تاریخچه هواپیماهای جنگ الکترونیک (2)
تاریخچه هواپیماهای جنگ الکترونیک (2)
همانطور که در قسمت قبلی نیز گفته شد, این هواپیما یکی از اساسی ترین هواپیماهای اخلال الکترونیک آمریکایی است که در پیکره نیروی هوایی آمریکا نقشی حیاتی را ایفا می کند. این هواپیما در واقع نسخه ای پیشرفته تر از هواپیمای A-6 می باشد که با افزایش تعداد خدمه از 2 نفر به 4 نفر و حمل تجهیزات و پادهای الکترونیک به یاری ناوگان هوایی آمریکا شتافته است. این جنگنده برای اولین بار در ماه می سال 1968 میلادی به پرواز در آمد و در طی جنگ ویتنام توانست با پوشش الکترونیک مناسب از بمب افکن های عظیم الجثه بی-52 به خوبی بدرخشد(برای اشنایی با ای 6 اینترادر اینجا را کلیکی کنید)
از لحاظ ظاهری این هواپیما با A-6 شباهت های زیادی را دارد. شاید بتوان بزرگترین تغییر آن را در قسمت دماغه دانست. به علت حمل تجهیزات الکترونیکی بیشتر, دماغه این جنگنده نیاز به افزایش حجم داشت و این افزایش حجم باعث تغییر شکل دماغه شد. به علت نصب تجهیزات الکترونیکی عظیم جهت ایجاد اخلال های سنگین بر روی رادارهای دشمن, وزن این هواپیما نسبت به نمونه های اولیه بسیار افزایش یافت. به همین علت احتمال ایجاد حالت استال (یا همان واماندگی موتور در سرعت های پایین) بسیار افزایش یافت. از دیگر تغییراتی که بر روی این نسخه داده شد, می توان به تغییر گیرنده ها و آنتن های دماغه اشاره کرد.
وظیفه اصلی ای-6بی حفاظت از جنگنده ها و بمب افکن های بی دفاع در برابر سامانه های موشکی و راداری دشمن بود و پایه تجهیزات الکترونیکی که با خود حمل می کرد سیستم AN/ALQ-99 بود. این سیستم می توانست تا 5 پاد اخلال الکترونیک خارجی که بر روی بالها نصب می شدند را پوشش دهد و تمام این فرآیند توسط کامپیوتر IBM AYQ-6A پردازش می شد. گیرنده هوشمند این سیستم عظیم ALR-42 نام داشت. این مجموعه الکترونیکی بخوبی در طی جنگ خلیج فارس و عملیات طوفان صحرا خوش درخشیدند و توانستند از پس تمام سامانه های راداری عراق برآیند. گیرنده ALR-42 وظیفه داشت تا انواع تهدیدات پدافندی را برای خدمه ئی-6 مشخص کند تا آنان با انتخاب اهداف و استفاده از پاد ALQ-99 به جمینگ رادارها بپردازند. البته این هواپیما می توانست با بهره گیری از پادهای دیگر نظیر ALQ-41 و ALQ-27 به اخلال کارکرد سامانه های پدافندی نیز بپردازد. مدیریت قدرت و نیرو نیز چیزی بود که در این هواپیما در آن توجه ویژه ای شده بود به طوری که اهدافی که نیاز به قدرت بیشتری برای ایجاد اخلال داشتند؛ توسط اخلالگرها قدرت بیشتری دریافت می کردند.
از دیگر وظایف ALR-42 این بود که با دسته بندی انواع تهدیدات, فرکانس های آنان را برای ایجاد اخلال به پادهای ALQ-99 معرفی کند. علکرد این پاد اخلال الکترونیک را می توان در سه Mode برنامه ریزی و اجرا کرد:
- حالت اتوماتیک: در این حالت گیرنده ها تهدیدات را مشخص و دسته بندی می کنند و این پاد ها به طور اتوماتیک به ایجاد اخلال در آن می پردازند.
- حالت نیمه اتوماتیک : در این حالت گیرنده ها تهدیدات را مشخص و دسته بندی می کنند ولی این اپراتور است که تصمیم می گیرد که اخلال بر روی کدام اهداف صورت بگیرد.
- حالت غیر اتوماتیک : در این حالت اپراتورها خود باید تهدیدات را مشخص و دسته بندی کرده و به پادها برای ایجاد جمینگ مناسب معرفی کنند.
نسخه های اولیه EA-6 تنها قادر بودند که در سه باند E,B,D اخلال ایجاد کنند ولی با دریافت ارتقاهای بیشتر توانستند تا توانایی ایجاد اخلال در باند های C,H را نیز کسب کنند. با انجام بروزرسانی های بیشتر بر روی این هواپیماها در سال 1976 میلادی, آنها مجهز به پادهای جدیدتر نظیر ALQ-126A ,کاکپیت های پیشرفته تر و تجهیزات تشخیص دوست از دشمن یا IFF و همچنین سیستم فرود بر روی ناو اتوماتیک شدند. طبق آخرین بروزرسانی ها در سال های بعد آنها قادر شدند هر هشت باند موجود یعنی از باند C تا باند J را در اختیار خود گرفته و به ایجاد اختلال بر روی آنها بپردازند. این بروزرسانی که تحت نام Icap 2 صورت گرفت ئی-6 ها همانند جنگنده های اخلال الکترونیک بروزتر نظیر اف-18 ها به تجهیزات دیجیتالی مجهز شدند. این تجهیزات جدید که توسط کامپیوتر CDC AYK-14 مدیریت می شدند به این هواپیماها اجازه باقی ماندن در ناوگان هوایی آمریکا را برای مدت طولانی تری دادند. علاوه بر این مسائل, این کامپیوتر باعث افزایش انعطاف پذیری این جنگنده شد به طوری که تا قبل از نصب این کامپیوترها بر روی پراولرها, موشک های ضد رادار هارم می بایست از جنگنده های پشتیبان نظیر A-7E ها و یا F-18A/C ها شلیک می شد ولی با این بروزرسانی کلیدی, این جنگنده قادر به حمل و بهره گیری از این موشک ضد رادار شد.
می توان EA-6B را نمونه ای موفق از ترکیب یک هواپیمای اخلال الکترونیک و سرکوب پدافند دانست. هم اکنون نیز تعدادی از این هواپیماها در حال بروزرسانی هستند. این بروزرسانی ها شامل افزایش عملکرد موتورها, نصب پادهای اخلال الکترونیک جدید نظیر ALQ-149 و همچنین بهبود کاکپیت خلبان می باشد. در کل می توان پراولر را یک محصول موفق دیگر از شرکت Grumman دانست که به عنوان یک Stand-off Jammer و iهمچنین Escort Jammer پس از سالیان دراز هنوز هم در خدمت تفنگداران نیروی دریایی آمریکا می باشد و بدون شک خدمت این هواپیما در طی جنگ های مهمی نظیر جنگ ویتنام و جنگ خلیج فارس غیر قابل چشم پوشی است!
—-
گردآوری و تالیف:مهدی زمانی
تاریخچه هواپیماهای جنگ الکترونیک (۱)
تاریخچه هواپیماهای جنگ الکترونیک (۲)
