پرتاب موشک کروز از هواپیمای ترابری با غلاف راپید دراگن

پرتاب سلاح از هواپیمای ترابری چیز جدید نیست. یا به عبارت روشن تر استفاده از هواپیما ترابری به عنوان حامل سلاح برای حمل تسلیحات مختلف چیز جدید نیست.در جنگ ویتنام امریکا هواپیماهای سی47 داکوتا را مجهز به سه مسلسل گاتیلنیگ 7.62 م م شش لول مینگان کردند که هر سه مسلسل از یک سمت به بیرون شلیک میکردند وبرای پشتیبانی اتش استفاده می شد

در همان جنگ گان شیپ ساخته شد نسخه مسلح سی130 هرکولس که با نام AC-130 شناخته میشد و در یک سمت مجهز به توپ های 25 م م و 40 م م و یک توپ 105 م م بود. این هواپیما برای پشتیبانی از نیروی زمین استفاده میشد و یک مسیر دایره ای شکل را دور هدف میچرخید و دست به اتش به طرف انها میزد.

سی130 در ادامه مسلح تر هم دیده شد. مثلا ارژانتین طی جنگ فالکلند به دلیل فاصله زیاد با این جزیره زیر بال سی130 هرکولس خود در جایگاه حمل مخزن سوخت بمب های سقوط ازاد مارک82 نصب کردند البته هیچ سیستم درست حسابی هدفگیری وجود نداشت ولی اولین باری بود که هرکولس به بمب مسلح میشد

در ادامه امریکا بر روی ام سی130 و کی سی130 های خود در افغانستان موشک هدایت لیزری هلفایر و یا حتی بمب های هدایت ماهواره ای چون اس دی بی نصب کردند که برای هدف قراردادن نیروی های چریکی و یا تروریستها چون طالبان بسیار موثر بود زیرا سی130 دارای مداومت پرواز زیادی بود ولی میتوانست ساعتها بر فراز یک منطقه گشت زده با دید دشمن دست به اتش به سمت انها بزند

ولی از بمب های سقوط ازاد تا توپ105 م م و یا موشک های هلفایر همگی تسلیحاتی با برد کم بودند . ارتش امریکا در سال 2021  تستی  برای پرتاب موشک های کروز برد بلند از سی130 سوپر هرکولس انجام داد ولی نه اینبار با پرتاب انها از زیر بال بلکه با پرتاب از درب عقب

پرتاب موشک از درب عقب هواپیماهای ترابری چیز جدید باز نیست اگرچه چندان جنبه عملیاتی نداشت.در دهه 1970 امریکا طی تستی دست به پرتاب موشک بالستیک مینتومن از هواپیما ترابری سی5 گلاکسی بزرگترین هواپیمای ترابری خود زدند. در این ازمایش درب عقب هواپیما باز میشد و یک چتر موشک را که درون هواپیما قرار داشت و روی ریلی نصب شده بود از هواپیما بیرون میکشید و بعد موشک موتور خود را روشن میکرد.این اقدام برای افزایش برد  موشک بود زیرا اینگونه موشک نیاز به نیروی کمتری برای قلبه بر جاذبه زمین داشت اگرچه این برنامه تنها شامل تست بود و هرگز عملیاتی نشد

در دسامبر سال 2021 برای اولین بار ارتش امریکا یک تست برای پرتاب موشک کروز ای جی ام 158 از درب عقب سی130 هرکولس اجرا کرد. نسخه مورد نظر سی130 برای این کار ام سی130 جی(MC-130J) ملقب به کماندو بود که نسخه عملیات های ویژه سوپر هرکولس است و وظیفه ان  حمل نیروی های ویژه  به عمق خاک دشمن ،پرتاب و یا پیاده کردن انها است برای همین مجهز به سیستم های ناوبری پیشرفته خودکار برای پرواز در ارتفاع بسیار کم سامانه های اپتیکی حرارتی و رادار پیشرفته نقشه برداری سه بعدی از سطح زمین و سیستم های جنگ الکترونیک و هشدار دهنده های مختلف است و همچنین برای سوخترسانی به  بالگردهای نیروهای ویژه توان سوخترسانی هوایی با کمک غلاف سوخترسان زیر بال خود را دارد

هواپیما برای پرتاب این موشک مجهز یک قفسه حامل موشک بود  . موشک مورد نظر از نوع AGM-158C لارسم بود که نسخه ضد کشتی و تهاجم زمینی موشک کروز تهاجم زمینی AGM-158B میباشد . این موشک هوشمند دارای چندین سیستم هدایت از جمله سیستم هدایت اینرسی و ماهواره ای و یک سیستم مجهز به دوربین دید حرارتی با کمک تراکام تصویری در مرحله اخر دارای برد 550 کیلومتر است و برای نقش ضد کشتی ساخته شد ولی توان تهاجم زمینی  نیز دارد.

در ازمایش نخست قفسه از هم باز شده و موشک در اسمان رها شد  بالچه های جمع شونده خود را باز کرد  و با روشن کردن موتور خود اوج  گرفته و به سمت هدف پیش  رفت و هدف دریایی خود را در خلیج مکزیک هدف قرار داد

در نوامبر سال 2022 در یک ازمایش دیگر که توسط نیروی های امریکا مستقر در اروپا بر فراز شمال نروژ انجام شد طی ان یک ام سی130 جی  دست به پرتاب موشک مشابه زد ولی اینبار از سی130  قفسه ویژه طراحی شده برای این کار با نام رپیدر دراگن پرتاب شد .رپید دراگن  شامل یک قفسه برای قرار گیری چند موشک  بود که تاکنون نسخه چهار موشکی ان تست شده ولی نسخه بزرگتر برای حمل 9 موشک نیز در دسترس است .. راپید دراگن روی بخش ریل دار کف هواپیما قرار گرفت و زمانی که هواپیما به منطقه پرتاب در خلیج مکزیک رسید درب عقب خود را باز کرد و یک چتر محفظه موشک را بیرون کشید و محفظه در اسمان رها شد.در این ازمایش در اروپا  هر چهار محفظه  راپید دراگن پر بود و از موشک های تهاجم زمینی AGM158B (نسخه برد بلند که با کدER نیز شناخته می شود ) و دارای برد 950 کیلومتر است استفاده شد. هنگامی که قفسه از سی130 رها شد یک چتر ان را در اسمان معلق کرد ،قفسه به شکلی قرار گرفت که سر موشک به سمت پایین بود و بعد چفت های مربوط به قرارگیری موشک درون قفسه رها شده و موشک از درون قفسه سور خورده و بیرون امدند  و موتور های خود را روشن و به سمت اهداف خود حرکت کردند

اگرچه راپید دراگن تاکنون تنها از سی130 پرتاب شده ولی این قفسه را میتوان از هر نوع هواپیما ترابری از جمله سی17 پرتاب کرد.در سی130 میتوان سه قفسه مستفر کرد (پشت سر هم ) که به معنی توان حمل 12 موشک است ولی در سی17 تا چهار قفسه یعنی 16 موشک قابل حمل است.موشک ای جی ام158 که تاکنون تنها موشکی بوده که از این قفسه شلیک شده دو دهه است در خدمت است یک موشک کرزو با قابلیت شلیک از جنگنده می باشد که بسته به مدل از 500 تا950 کیلومتر برد دارد ولی نسخه برد بلند تر ان با نام AGM-158B-2 با برد 1900 کیلومتر همکنون در حال توسعه است که قرار است جایگزین موشک های چون کلکوم و تاماهاوک نیز بشود.

راپید دراگن به نیروی هوایی امریکا توان فوق العاده ای میدهد. این غلاف باعث شده تا انها بتوانند با کمک سی130 و یا سی17 های خود در هزاران کیلومتر ان سو تر اهداف را هدف قراردهند . نمته مهم این است که این توان را ارتش امریکا با بمب افکن های  چون ب52 و یا ب1 و ب2 نیز داشت ولی سی130 یک هواپیما ترابری تاکتیکی است ، حتی میتواند روی باند های خاکی و ناامده عملیات انجام دهد. به عنوان یک هواپیمای توربوپراپ هزینه عملیات کمی دارد و در تمامی پایگاه های هوایی ارتش امریکا در سراسر جهان موجود است . دست کم 500 فروند  ان در انواع مختلف در خدمت ارتش امریکا است از این رو با این غلاف ظرفیت تهاجم بین قاره ای ارتش امریکا را  به یکباره چند ده برابر شده .

مورد بعد موشک انتخاب شده نیز بسیار کارا  است. نتنها یک موشک کروز با دقت بسیار بالا است بلکه سطح مقعطی بسیار کمی داشته و ان را نخستین موشک کروز پنهانکار جهان میدانند و از طرفی دارای ظرفیت بسیار خوبی برای توسعه بود به شکلی که طی ده سال بردش از 550 به 950 و به زودی به 1900 کیلومتر میرسد و از طرفی برای پرتاب ان هیچ سیستم جانبی روی سی 130 نیاز به نصب نیست زیرا مختصات دهی موشک بر اساس داده های جی پی اس است و میتوان  موشک را قبل از سوار کردن و یا بعد سوار کردن در هواپیما هدفگیری کرد

نکته جالب اینکه ژاپن نیز تصمیم به استفاده از همین غلاف روی هواپیماهای ترابری دو موتوره جت بومی سی2 کاوازاکی گرفته است .این هواپیما از سی130  برد بیشتری دارد و  برای نمونه پیش بینی میشود یک سی130 هرکولس با 12 موشک دارای برد 4200 کیلومتر باشد برای کاوازاکی این برد حدود 6500 کیلومتر و برای سی17 برد 8000 کیلومتر است

عبدالحمید تارخ

عضویت در کانال تلگرام سایت جنگاوران برای آگاهی از آخرین اخبار نظامی و آخرین مقالات درج شده در سایت