توپخانه و راکت های توپخانه ای

بزرگترین توپ های تاریخ

بزرگترین توپ های تاریخ

بزرگترین توپ های تاریخ

میناگلرو

در این پست لیست ضمن بررسی و نگاهی به توپهای فوق سنگین در جهان و دادن امتیاز به این جنگ افرار 10 توپ برتر جهان را به ترتیب امتیاز برای شما عزیزان رده بندی و معرفی کرده ضمنا برای آشنایی با این توپها به بررسی مختصری از ویژگی ها و تاریخچه بکارگیری این توپها این توپهاخواهیم پرداخت

جهت اطلاع آندسته از عزیزان که ازچگونگی امتیاز دهی و معیار داوری برای دادن امتیاز به این توپها کنجکاو به داشتن اطلاعات هستند باید توضیح دهیم دو آیتم اصلی مورد نظر است که کالیبر توپ اولین امتیاز مهم است و سپس میزان تاثییر گذاری آن در جریان تحولات و روند جنگ آیتم مهم دیگر است و اگر دو توپ ار امتیاز مشابهی برخوردار باشند آنگاه به سایر ویژی های توپها شامل  سرعت دهانه ، دامنه برد ، نرخ آتش ، میزان قابلیت توپ در ایفای نقش های جانبی ( از جمله دفاع هوایی ، آتشبار ساحلی ، توپ دریایی و…. )، میزان دقت و درصد خطای سلاح و حداکثر وزن پرتابه توپ ،  میزان تحرک پذیری توپ و سرعت جابجایی آن پس از شلیک ، میزان پیچیدگی و دشواری سرویس و نگهداری و تعداد نیروی مورد نیاز برای کاربری و عملیاتی کردن سلاح ( هر چقدر تعداد خدمه کمتری مورد نیار باشد امتیاز بیشتری به توپ‌ تعلق خواهد گرفت که خصوصاً دو آیتم کالیبر توپ و میزان تاثیر توپ در روند جنگ آیتمهایی هستند بیشترین امتیاز را دریافت کرده اند )

امیدوارم مورد تایید شما عزیزان قرار بگیرد

[ اما موضوع مهمی که برای اطلاع شما سروران بزرگوار باید آن را توضیح دهیم اینکه تا اواخر قرن نوزدهم که پودرهای انفجاری بدون دود اختراع و وارد خدمت صنایع نظامی شد ، باروت سیاه پایه تمامی جنگ افزارهای انفجاری بود و تمامی سلاح ها از باروت بعنوان خرج پرتاب استفاده میکردند و این پودر سیاه رنگ در میدان جنگ میزان برد موثر ، تحرک ، سرعت شلیک و قدرت آتش را مشخص میگرد

در این بازه زمانی قدرت یک کشور در میزان فن آوری آن در تولید باروت مرغوب و چگونگی استفاده صحیح از آن بود ، هرچقدر باروت تولیدی مرغوب تر بود قاعدتا قدرت انفجار ان هم بیشتر بود ]

ده توپ برتر دنیا

به عقیده شما قدرتمندترین توپها کدام هستند و ساخت کدام کشورها هستند کدام توپها جزو ده توپ برتر دنیا قرار میگیرند ؟

آیا این توپها برای ما آشنا هستند ؟

یا از شنیدن نام انها شگفت زده خواهیم شد

قویترین توپهای جهان از چه کالیبری برخوردار و مهمات انها از چه میزان قدرت تخریب برخوردار بود ؟

با ما همراه شوید تا لیست ده توپ برتر دنیارا بررسی کنیم

لازم به ذکر است در این لیست ما بشکل معکوس رتبه بندی را منتشر میکنیم و  از رتبه دهم شروع کرده ایم  تا در بخش آخر به توپ برتر و رتبه اول برسیم و توپ اول در واقع رتبه دهم لیست است که در ادامه مطلب منتشر میکنیم

لیست رده بنده ده توپ برتر از رتبه ده تا اول

رتبه دهم لیست برترین توپها : هوابیتز ام 14/16 HUABITZE M-14/16

در رده بندی ما رتبه دهم اختصاص دارد به یک توپ 420 میلیمتری بسیار قدرتمند که بعنوان یک سلاح سنگر شکن و دژکوب ، توسط امپراطوری اتریش مجارستان که متحد آلمان در اتحاد مثلث با دیگر اِمپراطوری بزرگ اروپا یعنی عثمانی به عنوان سه کشور اصلی تشکیل دهنده بلوک نظامی اتحاد مثلث یک پایه جنگ جهانی اول در برابر پایه دیگر آن یعنی کشورهای اتفاق مثلث که سه کشور روسیه تزاری ، بریتانیا و فرانسه را بعنوان کشورهای اصلی و ژاپن و ایتالیا را بعنوان متحدین کم اهمیت‌تر از نظرنظامی در اختیار داشت و در اواسط جنگ تغییر حکومت در روسیه و پیروزی کمونیست های بلشویک بر ارتش تزاری سبب خروج روسیه که به اتحاد جماهیر شوروی تغییر نام داد از جنگ و اعلام بی طرفی این دولت نوظهور و ورود ایالات متحده به جنگ به حمایت از کشورهای اتفاق مثلث بجای شوروی بود

بعنوان یک جنگ افزار جهت انهدام دژها و استحکامات بسیار مستحکم شهرهای بزرگ بخصوص در کشورهای بلژیک و فرانسه که اغلب شهرهای بزرگ‌ توسط برج و باروهای بسیار مستحکم و نفوذ ناپذیر محافظت میشد ،  که توپهای متداول و در خدمت قادر به تخریب و ایجاد حفره ای برای ورود به شهر نبودند و یا انقدر کوچک و میزان تخریب مختصر بود که یگان تعمییرات و نگهداری قلعه بسرعت حفره ایجاد شده را ترمیم و راه نفوذ به قلعه را مسدود میکردند

مورد بعد که یک معضل دیگر برای مهاجمین بحساب می امد دامنه برد محدود توپهای معمولی بود

زیرا بصورت سوق الجیشی قلعه هاو شهرها در نقاطی ساخته میشدند که تا حد ممکن ارتفاع بیشتری داشته باشد و به همین دلیل نیروهای مدافع در شرایط برابر دست بالاتر را داشته و بر مهاجمین مسلط بودند بطور مثال اگر طرفین دارای توپهایی مشابه با برد یکسان بودند این مدافعین بودند که دلیل ارتفاع بالا مسلط تر بودند

توپ مورد نظر در طول جنگ اول توسعه یافته هویتزر ام 14 و نسخه بروز شده ان که توسط آلمانیها بخدمت گرفته شد

این توپ در جنگ جهانی دوم هم توسط آلمان نازی بعنوان آتشبار دفاع ساحلی وظیفه دفاع از بنادرآلمان در برابر حمله ناوگان قدرتمند ملکه  اِلی را برعهده داشت

هدف آلمانهااز بخدمت گرفتن این توپ بسیار قدرتمند دفاع ساحلی در برابر نبرد ناوهای زره پوش بریتانیایی ها بودو 14 ژانویه 1915 مستقر و عملیاتی شد این توپ اولین گلوله خود را در جنگ دوم جهانی بسمت ایستگاه راه آهن لهستان شلیک کرد

توپ ام ۱۴/۱۶ در یک نگاه

کشور سازنده : مجارستان

کمپانی سازنده : لوکوموتیو سازی اشکودا سرطراح : امیل اشکودا

ساخته شد : 1914

کاربر : اتریش مجارستان ، آلمان

تیراژ : 8 عراده

طول لوله : 6/29 متر

وزن 105000 کیلوگرم

کالیبر : 420 میلیمتری 17 اینچی

نرخ آتش : هر 5 دقیقه یک شلیک

سرعت دهانه : 435 متر بر ثانیه

دامنه برد : 14600 متر

رتبه نهم لیست برترین توپهای جهان : توپ گامامورزِر  GAMMA MORSER

این توپ توسط گروه جنگ افزاری کروپ آلمان ساخته شد و یکی از کارآمدترین سلاح های توپخانه ای بود که تا آنزمان ساخته شده بود همچنین از نظر کالیبر توپ بزرگترین توپی بود که تا آنزمان ساخته شده و وارد خدمت شده بود

توپ کالیبر 420 میلیمتری بود و دارای برد 14000 متر بهمراه دقت بسیار زیادی بود از سال 1906کار توسعه آن شروع و تا سال 1910ساخت ان ادامه داشت و جهت در هم کوبیدن شهرهایی که توسط دژ یا قلعه هایی ضخیم و مستحکم حفاظت میشد توسط امپراطوری آلمان توسعه یافت و در نبردهای مختلفی شامل نبرد در بلژیک ، فرانسه ، لهستان ، و صربستان بکار گرفته شد آلمان در جنگ دوم جهانی بعد از محاصره پاریس از این توپ برای ایجاد فشار روانی بر شهروندان فرانسوی استفاده کرد البته خیلی در جریان جنگ تاث۱۱یر گذار نبود زیرا ثابت بود و جابجایی آن بسیار دشوار و پیچیده بود زیرا وزن توپ با قطعات مربوط به ان 150 تن وزن داشت از این توپ تنها 10 قبضه تولید شد

توپ گاما مَورزِر در یک نگاه

کشور سازنده : آلمان

کمپانی سازنده :  صنایع اسلحه سازی کروپ

ساخته شد : 1911

کاربر : امپراطوری آلمان

تیراژ : 10 عراده

طول لوله : 6/7 متر

ارتفاع : 4/25 متر

وزن 150000 کیلوگرم

کالیبر : 420 میلیمتری 17 اینچی

سرعت دهانه : ؟ متر بر ثانیه

دامنه برد : 14200 متر

رتبه هشتم برترین توپها : توپ گان لاوس Gun Laws

توپ رتبه هشتم ما ساخت گروه صنایع نظامی آ اِ گ درسدرن آلمان است و در سال 1911 ساخته شد توپ از لوله کالیبر 420 میلیمتری برخوردار بود و یک هویتزر کششی بود که در سال 1912 برای در هم کوبیدن استحکامات فرانسه و بلژیک و گلوله باران سنگین شهرهای لیژ و ، سایر شهرهایی که دارای استحکامات قدرتمندی بودند و در محاصره آنها بخدمت گرفته شد

پس از اینکه قلعه لونسین طی محاصره شهر لیژ  در بلژیک تنها با اصابت یک پرتابه آن منهدم شد به آن لقب برتای بزرگ داده شد

آلمان تنها دو قبضه کامل از این توپ در اختیار داشت و هر دو را بر علیه بلژیک بکار گرفت‌ از جمله بر علیه قلعه های مشهور و مستحکم ارتش بلژیک در 12 اگوست 1914 با در هم کوبیدن شماری از قلعه های مستحکم و مشهور بلژیک تنها ظرف 5 روز این امکان برای ارتش آلمان فراهم شد تا از جنوب بلژیک به سمت غرب حرکت کند و آماده حمله به شمال فرانسه شود

توپ بیگ برتا دریک نگاه

کشور سازنده : امپراطوری آلمان

کمپانی سازنده : درسدن

ساخته شد : 1914

کاربر : امپراطوری آلمان ، امپراطوری اتریش مجارستان

تیراژ : 2 عراده

طول لوله : 5/04 متر

وزن : 42600 کیلوگرم

کالیبر : 420 میلیمتری 17 اینچی

نرخ آتش : هر ساعت 8 شلیک

سرعت دهانه : 400 متر بر ثانیه

دامنه برد : 9300 متر

رتبه هفتم لیست برترین توپها : توپ دریایی BL-18 MK-1 NAVAL GAN

این توپ اختصاصا جهت نبرد ناو اچ ام اس فوریور ساخته شد و 3 قبضه از ان برای این نبرد ناو ساخته شد که قرار بود بعنوان سلاح اصلی نبرد ناو بکار گرفته شود ، یکی از بزرگترین توپ دریایی است که تابحال در انگلیس ساخته شده است در سال 1917 زمانیکه توپ و برجک آن اماده نصب روی نبرد ناو شد بریتانیایی ها به یک مشکل بزرگ خورند زیرا پس از آزمایش های مختلفی از قدرت آتش توپ شد دریافتند کالیبر توپ‌بسیار سنگین تر از استقامت نبرد ناو است و لگد عقب نشینی آن نیروی زیادی آزاد میکند و سازه اصلی نبرد ناو کاربر ، توان تحمل این عقب نشینی را ندارد و نصب توپ ریسک زیادی دارد ولی توپها ساخته شده بودند و باید اوراق و ذوب میشدند ولی انگلیسیها برای توپها راه حل پیدا کردند و ان را تبدیل به یک توپ زمین پایه کردند ولی مشکل دیگر حمل و نقل توپ بود که بسیار دشوار بود به همین دلیل از سال 1917 تا سال 1920 جمعا 85 گلوله شلیک کردند و در سال 1920 برای تست و آزمایش کوربیت بکار گرفته شدند و در سال 1933 دو قبضه آن اوراق شده و  یک قبضه تا سال 1944 عملیاتی بود

توپ بی ال 18 در یک نگاه

کشور سازنده : بریتانیا

کمپانی سازنده :  شرکت آلزویک زیر مجموعه آرمسترانگ

ساخته شد : 1915

کاربر : ارتش سلطنتی بریتانیا

تیراژ : 3 عراده

طول لوله : 18/9 متر

وزن 151000 کیلوگرم

کالیبر : 457 میلیمتری 18 اینچی

وزن مهمات : 1510 کیلوگرم

سرعت دهانه : 740  متر بر ثانیه

دامنه برد : 37000 متر

رتبه ششم لیست برترین هاتوپخانه ریلی بی ال 28 وای هویتزر ساخت بریتانیا

این هویتزر که در حال حاضر عنوان قویترین توپ هویتزر بریتانیایی را در اختیار دارد یک ، هویتزر کششی ریلی بود که تفاوت ان با دیگر هویتزرها این بود که هویتزر بر روی یک شاسی نصب شده بود که تنها قابلیت حمل و نقل با راه آهن را داشت و برای حمل ان باید توپ را در محلی مونتاژ میشد که دارای ریل راه آهن بود و توپ دارای یک صفحه گردان بود که توپ روی ان قرار میگرفت و مشکل تحرک توپ به جناحین که همیشه برای توپ های ریلی درد سر ساز بود در این توپ وجود نداشت

در کل توپ بشکل قطعات جداگانه به محل نصب حمل و در انجا بر روی یک واگن مونتاژ میشد

به دو صورت توپ‌حمل میشد یا واگن توسط لوکوموتیو کشیده میشد یا توسط یک تراکتور شنی دار سنگین واگن جامل توپ یدک کشیده میشد زمانیکه کنار واگن پایه در محل نصب انتقال میافت  در انجا مهندسان انرا مونتاژ میکردند و به موازات ان یا باید روی شبکه ریل آهن سراسری بریتانیا حمل میشد یا ریل گذاری موقت برای عبور توپ انجام میگرفت

توپ روی خط اهن معمولی و یا توسط یک تراکتور شنی دار فوق سنگین ( بولدوزر) قابل حمل بود و یک توپ 18 اینچی بود که بحساب اینجانب میشود 456 میلیمتری و حداکثر توان شلیک پرتابه هایی به وزن 1134 کیلوگرم را داشت

توپ هنوز هم موجود و در موزه نگهداری میشود

در کل  این گونه توپها مشهور به توپ ریلی هستند و بصورت کامل در مکانی مونتاژ میشوند که ریل راه آهن وجود داشته باشد این هویتزر در واقع دنباله برنامه های نظامی بود که در قالب جنگ اول و دوم‌ جهانی منجر به ساخت هویتزرهای غول پیکر و پر قدرت شد که کمپانی  های ویکرز و آرمسترانگ بریتانیا و کروپ آلمان پیشرو این برنامه بودند

هر سلاح دارای یک گروهان خدمه بود که شامل چند مهندس غیر نظامی که از طرف کارخانه سازنده مامور به خدمت شده بودند چند افسر و 50 نفر سرباز میشد این توپ وزن بسیار سنگینی داشت و لوله ان نسبتا کوتاه بود و برد ان خیلی زیاد نبود پس از جنگ اول جهانی هیچ مورد استفاده ای نداشتند و پس از جدا کردن قطعات  به انبارهای ارتش منتقل شدند

در جنگ دوم جهانی دوم دو واگن این توپخانه برای نصب توپهای 13/5 اینچی مورد استفاده قرار گرفت که با هدف درگیری با اهداف آلمانی در آنسوی کانال مانش در فرانسه اشغالی مورد استفاده قرار گرفت در اواخر سال 1940 سرانجام یکی از این توپها روی یک واگن راه اهن با نام بوچه باستر که واگن نیز بجا مانده از جنگ اول جهانی بود و قبلاو در زمان جنگ اول روی ان یک قبضه توپ 14 اینچی بود نصب شد و بسمت کانال مانش اعزام شد

توپ بی ال 28 در یک نگاه

کشور سازنده : انگلستان

کمپانی سازنده : صنایع توپسازی آلزویک ( آرمسترانگ )

ساخته شد : 1920

کاربر : انگلستان

تیراژ : 5 عراده

طول لوله : 16 متر

وزن : 85/700 کیلوگرم

کالیبر : 457 میلیمتری 18 اینچی

نرخ آتش :

سرعت دهانه : 570 متر بر ثانیه

دامنه برد : 20400 متر

وزن مهمات : 1134 کیلوگرم

رتبه پنجم لیست برترین ها : توپ 18 اینچی  تایپ ۹۴

این رتبه در اختیار یک توپ دریایی قرار دارد که ویژه نصب روی نبردناوهای کلاس یاماتو طراحی و تولید گردید و یک توپ 460 میلیمتری بود‌

این توپ رتبه پنجم را در برترین توپهای تاریخ نظامی در اختیار دارد

تایپ 94 یک  توپ دریایی 46 سانتی ویژه نصب روی نبردناوهای کلاس یاماتو شامل یاماتاتو و موساشی طراحی و تولید گردید و یک توپ 460 میلیمتری بود

کلاس یاماتو نبرد ناوهای سنگینی بودند که‌هیچ شناوری از نظر قدرت آتش توان برابری با ان‌را نداشت و البته هرگز یک نبرد کامل و رو در رو میان این نبرد ناو با همتایان غربی در نگرفت

ازکلاس یاماتو ابتدا 3 شناور برنامه ریزی شد ولی یک فروند یعنی شینانو در زمانیکه نیمه ساز بود به ناو هواپیمابر تغییر کاربری داده شد و دو فروند کامل شدند یاماتو و موساشی ناوهای پرچمدار نیروی دریایی امپراطوری ژاپن بحساب می امدند

ازکلاس یاماتو ابتدا 3 شناور برنامه ریزی شد ولی یک فروند یعنی شینانو در زمانیکه نیمه ساز بود به ناو هواپیمابر تغییر کاربری داده شد و دو فروند کامل شدند یاماتو و موساشی ناوهای پرچمدار نیروی دریایی امپراطوری ژاپن بحساب می امدند

این ناوها از 9 قبضه توپ 460 میلیمتری تایپ 96  برخوردار بود که در قالب 3 برجک سه قبضه ای در جلو و پشت پل فرماندهی بودند  27 قبضه از این توپ ساخته شد که البته 18 قبضه بر روی دو نبرد ناو کامل شده نصب شد لوله این توپ در سه قطعه 7 متری ساخته شده بود که کل لوله 21/13 متر طول داشت قطر لوله 18/1 اینچ و وزن هر لوله 143/3 تن بود

مکانیسم مهار‌عقب نشینی توپ هیدرولیک بودو زاویه توپ 5 — تا 45 +

نرخ آتش 1/5 دقیقه تا 2 دقیقه یک شلیک میتوانست انجام دهد و سرعت دهانه توپ 780 متر بر ثانیه بود، بیشترین برد توپ در حالت بالستیک و در زاویه 45 درجهبود که 42 کیلومتر برد گلوله بود

نوپ سه نوع مهمات را شلیک میکرد

گلوله انرژی جنبشی زره شکاف AP که 1460 کیلوگرم وزن داشت

گلوله شدید الانفجاری آتش زا ضد هوایی HP  که 1360 کیلوگرم وزن داشت و بعنوان یک دیوار آتش توسعه یافته بود و  در واقع پس از انفجار گلوله تبدیل به قطعات کوچکی از آتش میشد  که جنگنده ها باید از میان این دیوار آتش عبور میکردند وزن مهمات 1360 کیلوگرم بود

خلبان آمریکایی آن را بیشتر یک نمایش و مانور از طرف ژاپن میدانستند و مهمات رافاقد کارایی مناسب و کاربردی و مانند دیگر مهمات های مشابه ولی با بردی بیشتر که در آنزمان که هواپیماها چشمی هدف گیری میشدند این ویژگی هم کارایی خاصی نداشت

و نهایتا گلوله انفجاری ترکش شونده 1460 کیلوگرم وزن و 2/05 متر طول داشت

یکی از ویژگی های این توپ حرکت لوله ها و شلیک در زوایای متفاوت با هم در نبرد ناوهای غربی تمامی لوله ها بایکدیگر تغییر زاویه  میدادند

خرج پرتاب هم  6 تکه و 2/28 متر طول و 43 سانتیمتر قطر داشت

البته ژاپن به دروغ این توپ ها را 400 میلیمتری معرفی میکرد زیرا بر اساس معاهده محدود کننده واشنگتن قدرتهای بزرگ حق استفاده از توپهای بزرگتر از 406 میلیمتری را نداشتند

هر دو خواهران یاماتو و موساشی بر اثر حملات هوایی از بین رفتند

توپ تایپ 94 در یک نگاه

کشور سازنده : ژاپن

کمپانی سازنده :  کارخانه ذوب آهن و فولاد ناوال کورارسنال

ساخته شد : 1940

کاربر : نیروی دریایی ارتش سلطنتی ژاپن

تیراژ : 27 عراده

طول لوله : 21/13 متر هر لوله در سه قطعه 7 متری ساخته شده بود

وزن 147300 کیلوگرم هرلوله معادل147/3تن

کالیبر : 640 میلیمتری

نرخ آتش : هر 1/5 دقیقه یک شلیک

وزن مهمات : 1510 کیلوگرم

سرعت دهانه : 780  متر بر ثانیه

دامنه برد : 42000 متردر شلیک بالستیک و 25000 متر دفاع هوایی

وزن مهمات : 1790 کیلوگرم شامل 330 کیلوگرم وزن کوربیت و 1460 کیلوگرم مهمات ضد زره و انفجاری ترکش شونده که وزن این دو مهمات هم وزن بود و 1360 کیلوگرم مهمات گلوله دفاع هوایی آتش زا با فیوز انفجاری که وزن کوربیت برای هرسه مهمات 330 کیلوگرم بود

طول گلوله : مهمات AP طول 198 سانتیمتر مهمات  HP طول 205 سانتیمتر 1600 سانتیمتر مهمات AA قطر هرسه مهمات 45/9 سانتیمتر

کوربیت = خرج شلیک

رتبه چهارم لیست برترین ها : ابوسیرِ دی ایی 520 سری 1916

(Obusier de 520 modele 1916)

این توپ یک هویتزر ریلی بود که توسط ارتش فرانسه برای بخدمت گرفتن در قالب جنگ جهانی اول سفارش داده شد و توسط صنایع نظامی اشنایدر وسی طراحی شد اما تا قبل از پایان جنگ جهانی اول هیچ گونه عملیات رزمی را تجربه نکرد زیرا در اوایل سال  1918 که هویتزر ساخته شد در سال 1916 برنامه ساخت ان به شرکت ها اعلام و پس از برنده شدن کمپانی اشنایدر و سی در سال 1917 کار توسعه آن آغاز و اولین نسخه در ژوئیه ان سال برای آزمایش های پیش از ورود بخدمت تحویل ارتش گردید ولی در میدان تیر مرکز تست های فنی وزارت جنگ فرانسه گلوله پیش از خروج از لوله هویتزر منفجر شد و علاوه‌بر نابودی توپ تیم فنی و تیم خدمه توپ نیز دچار تلافات شدند

توپ دوم‌ در اواخر سال 1918 اماده و تحویل داده شد و در اواسط مراحل تست قرار داشت که جنگ تمام شد و موفق به گذراندن تست ها بصورت کامل نشد و در انبار شرکت اشنایدر و سی قرار گرفت

در جنگ جهانی دوم عملیات آردن بحدی برق آسا و بسرعت انجام گرفت که تمامی دنیا را شگفت زده به شوک‌فرو برد در طول جنگ‌ فرانسوی ها به هیچ وجه فرصت مونتاژ تسلیحات خودرا پیدا نکردند

آلمانی ها پس از اشغال فرانسه به گنجینه ای از جنگ افزارهای نظامی رسیده بودند فرانسه از کشورهای صنعتی و پیشرو در ساخت جنگ افزار بود بی شک این کشور در ردیف المان و بریتانیا مثلث قدرتهای جهانی بودند و شوروی ، ژاپن  و ایتالیا یک پله پایین تر و در رده دوم بودند ، المان پس از اشغال فرانسه به کارخانجات متعدد جنگ افزار سازی دست یافتند که کوچکترین آسیبی ندیده بودند و دهها تانک ، نفربر ، هواپیما و توپ نیمه کاره در خط تولیدشان قرار داشت که قدرت نظامی آلمان را به دو برابر افزایش داد المان معادن سنگ آهن سوئد را در. اختیار داشت و اهن ان به فرانسه منتقل و توسط کارگران فرانسوی که حالا حقوق انها را المان میداد تبدیل به جنگ افزار میشدند

بهر حال این توپ از انبار خارج و بعنوان توپ  686 توسط آلمانها بخدمت گرفته شو و بر روی یک واگن باری بعنوان کرسی  پایه نصب شد ،و  توپ به عملیات باربارسانرسید ولی در 21 نوامبر 1941 به حومه لنینگراد رسید و در عملیات گلوله باران شهر لنینگراد شرکت کرد ولی سرانجام به سرنوشت برادر بزرگترش گرفتار و یک گلوله در لوله سلاح منهدم شد لاشه توپ توسط ارتش المان رها شده بود تا اینکه در عملیات ایسکرا در سال 1943 بدست روسها به غنیمت گرفته شد

توپ ابوسییر یک توپ هویتزر فوق سنگین ساخت کشور فرانسه بود که در سال 1918 به تیراژ دو قبضه ساخته شد کاربر این توپ آلمان نازی و فرانسه بودند و توسط کمپانی اشنایدر وسی طراحی و ساخته شد

توپ 290 تن وزن 30/38 متر طول کل سیستم بود و طول لوله 11/9 متر

کالیبر توپ 20 اینچی بود ( که بحساب بنده 520 میلیمتری بود )

کل سیستم روی یک پایه دو محوره که 8 چرخ داشت میتوانست نصب شود

نرخ آتش یک شلیک در 6 دقیقه بود و سرعت دهانه 500 متر بر ثانیه بود

توپ از دو نوع مهمات انرژی جنبشی استحکامات شکن به وزن 1654 کیلوگرم و گلوله انفجاری ترکش زا با وزن 1370 کیلوگرم را شلیک میکرد به حداکثر برد 17000 متر

این توپ دارای نواقصی از جمله در درجه صفر مسلح میشد و برای هربار گلوله گذاری باید به صفر درجه لوله را حرکت میدادند تا گلوله گذاری کنند وپس از مسلح شدن باید دوباره عمل هدفگیری انجام میگرفت

ضمنا مهمات از طریق یک جرثقیل که بر روی بخش عقبی سلاح نصب شده بود بالا کشیده میشد و روی سلاح قرار میگرفت ولی در کل مسلح کردن سلاح بسیار طاقت فرسا بود

درکل گلوله های این توپ پس از توپ گوستاو و دورا از بزرگترین مهمات شلیک شده توسط یک توپ بود که نزدیک به دو تن وزن داشت

توپ ابوسیر دریک نگاه

کشور سازنده : فرانسه

کمپانی سازنده : کمپانی اشنایدر و سی

نوع توپ : هویتزر ریلی

ساخته شد : 1917

کاربر : فرانسه  ، آلمان نازی

تیراژ : 8 عراده

طول لوله : 11/9 متر

وزن 290000 کیلوگرم

کالیبر : 520 میلیمتری 20 اینچی

نرخ آتش : هر 6 دقیقه یک شلیک

سرعت دهانه : 450 متر بر ثانیه

دامنه برد : حداکثر 17000 متر

وزن پرتابه : حداکثر 1654 کیلوگرم

توپ رتبه سوم لیست توپهای برتر : توپ  کارل گرت ساخت آلمان

توپ کارل گرت یک توپ توپ خودکششی بود که بر روی یک شاسی زرهی حمل میشد

این توپ توسط کمپانی راین متال ساخته شد و یک هویترزر کالیبر 600 بود که مهماتی به وزن 2170 کیلوگرم‌را کمی بیشتر از 10 کیلومتر شلیک میکرد سبک ترین مهمات آن 1250 کیلوگرم بود بود هر واحد توپخانه نیاز به یک جرثقیل جهت بارگیری توپ و یک مجموعه واگن‌ریلی برای حمل و نقل سریع توپ داشت زیرا خودروی شنی دار توپ تنها توان 6 کیلومتر سرعت داشت و در بهترین شرایط  حداکثر 8 تا 10 کیلومتر سرعت داشت

مهمات توپ ضد استحکامات 600 میلیمتری  زمان اصابت چاله انفجاری به قطر 15 متر و عمق 5 متر ایجاد میکرد البته نوعی مهمات سنگر شکن سبک‌تر بعدها در سال 1942 معرفی شد ولی هرگز بخدمت گرفته نشد

سابقه رزمی

در سال 1941 گردان توپخانه 833  فوق سنگین ایجاد و دو هویتزر در ان بکارگیری شد در سازمان رزم هرگردان از دو توپ برخورداربود

اولین بکارگیری عملیاتی طی نبرد بارباروسا بود که قرار شد استحکامات برست لیتوفسک را در هم بکوبد و همزمان توپ دوم هم به سپاه چهاردهم‌اعزام‌ گردید تا برای پشتیبانی اتش از نیروهای پیشرو مورد استفاده قرار گیرد

توپها به ترتیب مجهز به 60 و 36 گلوله بودند

اگرچه توپهای کارول گرت مشکلات مکانیزم شلیک در سیستم الکتریکی توپ داشتند با این وجود توپ دوم 31 گلوله 36

خود را تا 24 ژوئن شلیک کرد

ولی از طرف فرماندهی توپخانه به گردان دستور داده شد تا جای خود را به 8 قبضه خمپاره انداز 210 میلیمتری ماوزور 18 دهند و توپهای کارل گرت را برای حمله به سواستوپل که برای تابستان برنامه ریزی شده بود اماده و مکانی برای استتار توپ به طول 15 متر عرض 3 متر و ارتفاع 3 متر حفر شود تا هویتزر ها از عملیات سرکوب توپخانه شوروی مصون بما‌نند

در 20 مه 1942  سه توپ کارل گرت به همراه 72 مهمات سنگین انفجاری و 50 گلوله سنگرشکن اعزام شدند و تاسیسات بندر سواستوپل شوروی را زیر آتش گرفتند که تاثییر روانی ویرانگری بر افرادی که‌در بندر حضور داشتندوارد کرده بود

باافاصله از مسکو خواستار جمع آوری اطلاعاتی از این سلاح المان شد دقیقا در همان زمان یک گلوله در میان تلی از خاک نرم اصابت و عمل نکرد که همان گلوله به مسکو ارسال شد

مشخصات سلاح : این سلاح‌ در جنگ جهانی دوم به سفارش ورماخت توسط کمپانی راینمتال در سال 1941 و در 7 قبضه تولید شد  تولید شد

طول شاسی 11/15 متر عرض ان 3/16 متر و ارتفاع 4/38 متر بود

طول لوله توپ 4/2 متر بود ، نوع مهمات بشکل پرتابه و خرج جداگانه بود  که حین بارگیری وارد توپ میشدند و دارای سیستم مهار عقب نشینی هیدروپناماتیکی بود نرخ شلیک‌هر 10 دقیقه یک شلیک ودارای 18 خدمه توپ و 21 نفر خدمه پشتیبانی و سایر متعلقات توپ بود

پیشرانه خودرو یکدستگاه موتور بنزینی ساخت کمپانی بنز با توان 590 اسب بخار که خودرو را به حداکثر 10 کیلومتر در ساعت میرساند برد سلاح هم 10 کیلومتر بود

وزن مهمات 2760  کیلوگرم بود سرانجام پس از اشغال آلمان روسیه یک توپ را به غنیمت گرفت ، فرانسه یک توپ و ایالات متحده 2 توپ و بریتانیا هم یک توپ ولی سرنوشت دو توپ باقیمانده هرگز معلوم نشد

توپ کارل گرت در یک نگاه

کشور سازنده : آلمان

کمپانی سازنده : راینمتال

ساخته شد : 1941

کاربر : ورماخت آلمان

تیراژ : 7 عراده

طول لوله : 4/2 متر

وزن 126350 کیلوگرم

کالیبر : 600 میلیمتری 24 اینچی

نرخ آتش : هر 10 دقیقه یک شلیک

سرعت دهانه : 435 متر بر ثانیه

دامنه برد :  10000 متر

وزن مهمات : حداکثر 2760 کیلوگرم

توپ رتبه دوم لیست توپهای برتر : توپ داردانل

این توپ توسط منیر علی صنعتکار مشهور ترکیه و سرپرست کارگاه توپ سازی ارتش امپراطوری عثمانی در مانیسا بود این نوپ در سال 1464 به دستور امپراطور عثمانی سلطان محمد فاتح ساخته شد و منیر علی ان را بر اساس یک توپ دژ کوب که توسط اوربان نابغه مجاری صنعت توپسازی در سال 1453  با نام باسیلیکا برای شکستن استحکامات شهر قسطنتنیه ساخته شد طراحی کردو حتی ریزترین جزئیات را هم با توجه به توپ اصلی ساخت فقط کالیبر توپ داردانل از بالیسکا بزرگتر بود و یک توپ 630 میلیمتری بود که برای حفاظت از تنگه داردانل ساخته شد

هدف اصلی از ساخت توپ ارعاب دشمنان و ایجاد بازدارندگی بود

توپ 16/8 تن وزن داشت ( فقط لوله ) و 5/18 متر طول داشت که مانند توپ باسیلیکا توپ داردانل هم در دو قطعه لوله و یک قطعه مخزن باروت و خزانه‌توپ ساخته شد که سه قطعه روی یکدیگر پیچ میشد اژن توپ از آلیاژ برنز و برنج ساخته شده بود

توپ داردانل دریک نگاه

کشور سازنده : امپراطوری عثمانی

کمپانی سازنده : توپ سازی مانیسا

سرطراح : مهندس منیر علی

ساخته شد : 1464

کاربر : امپراطوری عثمانی ، امروزه در بریتانیا قرار دارد

تیراژ : یک عراده

طول لوله : 5/18 متر

وزن : 16800 کیلوگرم

کالیبر : قطر لوله 630 میلیمتری بود

نرخ آتش : روزی 3 شلیک

سرعت دهانه : 435 متر بر ثانیه

دامنه برد : 2 تا 2/5 کیلومتر

مهمات : گوی های از جنس سنگ مرمری

توپ رتبه اول لیست  توپهای برتر : بزرگترین سلاح توپخانه در جهان گوستاو و دورا

خب در نهایت به رتبه اول لیست توپ های برتر رسیدیم رتبه ای که در اختیار توپی که هرگز رکوردهایش بعد است شکسته شود یعنی گوستاو و خواهرش دورا

توپ ریلی گوستاو ، و دورا که از یک کلاس و ساخت گروه جنگ افزار سازی کروپ بود و چه از نظر کالیبر و چه از نظر جثه و چه وزن ، چه قدرت تخریب بی رقیب هستند و هیچ توپی توان رقابت با این غول های آلمانی را ندارد

گوستاو یک سلاح هولناک ریلی بود که کالیبر ان 800 میلیمتری بود و گلوله هایی به وزن 7/5 تن را تا 47 کیلومتری شلیک میکرد و کل توپ دارای 1350 تن وزن بود و برای جابجایی ان روی دو خط ریل و توسط دو لوکوموتیو مان کشیده میشد برای درک قدرت تخریب توپ برد آن بایک راکت توپخانه ای در یک سطح ولی قدرت تخریب یک موشک بالستیک به اندازه 1 تن سرجنگی است ولی گوستاو پرتابه ای با قدرت 7/5 تن تن ان تی را پرتاب میکرد و تقریبا 7 برابر استاندارد یک موشک بالستیک قدرت تخریب داشت

جالب اینکه در زمانی که کمبود سنگ اهن کشورهای درگیر در جنگ را در مذیقه قرار داده بود هیتلر با مقدار فولادی که میتوانست حدود 100 دستگاه تانک متوسط بسازد را صرف یک سلاح دست و پاگیر و نه چندان کارآمد کرد

در نهایت این دو توپ در اواخر جنگ‌ و پیش از شکست کامل آلمان نابود شدند که بدست متفقین نیفتند یکی از اشتباهات فاجعه بار آلمان در اوج جنگ ساخت دو رزم ناو بیسمارک و تریپیدز و در دستور کار قرار گرفتن 3 ابرتوپ از کلاس گوستاو بود که علیرغم جذب بودجه ای بسیار زیاد ک منابع ارزشمندی که میتوانست صرف ساخت تسلیحاتی ارزشمندتر و پر کاربردتر از جمله بمب افکن های سنگین کلاس یونکرس که بدلیل کمبود منابع فولاد هرگز به خط تولید وارد نشدند آنهم علیرغم‌ کارایی فوق العاده ای که درنقش بمب افکن ، سوخترسان و ترابری استراتژیک از خود بنمایش گذاشتند و یا شکاری های بیشتری میشد که میتوانستند فشار حملات متفقین را کاهش دهند

ولی علیرغم جذب اینهمه سرمایه ، منابع و نیروی آنسانی هیچ دستاوردی برای آلمان نداشت و سرجمع تمامی گلوله هایی که با توپ ها شلیک شد از چند شلیک رزمی فراتر نرفت که بر علیه بندر سواستوپل در جمهوری اکراین شوروی انجام شد

بهرحال《گوستاو》بزرگترین توپ جنگی جهان است نام گرفت و پیشوا امیدوار بود چنین نامهای پرآوازه ای بتوانند قدری ایجاد رعب و وحشت و بازدارندگی کنند

این توپ 4 طبقه با بیش از 47 متر طول و 1350 تن وزن در سال 1941 میلادی به دستورشخص هیتلر ساخته شد.در سال ۱۹۳۰ ارتش فرانسه شروع به ساخت یک دیوار دفاعی در خطوط شرقی خود و در مرز با آلمان کرد با نام دیوار مگنوتا که در قالب خطوط دفاعی ماژینو ساخته شده بود

پس از جدی تر شدن خطر ارتش آلمان فرانسه که بشدت از قابلیت های همسایه شرقی نگران و وحشت زده بود اقدام به ایجاد یک دژ بسیار قدرتمند که دارای استکامات بسیار قوی و غیر قابل نفوذ بود نمود با نام استحکامات ماژینو

روزنامه های فرانسه  تبلیغات گسترده ای در مورد این دیوار کردند و جار و جنجال  فراوانی به راه انداخته و درواقع باعث هوشیار نمودن آلمان شدند

روزنامه های فرانسه ندانسته باعث فاش شدن تمامی اطلاعات این دژ شدند.در آن زمان روزنامه های فرانسه به نام غرور ملی و البته در یک اقدام بسیار مبتدیانه با دست اندر کاران این دیوار به مصاحبه پرداخته و بادقت تمامی ابعاد و مشخصات این دیوار را بدقت منتشر کردند واین باعث هوشیار شدن آلمانها شد و آنها با توجه به تمامی مشخصاتی که از دیوار مگنوتا بدست آوردند به فکر طراحی یک سلاح کارآمد و قدرتمند افتادند که قادر به درهم شکستن این استحکامات شود

به همین منظور  از شرکت « ای ، جی   گروپ » که یک شرکت  مهندسی طراحی آلمانی که متخصص سلاحهای توپخانه ای بود دعوت نمود که سلاحی برای مقابله با آن طراحی کند

دورا توپی بسیارقدرتمند

فردریش گروپ سرطراح سلاحهای توپخانه از ارتش خواست مشخصات سلاح جدید را اعلام نماید

ارتش آلمان اعلام کرد سلاح مورد نظر باید از برد بالایی برخوردار باشد تا بتوانند آن را خارج از محدوده برد توپخانه ارتش فرانسه مستقر کنند

در ثانی پرتابه این توپخانه باید قابلیت نفوذ و تخریب در ۷ متر بتن مسلح و یا ۱ متر زره فولادی را از آن فاصله دارا باشد.

کارخانه گروپ اقدام به اجرای محاسبات بر روی کاغذ و اعلام آن به ارتش نمود و چون این توپ هزینه بسیار زیادی داشت شرکت گروپ آنرا جدی نگرفته و  کار دیگری انجام نگرفت تا سال ۱۹۳۶ که هیتلر بصورت کاملا سر زده و  تنها با تعداد کمی از اطرافیان خود وارد کارخانه شد و این باعث غافلگیری عجیبی شد هیتلر گزارش اقدامات انجام گرفته در خصوص این سلاح را خواست پس از کنترل محاسبات به مدیریت کارخانه توضیح داد که این سلاح چقدر برای ورماخت مهم است و این سهل انگاری سازنده چقدر میتواند برای ارتش عقب افتادگی و ایجاد هزینه کند

رفتار توام با متانت و محترمانه هیتلر باعث شرمندگی تمامی مدیران شرکت شد و آنها تلاش زیادی کردند این عقب افتادگی را جبران و با افزایش حداکثری کیفیت جبران کم کاری پیشین را انجام دهد ( در اوایل جنگ هیتلر سعی میکرد با محبتی پدرانه و در عین حال حفظ دیسیپلین موقعیت و جایگاه خود ایجاد یک شخصیت کاریزماتیک و مقدس کند و تا حد زیادی نیز موفق بود در چنین مواقعی ضمن یادآوری کم کاری طرف مقابل و ایجاد این زمینه که وی کاری بد و خطایی بزرگ انجام داده در ادامه با لحنی پدرانه وی را مورد لطف قرار میداد بطوریکه وجدان و شخصیت فرد را کاملا در اختیار خود میگرفت در چنین وضعیتی تمامی تلاش آن شخص جبران خطای خود و خدمت به پدری مهربان و مقدس بود و این انگیزه بود که ارتش را در جنگ به پیش میبرد و جالب اینجا بود هیتلر برای تقویت چنین حسی در خود روزهای خاصی را در اقامتگاه خود بهمراه همسر (یا نامزدش) اوا براون  پذیرای تعدادی بچه یتیم و بی سرپرست بود که اوقات خود را با آنها سپری میکرد )

تولید توپ دورا

پس از بازدید هیتلر در سال ۱۹۳۷، دورا  آماده رفتن به خط تولید بود و نمونه کوچک ان به هیتلر عرضه و رونمایی شد تا در مورد آن تصمیم گیری کند هیتلر به ارتش دستور داد در مورد ورود دورا بخدمت اقدامات لازم را انجام بدهند

ارتش ۳ نمونه از دورا در ابعاد مختلف سفارش داد که با نامهای هاوی گوستاو ،،،، اسچیریر گوستاو ،،،، و گروپ گوستاو نامگذاری شد و هیتلر برنامه ریزی نمود در سال ۱۹۴۰ توپها تحویل ارتش شود

اسچیریر گوستاو یک سلاح غول پیکر بود که طول قبضه آن ۳۳/۵ متر بود و طول لوله آن ۳۹ متر بود که تمامی توپ بر روی یک شاسی ریلی قفل میشد و چهار گیرنده هیدرولیک عقب نشینی توپ را خنثی میکردند. جهت مسلح نمودن توپ دو حامل بزرگ گلوله را حمل و توپ را مسلح میکردند و چهار لوکوموتیو بعنوان پیشرانه، توپ را که بر روی دو پایه ریل بزرگ  نصب شده بودند را حرکت میدادند که بصورت دو دستگاه در جلو و دو دستگاه در عقب

هر سمت گوستاو دارای چهل چرخ ریل رو در مجموع هشتاد چرخ بود همچنین یک نیروگاه دیزلی بر روی گوستاو نصب بود تا برق لازم برای تمامی بخش های توپ را فراهم کند. سلاح در حال کامل و عملیاتی  1350000 کیلوگرم معادل ۱۳۵۰ تن وزن داشت ارتفاع توپ ۱۱/۶۰ متر عرض ۷/۱۰ متر و طول کامل ۴۷/۳۰ متر و وزن لوله به تنهایی 400 تن بود

این توپ‌در نهایت جز چند شلیک ‌به تاسیسات بندر سواستوپل در شوروی شلیک دیگری نداشت  زیرا توپ که با هدف در هم شکستن استحکاماتی که ژنرال ماژینو مهندس طراح آن مدعی بود غیر قابل نفوذ است با یک نقشه ابلهانه و در ظاهر مضحک هیتلر با حداقل هزینه توسط ارتش آلمان سقوط کرد وتوپ گوستاو ره ان جنگ نرسید و نیازی هم به ان پیدا نشد

پیروزی بزرگ توسط لشکر شیشه ایی

طرح هیتلر تهاجم جنگلهای آردن بود که بطور معجزه آسایی به پیروزی  تبدیل شد تا هیلتر به این باور برسد که ماموریت مقدسی دارد و از طرف جهان ملکوت حمایت میشود

در واقع استحکامات ماژینو فقط در طول خطوط مرزی آلمان و فرانسه اجرا شده بود زیرا بلژیک و هلند و لوکزامبوک جزء کشورهای دوست بحساب می آمدند و هیتلر هم از همان کشورها حمله کرد ولی مشکل آلمان این بود که نزدیک به سه چهارم ارتش فرانسه در مرزهای مشترک با آلمان مستقر بودند و اینگونه آلمان انها را دور میزد ولی عامل سرعت در این یورش تعیین کننده بود زیرا اگر فرانسه از نقشه آلمان با خبر میشدند قادر بودند از دو طرف بهمراه متحد خود بریتانیا ارتش آلمان را زیرآتش هوایی و توپخانه قرار دهند و این یک قمار محسوب میشد که برد ان بسیار سنگین و باخت انهم بسیار سنگین بود و هیتلر نیمه پر لیوان را نگاه کرد به غیر از هیتلر محال بود سیاستمداری در آنروزگار در جهان جسارت پذیرش تبعات چنین ریسکی را داشت زیرا بیش از5۰ درصد احتمال شکست حمله وجود داشت و انبوهی اما و اگر باید رقم میخورد تا به پیروزی ختم شود برای مثال هزاران تانک آلمانی باید از یک گذرگاه جنگلی در جنگلهای آردن بشکل ستونی پشت سرهم مدت چند شبانه روز بدون توقف حرکت میکردند تا بدون دیده شدن توسط هواپیماهای گشتی فرانسوی و انگلیسی به فرانسه برسند آنهم در گذرگاهی که فقط به اندازه عبور یک تانک بسختی پهنا داشت و اگر برحسب اتفاق یک تانک در گل و لای گیر میکرد یا دچار نقص فنی میشد تمامی کاروان پشت سر تانک راهشان مسدود میشد فقط کافی بود بر حسب تصادف یک گروه شکارچی فرانسوی با لشکر زره پوش های آلمانی مواجه و یک تانک را در پیشانی کاروان منهدم میکردند آنگاه عملیات شکست خورده بود با حداقل هزینه برای متفقین

آلمانهادر این عملیات برای جلوگیری از کاهش سطح هوشیاری و عدم نیاز به خواب خدمه تانکها و فراهم شدن امکان حرکت بدون توقف تانکها تا فرانسه برای اولین بار اقدام به توسعه نوعی ماده مخدر صنعتی بسیار قوی که امروزه شیشه نام دارد نمودند که از خانواده آمفتامین بود

در واقع صنعت داروسازی پیشرو آلمان در آن زمان موازی با ماشین جنگی آلمان پیش میرفت و آنرا حمایت میکرد و انواع داروهایی با توجه به نیاز ارتش تولید شد کمااینکه پنی سلین هم محصول جنگ جهانی بود و برای جلوگیری از عفونت زخمها تولید شد اما آلمان هم دو دارو را معرفی کرد که کسی نمیتوانست تصور کند دهها سال بعد یکی مشهورترین دارودر بخش مواد مخدرو دیگرین مشهورترین دارو در بخش مبارزه با مواد مخدر خواهند شد که اولی نوعی دارو که بانام شیشه شناخته میشود و دومی دارویی  با نام متادون بود که به دلیل قطع تجارت تریاک در اثر جنگ و نایاب شدن خانواده مورفین ها صنعت داروسازی آلمان این دارو را بعنوان مشابهی برای کاهش و تسکین درد و روند درمان سربازانی که از نظر روحی صدمه دیده بودند تولید کرد و دیگری هم برای سربازانی که نیاز به روزها بیدار ماندن و جلوگیری از کاهش سطح هوشیاری و پایین آمدن توان انها ساخته شد

توپ گوستاو در یک نگاه

کشور سازنده : آلمان

کمپانی سازنده :  شرکت کروپ

ساخته شد : 1941

کاربر : آلمان نازی

تیراژ : 2 عراده

طول لوله : 47/3 متر

ارتفاع : 11/6 متر

وزن 1350000۰ کیلوگرم

کالیبر : 800  میلیمتری 24 اینچی

نرخ آتش : هر 5 دقیقه یک شلیک

سرعت دهانه : 820 متر بر ثانیه

دامنه برد : 47000 تا 48000 متر

وزن مهمات 7100 کیلوگرم

برای عضویت در اینستاگرام جنگاوران اینجا را کلیک کنید

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن