هواپیماهای گشت دریایی

هواپیمای گشت دریایی و ضد زیر دریایی S-3 وایکینگ

هواپیمای گشت دریایی و ضد زیر دریایی S-3 وایکینگ

در اواخر دهه 1950 نیروی دریایی شوروی  به سرعت در حال توسعه ناوگان زیر دریایی اتمی خود بود و نیروی دریایی نیز بر روی ناو های هواپیما بر خود تنها ازهواپیمای  اس 2 تراکر بهره می برد.در سال 1966 نیروی دریایی امریکا خواهان یک  هواپیما ضد زیر دریایی جدید برای جایگزینی اس 2 بود که به دلیل موتور پیستونی  خود بسیار کند بود

نیروی دریایی برنامه را به لاکهید داد  و لاکهید یک تیم در سال 1969 برای توسعه  طرحی با نام اس-3 تشکیل  داد. تیم لاکهید  با شرکت ال تی وی در این برنامه همکاری داشت زیرا لاکهید تجربه زیادی در طرای هواپیما ناو نشین نداشت  ولی ال تی وی هواپیمای های چون اف8 و ای 7 را طراحی کرده بود.

اولین فروند  وای اس- 3ای  در 21 جولای سال 1972 پرواز کرد  و نیروی دریایی  خواهان ساخت هشت پیش نمونه برای تکمیل  ازمونها پروازی شد. ازمونهای پروازی به خوبی پیش رفت و در اواخر سال 1973 نیروی هوایی خواهان  تولید سری اس3 شد و هواپیما جدید در سال 1974 وارد خدمت شد

اس-3 که در خدمت به ان لقب وایکینگ داده شده یک هواپیما کوچک و جمع و جور با دو بال در بالا  و دو موتور توربوفن زیر بالها است . در زیر هر بال دارای یک موتور توربوفن تی اف34-400  که دارای توان 9275 پاوند می باشد . این موتور مشابه نسخه نصب شده بر روی  ای 10 تاندربلت است

هواپیما دارای یک بال جمع شونده  با زاویه 15 درجه رو به عقب است و  برای کاهش فضای مورد نیاز بر روی باند  ناو  توان جمع شدن را  دارد  . تمامی سوخت هواپیما  با میزان 7320 لیتر در درون بالها ذخیره شده است  و البته توان حمل یک مخزن سوخت خارجی زیر هر بال با ظرفیت 1136 لیتر  را نیز دارد .

2133612

هواپیما دارای چهار خدمه است که به صورت دو به دو  پشت سر هم در هواپیما جا گرفته اند که همگی دارای صندلی پرتاب شونده صفر صفر   هستند.   خلبان و کمک خلبان در جلو و دو نفر افسر کاربر سامانه های ضد زیر دریایی در پشت انها  قرار دارند. خلبان و کمک خلبان  دید خوبی به بیرون دارند ولی دو نفر  دیگر تنها دارای یک پنچره  کوچک در هر سو برای دید رو به بیرون هستند. هواپیما دارای یک لوله سوخت گیری   جمع شونده بر روی سر کابین خلبان بود

هواپیما دارای  یک ارابه فرود  دو چرخ در جلو و دو ارابه فرود تک چرخ در  عقب می باشد  که در زیر بدنه جمع میشوند

اس3 دارای  یک رادار جستجوی سطحی  AN/APS-116 در  دماغه بود  که دارای سه  حالت جستجو  بود که  با دقت بالا  برای کشف پیرسکوپ زیر دریایی بود که روی اب امده بود،حالت دوم با توان کمتر تنها برای کشف اهداف دریایی  با قدرت کمتر و در نهایت حالت جستجوی دوربرد تا برد 280 کیلومتر که برای  کشف و ناوبری استفاده می شود

در زیر بدنه دارای یک دوربین اپتیک حرارتی از نوع او ار 89 بود که توان کشف اهداف در شب را به صورت حرارتی برای نظارت دریایی را می داد   و دارای  پرتاب کننده شراره  AN/ALR-47 می باشد.

همانند پی-3 در زیر بدنه دارای60 غلاف(سوراخ) برای حمل همین تعداد سانبیو(سونار هوا پرتاب با چتر) می باشد که توسط 13 انتن امواج ارسال شده از سانبوی را دریافت میکند و رایانه  مرکزی انها را تجزیه و تحلیل می کند. سانبیو  ها از نوع ای ار اس-2 می باشند.

همچنین هواپیما  در انتهای بدنه به شکل یک میله کشیده  دارای یک کاونده الکترومغناطیس  از نوع AN/ASQ-81 برای کشف زیر دریایی در زیر اب بود . این سیستم قابل نصب و برداشتن بود .این سیستم   بعد از  پایان جنگ سرد با پایان خطر زیر دریای های  شوروی  از  انتهای وایکینگ حذف شد  و اس3  دارای  نقش اول گشت دریایی و  نقش ثانویه ضد زیر دریایی شد(بر عکس زمان جنگ سرد).

کاونده الکترو مغناطیسی در انتهای هواپیما
کاونده الکترو مغناطیسی در انتهای هواپیما

 . هواپیما دارای رایانه  مرکزی دیجیال   برای پردازش اطلاعات تجهیزات ضد زیر دریایی است و از رادیویی  دوربرد و یک خط انتقال داده برای ارسال اطلاعات به ناو ویا مراکز فرمانده ای استفاده کند.

هواپیما  دارای سامانه ناوبری  اینرسی و سیستم ناوبری بر اساس رادار ناوبری است(همان رادار در دماغه) که در قالب  سیستم ای اس ان-92  جمع شده است. همچنین هواپیما دارای هشدار دهنده راداری،ارتفاع یاب رادار و سامانه فرود خودکار روی ناو است

هواپیما دارای دو  دهلیز داخلی برای حمل  1800 کیلوگرم سلاح می باشد که در دو طرف بدنه قرار گرفته است  . اس 3 می تواند تسلیحاتی شامل  انواع بمب های عمقی زیر ابی، اژدر و یا مین  دریایی را حمل کند . همچنین هواپیما دارای یک جایگاه خارجی زیر هر بال است که توان حمل 680 کیلوگرم تسلیحات و یا یک مخزن سوخت 1136 لیتری را دارد .

حمل اژدر در درون دهلیز داخلی و بمب در زیر بال
حمل اژدر در درون دهلیز داخلی و بمب در زیر بال

وایکینگ  بهبود  بسیاری در توان  ضد زیر دریایی نیروی دریایی داشت. می توانست  با دو برابر تسلیحان در دو برابر برد رزمی اس-2 گشت بزند. برد انتقالی ان 6300 کیلومتر بود و با تسلیحات کامل دارای برد رزمی 4300 کیلومتر بود و میتوانست با سرعت کروز 795 کیلومتر بر ساعت پرواز کند.

با تغییر یک فروند  اس -3 ای  برای نقش  سوخت رسانی هوایی  کی اس-3 ای ساخته شد  که  دارای یک جایگاه بیشتر در زیر هر  بال بودند(در مجموع چهار جایگاه) که توان حمل دو غلاف سوخت رسانی خارجی  شلنگی را در زیر بال ها پیدا کردند تا دست به سوخت رسانی به دیگر جنگنده ها بزنند. این نسخه برای جایگزین کی ای 6 اینترادر توسعه  یافت ولی   تنها یک فروند اس 3 به کی اس -3 ای تغییر کرد و برنامه  لغو شد

نسخه دیگری با نام ایی اس -3 ای توسعه یافت که نسخه جمع اوری علائم رادار و الکترونیکی دشمن بود  و از تبدیل  16 فروند اس-3 ای به این مدل به دست امد

تا پایان سال 1978 در مجموع 187  فروند اس 3 ای تولید شد و خط تولید ان بسته شد. لاکهید تلاش در صادرات ان به کانادا و ژاپن کرد ولی هر دو پی-3 اوریون را انتخاب کردند

تنها یک فروند اس3 به نسخه سوخت رسان هوایی تبدیل شد
تنها یک فروند اس3 به نسخه سوخت رسان هوایی تبدیل شد

اس-3 بی

در سال 1981 نیروی دریایی امریکا قراردادی  با لاکهید برای افزودن  توان تهاجمی زمینی  و دریایی به وایکینگ  امضا کرد که این پروژه اس-3 بی وایکینگ نام گرفت  و اولین بار در 13 سپتامبر سال 1984 پرواز کرد و در سال 1987 وارد خدمت شد و 119 فروند اس 3 تا سال 1994 به این نسخه ارتقا یابند

از جمله تغییراتی اس 3 بی نسبت به مدل قبلی میتوان به

 نصب رادار ای پی اس-137 وی 1 که  بر روی برخی نمونه های پی-3 اوریون نصب است  و توان نقشه برداری راداری را از سطح زمین  را به ان میداد و برد کشف ان تا 330 کیلومتر افزایش یافته بود .این رادار  دقت بسیار  بالاتری  در کشف اهداف را داشت. این رادار توان قفل و هدایت موشک ضد کشتی هارپون را به اس 3 می داد  . به غیر از این تغییرات  میتوان به نصب   سامانه پرتاب کننده شراره  ارتقا یافته و سامانه دید حرارتی  ارتقا یافته او ار 263 اشاره کرد.

همچنین از دیگر تغییرات این نسخه میتوان به نصب سانبوی ای ار ار -78، خط ارتباط داده جدید  و پرتاب کننده شراره ای ال ایی-39 که همگی بر روی پی-3 سی اوریون بلوک 3 به بعد نیز  نصب شده بودند

از جمله امتیازت اس-3 بی میتوان به توان شلیک موشک ضد کشتی هارپون  اشاره کرد که توان درگیر با شناورهای دشمن را به اس3 می داد. تا پیش از این اس3 ای نیز از سال 1975 این موشک را حمل میکرد ولی تنها تعداد کمی برای  این کار ارتقا یافتند. همچنین از سال 1989 توان پرتاب موشک ماوریک در نسخه تصویر بردار فروسرخ ای جی ام 65 اف به اس-3 بی داده شد

اس3 بی و موشک هارپون
اس3 بی و موشک هارپون

 همچنین توان حمل و پرتاب تا  10 بمب مارک 82 (شش عدد زیر بالها و چهار عدد در درون دهلیز داخلی)، ویا دو بمب  454 کیلوگرمی و یا 900 کیلوگرمی زیر بالها، تا شش موشک ماوریک  ویا  شش بمب خوشه ای زیر بالها و یا دو  موشک هارپون و یا نسخه کروز تهاجمی ان موشک اسلم را حمل کند.

در جریان جنگ خلیج فارس اس- 3 چندین  بار به قایق های تندرو عراقی حمله کرد وچند بار نیروی های عراقی  را در کویت و بصره  بمب باران کرد. اس 3 بی بعدها در افغانستان  و عراق در سالهای بعد از سال 2000بارها دست به حمله به نیروی های دشمن زد

لاکهید در سال 1990 پیشنهاد ساخت نسخه سوخت رسان  دریایی ویژه ای از اس-3 بی را به نیروی دریایی داد ولی برنامه لغو شد و حتی پیشنهاد نسخه هشدار دهنده زودهنگام(اواکس) را نیز داده شد  ولی باز هم به جای نرسید

یکی دیگر از پیشنهادات لاکهید طرحی با نام اس-3 بی Outlaw Viking بود. این طرح شامل  یک نسخه عملیالت ویژه وایکینگ  شامل هواپیما جدید با سنسورهای جمع اوری علائم  الکترونیکی و راداری دشمن، دارا بودن  سامانه  دریافت  و ارسال اطلاعات به ماهواره ، سامانه ای برای  تصویر برداری  رادار و ضبط پستی  بلندی ها زمین  در حافظه، نصب رادار ای پی جی 76 به صورت غلاف در زیر بدنه . این رادار بر روی کورناس 2000 اسرائیلی(اف4 افانتوم ارتقا یافته  در اسرائیل) نصب شده بود و توان نقشه برداری رادار از زمین را با دقت بسیار بالاتری نصب به رادار اس 3بی به این نسخه می داد. همچنین این نسخه دارای دوربین دید حرارتی ارتقا یافت و سامانه تبادل اطلاعات  با اواکس های  نیروی دریایی و ناوهای جنگی بود ولی این برنامه نیز لغو  شد

نسخه دیگر با نام Beartrap Vikings برای مقابله با قاچاقچیان  طراحی شد که دارای یک رادار با توان کشف اهداف متحرک  زمینی  و دوربین دید حرارتی بود که این نسخه نیز تولید نشد

ایی اس -3 ای و اس3 ای
ایی اس -3 ای و اس3 ای

در اواخر دهه 1990 اس-3 بی در خدمت مجهز به رادار ای پی  اس-137 وی 5 شدند که این رادار  در  نسخه بلاک 4 پی سی 3 اوریون نیز  نصب شده بود همچنین یک خط انتقال داده برای تبادل اطلاعات با واحدهای دیگر دریایی که این خط ارتباط داده مربوط به پروژه Outlaw Viking بود. همچنین در سال 2000 تمامی ناوگان مجهز به گیرنده های  ماهواره ای جی پی اس شدند و برنامه ای برای هماهنگی بمب های هدایت لیزری  نیز وجود داشت که البته عملی نشد

در نهایت در سال 2015 کره جنوبی اعلام کرد برای مقابله با زیر دریای های کره شمالی  14 فروند از اس3 بی وایکینگ های ارتش امریکا را که از سال 2009 به صورت ذخیره قرار داشته اند را برای جایگزینی با اس2 های بازنشسته خود به خدمت خواهد گرفت  که به عبارتی تنها کاربرد خارجی اس3 به غیر از امریکا ، کره جنوبی خواهد بود 

اس 3 وایکینگ در سال 2016 میلادی رسما از خدمت خارج شد و نقش ضد زیر دریایی را به بالگرد سی هاوک و نقش سوخترسان را به سوپر هورنت دادن

در  تاریخ 1 مه سال 2003 میلادی جرج بوش رئیس جمهور وقت امریکا با یک فروند اس3 بر روی ناو هواپیما بر ابراهم لینکولن در اقیانوس ارام فرود امد و پایان نبرد در عراق  را اعلام کرد که صحنه تاریخی را با این هواپیما رقم زد

مشخصات S3A وایکینگ
تولید کننده امریکا، لاکهید
تعداد خدمه 4 خدمه
طول و ارتفاع 16.26 متر و 6.93 متر
وزن خالی 12057 کیلوگرم
بیشترین سرعت 795 کیلومتر در ساعت
برد بیشترین برد با بیشترین سوخت 5125 کیلومتر.
سقف پرواز 12465 متر
موتور دو دستگاه موتور توربوفن جنرال الکتریک تی اف34 جی ایی2 (مدلی از موتور ای10 تاندربولت)با توان هر یک 9275 پاوند بدون پس سوز
رادار دارای یک رادار جستجوی دریایی در دماغه از نموع AN/APS-116 با برد 278 کیلومتر،دارای سامانه مکان یاب جی پی اس،غلاف هدفگیری لیزری و شناسایی
تسلیحات توان حمل 2220 کیلوگرک مهمات در جایگاهای داخلی و یک جایگاه زیر  هر بال ، شامل تا 10 بمب 225 کیلوگرمی،یا دو بمب 900 کیلوگرمی،6 بمب خوشه ای موشک های ماوریک و موشک ضد کشتی هارپون و کروز اسلم اژدرهای ضد زیر دریایی عمقی
تعداد تولید شده و قیمت 187 فروند،قیمت 27 میلیون دلار به سال 1974

ترجمه: عبدالحمید  تارخ

منبع: http://en.wikipedia.org/wiki/Lockheed_S-3_Viking

0998131

هواپیمای گشت دریایی و ضد زیر دریایی S-3 وایکینگ

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن