جنگنده هامقایسه

قیاسی بین سوخو24 با اف111 و تورنادو

قیاسی بین سوخو24 با اف111 و تورنادو

قیاس  سوخوی24 با دو هم نقشش  یعنی اف111 و تورنادو کاملا به جا است  زیرا این سه در یک نقش  ساخته شده اند و هدف از  طراحی هر سه نفوذ  در ارتفاع پایین و حملات تهاجمی در هر شرایط اب و هوایی است

سوخوی24 فنسر در دهه 1960 در شوروی  تکمیل یافت زمانی که روسها نیاز به  یک جنگنده تهاجمی نفوذ کننده در ارتفاع پایین زیر پوشش راداری داشتند و اصلا  قرار نبود  بال متغییر جز برنامه باشد و نخستین  نمونه ان هم دارای  بال دلتا مشابه سوخو15 بود ولی با دیدن کارایی بالای  بال متغییر روی جنگنده امریکای اف111، روسها دست به طراحی بال متغییر برای ان زدند. تا پیش از ان روسها روی  میگ23 و سوخو17 نیز بال متغیر نصب کرده بودند .

 دلیل استفاده بال متغییر در سوخو24 برای نشست  و برخاست کوتاه بود  زیرا یکی از نیازهای نیروی هوایی شوروی  به یک جنگنده با توان  نشست و برخاست کوتاه بود  و بال دلتای پیش نمونه اول چنین نیازی را براورده نمی کرد از این رو روسها  رو به بال متغییر کردند. بال متغییر در حالت  کاملا باز باند مورد نیاز برای نشست و برخاست  را کوتاه می کرد و در حالت بسته ویا  در حالت  متوسط می توانست ایرودینامیک  مناسب را برای  سرعت  بالا در ارتفاع پایین را تامین کند(برای اشنایی با سوخوی24 اینجا را کلیک کنید)

قیاسی بین سوخو24 با اف111 و تورنادو
سوخو24

 اف111  به عنوان یک راه حل موقت وارد میدان شد. امریکا نیاز به یک بمب افکن  اتمی  راهبردی ارتفاع پایین داشت ولی برنامه به درازا  کشید برنامه ای که در نهایت به ساخت ب1 لنسر انجامید ولی اف111 برای پر کردن خلاء ارتفاع پایین وارد  ارتش شد و تا چهار دهه خدمت کرد. (برای اشنایی با اف111 اینجا را کلیک کیند)

تورنادو نیز جهت ماموریت مشابه ای  یعنی نفوذ  در ارتفاع پایین ساخته شد اگرچه  نسخه شکاری ان نیز توسعه و عملیاتی نیز شد ولی امروزه دیگر نسخه شکاری در هیچ  کشوری خدمت نمی کند ولی همچنان نسخه تهاجمی ان در  خدمت است (برای اشنایی با تورنادو اینجا را کلید کنید)

قیاسی بین سوخو24 با اف111 و تورنادو
f-111
قیاسی بین سوخو24 با اف111 و تورنادو
تورنادو

هر سه این جنگنده ها باب جدید را در میدان جنگ باز کردند. این باب نفوذ در ارتفاع پست بود. در دهه 1960 برای اولین بار تاکتیک پرواز در ارتفاع پست برای دید نشدن در رادار   متداول شد و از همان زمان قدرت ها برای ساخت هواپیماهای  با چنین توانی دست به رقابت زدند. همراه با ورود به خدمت این گونه هواگردها بحث موشک های پدافند هوایی ارتفاع پایین  چون راپیر رولند ویا سام8 اغاز شد تا ارتفاع پایین را  پوشش دهنده و نسل جدید از شکاری ها  با توان رادار نگاه به پایین و شلیک به پایین ساخته شد

و اما قیاس

سوخوی24 یک جنگنده دو موتوره و دو سرنشینه  است . هر دو خدمه کنار هم قرار می گریند. این اولین باری بود که  در یک جنگنده روسی خدمه با این الگو کنارهم قرار می گیرند  که تقلیدی از اف111 بود. کنار هم قرار گرفتن امتیازات  خود را داشت مثلا تبادل  اطلاعات بین دو نفر را افزایش می داد  و نشانگر های  کابین را می شد  کمتر کرد و برخی از انها مشترک  بودند ولی مشکلات خودش هم داشت برای نمونه دید دو خدمه کم بود دست کن  هر دو یک  سمت اصلا دید نداشتند

کابین در نسخه تولید سوخو24 ام که اخرین نسخه تولید بود تنها دارای دو نمایشگر تک رنگ تک منظوره بود که یکی برای نمایش تصاویر رادار و دیگری سامانه های اپتیکی بود که هر دو نیز در جلو افسر اسلحه که سمت راست  می نشست  قرار داشت. جنگنده  کابین شلوغی   داشت  و فاقد اچ یو دی بود. در واقع  تنها یک سایت هدفگیری  داشت  که البته با مسافت  یاب لیزری و رایانه  پرتاب بمب کار می کرد و برای هدفگیر بمب و راکت دقت  خوبی دارد ولی هیچ اطلاعات دیگری را در اختیار خلبان قرار نمی دهد

اف111 نیز  دارای دو خدمه  کنار هم بود. البته یک تفاوت  ان با سوخو24 در روش  پرتاب صندلی پرتاب شونده دارد . در اف111 خلبانان درون یک کپسول  نجات  قرار داشتند  که کپسول  از هواپیما جدا می شد ولی در سوخو24  خلبان روی صندلی   پرتاب شونده  قرار داشتند . اگرچه دید کمی بهتر از سوخو24 بود ولی چندان فرقی نداشت

کابین اف111 نیز مشابه سوخو24  بود. قبل از ارتقاء  که در دهه 1980 روی اف111 انجام شد نسخه  تولید دارای یک نمایشگر  بیشتر نبود که هم تصاویر  رادار و هم تصاویر  دوربین اپتیکی غلاف نشان گذار لیزری ویا سلاح اپتیک را به افسر اسلحه  که ان نیز سمت چپ قرار داشت نشان می داد. اف111 نیز فاقد اچ یو دی بود  و بعد طی ارتقا مجهز به اچ یو دی شد

ولی  تورنادو فرق دارد  دارد  دو کابین پشت سر هم است . خدمه دید بسیار بهتری دارند.  کابین تکنلوژی بهتری  دارد کابین عقب  دارای سه نمایشگر تک رنگ ولی چند منظوره و قابل برنامه ریز  است  و در کابین جلو نیز یک نمایشگر تک رنگ و یک اچ یو دی قرار دارد. اچ یو دی نتنها برای هدفگیر سلاح استفاده میشد بله اطلاعات  کامل را به خلبان می داد.

 از نظر کابین تورنادو بر اف111 و سوخو  برتر زیادی دارد  ولی یک نکته  مهم است، اف111 محصول دهه 1960 است از نظر تکنلوژی  کابین مشابه سوخو24 است که یک دهه بعد ساخته شد از این  رو عقب بودن کابینش از تورنادو  را نباید  سخت گرفت ولی عقب بودن کابین سوخو24 را باید بر او عیب گرفت زیرا سوخو24 همزمان با تورنادو وارد خدمت شد و حتی نسخه M در دهه 1980 ساخته شد ولی از نظر کابین به خوبی یک نسل عقبتر از تورنادو است

کابین سوخو24 ام
کابین سوخو24 ام
کابین اف111 اف
کابین اف111 اف
کابین عقب تورنادو
کابین عقب تورنادو

از نظر رادار هر سه  یک ویژگی مشترک  دارند . هر سه انها دارای  دو رادار هستند. یکی رادار تهاجمی بزرگ برای کشف اهداف زمینی    و یک رادار ناوبری در زیر رادار اصلی  برای ناوبری شبانه  ارتفاع پایین . رادار کوچک ناوبری برای تعقیب پستی و بلندی زمین  برای پرواز در ارتفاع بسیار کم حتی در شب بود .هر سه دارای توان پرواز خودکار در ارتفاع پایین بودند اگرچه واقعا هیچ داده ای نیست که بگوید رادار کدام در زمینه  کسب هدف برتر بود ولی باید با در نظر گرفتن عناصر دیجیتال رادار تورنادو این میزان در تورنادو برتر باشد

هر سه دارای هشدار دهنده راداری هستند و هر سه دارای پرتاب کننده شراره و پوشاله، سوخوی24 در سنخه M دارای یک هشدار دهنده فروسرخ  هم است که نزدیک شدن موشک را به ان را خبر می دهد ولی تورنادو در نسخه ارتقا یافته جی ار4 چنین توانی پیدا کرد

در زمینه  جنگ الکترونیک اگرچه معمولا جنگنده های روسی ضعیفترن  ولی سوخوی24 اینچنین نیست زیرا غلاف های بسیار خوبی حمل میکند. سوخو24  تمامی غلاف های جنگ الکترونیک روسها  دست کم انهایی که طی دهه 1970 تا 1990 ساخته شدند را حمل میکند از حمله  غلاف های  اس پی اس 161 و 162 که پیشرفته ترین انها هستند

تصویر دو رادار در دماغه سوخو24
تصویر دو رادار در دماغه سوخو24

اف111 نیز غلاف های پیشرفته ای را حمل میکنند که  برخی هنوز استفاده میشود مانند ALQ-87 و یا ALQ-131….. و تورنادو نیز غلاف های جنگ الکترونیک چون Skyshadow را حمل میکند .   سوخو24 با سامانه های جنگ الکترونیک خود یک بار ناو جنگی امریکایی یو  اس اس دونالد کوک  را در دریای سیاه  به شدت غافلگیر  کرد زمانی که  بدون دیده شدن بر فراز ان ظاهر شد  و چند باری از دست اف15 های امریکا در جنگ خلیح فارس گریخت . اف111 نیز همین طور در ویتنام به خوبی ظاهر شد و سامانه های جنگ الکترونیک ان در عملیات الدورادو  در دهه 1980 بر فراز لیبی بسیار خوب ظاهر شد. تورنادو نیز کارنامه درخشانی دارد

اف111 و تورنادو هر دو توان حمل غلاف شناسایی را داشتند ولی سوخو24 دارای یک نسخه ویژه شناسایی با نام سوخو24 ام ار بود. سوخو24 ام ار بسیار تخصصی تر از اف111 و تورنادو شناسایی  میکرد حتی رادار با توان نقشه برداری راداری داشت ولی باز خوبی تورنادو اف111 این بود که نیاز به مدل جدا نبود یک غلاف فقط رویش نصب می کردید  و تمام

البته تورنادو به واسطه غلاف ناوبری شبانه  و نشان گذار لیزری اسرائیلی لیتینیگ و انگلیسی TIALD  در عملیات شبانه  کارای بسیار بالاتری دارد زیرا این غلاف ها دارای  سامانه نسل دوم دید حرارتی هستند و همچنین برد نشان گذاری لیزری هر دو بیش از 20 کیلومتر است. در این میان اف111 نیز از غلاف ناوبری و نشان گذار لیزری  AVQ-26 Pave Tack بهره می برد که اگرچه از نظر سطح فناوری به پای نمونه های نصب شده روی تورنادو نمی رسد ولی در دوران خود بی رقیب بود . سوخو24  هم از سامانه کایرا 24 در زیر بدنه (این غلاف داخلی است درون بدنه است و چشمی ان زیر بدنه قرار دارد )به عنوان یک سامانه ناوبری شبانه و نشان گذار لیزری بهره می برد ولی کیفیت ان دست کم از نمونه نصب شده روی تورنادو پاینتر است زیرا نتنها فناوری ان متعلق به دهه 1980 است بلکه برد نشان گذاری لیزری ان به دلیل  برد کمتر اپتیک ان به زیر 12 کیلومتر محدود است . این مشکل زمانی بیشتر خود نمایی می کند که بدانیم فنسر غلاف خارجی نشان گذاری لیزری حمل نمی کند. البته این مسئله را باید گفت که تنها برخی از نمونه ها تولید فنسر نسخه ام دارای دوربین دید حرارتی بر روی اپتیک سامانه کایرا بودند و اکثر انها تنها در روز میتوانند دست به نشان گذاری لیزری بزنند زیرا از اپتیک ساده بهره میبرند . مشکل اینجاست که تورنادو حتی اف111 طی طول خدمت خود همواره غلاف های جدید و ارتقا یافته دریافت میکنند ولی سوخو24 با همان سامانه ای که تولید شد به خدمت ادامه می دهد و نه ارتقا در این ناحیه که برای عملیات شبانه بسیار مهم است به خود دید و نه غلاف جدید

در زمینه موتور سوخو24 از هر دو عقب تر است . سوخو24  دارای موتور توربوجت است  در حالی  که دو جنگنده دیگر موتور توربوفن دارند. اصلا مشکل اینجاست که  تفاوت نسل سوم و چهارم  در همین موتور توربوجت و توربوفن است و در واقع سوخو24 یک نسل سوم است ولی دو پرنده دیگر نسل چهار. موتور توربوجت AL-21 سوخو24 قدرت بالای را فراهم می کند  و در حالت عادی 16860 پاوند و با پس سوز 24650 رانش دارد. از نظر رانش تولید از هر دو نه موتور غربی  برتر است ولی مصرف سوختش  دست کم 30% درصد بیشتر از موتور اف111 است و صدای بسیار تولید می کند  وبه صورتی که عملا در بین خود جنگنده های که دارای موتور توربوجت هستند نیز این صدا بسیار بلند  است.  با وجود این ، موتور فنسر  بهترین موتور توربوجت  شوروی است  و نسل  سوم موتورهای جت شوروی به حساب می اید  که دارای  کمپروسر و محفظه  احتراق  پیشرفته ای  است اگرچه تعمیر ان  دشوار تر از موتورهای دو جنگنده دیگری است و هزینه بیشتری دارد

 اف111 از موتور  توربوفن پرات اندویتنی   تی اف30 استفاده میکند . این موتور اولین موتور توربوفن نظامی و پس سوز دار امریکای ها است و اف111 اولین جنگنده امریکا که چنین موتوری دارد ولی با وجود اینکه موتور کم مصرفی است ولی مشکلات خود را داشت  زیرا یک فناوری جدید بود . موتور پر دردسری بود  و به حرکت سریع دسته گاز واکنش  بدی نشان می داد و ممکن بود خفه کند. همچنین به دلیل طراحی مشکل دار ورودی هوا اف111 در مکش درست هوا به درون موتور  نیز مشکلاتی نیز از این باب  بود. این موتور روی اف14 نیروی دریایی نیز نسب شد.F-14Aبه این موتور مجهز شد  و مشکلات این موتور برای اف14 نیز بود و  همواره باعث شد تا اف14 یک جنگنده با الکترونیک قوی ولی موتور ضعیف باشد  به صورتی که نابودی یک چهارم اف14 نیروی دریایی امریکا گردن این موتور انداخته شد. ولی در نهایت این موتور دارای  عمر تعمیراتی  دو برابر عمر موتور  سوخو24 داشت  و مصرف سوخت ان بسیار  کمتر بود و با قدرت 17400 پاوند بدون پس سوز و 25100 پاوند با پس سوز قدرت کافی داشت

اف111 و موتور پرات اندویتنی
اف111 و موتور پرات اندویتنی

 ولی بهترین موتور را   تورنادو دارد. موتور توربوفن  ار بی -199 طراحی شده در یک کنسرسیون  اروپایی است  ولی هسته اصلی موتور در کمپانی مشهور رولز ریس انگلستان طراحی شده. این موتور نسل دوم موتورهای توربوفن  است و از موتور اف111  نیز یک نسل  جلوتر  است. موتور بدون پس سوز دارای 9895 پاوند و با پس سوز دارای 17250 پاوند است . موتور نه مصرف بالای موتور ای ال 21 را دارد و نه مشکلات فنی تی اف 30 اف111 را  یک موتور کامل با عمر تعمیراتی بالای 4500 ساعت و مصرف بهینه.

شاید به  نظر بیاید که تورنادو به دلیل اینکه دست کم حتی در حالت  پس سوز موتورش 6000 پاوند  رانش کمتری را ایجاد میکند ، پس باید  تورنادو قدرت کمتری  داشته باشد ،  ولی این درست نیست . تورنادو سبکتر از هر دو جنگنده است. وزن خالی سوخو24 عدد 22300 کیلوگرم ، اف111 عدد 21400 کیلوگرم و وزن خالی تورنادو جی ار1 13890 کیلوگرم است  و حتی باز در عدد  بیشترین وزن برخاستن  کمترین وزن متعلق به تورنادو است. برای نمونه  بیشترین وزن برخاستن  سوخو24  عدد 43755 کیلوگرم، اف111 عدد 45300  کیلوگرم و تورنادو  عدد 20240 کیلوگرم است از این رو تورنادو با رانش به وزن 0.77 در برابر رانش به وزن سوخو24 با عدد 0.60 و اف111 با عدد 0.61 برتری کامل  دارد. همچنین تورنادو از هر دو جنگنده دیگر کوچکتر است . تورنادو دارای طول 16.72 متر، سوخو24 دارای طول 22.53 متر و اف111  دارای طول 22.4 متر است . مشخصا تورنادو بسیار کوچکتر است و این مسئله در برد کشف ان توسط رادار نیز تاثیر بسیار دارد

از این رو در زمینه موتور در جایگاه نخست باز تورنادو، در جایگاه بعدی اف111 و بعد سوخو24 قرار دارد

نکته جالب اینکه از انجای که امریکا از روسها در زمینه موتور توربوفن  یک دهه جلو تر بودند، اف111 در دهه 1960 با موتور توربوفن امد و سوخو24 در دهه 1970 با موتور توربوجت؟!

تا کنون از نظر الکترونیک، کابین و موتور در ردیف اول تورنادو قرار داشت و در ردیف بعدی اف111 و سوخو24 ولی از نظر  تسلیحاتی چگونه است

اول از اف111 شروع می کنیم

اف111 چندین مدل دارد ولی  مدل اصلی و پر تعداد اف111 اف  دارای نه جایگاه جنگ افزاری   بود که چهار عدد زیر بال متغییر که جایگاه های متغییر بودند که با تغییر زاویه بال ، زاویه انها نیز تغییر میکرد و یکی نیز زیر  بدنه . البته معمولا تنها از دو جایگاه  زیر هر بال استفاده می شد. بیشترین میزان سلاح قابل حمل 14300 کیلوگرم بود. اف111 می توانست در یک لود بسیار سنگین تا 48 بمب مارک 82 به عبارتی شش بمب زیر یکی جایگاه را حمل کند اگرچه برد ان بسیار کم میشد و باید برای برخاستن  بخشی از سوخت را کم می کرد. ولی به صورت معمول در یک بمب باران فرشی تا 24 بمب مارک 82 حمل میکرد. در زمینه  تسلیحات هدایت شونده نیز  کم و کسری  نداشت  تقریبا تمامی تسلیحات هدایت شونده ای که تا اوائل دهه 1990 در  نیروی هوایی امریکا  به خدمت  گرفته شده بود را حمل می کرد. مثلا بمب های لیزری جی بی یو 12/10 و 24 ویا  بمب اپتیکی جی بی یو15 ویا موشک اپتیکی ای جی ام  130 و یا موشک ضد رادار هارم و یا موشک ضد کشتی هارپون.

اف111 و چهار بمب لیزری 900 کیلوگرمی
اف111 و چهار بمب لیزری 900 کیلوگرمی
اف111 و 24 بمب مارک 82
اف111 و 24 بمب مارک 82

تورنادو دارای  هفت جایگاه بود که سه عدد زیر بدنه و دو عدد زیر هر بال ولی جایگاه های زیر بال سه شعبه بودند  . این هواپیما میتواند  9 تن سلاح حمل کند که در یک لود سنگین ان  شامل  تا 9 بمب مارک 82 و یا تا هشت بمب 450 کیلوگرمی باشد. البته دست کن بنده تاکنون هیچ عکسی را ندیدم که تورنادو بیش از هشت بمب 225 کیلوگرمی ویا 450 کیلوگرمی حمل کند. از نظر تسلیحات هدایت  شونده نیز تورنادو  چیزی کم ندارد و انواع بمب های هدایت لیزری و ماهواره ای و موشک های ضد کشتی و ضد رادار و موشکهای کروز تا  برد 500 کیلومتر را حمل میکند

سوخو24  دارای  هشت جایگاه است که شامل    دو عدد زیر هر بال و چهار عدد زیر بدنه. در یک لود سنگین میتواند تا 38 بمب 100 کیلوگرمی ویا 16 بمب 250 کیلوگرمی و یا 10 بمب 500 کیلوگرمی  ویا سه بمب 1500 کیلوگرمی  را حمل کند. همچنین میتواند انواع سلاح های  هدایت شونده لیزری و اپتیکی  ضد رادار و ضدکشتی و کروز را تا برد 250 کیلومتر حمل کند. سوخو24 نیز  تمامی تسلیحاتی  را که دست کم تا دهه 1990 روسها ساختن پرتاب  میکند

ولی بیایم کمی دقیق تر به مسئله نگاه کنیم . از نظر تاثیر گذاری تسلیحات

در این زمینه اف111 و سوخو24 با هم برابرند. تقریبا سلاح های مشابه ای حمل میکنند. مثلا اگر اف11 سلاح های  لیزری چون جی بی یو 12 و یا 10 حمل میکند ،سوخو  بمب لیزری کاب500  حمل میکند ویا اگر اف111 نسخه اپتیکی جی بی یو 15 و یا ای جی ام  130 ، سوخو24 هم نسخه اپتیکی  کاب500 موشک خا 29 و یا موشک دوربرد خا 59 با برد 285 کیلومتر  را حمل میکند. حتی در زمینه موشک ضد رادار نیز مشابه هستند

چیدمان تسلیحاتی فنسر
چیدمان تسلیحاتی فنسر
یک لود سنگین از ده ها بمب صد کیلوگرمی روی فنسر ارتش اکراین
یک لود سنگین از ده ها بمب صد کیلوگرمی روی فنسر ارتش اکراین
موشک خا 29 بر روی فنسر ارتش روسیه در سوریه
موشک خا 29 بر روی فنسر ارتش روسیه در سوریه

ولی تورنادو از نظر تاثیر گذاری  تسلیحات برتر است  این هواپیما میتواند بمب های  هدایت ماهواره ای را حمل کند که ان دو جنگنده دیگر توان ان  را ندارد از این رو تورنادو میتواند در هر شرایط اب و هایی اب دقت بالای به هدف حمله کند ولی سوخو و اف111 نمی توانند  . مسئله بعد سر موشک های کروزی چون استروم شادو و تاروس است که برد حدود 500 کیلومتر دارند و کاملا مستقل عمل می کنند  و دقت انها کمتر از ده متر است چنین سلاحی با چنین  بردی را  اف111 نداشت و  سوخو24 هم اگرچه مجهز به موشک خا 59 است ولی  این موشک با وجود برد حدود  300 کیلومتر  خودکار نبوده و در هنگام پرواز از راه دور هدایت  می شود . البته در این میان  تورنادو سلاح وحشت افرین بریمستون را نیز ان هم به تعداد 12 عدد میتواند حمل کند که قاتل تانکها و خودرو های زرهی است. مشابه این سلاح در روسیه وجود ندارد

البته نباید به اف111 ایرادی گرفت که از تورنادو در این زمینه  پاینتر است. این هواپیما  در خدمت امریکای ها  دو دهه است از خدمت خارج شده ولی  سوخو24 همچنان به صورت گسترده ای در خدمت است و باید بر ان  عیب گرفت که چرا هم پای  هم دوره خود یعنی تورنادو در این زمینه نیست

البته روسها نیز بمب هدایت ماهواره ای دارند  ولی احتمالا  تنها از نسخه ارتقا  یافته  سوخو24 ام2 پرتاب می شود  که البته هنوز تصویر در این زمینه  دیده نشده.

پس در زمینه تاثیر پذیری سلاح نیز برتری با تورنادو است و بعد با سوخو24 و اف111

ترکیبی رویایی از موشک بریمستون و بمب لیزری در همین حالت حتی میتواند چهار مشوک ضد رادار نیرز در کنار دو مخزن سوخت خارجیش حمل کند
ترکیبی رویایی از تورنادو مسلح به  موشک بریمستون و بمب لیزری .در همین حالت حتی میتواند چهار موشک ضد رادار نیز در کنار دو مخزن سوخت خارجیش حمل کند
تورنادو با 12 بریسمتون و چهار موشک ضد رادار الارم
تورنادو با 12 بریسمتون و چهار موشک ضد رادار الارم و غلاف پرتاب کننده شراره
تورنادو و دو موشک اشتروم شادو با برد 500 کیلومتر
تورنادو و دو موشک اشتروم شادو با برد 500 کیلومتر

اف111  میتواند 19000 لیتر سوخت داخلی را حمل کند  و  توان حمل چهار مخزن سوخت خارجی 2300 لیتر را دارد  و برد انتقالی  ان یعنی بدون هیچ سلاحی و با بیشترین سوخت عدد 5950 کیلومتر است

 تورنادو دارای  8800 لیتر  سوخت داخلی  است و می تواند  چهار مخزن سوخت 1500 لیتری خارجی ویا 2300 لیتری خارجی را  حمل کند و بیشترین برد انتقالی  ان 3890 کیلومتر است

سوخو24  دارای  بیشترین سوخت داخلی 13000 لیتر است و میتواند چهار مخزن سوخت خارجی شامل   یک مخزن سوخت  2000 لیتری زیر بدنه  و یا دو مخزن سوخت 3000 لیتری   ویا 1860 لیتری زیر بالها حمل کند. برد انتقالی 2850 کیلومتر است

پس میبیند که موتور پر مصرف سوخو24 چه میکند…. این جنگنده دارای   نصف برد انتقالی  اف111 و  حتی 1000 کیلومتر کمتر از تورنادو است. از این رو  اف111 جایگاه نخست  و بعد از ان تورنادو  و بعد از ان سوخو24 است. واقعیت این است که همیشه روسها این مشکل را دارند زیرا موتورهای پر مصرفی تولید می کنند

 ولی حالا می رسیم  بر سر برد رزمی  و میزان سلاح و سوخت

خوب مشخص است  اف111 باز سرتر است. این جنگنده برد انتقالی بیشتری دارد از این رو برد رزمی بیشتری دارد. برای نمونه برد رزمی  اف111 با 12 بمب مارک 82 به وزن کل 2.7 تن و دو مخزن سوخت خارجی در ارتفاع بالا 2100 کیلومتر و در ارتفاع پایین 1200 کیلومتر است.

برد رزمی سوخو24  با 3 تن مهمات     شامل  شش بمب 500 کیلوگرمی  زیر بدنه  و دو مخزن سوخت خارجی در عملیات در ارتفاع بالا  1050 کیلومتر و در ارتفاع پایین 650 کیلومتر است

برد رزمی تورنادو  با  شش بمب 450 کیلوگرمی(2.7 تن سلاح) و دو مخزن سوخت خارجی در ارتفاع بالا 1350 کیلومتر در ارتفاع پایین 850 کیلومتر است

تا اینجا  مشخص است که اف111  برتری خاصی دارد و بعد از ان تورنادو بعد از ان سوخو24 است

  مسئله دیگر ترکیب سلاح و سوخت است . اف111 برد زیادی با سوخت داخلی دارد حتی بدون مخازن سوخت بیرون مثلا به چهار بمب لیزری یک تنی (در مجموع چهارتن) و یک غلاف  نشان گذار لیزری  زیر بدنه  برد لازم را دارو حتی با این میزان بمب نیز دارای برد رزمی 1300 کیلومتر است

تورنادو در یک حمله دقیق میتواند تا دو بمب هدایت لیزری  زیر بدنه، دو مخزن سوخت، یک غلاف جنگ الکترونیک و یک غلاف  نشان گذار لیزری را حمل کند. در یک پرواز  تورنادو میتواند به جای ان دو بمب لیزری  450 کیلوگرمی  چهار بمب 225 کیلوگرمی  لیزری هم حمل کند

سوخو24  در یک پرواز می تواند دو مخزن سوخت و سه بمب هدایت شونده لیزری ویا اپتیکی  کاب 500 و دو موشک  ار 60 را حمل کند. سوخو24 یک ویژگی دارد و ان نیز ان است که نیاز به غلاف نشان گذار لیزری ندارد   زیرا دارای غلاف نشان گذار لیزری داخلی کایرا 24 است که زیر بدنه چشمی ان مشخص است . اگر قرار باشد به جای  بمب موشک لیزری خا 29 حمل  کند میتواند یک مخزن زیر بدنه و یک موشک زیر هر بال حمل کند و اگر قرار باشد موشک خا 25 نصب کند میتواند یک مخزن زیر بدنه و دو موشک زیر هر بال حمل کند

از این رو در زمینه برد رزمی و میزان سلاح در برد اول اف111 بعد  تورنادو بعد سوخو24 است

پس دیدم از نظر الکترونیک و تاثیر پذیری سلاح و همچنین موتور و چالاکی تورنادو برتر از دو جنگنده دیگر است و بعد از ان اف111 و سوخو24 قرار داشت ولی از نظر میزان سلاح قابل حمل و برد برتری با اف111  بعد از ان به ترتیب تورنادو و سوخو24 بود.اف111 با اف15 استریک ایگل  جایگزین شد جنگنده چند منظوره که به راستی جایگزین شایسته ای است. تورنادو در نهایت در خدمت با تایفون جایگزین خواهد شد که ان نیز جایگزین شایسته است و سوخو24 در اینده با سوخو34 که ان نیز پرنده قابلی است . به وقتش در مورد سوخو34 و توانایی هایش در مقابل رقیبانش بیشتر خواهیم گفت

سوخوی24 ضعف های دارد که بر میگردد به برخی عقب ماندگی های  شوروی. شوروی  حدود یک دهه نسبت  به غرب عقب ماندگی های در زمینه الکترونیک و موتور داشت  . اگرچه در این قیاس  همواره از اف111 و تورنادو عقب تر بود ولی همچنان به دلیل توان حمل طیف  وسیعی از تسلیحات و توان پرواز در ارتفاع  پایین در هر شرایط رزمی از بسیاری از هم جنگنده  تهاجمی چون میگ27، سوخو17، جگوار ویا ای 7 و یا حتی جنگنده بمب افکن های چون میراز اف1 ، اف4فانتوم حتی نمونه های نخست اف16  و یا میراژ 2000 در نقش تهاجمی برتری کامل دارد.

واقعیت این است که سوخو24 یک نسل سوم است که در دوران نسل چهارم های چون تورنادو و اف111 تولید شد

دراینده نچندان دور سوخو35 را با رقیبان غربیش قیاس خواهیم کرد

نام سوخو24 تورنادو اف111
طول 22.53 متر 16.72 متر 22.4 متر
بلندی 6.19 متر 5.95 متر 5.22 متر
وزن خالی 22300 کیلوگرم 13890 کیلوگرم 21400 کیلوگرم
بیشترین وزن برخاستن 43775 کیلوگرم 28000 کیلوگرم 45300 کیلوگرم
موتور دو دستگاه موتور توربوجت AL-21F3 دو دستگاه موتور توربوفن  RB-199 دو دستگاه موتور توربوفن  پرات اندویتنی تی اف30
قدرت موتور هر موتور 16860 پاوند بدون پس سوز و 24675 پاوند با پس سوز هر موتور 9850 پاوند بدون پس سوز و 17270 پاوند با پس سوز هر موتور 17900 پاوند بدون پس سوز و 25100 پاوند با پس سوز
بیشترین سرعت در ارتفاع بالا 2.1 ماخ 2.2 ماخ 2.5 ماخ
ارتفاع پروازی 11000 متر 15280 متر 20100 متر
برد انتقالی بیش از 2800 کیلومتر بیش از 3900 کیلومتر بیش از 5950 کیلومتر
میزان سلاح قابل حمل 8تن 9تن 14تن
تعداد جایگاه خارجی هشت عدد هفت عدد نه  عدد
سلاح لیزری دارد دارد دارد
سلاح اپتیکی دارد دارد دارد
سلاح ماهواره ای ندارد دارد ندارد
موشک ضد کشتی و ضد رادار دارد دارد دارد

گرداوری:عبدالحمید تارخ

نوشته های مشابه

یک نظر

  1. مرسی مقاله جالبی بود یه امار از درگیری و عملیات های این سه جنگنده ام میگفتین کامل میشد مقاله

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن