توان موشکی یمن

به روز رسانی :ابان 1402

از مارس سال 2015 که یک اعتلاف عربی به رهبری عربستان سعودی به یمن حمله کرد،  یمنیها بارها دست به پرتاب انواع موشک های بالستیک برد کوتاه و بلند به طرف مواضع عربستانی ها  نیروی های حامی انها زده اند. در این مقاله به بررسی پیشینه موشک های بالستیک ارتش یمن و موشک های استفاده شده انها طی جنگ داخلی خواهیم پرداخت

یمن از پیش از حمله عربستان نیز موشک بالستیک داشت در واقع زمانی کشور یمن به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شده بود که با یک دیگری در حال جنگ بودند.هر دو دست به خرید موشک بالستیک از شوروی زدند یمن شمالی برای اولین بار در سال 1981 دست به دریافت 40 موشک اسکاد بی با برد 300 کیلومتر  و شش لانچر پرتاب می زد که انها را بر علیه ساختانها مهم در یمن جنوبی به کار میبرد ولی به دلیل دقت بسیار پایین این موشک عملا هیچ دستاوردی نداشت.این کشور دو سال بعد 12 پرتابگر و تعدادی  راکت فراگ با برد 70 کیلومتر نیز از شوروی دریافت میکند

یمن جنوبی نیز برای مقابله با این حملات گفته شده 115 موشک بالستیک توچکا با برد 120 کیلومتر و چهار پرتابگر خریداری کرده است اگرچه از قرار بسیاری از منابع معتبر میزان واقعی توچکاها را بین 20 تا40 تیر میدانند و معتقدند این قرارداد هرگز به شکل کامل اجرا نشد.اینکه چند موشک و راکت فراگ طی جنگ  بین این دو یمن شلیک شد مشخص نیست که بتوان گفت چقدر از انها باقی مانده است

بعد از اینکه دو یمن به یک کشور تبدیل شدند حکومت یمن متحد باز به خرید موشک بالستیک ادامه داد و این کشور 45 تیر موشک بالستیک هواسانگ6 با برد 650 کیلومتر را از کره شمالی دریافت کند

بعد از حمله عربستان به یمن ، یمنها که عملا فاقد هر گونه توانی برای مقابله با حملات هوایی ائتلاف بودند تصمیم به پرتاب موشک های بالستیک البته در مرحله اول از نوع کوتاه برد گرفتند. مسئله اساسی برای یمنیها این بود که بسیاری از موشک های بالستیک قبلی انها قابل استفاده نبود. بخشی از موشکهای از جمله اسکادهای دریافتی از شوروی دیگر تاریخ شان تمام شده بود و قطعات حساس انها باید عوض میشد موشک های سوخت جامد مانند توچکا هم در اخر عمر خود بودند ولی مسئله بزرگتر این بود که به دلیل جنگ داخلی که در یمن از قبل حمله عربستان بود، ارتش و یمن و نیروی های وابسته به حوثی ها عملا خالی از متخصص کافی و لازم برای  عملیاتی کردن موشک های بالستیک بودند

در می2015 میلادی یعنی تنها دو ماه از حمله عربستان گذشته یمنی ها یک راکت فراگ را به طرف یکی از پایگاهی های عربستان در شمالی این کشور(شمالی یمن) شلیک  میکنند ولی راکت در بیابان فرود می اید .در ژوئن یمنیها یک اسکاد بی را به طرف پایگاه هوایی در استان ریاض شلیک  میشود که این اولین باری بود که یمنیها به طرف خاک عربستان موشک شلیک میکنند . این موشک در بیرون پایگاه فرود می اید و یا دست کم به جای خسارتی وارد نمیکند ولی نشان دهنده این بود که بسیاری از اسکادهای یمنی از حملات هوایی سعودی ها جان سالم به در برده است .در 14 اکتبر سال 2015 یک اسکاد دیگر  به یک پایگاه در استان عسیر عربستان شلیک می شود.. عربستان مدعی است این موشک را با سامانه پاتریوت در اسمان زده است که این اولین باری است که در این جنگ از پاتریوت استفاده می شود

ولی همه چیز به این ارامی پیش نمیرود . تاکنون حملات موشکی یمنیها خسارتی نداشته ولی در 4 سپتامبر 2015 یک موشک توچکا انها یک پایگاه نظامی اماراتی در استان مارب هدف قرار میدهد. طی  این حمله 52 نظامی اماراتی ، ده عربستانی و 5 بحرینی کشته و شش خودرو و  یک بالگرد نیز نابود می شود. ولی حمله 14 دسامبر پر تلفات ترین بود و در واقع پرتلفات ترین  حمله در جنگ یمن با موشک.

در این حمله که باز با توچکا انجام شد یک موشک به پایگاه نظامی عربستان در نزدیکی شهر تائز برخورد کرد که در نتیجه  ان 150 سرباز نیروی های ائتلاف از چندین کشور عربی کشته شدند که بخش عمده انها عربستانی بود. البته منابعی این امار را 50 و برخی 75 نقل میکنند ولی چیزی که مشخص است این حمله پرتلافترین حمله یمنیها به نیروی های ائتلاف عربی بود

در نهایت شلیک موشک های توچکا چندان به درازا نکشید که میتواند دلایلی بسیار داشته باشد که احتمالا نبود تعداد کافی از این موشک  و یا به پایان رسیدن عمر مفید انها دلایل مختلف است اگرچه دست کم بین چهار تا پنچ لانچر پرتاب این موشک نیز هدف نیروی های ائتلاف عربی شده بود

یمنیها به زودی شروع به تبدیل موشک های موجود در نقش زمین به زمین کردند و بدون شک بهترین گزینه موشک سام2 بود. موشک سام2 یک موشک یک موشک پدافندی ساخت شوروی در دهه 1960 است که یمن  شمالی دست به دریافت حدود 150 تیر از این موشک با چند اتش بار در دهه 1980 از شوروی زد.این موشک ها عملا در هیچ نبردی برای یمینها به کار نرفت از این رو در انبارهای این کشور  باقی ماند. یمنیها  این موشک را تبدیل به یک موشک زمین به زمین کردند و نام ان را قاهر نهادند و برای اولین بار از ان در دسامبر 2015 علیه اعتلاف عربی استفاده کردند.این موشک برای اولین بار بر اساس گذارشات بر ضد یک مرکز نفتی در جنوب عربستان به کار رفته است.

استفاده از موشک سام2 بر ضد اهداف زمینی چیز تازه ای نیست  و عراق  و یوگسلاوی و همچنین چین این کار کرده اند. چین بر اساس سام 2 موشک CSS-8:  را ساخت که دارای برد 200 کیلومتر بود و ایران نیز در اوائل دهه 1370 شمسی  تعداد از انها را از چین خریداری کرد

موشک قاهر 1 با تغییرات در  سام2 به دست امده و سام 2  دو مرحله ای است مرحله اول سوخت مایع و مرحله دوم سوخت جامد است و قاهر نیز دارای دو مرحله است. مرحله اول مشخص بزرگتر شده است   ولی اینکه مرحله دوم سوخت جامد است و یا مایع مشخص نیست برخی منابع معتقدند مرحله دوم  نیز سوخت مایع است ولی در نهایت بر اساس برخی منابع برد این موشک250 کیلومتر و کلاهک ان 195 کیلومتر است . سام2 دارای لانچر پرتاب ثابت است البته در نقش دفاعی مناسب بود دست کن در زمان خود ولی  قاهر دست کم بر اساس تصاویر که در 22 دسامبر سال 2015 نشان داده شد پشت یک کامیون غیر نظامی شلیک می شود . یمنیها در یک مرحله حتی سه موشک بالستیک  در 26 مارس سال 2016 از این نسخه نیز  شلیک کردند ولی عربستان با انتشار فیلمی با شلیک 4 موشک پاتریوت هر سه را در اسمان  منهدم کرده است.موشک قاهر بارها از سال 2015 به طرف پایگاه های نظامی عربستان شلیک شده. تجربه نشان داده این موشک معمولا اگر به طرف اهدافی در داخل خاک عربستان شلیک شود توسط سامانه پاتریوت سرنگون می شود و چندین تصویر از انهدام ان و یا لاشه های موشک در دسترس است ولی بر ضد پایگاه داخلی در یمن تاکنون موثر خواهد افتاد

قاهر2 ام دیگر موشک بالستیک یمنیها است که ان نیز بر اساس سام2 ساخته شده. این موشک دارای برد 400 کیلومتر  و کلاهک 350 کیلومتری است .این برد بدون شک با افزودن پیشرانه  سوخت مایع با برد بیشتر به دست امده. البته چندان گذارشی از شلیک موشک  قاهر 2 ام به دست نیامد و به نظر می اید این موشک در دورانی امد که یمنی به سراغ موشک کروز و پهپاد های  انتحاری رفتند زیرا  که برای انها ارزانتر و راحتر بود

ولی مشکل  اساس حمله به پایگاه های عربستان در برد بالا بود از حمله مراکز مهم این کشور در داخل خاک عربستان از این رو این کشور دست به تبدیل موشک اسکاد برای افزایش برد این موشک زد.موشک اسکاد در یمن به دو شکل است نسخه بی با برد 300 و نسخه کره ای با نام هواسانگ 6 با برد 550 کیلومتر  .

یمنیها بر اساس موشک اسکاد دو موشک را تا کنون رونمایی و به شکل عملی استفاده کردند که شامل موشک برکان1 و 2 است

برکان  1 همان اسکاد است در تصاویر به نمایش گذاشته شده هیچ فرقی ندارد. از دید بسیاری از  کارشناسان اینها اسکادهای کره شمالی با برد 550 کیلومتر هستند و از انجای  که این موشک از سال 2016 تا کنون چندین بار در برد بیش از این رقم استفاده شده احتمالا کلاهک ان را کاهش دادند تا برد ان افزایش یابد.بر اساس تحقیقات وزن کلاهک این موشک 500  کیلوگرم است .برکان 1 در 2 سپتامبر سال 2016 رو نمایی شد و حوثی ها از ان  در 9 اکتبر همان سال در حمله به پایگاه هوایی فهد در خارج از شهر الطیف در فاصله 525 کیلومتری مرز یمن استفاده کردند . حوثی ها فیلم شلیک موشک را نشان دادند  و عربستان نیز شلیک را تائید کرد  ولی اعلام کرد که موشک را با پاتریوت زده است در نهایت هرگز تصویری از برخورد موشک به زمین مخابره نشد.در 27 اکتبر یک برکان1 دیگر به طرف فرودگاه بین المللی شاه عبدالعزیز در برد 630 کیلومتری مرز با یمن شلیک شد .موشک در اسمان هدف قرار گرفت ولی عربستان اعلام کرد حوثها قصد حمله به طرف مکه را داشتند که بدون شک تنها یک حربه برای بد نام کردن حوثیها  بود که بگویند انها به شهر مقدس مکه حمله کرده اند.

چند بار شلیک موشک برکان1 بدون اینکه دستاوردی داشت باشد حوثی هر را به این فکر انداخت که باید کاری بکنند زیرا موشک اسکاد توان لازم برای گذر از دست پاتریوت را نداشت و باید این موشک ارتقائاتی به خود میدید .در 6 فوریه سال 2017 ، یمنیها  با نشان دادن موشک برکان2 یک گام به جلو برداشتند

برکان2 در چند مدل ساخته شد. نسخه اولیه هیچ فرقی با برکان 1 نمیکرد تنها دارای یک کلاهک مخروجی جدا شونده بود که بسیار به کلاهک موشک های ایرانی چون قیام و قدر  شبیه بود.موشک دارای برد 800 کیلومتر بود

نسخه دیگر که از سال 2018 رو نمایی شد و به طرف ریاض شلیک شد شباهت بسیار به موشک قیام داشت  . موشک فاقد بالچه انتهای تعادل بود و از کلاهک مخروطی استفاده میکرد

 اولین بار این موشک  در 6 فوریه سال 2017 بر علیه  پایگاه هوایی در 40 کیلومتری ریاض استفاده شد. معلوم نشد این موشک چه بلای به سرش امد  زیرا نه  به زمین خورد و نه عربستان ادعای سرنگونی ان را کرد ولی اولین شلیک  تائید شده این موشک بر میگردد به شلیک این موشک در 22 ژوئیه سال 2017 زمانی برکان دو به طرف یک پالایشگاه متعلق به دولت عربستان در ینبع  در غرب عربستان  بود  نزدیک به 1000 کیلومتر تا مرز فاصله داشت.این برخورد از قرار موفق بوده زیرا در پالایشگاه همان  روز اتش سوزی اتفاق می افتد و اگرچه عربستان اعلام کرد انفجار درون پالایشگاه به خاطر انفجار یک بمب بوده ولی بسیار بعید است  این ادعا انها درست باشد

یک نسخه از برکان در سال 2019 رو نمایی شد به نام برکان2 اچ شناخته می شود. در حالی که برکان 2 در نسخه دوم  فاقد بالچه  تعادل انتهای بود ولی نسخه برکان2 اچ بالچه تعادل عقبی بسیار کوچکی داشت  که کاملا مشابه  موشک بالستیک قیام2 است.در قیام2 بالچه کوچک انتهای  قرار گرفته است و کلاهک نیز دارای بالچه هدایت مرحله اخر شده است که البته برکان2اچ ندارد

ولی سومین شلیک در 4 نوامبر بسیار پر حاشیه بود. یک برکان به طرف فرودگاه بین المللی پادشاه خالد در ریاض شلیک می شود و سامانه پاتریوت بعد از شلیک 4 تیر موشک رهگیری، برکان2  را میزند ولی از قرار نه کلاهک را بلکه بدنه جدا شده از کلاهک…کلاهک  در نزدیکی فرودگاه پایین می اید  و عربستان چند ماه بعد در فوریه 2018 تصویری محل فرود کلاهک را نشان میدهد.این تصویر نشان میدهد وزن کلاهک  بسیار باید کوچک باشد بین 50 تا 150 کیلوگرم البته خوب این مسئله طبیعی بود زیرا شما برای  رساند اسکاد به این برد باید کلاهک را کوچک کرد این کار را صدام در زمان جنگ با ایران برای رساندن موشک اسکاد به تهران و یا شهرهای مرزی ایران میکرد

در 19 دسامبر  یک برکان 2 دیگر به طرف کاخ سلطنتی شلیک شد ولی این موشک که در روز  روشن هم شلیک شد در  اسمان این بار هدف قرار گرفت  .

عربستان قطعات برکان2 شلیکی به طرف ریاض را به سازمان ملل برد و مدعی شد که این قعطات ساخت ایران است و  برخی از قطعات دارای  ارم و نشان برخی شرکتهای ایرانی  درگیر در برنامه موشکی  ایران بود .از عربستان بگذریم نظر موسسه دفاعی جینز  انگلستان در مورد برکان2 جالب است

موشک برکان2 دارای بدنه اسکاد است ولی   سیستم هدایت ان بر اساس نظر این موسسه  ساخت ایران است. این موشک شباهت عجیبی به موشک قیام ایرانیها دارد کلاهک، نداشتن بالچه عقب(در برکان2 اچ) و….. ولی مشخص ایران خود قیام را به یمن نبرده است بلکه به انها کمک کرده تا اسکاد های موجود را به چیزی شبیه قیام تبدیل کنند زیرا بدنه موشک و بخشهای از موشک حتی انها که عربستان به نمایش گذاشت هواسانگ کره ای و یا اسکاد بودند. این موسسه معتقد است که بدون شک غیر ایران نیز هیچ کس این کمک را به انها نکرده زیرا کسی با حوثیها رابطه خوبی غیر ایران ندارد که هر دو شیعه هستند از طرفی حوثیها هم تخصص و تجهیزات این کار را ندارند و البته تنها موشک جهان که شبیه برکان 2 است قیام است

موشک دیگر یمنیها برکان3 است. این موشک برای اولین بار در اگوست 2019 نمایش در امد  . این موشک در برد 1250 کیلومتری بر ضد هدفی در شهر دمام عربستان در فاصله 1100 کیلومتری مرز شلیک شد .دمام در کنار خلیج فارس قرار دارد. سرنوشت موشک مشخص نیست عربستان ادعای نابودی ان را در اسمان دارد ولی نسکته بردب الای موشک بود . چند روز بعد تصاویر شلیک این موشک توسط یمن به نمایش درامد که موشک باز شبیه اسکاد یا همان برکان2 بود ولی دارای  کلاهکی متفاوت بود .برکان3 همانند برکان2 اچ فاقد بالچه انتهای است ولی شکل کلاهک متفاوت است و احتمالا تلاش شده با بهبود ایرودینامیک کلاهک و باز کاهش وزن ان بر سرعت و برد موشک بیفزایند . دست کم 8 بار این موشک به طرف اهدافی در عربستان و امارات  شلیک شده ولی  دست کم7 بار ان توسط پاتریوت رهگیری شد

موشک حاطم

حاطم در سال 2022 رو نمایی شد که شامل یک موشک بالستیک تک مرحله ای سوخت جامد است که دارای کلاهک جدا شونده قابل هدایت در مرحله آخر است که دارای بالچه هدایت مستقل بوده است. این موشک بی شباهت به موشک خیبرشکن ایرانی نیست ولی برد اعلام نشده .برد موشک خیبر شکن1450 کیلومتر است

تا ژانویه2018  میلادی  یمنیها دست کم 75 موشک  بالستیک شلیک کردند که دست کم 55 موشک توسط پاتریوت هدف قرار گرفته. البته ریتون سازنده پاتریوت مدعی  است 100 موشک هدف قرار رفته که در واقع بخشی از این رقم را راکتهای توپخانه بزرگ تشکیل میدهند و نه موشک بالستیک

البته یمنیها بارها از راکت های توپخانه ای هدایت شونده نیز علیه اهدافی در داخل یمن  استفاده کردند. از جمله این راکت ها  بدر1پی است که شباهت بسیار  به راکت فجر5 هدایت شونده دارد .این راکت  دارای  برد 130  کیلومتر است و احتمالا با کمک جی پی اس هدایت شونده. دارای بالچه تعادل در عقب و بالچه هدایت در قسمت جلو است  و برای اولین  بار در اگوست 2019 استفاده شد. بدر 210 م م قطر دارد  اگرچه بسیار از منابع  قطر ان را333 م م میداند که قطر  فجر 5 است. این راکت  پشت یک کامیون  شش چرخ به شکل دوتایی   درون یک لانچر دیده شد و گهگاه حتی تا ده فروند ان همزمان شلیک شده. موافقت پاتریوت در برابر 50 درصد ارزیابی شده است

بدراف دیگر راکت  یمنیها است که دارای کالیبر بزرگ  است  و به نظر یک نسخه کوتاه تر زلزال ایرانی  باشد. این راکت  160 کیلومتر برد داشته و گفته شده  دارای یک کلاهک  ترکش شونده با 14000 تیر ترکش است  .چندین فیلم از برخود این موشک با کلاهک ترکش شونده  انفجار مجاورتی  که بالای سر هدف منفجر شده به نمایش گذاشته شده که نشان میدهد بر ضد اهداف سبک کارایی بالای دارد . بر اساس گفته یمنیها این موشک با توچکا روس برابری میکند

یک موشک دیگر یمنیها نکال است . نکال شبیه بدراف است ولی دارای چهار بالچه در جلوی موشک است . این موشک نیز همانند راکت بدراف دارای کلاهک  انفجار مجاورتی ترکش شونده است ولی با داشتن سیستم هدایت دقت بالاتری دارد و گفته شده دقت ان به سه متر رسیده است

تصویری از موشک قاهر 2 ام، راکت بدر 1 نسخه غیر هدایت شونده، بعد از ان قدر 1 پی نسخه هدایت شونده و در نهایت بدر اف…

موشک ها و راکت های  دیگری  نیز در نمایشگاه های یمنیها دیده شده ولی گذارش شلیک انها و مشخصات از انها موجود نیست

موشک های چون قاصم یک نسخه یمنی فاتح است دارای بالچه های انتهای مشابه فاتح است و دارای کلاهک  جدا شونده با بالچه  های هدایت نهایی مشابه فاتح 313 است. برد این موشک های مشخص نیست .دو نمونه قاصم موجود است . نسخه1 کوچکتر است وکمی از نظر قطر  و طول از بدر1 پی بزرگتر است ولی قاصم 2 بزرگتر است و  عملا در کلاس فاتح110 و یا 313 قرار میگیرد.یکی سلاح دیگر انها که در یک نمایگشاه در سال 2021 دیده شده ،  راکت هدایت ماهواره ای با نام سعیر است .این راکت باید حدود 330 تا350 م م قطر داشته باشد ولی اطلاعاتی  نیز از ان در دسترسی نیست اگرچه وزارت دفاع عربستان برد ان را220 کیلومتر اعلام کرده ولی گذارشی از شلیک ان وجود ندارد

زلزال3 یک راکت کوتاه برد ولی  با کلاهک سنگین که برخی منابع کلاهک ان را 400 کیلوگرم و برد ان را 12 تا 20 کیلومتر میدانند

یکی از موشک‌های بالستیکی که در سال ۲۰۲۳ توسط یمنی‌ها به نمایش گذاشته شد موشک بالستیک طوفان بود. این موشک  در یک رژه به نمایش گذاشته شد بر اساس گفته یمنی‌ها دارای برد  ۲۰۰۰ کیلومتر است. این موشک در واقع یک نسخه از موشک برکات ولی با کلاهک جدید جدا شونده است. شباهت زیادی به نسخه‌های جدید موشک قدر ایرانی دارد و دقیقاً دارای کلاهک جدا شونده مشابه آنها که دارای سیستم هدایت در مرحله نهایی است.. در واقع موشک طوفان دارای بدنه موشک برکات ۳ با کلاهک جدید است. ایران نیز همین برنامه را بر روی موشک‌های خود اجرا کرده یعنی یک کلاهک هدایت شونده جدا شونده را بر روی موشک‌های قدیمی خود نصب کرده است… مشکل اساسی موشک‌های برکات این بود که آنها بزرگ بودند و رهگیری آنها آسان ولی طوفان احتمالاً با دارا بودن یک کلاهکی جدا شونده و رها کردن کلاهک در فاز آخر شانس برخورد خود به هدف و فرار از دست سامانه‌های پدافندی دشمن را افزایش می‌دهد. یمنی‌ها از این موشک  در 31 اکتبر سال ۲۰۲۳ بر علیه اسرائیل استفاده کردند ولی سیستم پدافندی پیکان2  اسرائیلی‌ها توانست این موشک را سرنگون کند.یک بار دیگر در 9 نوامبر باز یمنی ها دست به شلیک این موشک به طرف بندر الیات اسرائیل زدند که باز توسط پدافند اسرایئل این بار با موشک پیکان3 شکار شد

دیگر موشک یمنی‌ها که در سال ۲۰۲۳ به نمایش گذاشته شد موشکی به نام عقیل بود این موشک نیز دارای کلاهک جدا شونده می باشد ولی بدنه آن برای اولین بار دیده می‌شد در مورد برد آن سخن زیادی گفته نشده برخی از منابع برد آن را ۱۴۰۰ تا ۱۵۰۰ کیلومتر اعلام کردند. بر اساس تصاویر موشک بر روی دماغه خود دارای یک سامانه هدایت الکتروپتیک است که به نظر می‌رسد برای هدایت فاز آخر از آن استفاده می‌شود و بسیاری موشک را موشک سوخت جامد می‌دانند. نظر می‌رسد این موشک نسخه‌ای از موشک حاتم است ولی دارای سیستم هدایت جدید شده و کلاهک آن نیز یک کلاهک جدا شونده با دقت بیشتر است که برخی منابع دقت آن را حدود ۳۰ متر عنوان کردند

یمنی ها هزینه بالای برای پرتاب موشک بالستیک به طرف عربستان کردند ولی واقعا به نتیجه چندانی نرسیده اند زیرا بسیاری از  انها توسط پاتریوت شکار شد ولی موفقیت اصلی انها روی زمین بود انها بارها حملاتی در خاک عربستان نیز انجام داد و در کمین های  خود تلفات بالای از عربستان ها  نیروی های اعتلاف گرفته اند .البته برای یمنیها موشک پرانی که انهم معمولا به شکل تکی انجام می شود بیشتر یک حرکت تبلیغاتی و جنگ روانی است زیرا شلیک موشک انهم به شکل تکی هرچقدر هم موشک پیشرفته باشد باز شانس کمی در برابر سامانه های ضد موشک دارد ولی در عضو نشان میدهد انها همچنان فعال هستند زیرا همین که اعتلاف عربی با تمام قدرتش و برتری کامل هوایی نتوانست موشک های انها را خاموش کند و حتی انها ولو به کمک ایران توانسته اند موشک های جدید سر هم کنند خود بسیار کار با ارزشی است . یمنیها طی حملات خود با موشک های کوتاه برد خود مانند توچکا و یا قاهر  و یا بدر  تلفات بالاتری از اعتلاف گرفته اند در حالی که موشک های دوربرد انها تلفات بسیار کمی داشته  که چند دلیل دارد

اول کلاهک این موشک ها کوچک شده تا برد افزایش یابد این خود یک عمل بسیار مهم در کاهش تاثیر انها است دوم زمان واکنش به این موشک ها به دلیل اینکه تا ارتفاع بالاتری پرواز کرده و تا هدف فاصله زمانی بیشتری طی میکنند بیشتر است از این رو شکار انها راحت تر  ,ولی موشک های کوتاه برد راحت تر به دشمن ضربه میزند شاید  برای همین دو حمله توچکا پرتلفات ترین حملات انها بود.

در نهایت از سال 2018 یمنیها دست از پرتاب موشک های دوربرد برداشتند از ان تاریخ انها تنها9 حمله با موشک های بالستیک میان برد خود  انجام دادند و تمرکز خود را روی حملات با موشک کروز و پهپادهای انتحاری  قرار  داده شد زیرا  ساخت انها در یمن اسان تر و از طرفی هزینه ان بسیار کمتر است و میتواند با تعداد بیشتری با انها حملات را انجام دهد. از جمله حملات مشهور  یمنیها  با موشک کروز بر میگردد حمله به تاسیسات نفتی ارامکو در 23 شهوریور سال 1389 است .در این حمله از ترکیبی از موشک های کروز پهپادهای انتحاری انجام شد  که بسیار موثر بود و یک پیروزی بزرگ نظامی برای انها در ان حمله رقم خورد.انها متوجه شدند پدافند عربستان در برابر  موشک های  کروز کارایی کمتری دارد و این برای انها درس بزرگی بود .موشک کروز به کار رفت قدس یک بود. قدس 1  بدون شک با کمک ایران ساخته شد و از موتور طلوع 10 استفاده میکند. طلوع ده یک موتور توربوجت ساخته شده بر اساس موتور تی جی100 است که این موتور کوچک برای نصب روی پهپادهای جت کوچک میباشد(البته از  قرار خود تی جی100 در این موشکها استفاده شده بود). این موتور قدرت زیادی ندارد ولی برای یک موشک کروز با کلاهک کوچک کافی است .قدس یک حدود 1500  کیلومتر برد و دارای یک کلاهک 100 کیلوگرمی است(البته برخی منابع برد این موشک را 800 کیلومتر جدیدا اعلام میکنند  ) این موشک بر اساس یک طرح اوکراین که نسخه کوچکتر شده موشک خا55 است توسعه یافت . (که موشک سومار ایرانی بر اساس ان ساخته شده)

داستان قدس از ژوئن سال 2019 اغاز شد زمانی که اولین بار یمنیها با این موشک ترمینال  فرودگاه ابها عربستان را هدف قرار  دادند که 26 نفر زخمی شده اند .این فرودگاه تنها110 کیلومتر با مرز یمن فاصله داشت  ولی بعد از انها چندین  باربر ضد اهداف مهم عربستان شلیک شد. موشک کروز  به دلیل اینکه میتواند مسیر غیر مستقیم  را طی کند و تا رسیدن به هدف در الگوی ناوبری خاصی حرکت کند بسیار موثر تر از سامانه بالستیک بود زیرا کشف و درگیر با ان بسیار  دشوار تر بود. بر اساس این موشک  یمنیها موشکی با نام قدس2را نیز رو نمایی کردند  که احتمالا دارای برد 1300 تا1500 کیلومتر میباشد . اطلاعات دقیقی از ان در دسترس نیست

در سال 2023 یمن یک نسخه از موشک قدس با نام قدس 4 رونمایی کرد که شبیه به نسخه های قبلی بود تنها گفته شد برد ان به 2000 کیلومتر میرسد.دست کم در 31 اکتبر 2023 دو تیر از این موشک ها به طرف اسرائیلی شلیک شده که از قرار توسط جنگنده های اسرائیلی شکار شده است

بدون شک یمنی ها بدون پشتیبانی ایران هرگز  توان عملیاتی کردن موشکهای قدیم خود را نیز نداشتند چه برسد به ساخت موشک های جدید . ایران به انها هر فناوری که در زمینه موشکهای بالستیک و کروز بود تحویل داده . انها با تبدیل  موشک های بالستیک قدیمی  با کمک ایران در مرحله اول پیش رفتند  ولی به زودی متوجه شدند انتقال فناوری قطعات  پهپاد و موشک های کروز اسان تر است و برای همین سیاست از موشک بالستیک  به کروز تغییر کرد .عملکرد این موشکها بر ضد پدافند  عربستان  نسبی بوده گهگاه عالی عمل کردند  و گهگاه نیز ضعیف…به  شکل خاص انها هرگز  با موشکهای بالستیک میان برد خود حتی کوتاه برد خود در خاک عربستان موفقیت چندانی نداشتند و بیشترین موفقیت  انها در شلیک موشک های کروز و شلیک به طرف نیروی های طرف  عربستان در داخل خود یمن بوده است ولی در نهایت انها  با شلیک  موشک های کوتاه برد  و موشک کروز و پهپادهای انتحاری بازی را از خاک خود به عربستان بشکند و دست کم تنها ضربه  خورنده این جنگ نباشند و امنیت را نیز از عربستان ها سلب کنند اگرچه تاثیر گذاری حملات یمنیها به انداز حملات عربستان نیست(حتی یک درصد دست کم در خاک عربستان) زیرا عملا  یمن طی این جنگ  به ویرانه ای  تبدیل شده در حالی که در مورد عربستان این چنین  بوده ولی به هر حال تلاش انها قابل ستایش و الهام بخش است

عبدالحمید تارخ

مطالب مشابه

توان بالستیک عربستان

توان موشکی ایران

موشک های ضد کشتی یمنی

پهپاد انتحاری صماد یمنی