جنگ ها و عملیات های نظامی

عملیات عنتبه

عملیات عنتبه

در این مقاله به عملیات عنتبه خواهیم پرداخت. ۲۷ژوئن ۱۹۷۶ یک فروند هواپیمای ایرباس ای ۳۰۰ با۲۴۸ مسافر و ۱۲ خدمه متعلق به خطوط هواپیمایی ایر فرانس فرانسه از فرودگاه بن گورین در اسراییل به مقصد پاریس رهسپار شد طبق برنامه ریزی هواپیما توقف کوتاهی در اتن پایتخت یونان انجام میداد تا تعدادی از مسافران در اتن پیاده ویا بمقصد پاریس سوار شده و از اتن رهسپار پاریس میشد
قبل از فرود هواپیمای ایرفرانس؛ ۴نفر به سمت محوطه ترانزیت رفتند تا سوار پرواز شماره ۱۳۹ بمقصد پاریس شوند این ۴ مسافرجزو ۵ مسافری بودن که ساعت ۶/۴۵ با پرواز شماره ۷۶۳ خطوط هوایی سنگاپور که در اتن بر زمین نشسته بود پیاده شده بودند در حالیکه هواپیمای ایرفرانس در حال فرود بود در فرودگاه شلوغ اتن جنب و جوش زیادی در جریان بود.مسافران سرگرم انجام کارهای معمول و اماده کردن پاسپورت های خود بوده وپلیس متصدی دستگاه فلزیاب نیز سرگرم صحبت با مسافران بود و توجهی به مانیتور دستگاه نداشت

در میان مسافران خانم جوانی  با پاسپورت اکوادور با نام اورتگا و پسر جوانی با پاسپورت پرویی با نام گارسیا حضور داشتندو عقب تر از اینها دونفر با مدارک بحرین و کویت قرار داشتند هواپیمای فرانسوی ساعت ۱۱:۳۰ در فرودگاه نشسته و مسافران اتن را پیاده و مسافران پاریس را سوار کرد در ساعت ۱۲:۲۰ خدمه در حال اماده سازی ناهار مسافران بودند و کمتر از ۸ دقیقه میشد که از پرواز هواپیما میگذشت.گارسیا و ارتگا و دوستان عربشان از جا برخاسته وارتگا زن جوان نزدیک در کابین خلبان ایستاد
گارسیا در حالیکه اسلحه کمری به دست داشت وارد کابین خلبان شد و با تهدید کنترل هواپیما را بدست گرفت.در اسراییل به علت تعطیلات اخر هفته همه مسولان در استراحت بسر میبردن بلافاصله خبر هواپیماربایی به نخست وزیر و وزیر دفاع داده شد وبسرعت ستادی جهت کنترل اوضاع در فرودگاه بن گورین تشکیل شد و به واحد های نظامی مورد نیاز فرمان اماده باش ابلاغ گردید ساعت ۱۴ هواپیمای پرواز ۱۳۹ از فرودگاه بن غازی در لیبی در خواست فرود اضطراری جهت سوخت گیری نمود و پس از موافقت مسولان فرودگاه هواپیما در لیبی به زمین نشست و به هیچکدام از مسافران اجازه خروج از هواپیما داده نشد
فقط یک زن باردار که انگلیسی بود و در همان زمان نزدیک وضع حمل بود ازاد شد در همان زمان اسحاق رابین نخست وزیر اسر اییل دستور تشکیل جلسه در دفتر خود با حضور وزیر دفاع ؛ وزیر راه ؛ وزیر دادگستری و وزیر مشاور را صادر کرد و شروع به بررسی راهکارها و صدور دستورات لازم را نمودند وزیر امورخارجه اقای الون سریعا از وزارت خارجه فرانسه درخواست نمود تاتمام تلاش خود را برای امنیت و ازادی مسافران انجام دهند یعقوبی وزیر راه شروع به رایزنی با سازمانهای بین المللی هوانوردی نمود
زادوک وزیر دادگستری اقدام به تماس با خانواده گروگانها و اطلاع رسانی به رسانه ها نمود در ساعت ۲۱:۵۰ هواپیما پس از سوخت گیری اقدام به ترک فرودگاه بن غازی نمودو جهت بیش از ۲۰۰۰ مایل پرواز سوخت بهمراه داشت نیروهای امنیتی اسراییل اطلاع دادند که ۷۷ نفر از مسافران هواپیما اسراییلی هستنددر نیمه شب ژوئن هواپیما ایرفرانس بالاخره در فرودگاه عنتبه اوگاندا بر زمین نشست

اوگاندا

در اوگاندا عیدی امین دیکتاتور این کشور زمام امور را در دست داشت که تا سال ۱۹۷۲ از دوستان نزدیک اسراییلی ها بود ولی پس از رد در خواست کمک نظامی این کشور توسط اسراییل در مارس ۱۹۷۲ در جنگ با تانزانیا ضمن اخراج تمامی اسراییلی ها که در این کشور شاغل بودند و قطع روابط دیپلماتیک با اسراییل از دشمنان طراز اول این کشور بحساب می امد عیدی امین شخصا در فرودگاه حاضر بود تا انروز هیچ هواپیما ربایی از کمک مستقیم یک دولت و رییس جمهور برخوردار نشده بود و وجود عیدی امین باعث ایجاد امید و خوشبینی نزد مسافران بی نوا شده بود که جهت میانجیگری و کمک به مسافران امده وعلاوه بر سربازان اوگاندایی تعدادی روباینده دیگر نیز در فرودگاه و کنار باند پرواز ایستاده بودند
مسافران را به ساختمانی متروک در ترمینال قدیمی فرودگاه منتقل کرده ودر انجا با بازدید عیدی امین و سخرانی او در مورد ارمان فلسطین و جبهه ازادیبخش امید مسافران به یاس تبدیل و در واقع فهمیدند با یک عملیات تروریستی دولتی مواجه شده اند روز بعد دولت فرانسه رسما مسولیت سلامت مسافران و تلاش های دیپلماتیک برای رهایی انها را بر گردن گرفت سازمان امنیتی اسراییل به رسانه ها دستور اکید داد از نام بردن گروگانها خودداری نمایند زیرا ممکن است شهروندان اسراییلی توسط گروگانگیران شناسایی شوندو از هر گونه اشاره ای که ناخواسته سبب فاش شدن هویت مسافران اسراییلی شود منع گردیدند
سوال بزرگ و بی پاسخ این بود که هواپیماربایان چه در خواستی دارند؟

وزیر امور خارجه و دفاع که جهت رایزنی به فرانسه سفر نموده بودن از پاریس بازگشته و یک لیست از دوستان که در زندانهای اسراییل فرانسه المان و سوسیس بودند و هواپیمارباها درخواست ازادی انها را نموده بودند با خود اوردند اخر وقت به اسراییل اعلام شد که روبایندگان  یک ضرب الاجل تعیین نموده اند و اگر تا اول جولای تقاضای هواپیمارباها انجام نشود انها هواپیما را به همراه مسافرین منفجر میکنند ساعت ۲۱ فرماندهان ارتش به پرز و گور طرحهای خود ارائه میدادند کوتی ادام هماهنگ کننده عملیات نیز حضور داشت
بنی پلد فرمانده نیروی هوایی که مسولیت و اجرای طرح ها برعهده نیروی تحت امورش بود مشکلات و چالش های موجود را توضیح دادو سپس لیست نیروی مورد نیاز را که شامل ۱۲۰۰ نفر با تجهیزات کامل جهت اعزام بیان نمود و اعلام کرد که نیروی هوایی جهت انجام هر عملیاتی اماده میباشد در فرودگاه عنتبه هنگام غروب گارسیا جوان هواپیما ربا که نام واقعی او ویلفرید بوسه و ملیت المانی داشت به سالن نگهداری گروگانها وارد شده و اعلام کرد فهرستی را که میخواند اشخاص خوانده شده از طریق در باز شده به اتاق مجاور بروند اشکار بود که او فقط اسامی اسراییلی ها و یهودیان را میخواند

در اسراییل و در نیروی هوایی تمامی افسران بلند پایه این نیرو که قبلا در اوگاندا حضور داشتند چه انهایی که در حال خدمت بودند و چه انهایی که بازنشسته بودند به ستاد کل سرویس اطلاعاتی ارتش فراخوانده شدند و از همه افسرانی که دارای رابطه شخصی با عیدی امین بودند درخواست شد تا ساعت ۸ صبح با نخست وزیر ملاقات کنند و افسران نیروی زمینی که برای عملیات زمینی به انها نیاز بود نیز دعوت شدند

۳۰ژوئن ایهود باراک رییس سازمان اطلاعات ارتش در ساعات اولیه صبح جلسه ای با حضور افسران نیروی هوایی که در اوگاندا قبلا حضور داشتند برگزار تااطلاعات خود از فرودگاه عنتبه و دیگر فرودگاههای اوگاندا و هر یا هر اطلاعات دیگری که دارند را گزارش دهند و پس از ان با طراحان عملیات ملاقات نمود در میان افسرانی که‌ در جلسه حضور داشتند یک سرگرد جوان نیروی چترباز به نام سرگرد موکی وظیفه پیدا کرد تا تمام اطلاعات برای اشغال ترمینال قدیمی و انهدام روبایندگان  را بررسی نماید

ساعت ۱۱ کابینه تشکیل جلسه داد و تنها گزارش جدید این بود که فرانسه و المان غربی از ازاد کردن دوستان روبایندگان   خودداری و فرانسوی ها بصورت محرمانه اطلاع دادند که ادامه مدیریت بحران توسط انها مقدور نمیباشد و اسراییل باید راسا مدیریت بحران را بپذیرد کابینه اسراییل همگی توافق کامل داشتند که برای اتخاذ هر تدبیر و تصمیمی زود میباشد وباید جلسه دیگری در اواخر همان روز یا اوایل صبح روز بعد وتنها چندساعت قبل از به پایان رسیدن زمان اولتیماتوم روبایندگان جلسه ای برگذار کرد

تلاشها در نیروی هوایی

در سرفرماندهی نیروی هوایی ژنرال پلد و‌ دیگر فرماندهان در حال بررسی تمامی احتمالات و چالش های پیش رو بودند بیشترین نگرانی فرماندهان مدیریت و طراحی عملیات در فرودگاه نبود بلکه احتمال رهگیری هواپیماهای اعزامی اسراییلی و سرنگون کردن انها توسط جنگنده های کشوری مسیر پرواز بود

کوتی ادام مسول عملیات صاعقه

انها با توجه به تجربه طراحی چنین عملیاتهایی نتیجه گرفتن احتمال فاش شدن هویت هواپیماهای اسراییلی حتی در صورت کشف شدن و رویت انها بر صفحه رادارخیلی پایین میباشد زیرا بعید است که انها احتمال اسراییلی بودن هواپیماها را انهم در چنین مسافت بسیار دوری از پایگاههای اسراییلی را در نظر بگیرند.در عنتبه مسافران غیر اسراییلی را به ترمینال مسافربری فرودگاه عنتبه جهت سوار شدن به یک هواپیمای نیروی هوایی فرانسه و پرواز به پاریس منتقل نمودن
در اقدامی شجاعانه و انسان دوستانه کاپیتان باکوس و خدمه فرانسوی ایرافرانس از ترک عنتبه خودداری نموده و سر سختانه خواستار ماندن در کنار دیگران مسافران هواپیما تا لحظه اخر بودن برخی از مسافران غیر اسراییلی نیز خواستار ماندن بودن ولی سربازان به اعتراض انها توجه ای نکردن و همگی را با خشونت و زور سوار هواپیما نمودن
همزمان با واقعه هواپیماربایی و قبل از ان مانور گسترده نظامی ارتش اسراییل در صحرای سینا در جریان بود و برخی افسران مانند سرتیپ دان شمرون فرماندن چتربازان و سرهنگ جوناتان نتانیاهو (برادر کوچکتر بنیامین نتانیاهو نخست وزیر فعلی اسراییل) فرمانده کماندوهای سایرت متکال از محل برگزاری مانور احضار شدند و هیچکدام از این دو در جریان فعالیت نیروهای امنیتی درگیر در هواپیما ربایی نبودن الزامات امنیتی سبب شده بود فقط نیروهای درگیر در بحران در جریان ریز فعالیت های در شرف انجام قرار داشته باشند عصر همان روز ساعت ۹ شب دان شمرون در دفترش تشکیل جلسه داد
همزمان رابین به نمایندگان رسانه های اسراییل در مورد اولتیماتوم هواپیماربا ها و برخی فعالیت های انجام گرفته توضیح و از رسانه ها درخواست نمود که از فاش نمودن تمامی ابعاد داستان خودداری نمایند و پس از توجیح ارباب جراید به جلسه کابینه جهت بررسی و جمع بندی اقدامات انجام گرفته و بررسی پیشنهادات رفت
خروجی همه جلسات انجام گرفته در کابینه و ارتش یکسان بود
ضعف اطلاعات و نقاط کور زیاد و نبود اطلاعات روشنی از وضعیت نگهداری و شرایط مسافران و روبایندگانها چالش اصلی و بزرگ همگی افراد درگیر بود که هرگونه اقدامی را با بن بست مواجه میکرد و باعث سردر گرمی کلیه افراد درگیر در ماجرا بود.حساسیت بالا و حفظ جان غیر نظامیان عواملی بود که هر اقدامی را باریسک بالایی مواجه میساخت خصوصا که فرماندهان تنها یکبار فرصت انجام هر عملیات و اقدامی را داشتند و در صورت شکست علاوه بر نیروهای اعزامی گرگانها نیز قتل عام میشدند

هرکولوس سی ۱۳۰ حامل کماندوهای سرهنگ نتانیاهوچند لحظه قبل از پرواز

در پاریس

در فرودگاه پاریس هواپیمای حامل مسافران ازاد شده بر زمین نشست و مسولان جهت استقبال از انها در فرودگاه حضور داشتند ودر حالیکه خانواده های انها سرگرم تدارک جشنی به افتخار ازادی انها بودند همگی مسافران متفق القول اعلام کردند که جان دوستان گرفتارشان در اولویت اول برای انها میباشد و داوطلبانه حاضرند هر کمکی که از دستشان ساخته است برای کمک به گروگانها انجام دهند و با انصراف از حضور در جشن هایی که خانواده هایشان تدارک دیده بودند یکراست به سازمانهای امنیتی جهت انتقال اطلاعاتشان عازم شدند و باصبر وحوصله به سوالات ماموران امنیتی اسراییلی مانند تعداد روبایندگان چند نفر بود؟
چه جور سلاحی حمل می کردند؟
چه لباسی پوشیده بودند؟
گروگانها را در کجا مستقر کرده بودند؟
چند سرباز اوگاندایی در حال مراقبت از ساختمانها بودند؟
رفتار سربازها چگونه بود؟
با وجود اینکه دیر وقت بود و خستگی بر مسافران چیره شده بود ولی هیچ یک از مصاحبه کنندگان دست خالی بازنگشتندو مسافران با روی باز و کمال همکاری تمامی سوالات را بادقت و مو به مو پاسخ دادند

همزمان درتل اویو در دفتر وزیر دفاع شیمون پرز به گزارشات کوتی ادام و بنی پلد و شلومو گازیت فرمانده واحد اطلاعات ارتش گوش میداد ارتش ۳ نقشه احتمالی طراحی و اماده نموده بود که پس از مصاحبه با مسافران فرانسوی هر سه نقشه کنسل شد زیرا تمامی نقشه ها شامل حمله ناگهانی به فرودگاه و از بین بردن روبایندها و ازاد نمودن گروگانها و انتقال انهابود
که حالا مجبور به کنسل شدن انها بودند زیرا در تمامی نقشه ها در نهایت ماجرا با کمک دولت اوگاندا در انتقال گروگان های ازاد شده حل میشد حال اینکه پس از افشای اطلاعات بیشتر توسط مسافران مسولان اسراییلی با حقیقتی هولناک مواجه شدند که انهم دست داشتن خود عیدی امین رهبر و دیکتاتور اوگاندا در ماجرا بود و در حقیقت برای نخستین بار با یک ماجرای تروریستی دولتی مواجه شده بودند

حتی صحبت با مسافران و اطلاعات دریافتی از انها کمکی به حل چالش اصلی ماجرا یعنی فقدان اطلاعات لازم جهت طراحی یک نقشه اجرایی و موفق نکرده بود واین در وضعیتی بود که فرصت تعیین شده از طرف روبایندها در حال اتمام بود

اخرین عکس سرهنگ جوناتان نتانیاهوفرمانده میدانی عملیات چند لحظه قبل اعزام به عملیات

خبر امید بخش

در میان سیل اخبار و اطلاعات ناامید کننده و ایجاد گره های کور بیشتر بر پرونده گروگانها روز بعد یعنی پنجشنبه اول جولای خبری به فرماندهان و افراد درگیر در ماجرا داده شد که بشدت باعث ایجاد امیدواری و باعث انتقال اطلاعات بسیار مهم و ذی قیمتی شد

ساعات اولیه ی صبح در جلسه ی واحد اطلاعاتی ارتش معلوم شد که تأسیسات فرودگاه عنتبه ،از جمله ترمینال قدیمی، توسط یک پیمانکار اسرائیلی ساخته شده است. در ساعت ۸صبح ،هنگامی که ساعت کار شرکتها در تل آویو آغازمی شد، ماموران امنیتی با لباس شخصی به آژانسهای مسافرتی و دفاتر خطوط هوایی مراجعه کردند تا درباره پروازهایی که به مقصد شرق آفریقا انجام می شد پرس و جو کنند. گروه دیگری به دفتر مرکزی یکی از بزگترین مقاطعه کاران ساختمانی اسرائیل رفتند تا نقشه های فرودگاه عنتبه ،و مهمتر از همه ساختمان ترمینال قدیمی فرودگاه، را قرض کنند

پرز ،بر پایه ی آخرین ملاقات با افسران ستادکل، متقاعدشده بود که چاره ای جز عملیات نظامی وجود ندارد و تنها گذشت زمان است که قطعات پازل را کامل می کند. وی مطمئن بود که معامله با روبایندگان راهی نیست که  انها بتوانند انتخاب می کند ودر جلسه کابینه تصمیم و نظر خود را به اطلاع وزرا و اعضای حاضر رساند
پس از شنیدن نظرات همه اسحاق رابین از همکارانش عذرخواهی کرد و برای یک جلسه ی توجیهی برای اعضای کمیته ی روابط عمومی و کمیته ی امنیتی کنشت محل کابینه را ترک کرد او پیش نویس قطعنامه ی دولت را مبنی برای مذاکره جهت آزادی گروگانها خواند و خواستار نظر افراد حاضر در جلسه شد
او به این مطلب که وزیر دفاع و بعضی دیگر از اعضای کابینه به مذاکره رای داده اند تا بتوانند زمان بیشتری بخرند اشاره نکرد پساز یک استراحت کوتاه، که توسط رهبر مخالفان جهت مشاوره درخواست شد، نخست وزیر از پشتیبانی کمیته های کنشت مطمئن شد

پس از بازگشت رابین به جلسه کابینه تصمیم به رای گیری شد به اتفاق آرا تصمیم به مذاکره گرفته شد ولی در متن صورت جلسه نوشته شد که شیمون پرز و شلومو هیلل ،وزیر پلیس، این تصمیم را تاکتیکی جهت خریدن زمان ذکر کرده اند عقال الون یک تلفن فوری به سفیر فرانسه زد و از وی خواست تا وزیر امور خارجه  کشور مطبوعش را بلافاصله در جریان تصمیم کابینه ی اسرائیل بگذارد. تا زمان منقضی شدن اولتیماتوم تنها 19 دقیقه مانده بود

پاسخ به سرعت رسید. امین به بارلو گفت که روبایندگان در ساعت 2 بامداد به وقت اسرائیل اطلاعیه ای را توسط رادیوی اوگاندا منتشر خواهند کرد او چیز بیشتری نگفت روبایندگان مدت زمان اولتیماتوم را تا ساعت 14:00 روز یکشنبه چهارم جولای اضافه کردند و این مسئله ای بود که قبلا امین در ملاقات با گروگانها در ترمینال قدیمی به آنها اعلام کرده بود
تنشی که در ساعات اولیه ی صبح آن روز وجو داشت و آسودگی خاطر ناشی از این تعویق، شرایط اندک متفاوتی را برای ارتش اسرائیل در بعد از ظهر آن روز ایجاد کرد. تیمهای زمینی و هوایی به پیشرفتهایی رسیده بودند و اکنون آنچه که نیاز داشتند و تقاضا می کردند اطلاعات بود. هنوز یک نقطه ی سیاه در اطلاعات آنها وجود داشت
تغییراتی که از چهار سال پیش در باندفرود، راه ها و دیگر تأسیسات فرودگاه عنتبه ایجاد شده بودند

همزمان با جلسه وزرا سرتیپ شمرون طرح مقدماتی خود را برای کوتی ادام توضیح داد
با وجود جو احتیاطی حاکم پلد و ادام درباره عملیات نظامی خوشبین بودند و سرلشکر ادام رسما به شمرون دستور تنظیم طرح یک عملیات نجات را صادر نمود و دان شمرون با همکاری مشترک با نیروی هوایی یک عملیات را طراحی و جهت رویت به شیمون پرز ارائه نمودن که بر اساس طرح وزیر دفاع با اماده سازی مقدمات عملیات موافقت نمود دان شمرون فرمانده عملیات زمینی شد
سرهنگ نتانیاهو دو مرتبه از جنوب و منطقه مانور فراخوانده شد تا بعنوان فرمانده میدانی عملیات اخرین اطلاعات و توجیحات درباره حمله به ترمینال قدیمی به وی ابلاغ گردد و جلسه تا پاسی از نیمه شب ادامه داشت و بعد از ان به سرهنگ نتانیاهو اجازه داده شد جهت استراحت بیشتر مرخص شود و جانشینش موکی فهرست تجهیزات مورد نیاز را فراهم کند

در سرفرماندهی نیروی هوایی فهرست خلبانها و خدمه ی هواپیماها بیرون کشیده شد، بعضی از آنها از افسران ذخیره ی ارتش بودند مهمترین ضابطه برای انتخاب افراد تجربه ی آنها در پروازهای دوربرد به آفریقا بود سرتیپ شمرون ستادش را برای انتخاب سربازان برپاکرد تا آنها را از 3 واحد مختلف و بی سروصدا به پایگاهی در مرکز اسرائیل ببرد
واحدهایی که برای انتخاب نفرات درنظر گرفته شده بودند عبارت بودند از واحد چترباز نتانیاهو، یک واحد چترباز دیگر و تیپ پیاده ی جولانی. تیپ جولانی مدتها به صورت سنتی داوطلب انجام عملیاتهایی می شد که تمام واحدهای ارتش اسرائیل از قبول آنها خودداری می کردند در همین حال، دستورات صریحی درباره ی سکوت رادیویی داده شد. هر اشاره ای در مکالمات تلفنی به آنچه که در جریان بود ممنوع شد

در طی شب، کوتی آدام دستور داد تا یک مدل از ترمینال قدیمی بر اساس نقشه ها و عکسهای موجود در پایگاهی که نتانیاهو و افرادش در آن مستقر بودند و در ابعاد واقعی ساخت شود
آنها باید تمریناتشان را با استفاده از مدل واقعی و با کمک هرکولسهایی که در کنار آن پارک شده بودند انجام می دادند تقریبا پس از آن بود که از مرکز کامپیوتر درخواست شد تا یک نام رمز برای عملیات انتخاب کند پس از رد شدن چند گزینه ی اول شمرون با نام رمز عملیات صاعقه موافقت کرد

همزمان ۱۰۱ گروگان دیگر نیز ازاد شدند که نشانگر این بود که روبایندگان  فقط اسراییلی ها و یهودیان را نگه داشته بودند و از طرفی کاهش تعداد گروگانها به موفقیت بیشتر عملیات کمک میکرد البته طولانی شدن مدت اولتیماتوم نیز به دلیل در پیش بودن جلسه اتحادیه افریقا و رهسپار بودن عیدی امین به این اجلاس بود

مسیر رفت و برگشت نیروهای درگیر در عملیات صاعقه

اماده نمودن مقدمات عملیات صاعقه:

فرمانده ستاد مشترک ضمن موافقت با جزئیات طرح ولی کماکان قانع نشده بود که که اجرای عملیات نجات امکان پذیر است دان شمرون ضمن متقاعد کردن ایشان اماده ملاقات با نخست وزیر میشد ولی هنوز باید منتظر تحولات اینده میماند روز جمعه دوم جولای از صبح تمامی اماده سازیهای عملیاتی انجام پذیرفت
درساعت ۸ برای تمامی افراد واحدهایی که درگیر عملیات صاعقه بودند جلسه ای برگزار شد در همان زمان هرکولس هایی که قرار بود در مانور اماده سازی نیروها شرکت کنند وارد پایگاه شدند و اعضای عملیات نیروی هوایی جزئیات طرح خود را برای ژنرال گور توضیح دادند
قرار بود که هرکولس ها در زمان بین نشست و برخاست دو هواپیمای تجاری بر باند فرود بیایندولی نگرانی نیروها خاموش نمودن چراغ باندهای فرود توسط برج مراقبت برای زمانی طولانی بود که باعث گم نمودن باند فرود توسط خلبانان میشد
البته با توجهبه پیش بودن اجلاس سران کشورهای افریقا فرودگاه عنتبه در چند روز برگزاری اجلاس به عنوان فرودگاه کشیک جهت فرودهای اضطراری در می امد

البته فرماندهان هرگز نمیتوانستند به شانس و اتفاقات بسنده نموده و چنین عملیات مهمی را به امیداتفاق و شانس اجرا کنند لذا رییس ستاد ارتش بخاطر جلوگیری از خطرات فرود در تاریکی دستور انجام عملیاتهای شبانه تمرینی برای خلبانان هواپیماها را صادر و شخصا براین تمرینات نظارت مینمود تا خلبانان از توان لازم برای فرود موفق در صورت خاموش بودن چراغهای باند و تاریکی مطلق برخوردار شوند
در همان موقع بخاطر فشردگی زمان انجام مقدمات سرهنگ جوناتان نتانیاهو فرمانده کماندوهای سایرت متکال که از جسور و زبده ترین فرماندهان نیروهای ویژه بود و بعنوان فرمانده میدانی عملیات منسوب شده بود به همراه افسرانش مشغول طراحی عملیاتی موفق به ترمینال قدیمی فرودگاه بودند در حالیکه دیگر نیروهای درگیر بسختی مشغول تمرین بخش هایی از عملیات که در ان مسول بودند و انجام امادگی بودند
ودر مکامی دیگر پرسنل فنی بسختی مشغول اماده نمودن هواپیماهای حمل نیروها بودند که از ۴ فروند سی ۱۳۰ هرکولس جهت انجام عملیات و یک فروند سی ۱۳۰ دیگر بعنوان ذخیره و دو فروند بوئینگ ۷۰۷ که یک فروندبا نصب تجهیزات تبدیل به بیمارستان و مخصوص تیم پزشکی همراه و دیگری جهت انجام ارتباطات و با نصب تجهیزات مخابراتی در حال اماده شدن بودند

تمرینات نهایی قبل از عملیات

در صحرای نقب و با استفاده از نقشه های فرودگاه عنتبه که توسط پیمانکاران اسراییلی ساخته شده بود یک ماکت بسیار کامل و دقیق از ترمینال قدیمی ساخته شده بود و کماندوها و سایر نیروها بارها عملیات نجات گروگانها را در ان مکان تمرین نموده و با صحنه انجام عملیات بخوبی اشنا شده بودند در ساعت ۱۲ شب سرهنگ نتانیاهو فرمانده میدانی عملیات افسرانش را برای توجیه نهایی در محل ماکت ترمینال قدیمی جمع نمود
ناگهان موکی گوشی را برداشت و به افسری که انسوی خط بود دستور دارد بسرعت یک دستگاه مرسدس بنز لیموزین فراهم کند در واقع ایده بسیار جالبی در ذهن موکی بود که برای حاضران توضیح داد
در واقع عیدی امین و دیگر افسران ارشد اوگاندایی با مرسدس بنزهای مشکی رنگ تردد میکنند و یک بنز لیموزین مشکی رنگ که توسط یک وانت لندرور اسکورت میشود برای روبایندگان  طبیعی بود و انها میتوانستند با این حربه خود را به ترمینال قدیمی رسانده و پوشش اتش لازم جهت نزدیک شدن هرکولسها را فراهم نمایند

نویسنده :مینا گلرو
مرسدس بنز مشکی که باابتکارسرهنگ نتانیاهووسرگرد موکی جهت فریب سربازان عیدی امین برده شد?

اماده سازی خلبانها

عصر همان روز سرلشکر پلد و سپهبد گور به اتفاق در کابین یکی از هرکولس ها نشسته تااز خلبانان امتحان پرواز کور در تاریکی مطلق و فرود بر روی باند انهم بعد از تمرینات مکرر خلبانها را بگیرند موتا گور پیش تر به خلبانها گفته بود که میان این محل و جایی که انها به ماموریت میروند هیچ تفاوتی وجود ندارد ( منظور ماکت بازسازی شده فرودگاه عنتبه در صحرای نقب ) انها وظیفه داشتندمسافرانشان راسالم به مقصد برسانند
خلبانها و خصوصا سرهنگی که مسولیت هدایت خلبانان درگیر در عملیات را برعهده داشت اکنون باید به موتا و پلد ثابت میکردن که توان فرود موفق در یک پرواز کور را دارند واین امتحان چند بار تکرار شد که هر بار فرود تقریبا رضایت بخش بودو نیروی هوایی توان و امادگی خود را ثابت نمود
همزمان چتربازان و کماندوهای سرهنگ یونی (نامی که سرهنگ نتانیاهو را به ان صدا میزدند) بارها و بارها عملیات هجوم به ترمینال قدیمی و از بین بردن روبایندگان و ازادی گروگانها را در ماکت فرودگاه تمرین کردن در حالیکه فرمانده شان با فریاد و بزور وادارشان میکرد هر بار زمان کمتری صرف نمایند و مکررا دستورات لازم را میداد
شاید در ان لحظه هیچکدام نمیدانستند که سرهنگ نتانیاهو اخرین ساعات عمر خود را میگذراند
انقدر به تمرین ادامه دادند که نشانه های رضایت روی چهره سرهنگ یونی که با وسواس خاصی بر تمرین نیروهایش نظارت میکرد نمایان شد
در این لحظه مرسدس هم از راه رسید ان را از یک نمایشگاه اتوموبیل در تل اویو قرض گرفته بودن ولی دیدن ماشین سبب وحشت موکی و خشم سرهنگ نتانیاهو شدچون مرسدس سفید رنگ بود در نهایت قرار شد رنگ ماشین را عوض نموده وان را مشکی نمایند
به نیروهای ویژه استراحت کوتاهی داده شد تا هرکولس ها نیز وارد تمرین شوند و اینبار با حضور هواپیماها تمرین نهایی را انجام دهند و فرماندهان کل نیز به نظارت ایستادن

شروع عملیات

سوم جولای اخبار ناامید کننده ای رسیده بود وزارت امور خارجه گزارش نموده بودکه در بعد دیپلماتیک هیچ پیشرفتی وجود نداشت وگمان نمیکردن باشرایط موجود وعدم تمایل هواپیمارباها  به مذاکره امکان پیشرفتی وجود داشته باشد
درحقیقت هواپیمارباها تمایلی به مذاکره و ازادی گرگانها نداشتند وتنها هدف انها به زانو دراوردن و خرد نمودن وجهه جهانی اسراییل بودو بیشتر قصد داشتن اسراییل را وادار به یک تسلیم حقارت بار کنند وهیچ امیدی وجود نداشت که بتوان با مذاکره وروشهای دیپلماتیک جان ۱۰۵ گروگان بیگناه را نجات داد وتنها خبر امیدوارکننده تماس موتاگور با شیمون پرز واعلام امادگی نیروهای عملیاتی بود
درشب گذشته نیز مکانیکها وسربازان ارتش کار تعمییر و رنگ امیزی مرسدس بنز را به پایان رسانده و سرهنگ یونی و جانشینش موکی تمام شب را صرف بازخوانی و مرور جزئیات عملیات نموده و البته رفع ابهامات موجودو در ساعت ۵ عصر جزئیات طرح و دستورات را به گروه حمل و نقل اعلام نمودن و اخرین جلسه توجیحی یگان عملیاتی انجام و چتربازان تجهیزات خود را برداشته و به مکان استقرار هواگردها اعزام شدند
در انجا پرسنل زمینی در حال جادادن خودروهای انها بدرون هواپیماها بودند درکنار باند نیز تیم پزشکی و نیروهای محابراتی سرگرم چک نمودن ابزار و کنترل تجهیزاتشان بودند همزمان دریک جلسه اضطراری کابینه در جریان عملیات نظامی غریب الوقوع جهت ازادی گروگانها قرار گرفت مطلب جالب اینجا بود که کابینه انتظار جلسه درمورد بررسی شرایط هواپیمارباها  و موافقت با ان را داشتند و نه یک عملیات نظامی
ولی نخست وزیر توضیح داد که یاسرائیل هیچگاه و تحت هیچ شرایطی تن به خواست هواپیمارباها نمیدهد و پس از نطق نخست وزیر ژنرال گور شروع به توضیح جزئیات عملیات نمود و در همان هنگام که گور در حال توجیه کابینه بود هواپیماها شروع به حرکت بسمت باند جهت پرواز کردن و ساعت ۱/۵ظهر هواپیماها در اسمان در حال پرواز بودن
حرکت بسمت اوگاندا

بخاطر جلوگیری از جلب توجه ناشی از حرکت یک کاروان هوایی از مناطق پر ازدحام و ایجاد سؤظن و شک و در نتیجه لو رفتن عملیات هریک از هواپیماها ازمسیر جداگانه ای حرکت میکردن هوای خراب و چاله های هوایی ایجاد شده نیز کار را برای سربازان داخل هواپیماها سخت و طاقت فرساکرده بودوباعث ایجاد حالت تهوع وبیماری برای سربازان شده بود

در توقفی کوتاه در فرودگاه اوفیر یکی از سربازان که بشدت دچار حالت تهوع شده بود از جمع مسافران جدا و از عملیات کنارگذاشته شد بخاطر هوای خراب مسیر هواپیماها ناچار به ادامه قسمتی از مسیر بر فراز عربستان شدند فشارمخفی ماندن از دید رادارهای دشمن نیز برای خلبانان علاوه بر هوای خراب مزید بر علت شده بود
سربازان و کماندوهای حاضر در هواپیماهاسعی میکردند مدتی بخوابند و تجدید قوا کنند تمرینات فشرده و سخت طی شده بشدت باعث خستگی و تحلیل رفتنشان شده بود وسرهنگ نتانیاهو فرمانده میدانی عملیات و افسرانش نیز سرگرم مرور جزئیات و بحث در مورد راهکارهای عملی بودن

در تل اویو رابین و پرز سرگرم بحث در مورد جور نمودن بهانه ای برای کش دادن مذاکرات و خریدن وقت بیشتر برای تیم عملیاتی بودن وقرار شد رابین بدون ایجاد سوظن و شک برای مسؤلان فرانسوی با وزارت امورخارجه فرانسه که نقش میانجی رابازی میکرد مذاکره و تبادل نظر کنن
مسئله جالب درتل اویو این بود که کلیه جناح های سیاسی ونمایندگان جرایدوروزنامه نگاران و نمایندگان مجلس چه از جناح موافق دولت و چه منتقد دولت همگی از عملیات نظامی و اعزام ارتش حمایت میکردن واین بار روانی وفشار تبعات احتمالی شکست در عملیات را برای سیاستمداران و وزرا و فرماندهان درگیر در عملیات کاهش میداد و باعث ایجاد ارامش و ذهنی ازاد برای انها شده بود
در این میان ولی نخست وزیر و دیگران جهت جلوگیری از لو رفتن عملیات بازیرکی ضمن گرفتن ژست دیپلماتیک با هرگونه عملیات نظامی ظاهرا مخالفت نموده و بر پیشبرد مذاکرات وازادی گروگانها از طریق مذاکره با روبایندگان تاکید مینمودن

با ادامه مسیر هرکولوسها بسمت غرب و باورود به حریم هوایی اتیوپی هواپیماها وارد افریقا شدندهوای طوفانی و نامساعد باعث شد خلبانان بسمت مرز سودان که از دشمنان سرسخت اسراییل بود حرکت کنند
البته تجربه بالای خلبانان عملیات باعث شد که انها بدون هیچ وحشتی از کشف شدن توسط سودان براه خود ادامه دهند زیرا اولا با تکیه بر تجربه بالا میدانستند که طوفان شدید درفرکانسهای رادار اثر گذاشته وفعالیت رادارها را مختل مینماید ودوما بر فرض احتمال ضعیف کشف شدن هیچ اپراتور راداری بعید بود بتواند هویت هواپیماها را بعنوان هواپیمای اسراییلی انهم در ان منطقه شناسایی کند
در نزدیک دریاچه ویکتوریا با ستون بلندی از ابرهای طوفان زا مواجه شدندکه ارتفاع بسیار زیادی داشتن وزمان برای دورزدن وجود نداشت چون عملیات با دقت زمانبندی شده بود ولی سرهنگ خلبان (؟)سرپرست گروه پرواز بدرون ابرها شیرجه زده وسایر خلبانهای عملیات وهرکولولسها با سر به درون ابرهای طوفانی رفاندشدت خرابی هوا انچنان بالابود که بیرون کابین با جرقه های ابی رنگ رعد و برق پوشیده شده بودند
سکوت رادیویی و‌عدم ارتباط بین تیم عملیاتی و فرماندهان در تل اویوب شدت باعث تحریک شدن اعصاب فرماندهان و مسولان در دفتر شیمون پرز شده بود اسحاق رابین و دیگرافراد حاضربا حالتی عصبی منتظر شنیدن علامتی از بیسیم موجود در دفتر نخست وزیربودن ساعت۲۳انها رمزی از بیسم‌شنیدن به نام ((اردن))این علامت به معنای رسیدن گروه به دریاچه ویکتوریابود

باادامه حرکت هرکولسها به سمت جنوب ناگهان خلبان چراغهای روشن فرودگاه عنتبه را مشاهده نمودوبسمت بانداصلی فرودگاه چرخیدبسرعت چندنفر ازکماندهاباچتر بیرون پریدند تاچند فرستنده راهنما رادر نزدیکی چراغهانصب کنند تااگر برج کنترل چراغها را خاموش نمودهواپیماها قادربه فرودباشن همزمان سرهنگ یونی وافرادش سوار اتومبیل های مرسدس بنز و وانت مسلح لندرور شده و خدمه هرکولسهااماده باز کردن کابلهای مهار کننده بودند
پس از نشستن هواپیماها دربهای عقب سی ۱۳۰ باز وقبل از توقف کامل ماشینها روی زمین بودند خلبان دوباره با بیسیم هواپیماوبه صورت رمزی فرودخودرا گزارش نمود
افراد طوری مرسدس بنزو وانت را بسمت ترمینال متروکه هدایت کردندکه وانمود کنند یک افسر ارشددرحال نزدیک شدن میباشد درجلوی ساختمان دوسربازاوگاندایی فرمان توقف دادن ولی شلیک از داخل بنز یکی از سربازان را کشت و دیگری بسرعت بسمت ترمینال شروع به دویدن نمود
کماندوها بسرعت از خودروهاپیاده شده وبسمت در فرودگاه حرکت کردن سرهنگ یونی فرمانده و سرگرد موکی جانشین عملیات تصمیم گرفتن برخلاف رویه معمول که معمولا افسران زیردست و پایین مرتبه حمله را اغاز مینمایند دوتیم تشکیل داده و خودشان بعنوان خط شکن درجلوی تیم حرکت کنند
اقدام شجاعانه ای که سرهنگ یونی در ادامه بهای این فداکاری خودرا با جانش پرداخت نمود موکی نیز در جلوی افرادش با پرتاب گاز اشک اور نقش خط شکن را برای سربازانش ایفامیکرد.در تبادل اتش سرگرد موکی با یک‌ سرباز اوگاندایی سربازکشته شدولی یکی از نیروی های دشمن برای جویاشدن علت سروصداها وارد راهروشد
گلوله های اسلحه سرگرد موکی تمام شده بودوطبق قانون اوباید کنار میکشید تاشخص دیگری ادامه دهد
ولی موکی میدانست وقتی جهت تعویض خشاب نداردو سرنوشت عملیات درگروعمل سریع اومیباشد لذادر یک تصمیم انی وجسوراشروع بدویدن نمود ودر همان حال بسرعت شروع به تعویض خشاب اسلحه نمودیکی از افسران جوان نیز که وضعیت را دریافت بود بصورت غریزی هماهنگ وهمزمان با موکی ودر سمت چپ شروع به پیشروی ودویدن نمودن
سرباز دشمن وارد شده هم که غافلگیر شده بودبصورت نامنظم شروع به شلیک بسمت سربازان و گروگانها که با درازکش شدن سعی در حفظ جانشان داشتند نمود که بلافاصله موکی او را از پا دراوردو همزمان افسر جوان هم که سمت چپ موکی را پوشش میداداورتگا دختر جوان هواپیماربا را که بسمت موکی اتش کردرا شناسایی و با شلیک سریعی باعث کشته شدن دختر و نجات جان فرمانده اش شد
همزمان کماندوها به زبان عبری و انگلیسی خطاب به گروگانهافریاد میکشیدن ((ارتش اسراییل ؛ لطفا بخوابید روی زمین)) افراد موکی تمامی اطاقها را کنترل نموده و درنهایت یک دشمن دیگر که از سمت دستشویی میامد را به رگبار بستن و دیگر مقاومتی در جناح انها نبود

همزمان با تیم اول تیم دوم به فرماندهی سرهنگ یونی در در دوم بسمت سالن محل استراحت هواپیمارباها  هجوم بردن دو نفر بسمت انها در حرکت بودن که با لباس شخصی در تنشان بودکماندوها با فرض اینکه از گروگانها باشند تیراندازی نکردندناگهان یکی از انها نارنجکی بسمت گروه پرتاب نمود که کماندوها روی زمین شیرجه زده و همزمان هردو هواپیمارباها را به رگبار بستند
خوشبختانه انفجار نارنجک نیز تلفاتی در بر نداشت واز راه پله ها بسمت طبقه بالا حرکت نمودند در راه پله انها با دوسربازروبرو شدندکه در تبادل اتش هر دو کشته شدند
ودرحالیکه چتربازان وارد سالن بالا میشدند از گروگانهای وحشت زده خواستندکه ارامش خود را حفظ نموده واز مجروحین مراقبت نماینددر همین حین سرهنگ یونی که سرگرم پاکسازی سالن همجوار بود به دو سرباز دشمن  برخورد نمود ودرحال درگیری ناگهان چند گروگان وحشت زده که در حال فرار بودند وارد صحنه شدند و سرهنگ نتانیاهو جهت جلوگیری از شلیک دشمن   و کشته شدن گروگانها بابسمت سنگر دشمن  خیز برداشت که با بیرون امدن نتانیاهو‌اماج رگبار گلوله روبایندگان  قرار گرفته بسرعت نتانیاهو و هر دو روبایندگان از پا درامدند

موکی به بیرون از ساختمان فراموانده شدو در انجادکتری را دید که بالای سر جسدفرمانده اش زانو زده بود کل عملیات ازادسازی ۳دقیقه طول کشید
کماندوها بسرعت تمام درتمام فرودگاه موضع گرفتن تا عملیات انتقال گروگانها به هواپیماها در امنیت کامل انجام شود
هرکولسها درکنار ترمینال قدیمی شروع به سوار نمودن گروگانها نمودن از بزرگان هر خانواده درخواست شدافراد خانواده خود را شناسایی وسرشماری کنند
تنها تلفات عملیات یک گروهبان زخمی وسرهنگ جوناتان نتانیاهو که کشته شده بود بودندبه اتفاق ۷ گروگان که زخمهای سطحی داشتندتمامی گروگانها ازادشده بودند وتنها یک پیرزن جا مانده بود بنام دورا بلاخ که بعلت بیماری به بیمارستان کامپالا بستری بود و بعد از عملیات به دستور عیدی امین پیرزن را تیرباران نمودند(کلا عمرش به دنیا نبود)
جهت محکم کاری تیم عملیاتی ۷ فروند میگ پارک شده در فرودگاه را نیز منهدم نمودن در هواپیماها کسی حوصله جشن نداشت گروگانها فهمیده بودن که نجات انها به قیمت جان یک افسر تمام شده و حالت مغموم سربازان گریان که غمگین از دست دادن فرمانده شان بودن برمسافران هم تاثیرگذاشته و شیرینی پیروزی را در کامشان زهر نمود

بعدها به خاطر بزرگداشت سرهنگ جوناتان نتانیاهو  عملیات به عملیات جوناتان نامیده شد

نویسنده :مینا گلرو

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن