمانده افزایش میدهد و از طریق این سیستم فرمانده تانک حتی در زمانی که مانعی در رو به روی تانک وجود دارد، قادر به نظارت موثر خواهد بود. چنین سیستمی به عنوان گزینه ارتقا برای تانک T-90M روسیه و تانک M60-TM ترکیه ارائه شده است.

1. افزایش آگاهی محیطی خدمه با نصب سیستم تصویربرداری 460 درجه. این سیستم در حقیقت سیستم نظارت فواصل نزدیک است که در قالب 4 مجموعه تصویربرداری در طرفین برجک قرار میگیرد و خروجی آن بر روی نمایشگر فرمانده و توپچی به نمایش در می آید. هر چه آگاهی محیطی خدمه بیشتر باشد و تهدیدات زودتر کشف شوند، امکان مقابله با تهدید بالاتر خواهد رفت و از این طریق قابلیت بقای تانک نیز بیشتر میشود.
2. نصب سیستم جلونگر و عقبنگر راننده شامل دو دوربین در جلو و عقب شاسی و یک نمایشگر برای راننده جهت نظارت بهتر در زمان رانندگی و هدایت تانک. سیستم جلونگر و عقب نگر در قالب مجموعه نظارتی چند کاناله (دید در روز و دید در شب) نیز قابل ارائه است و حداقل دوربین جلوی شاسی باید قابلیت دید در شب نیز داشته باشد.

• حفظ تحرک

در جریان ارتقای تانک ام 60 مسئله افزایش وزن غیر قابل اجتناب است و با افزایش س طح حفاظت و نصب سیستم های جدید کلاس وزنی این تانک از 40 تن به 50 تن تغییر خواهد کرد و وزن آن از 47.7 تن به حدود 56 الی 58 تن افزایش خواهد یافت. به طور متوسط بین 8 الی 10 تن بر وزن تانک افزوده میشود و برای جبران این مسئله باید به سراغ استفاده از پیشرانه های دیزلی در کلاس توانی 900 الی 1100 اسب بخار برویم.

به صورت مشخص مابین این دو گزینه مطرح شده، پیشرانه ای با توان 1100 اسب بخار به جهت ارائه توان بیشتر و حصول به نسبت قدرت به وزن بهتر در تانک، اولویت خواهد داشت. معیار اصلی تحرک ادوات زرهی، نسبت قدرت موتور به وزن ادوات است. هر چه عدد به دست آمده از این نسبت بالاتر باشد، تحرک نیز بیشتر خواهد بود و بلعکس. با وزن فرضی 58 تن و با تجهیز به پیشرانه 1100 اسب بخاری، نسبت قدرت به وزن تانک ام 60 ارتقا یافته به حدود 19 اسب بخار بر تن خواهد رسید که هر چند رقم بالایی نیست اما برای تانکی در حد ام 60 تحرک مطلوبی فراهم میکند (تحرک مطلوب و نه تحرک بالا)

در تانک M60A1 با پیشرانه مدل AVDS-1790-2 و AVDS-1790-2A رو به رو هستیم که حداکثر توان خروجی آن ها در حدود 750 اسب بخار است. در اینجا برای حصول به 900 الی 1100 اسب بخار قدرت دو گزینه مطرح میشود که عبارتند از :

• تقویت موتور جهت حصول به توان مورد نظر
• تعویض موتور با نمونه قوی تر

در بخش تقویت موتور چند نکته اساسی و مهم وجود دارد که عبارتند از :

• در تانک ام 60 با پیشرانه ای رو به رو هستیم که بیش از نیم قرن عمر دارد و بر همین اساس بسیاری از اجزا و ساختار آن دچار پوسیدگی و فرسودگی شده که در برخی موارد با بازسازی کامل موتور نیز ممکن است اطمینان بخشی لازم در عملکرد را ارائه نکند.
• تقویت پیشرانه 2/AVDS-1790-2A تا میزان 15 درصد به صورت معقول و با حفظ عملکرد متعادل و اطمینان بخش موتور قابل انجام است. در اینجا صحبت از تقویت موتور برای افزایش توان به میزان حدودی 110 الی 112 اسب بخار است که توان خروجی را به حدود 860 اسب بخار میرساند. این عدد از مطلوب مد نظر ما که حداقل 900 اسب بخار است همچنان فاصله دارد.

• در تقویت پیشرانه ای همچون AVDS-1790 اجزای مختلفی از موتور میبایست تغییر یابد، به صورت اختصاصی ساخته شود و …… که هزینه تمام شده کار را در کنار هزینه لازم برای بازسازی اولیه موتور، تا حد قابل ملاحظه ای افزایش میدهد. در چنین شرایطی عقل حکم میکند به سراغ یک پیشرانه صفر کیلومتر با توان لازم برویم و از هزینه بر روی ارتقای یک گزینه فرسوده و قدیمی پرهیز کنیم.
• ارتقای توان در پیشرانه خارج از استاندارد سازنده آن مشکلاتی نیز ایجاد میکند و آن ناپایداری عملکرد و مشکلات در بخش اطمینان پذیری است. هر چه افزایش توان بیشتری بر روی موتور اعمال شود، خطا در عملکرد و کاهش سطح اطمینان پذیری بیشتر خواهد بود و برای یک تانک، عدم اطمینان پذیری پیشرانه یک مشکل بزرگ خواهد بود.
• با تقویت پیشرانه مسئله تغییر جعبه دنده نیز مطرح میشود. چنانچه پیشرانه ای 1100 اسب بخاری بر روی ام 60 ارتقا یافته قرار بگیرد دیگر نمیتوان از جعبه دنده موجود در تانک به صورت استاندارد استفاده کرد و باید تغییراتی در مجموعه انتقال قدرت صورت گیرد.
• هر پیشرانه ای که انتخاب شود صرف نظر از بازه توانی 900 الی 1100 اسب بخار باید در بسیاری دیگر از ویژگی ها نیز در حد مطلوب باشد از جمله در ابعاد کلی موتور، وزن موتور و نسبت قدرت به وزن آن، امکان استفاده از موتور با سوخت های مختلف، تطبیق اجزای جانبی (سیستم خنک کننده و ……) به صورتی که از فضای محفظه موتور بزرگتر نباشد، قابلیت به کارگیری موتور و اجزای آن در قالب یک بسته یکپارچه قدرت یا همان Power Pack که امکان جداسازی و تعمیر سریع را فراهم میکند و ………..
• گزینه انتخابی در خصوص پیشرانه باید قابلیت پشتیبانی موثر و ارزان در بازار تجاری را داشته باشد (تامین قطعات یدکی آسان و قیمت قطعات یدکی آن معقول و به صرفه باشد). در حال حاضر پیشرانه های دیزل سنگین متعددی در بازار تجاری ایران وجود دارد اما گزینه هایی که تامین و پشتیبانی قطعات آن ها ساده و ارزان باشد زیاد نیستند.
• امکان سنجی استفاده از پیشرانه های روسی سری V92 و تطبیق آن با محفظه موتور M60 از گزینه هایی است که باید مد نظر قرار گیرد. این مسئله به ویژه از جهت ابعاد موتور و اجزای مرتبط با آن اهمیت دارد. مزیت استفاده از پیشرانه های روسی نظیر V92، تجربیاتی است که نیروهای مسلح در کار با موتورهای مشابه در کلاس V-84 و V-46 روسی داشته اند، موتورهایی که در امثال تانک تی 72 مورد استفاده قرار دارند.
• بهبود راحتی خدمه

مسئله بهبود سطح راحتی خدمه یا به تعبیر دقیق تر اعمال و بهبود ارگونومی تانک از جمله مواردی است که باید مد نظر قرار گیرد، برخی از این موارد عبارت است از :

1. تعویض صندلی های خدمه با نمونه های جدید و ارگونومیک به ویژه نصب نشیمنگاه گهواره ای برای راننده
2. تعبیه سیستم تهویه مطبوع جهت سرمایش و تنظیم میزان رطوبت داخل دهلیز خدمه تانک
3. به روزرسانی سیستم گرم کن
4. تعبیه تجهیزات و امکانات راحتی خدمه از جمله گرم کن آب (مشابه آنچه که در تانک چیفتن با نام boiling vessel شناخته میشود و از آن برای گرم کردن و جوش آوردن آب جهت صرف چای و قهوه استفاده میشود)

• بهبود فضای ذخیره سازی

تغییر در جعبه های کناره شاسی و تعبیه یک سبد یا چند محفظه ذخیره سازی با ابعاد مناسب در عقب برجک که البته با افزایش طول برجک و اعمال تغییرات در بخش عقبی برجک صورت خواهد گرفت تا امکان ذخیره سازی لوازم بیشتری برای خدمه فراهم شود (فضایی بزرگتر از سبد عقب برجک تانک ام 60). البته این مسئله موجب خواهد شد تا طول برجک در حدی افزایش یابد که فضای ذخیره سازی آن بر روی محفظه موتور قرار گیرد که البته مسئله چندان محدود کننده ای نیست چرا که در زمان نیاز به دسترسی به محفظه موتور، به سادگی به چرخش برجک مسئله حل خواهد شد.

• به روزرسانی و بهینه سازی برخی سیستم ها و زیر سیستم ها بسته به نیاز

مواردی از جمله تعویض سیستم ها و محرک ها با نمونه های جدید به عنوان مثال تعویض نمونه هیدرولیکی با الکترومکانیکی با حذف مدار مشکل ساز هیدرولیک، بهبود در مکانیسم و محرک گردش برجک، تعویض ضربه گیرهای نصب شده بر روی محور های تانک با نمونه های جدیدتر و قوی تر، ارتقای مجموعه ارتباطی با تجهیزات رادیویی تمام دیجیتال و …… از میبایست مد نظر باشد.

این مقاله به شکل اختصاصی برای جایت جنگاوران نوشته شده است و درج ان بدون ذکر منبع ممنوع است

عضویت در کانال تلگرامی جنگاوران برای آگاهی از آخرین مقالات و مطالب نظامی

مقالات مشابه

تانک های موجود در ایران

تانک ام60 ارتقا یافته ترکیه

تانک ذوالفقار

تانک کرار