ایران

هواپیما های عراقی فراری به ایران

هواپیما های عراقی فراری به ایران

هواپیما های عراقی  فراری به ایران

اماری از هواپیماهای پناهنده عراقی به ایران در طی جنگ دوم خلیج فارس :

رفتن به ایران:

فرار جنگنده های عراقی در طول جنگ خلیج فارس به سمت ایران پدیده ایی کاملا شناخته شده است اما جزییات دقیق چرایی رخ داد این رویداد تا به امروزه به صورت یک راز باقی مانده است .

نبرد خلیج فارس زمینه ایی شد تا نیروی هوایی عراق به سرعت خود را در میان یک وضعیت نا برابر  و رو به نابودی بیابد و تنها شانس بقای خود را فرار به سوی کشور همسایه ایران بداند. با هدف قرار گرفتن سایت های راداری عراق خلبانان عراقی از داشتن یک مسیر مناسب تحت لوای رادارهای زمینی خود محروم شدند عدم ناوبری زمینی سبب شد تا جنگنده ها بدون داشتن مسیر سالم و عاری از خطر گاهن مسیرهای پرخطری را برای رسیدن به مقصد برگزینند در گرماگرم شناسایی اهداف جنگنده های عراقی تبدیل به اهداف بسیار ساده ایی برای نیروی هوایی ائتلاف میشدند.در اکثر این مواقع پیروز نبردهای هوایی نیروی ائتلاف بود به جز در یک مورد که یک فروند اف-18 c متعلق به یگان تفنگدارن دریایی ایلاات متحده توسط یک تبر موشک هوا به هوی آر 40 – RD (آکرید) شلیکی از میگ25 PD اسکادران تاکتیکی 95 ام ساقط شد.
ما بین روزهای 27 تا 30 ام دی ماه سال 1369 نزدیک به پانزده جنگنده عراقی در ماموریت ایجاد پوشش هوایی نزدیک (CAS) از دست رفتند که این آمار تا اواسط بهمین ماه 69 به حدود 50 جنگنده و بالکرد منهدم شده در نبرد هوایی با نیرویهای ائتلاف افزایش یافت.
در طول درگیریها بوده اند جنگ های عراقی که با وجود کشف شدن توسط نیروی هوایی ائتلاف و عدم درگیری و سقوط دیگر هرگز به پایگاه اصلی خود بازنگشته باشند.جنگنده هایی در ایران بر زمین نشسته اند. علاوه براین مواقعی نیز بوده که جنگنده های عراقی به دلیل اتمام سوخت مجبور به فرود بر روی جاده و بزرگ راه های مرزی شده باشند در یکی از این نمونه ها یک فروند میگ 23 و یک میگ 21 MF به دلیل اتمام سوخت بر روی باند متروکه پایگاه سوم تاکتیکی ایران نوژه در نزدیک شهر همدان فرود امدند.باندی که برای قرار گرفتن جنگده های اسیب دید و فاقد توان پروازی ناشی از جنگ ایران و عراق اختصاص داده شده بود . در حقیقت قبل از فرمان انتقال هواپیماها به ایران خلبان میگ-21 در حال فرار به کشوری دیگر بود.

هواپیمای بوئینگ 747 -247 C به شماره 5-8106 سابق خطوط هواپیمایی عراق پس از فرار به ایران در 9 بهمین 1369 به پایگاه هشتم تاکتیکی اصفهان سپره شد.در ایران این هواپیما به سرعت مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت و بعنوان یک هواپیمای ترابری به خدمت نیروی هوایی ایران درامد. حال در ایران این هواپیما به انجام ماموریت هایی چون حمل بارهای نظامی و یا حمل تجهیزات بین پایگاه اصلی ترابری مهرآباد تهران و سایر پایگاه های نیروی هوایی ایران مشغول است.

پس از بمباران سنگین و شدید فرودگاه های عراق فرماندهان عراقی تصمیم گرفتند تا هوایپماهای نظامی و غیر نظامی خود را به سوی دشمن قدیمی, ایران انتقال دهند تا از انها در مقابل نیروی هوایی ائتلاف محافظت کنند و امید داشته باشند که پس از پایان جنگ انها دوباره به عراق برگردانده شوند.در روز ششم بهمن ماه نخستین دسته از جنگنده های عراقی متشکل از چهار فروند میگ-29 A , هشت فروند جنگنده میراژ اف-1 EQ و BQ و بیش از ده هواپیمای ترابری شامل دو فروند بوئینگ 747-270 C و دو بوئینگ 737 -270 C , یک فروند هواپیمای لاکهید 1329 جت استار دو , دو فروند فالکون 20 F و سه فالکون 50 EX به سمت ایران پرواز کردند.در روز بعد 39 هواپیمای عراقی دیگر در پایگاهی در غرب ایران فرود امدند و در روز هشتم بهمن ماه یکی از اخرین دسته های پرنده های مهاجر خاک ایران را لمس کرد. تمامی پروازها به سوی ایران از سه پایگاه در مرکز و شمال عراق که گمان میرفتند از دست راسی رهگیری نیروی هوایی ائتلاف به دور هستند انجام گرفت . به هر حال در یک روز از قبل از پرواز اخرین دسته اعزامی یک گروه چهار فروندی از هواپیماهای عراقی که در میان انها یک هواپیمای ایلیوشن-76 MD نیز وجود داشت در نبرد با ناوگان هوایی ائتلاف توسط سه فروند اف-15 C ساقط گشتند.ما بین روزهای ششم تا هشتم بهمن ماه بیش از 120 هواپیما به جانب ایران راهی شدند اما درگیریهای صورت گرفته در روزهای بعد سبب چرخش 180 درجه ایی نظر فرماندهان عراقی در مورد فرستادن هواپیماها به سوی ایران شد. انتقال هواپیماها به مکانهای دوردست و ناشناخته از پایگاه ها , استتار و پنهان سازی انها و همچنین دفن کردن هوپیماها در زیر خاک ناشی از همین تغییر رویه فرماندهان عراقی بود.چندین هواپیمای مهاجر عراقی در طول این جابجایی همانند هنگام فرود در بندهای اضطراری پایگاه های ایران اسیب دیده و یا حتی ساقط شدند.
تقریبا تمام جنگنده های عراقی در نزدیک ترین فرودگاه نظامی ایران به مرزهای عراق , در غربی ترین فرودگاه نظامی ایران پایگاه سوم تاکتیکی شاهرخی (نوژه) در نزدیکی شهر همدان بر زمین نشستند و بیشتر هواپیماهای غیر نظامی و ترابری عراقی در فرودگاه نظامی مرکزی ایران پایگاه هشتم تاکتیکی اصفهان و پایگاه هفتم شکاری تاکتیکی شیراز و پایگاه نخست شکاری تهران مهر آباد فرود امدند.در این میان هواپیماهای ایلیوشن 76 در پایگاه های شیراز و اصفهان بر زمین نشستند در حالیکه هواپیماهای بوئینگ 747 و 737 و هواپیمای آواکس عدنان -1 و بغداد و هواپیماهای ایرباس سرقتی از کویت در مهرآباد لندینگ کردند.همچنین هواپیماهای بوئینگ 707 خطوط هوایپمایی عراق در پایتخت کشور موریتانی ,نواکشوط, فرود امدند و دو هواپیمای بوئینگ 747 و یک فروند بوئینگ 727 خطوط هواپیمایی عراق به تونس رسید.

فالکون 50 EX سابق خطوط هواپیمایی عراق با کد ثبتی YI-ALC امروزه در ایران تحت رجیستر و سریال EP-TFA 5-9012 به عنوان هواپیمایی برای حمل و نقل افراد خیلی مهم و سرشناس VIP مورد استفاده قرار میگرد.این هواپیما به هماره دو فالکون 50 دیگر در ششم بهمن ماه سال 1369 به ایران پناه اوردند .در ایران برای جایگزینی و جبران هواپیماهای فالکون-20 از دست رفته در جنگ ایران و عراق آنها به اسکادران فالکون استار مهراباد تهران واگذار شدند.هر سه هواپیمای مذکور بعدها به دولت واگذار گشتند.

پس از پایان جنگ مقامات عراقی برای بازگرداندن هواپیماهای خود تلاش کردند اما ایران از بازگرداندن انها به عراق خودداری کرد و انرا فرصتی طلایی برای جایگرنیی با جنگنده هایی که در طول جنگ هشت ساله با عراق از دست داده بود دید.در اظهار نظری جالب وزیر امور خارجه وقت ایران علی اکبر ولایتی اعلام کرد که تنها 23 هواپیمای عراقی به ایران رسیده و سایر هواپیمای های ادعایی در میان راه توسط نیروی هوایی اتلاف از بین برده رفته اند.
در بین جنگنده های پناهنده فالکروم (میگ-29) و فنسر (سوخو-24) تنها جنگنده هایی بودند که ایران اشنایی قبلی با انها داشت اشنایی که از خریداری 12 فروند سوخو-24 MK و 18 میگ-29 A و شش نمونه فالکروم اموزشی دو سرنشینه از شوروی در آذر 1368 حاصل میگشت.به همین خاطر زمانیکه جنگنده های میگ-29 و سوخو-24 عراقی به ایران پناه اوردند نیروی هوایی ایران بدون اتلاف وقت انها را در سه اسکادران 12 فروندی طبقه بندی و عملیاتی کرد.اندکی پس از عزیمت سوخو-24 های عراقی به ایران پرسنل تعمیر و نگهداری روسی 22 بدنه سوخو-24 رابرای الحاق به ده فنسر اسکادران 71 ام تاکتیکی مستقر در پایگاه شیراز امده کردند که با ورود فنسرهای عراقی و اماده بودن شرایط مرمت و بازسازی سریع انها ناوگان بمب افکن های فنسر نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران به طور قابل ملاحظه ایی رشد پیدا کرد.گزارش های تایید نشده ایی نیز از بازسازی 4 فروند میگ-29 فراری برای اضافه شدن به جمع میگ 29 های اسکادران تاکتیکی شکاری یازذهم پایگاه مهراباد وجود دارد.اگرچه امروزه مشخص است به دلیل عدم انطباق سه فروند نسخه تک سرنشینه از عراق به ایران انها به عنوان لوازم یدکی مورد استفاده قرار گرفتند و تنها یک فروند نسخه دو سرنشینه وارد خدمت شد

چهار میگ 29 وارد ایران شد که سه فروند تک سرنشنیه و یک فروند دو سرنشینه بود
چهار میگ 29 وارد ایران شد که سه فروند تک سرنشنیه و یک فروند دو سرنشینه بود

ایران غنایم خود را به روز میکند:

در سالهای پس از جنگ خلیج فارس اول نیروی هوایی ایران IRIAF کار مرمت و بازسازی هواپیماهای سالم فراری عراقی که شامل چندین جنگنده میراژ-اف1 BQ/EQ , هفت جنگنده سوخو-25 K و سوخو-22 –UM/M می’گشتند را در دستور کار خود قار داد.در نخستین مرحله بیشتر میراژهای قابل پرواز موجود در پایگاه سوم نوژه به کمک تکنسین های تعمیر و نگه داری پاکستانی مورد بازسازی و مرمت قرار گرفتند . پس از بازسازی, توسط خلبان ورزیده و باتجربه جنگنده فانتوم این پرندگان به محل خدمتی جدید خود پایگاه جدید چهاردم اما رضا واقع در مشهد منتقل شدند تا وزنه اصلی این پایگاه تازه تاسیس شوند. تعدادی از بهترین خلبانان جنگنده اف 5 برای پرواز جنگنده های جدید انتخاب شدند. امورش این خلبانان توسط معلمین پرواز پاکستانی انجام گرفت.یکی از فاکتورهای مهم در مورد جنگنده های میراژ نداشتن موشک هدایت فعال راداری هوا به هوا برای انجام ماموریت های گشت رزمی هوایی (CAP) بود.در اوایل دهه 90 میلادی دو پیشنهاد مناسب توسط کشورهای لیبی و فرانسه مرتبط با جنگنده های میراژ به ایران داده شد : لیبی با واگذاری جنگنده های میراژ اف-1 C و قطعات یدکی و فرانسه با پیشنهاد فروش 1000 موشک هوا به هوای ماترا ماژیک . پیشنهاداتی که به صورت شکفت انگیزی توسط دولت وقت ایران رد شدند.بنابراین میراژهای IRIAF هنوز از قابلیت های نبردهای هوایی و حتی از تجهیزات ضرروی دیگر چون سیستم ناوبری هوایی تاکتیکال (TACAN)محروم بودند.محرومیتی که سرانجام با یک سقوط تراژدیک نمود واقعی پیدا کرد.در تاریخ 19 تیر 1380 یک فروند میراژ F.1-BQ-3 متعلق به پایگاه چهاردم تاکتیکی شکاری در جریان شناسایی کاروان قاچاقچیان افغانی در مرزهای شرقی ایران هدف یک موشک حرارت یاب استینگر قرار گرفت و سقوط کرد.خلبان این جنگنده خود فرمانده پایگاه چهاردهم بود شخصی که سعی کرد تا جنگنده خود را به پایگاه بازگرداند اما خرابی فاجعه اور موتور, وی را وادار به خروج اضطراری از هواپیما کرد .خروجی که متاسفانه موفقیت امیز نبود و سبب کشته شدن وی در این حادثه گردید. .پس از این واقعه با وجود اینکه هواپیما ساقط شده توسط یک موشک زمین به هوا اسیب دیده بود تمامی میراژهای اسکادران برای دلایل امنیتی زمینگیر شدند.بعد از ان جنگنده های میراژ کمتر مورد توجه قرار گرفتند اما در زمستان 1387 سه فروند میراژ F.1EQ-6و سه نمونه F.1BQ-3برای شرکت در رژه نیروهای مسلح ایران در روز 29 فرودین همان سال اماده شدند.
در سال 1375 متخصصین گرجی حدود 10 فروند جنگنده سوخو-22 4K-M و یک فروند سوخو-22 3-UM و هفت سوخو-25 K را بازسازی کردند جنگنده هایی که پس از بازسازی به پایگاه هفتم شیراز انتقال یافتند.به خدمت در اوردن این جنگنده ها با توجه به تحمیل کردن هزینه اضاف و بی فایده به نیروی هوایی ایران صورت نگرفت و فرماندهای تصمیم گرفتند تا جنگنده ها به نیروی هوایی سپاه پاسداران تحویل داده شود. سپاه پاسداران جنگنده های اهدایی را تجهیزات بی فایده (Poisoned Chalice) میدید و به همین خاطر تنها هفت جنگنده های سوخو-25 را پذیرفت.سوخو-25 های عراقی به هماره سه فروند سوخو-25 UBK جدید خریداری شده در این نیرو به پرواز درآمدند.

سوخوی25 در سپاه وارد خدمت شد و با ورود هفت و یا هشت فروند سوخوی25 دیگر این ناوگان به 13 فروند افزایش یافت
سوخوی25 در سپاه وارد خدمت شد و با ورود  3 فروند سوخوی25 دیگر این ناوگان به 10 فروند افزایش یافت

هر دو هواپیماهای بوئینگ 747 -270 C خطوط هواپیمایی عراق با سریالهای ثبتی YI-AGN و YI-AGO دو فروند بوئینگ 734-270 C و سه فالکون 50 EX برای اولین بار توسط نیروی هوایی ایران مورد استفاده قرار گرفتند .علاوه بر این یک فروند لاکهید جت استار نیز بعنوان هواپیمای وی ای پی (VIP) وارد خدمت شد. تمامی هواپیماهای خدمتی با علائم و سریالهای ایرانی هویت تازه ایی یافتند .زمانیکه شرکت هواپیمایی ایران ایر هواپیماهای بوئینگ 707-368 C خود را بازنشسته کرد در سال 1377 هواپیماتهای بازنشسته خود را با هواپیمای بوئینگ 747-270 C با ریجستر سابق YI-AGO و همچینین دو بوئینگ 737- 270 C با کدهای ثبتی جدیدEP-IGA و EP-IGD معاوضه کرد.

نامزدهای ادامه فعالیت در ایران:

یکی از با ارزش ترین هواپیماهای فراری به ایران هواپیماهای ایلیوشن76 بودند که در سال های سپری شده پس از پرواز انها به ایران توسط نیروی هوایی ایران مورد استفاده قرار گرفتند تااینکه 5 فروند از مجموع 13 ایلیوشن 76 TD/MD پس از اورهال در روسیه به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران واگذار شدند. نمایندگان هوایپماهای باقی مانده در سرویس نیروی هوایی ایران توسط اسکادران 73 ام ترابری واقع در پایگاه شیراز به پرواز در می ایند در حالیکه II-76 TD سپاه در پایگاه قدر مهر اباد مستقر می باشند.ایلیوشن 76 هواپیماهایی هستند که نیاز به اورهال زیادی دارند و اخیرن نخستین اورهال کامل انها در روسیه انجام شده است.
اما با ارزش تر از هواپیماهای ایلیوشن و به نوعی با ارزش ترین هواپیمای فراری به ایران دوهواپیمای بغداد و نمونه اولیه هواپیمای اخطار هوابرد عدنان-1 می باشند.عدنان 1 که پس از ترک عراق به تهران نقل مکان کرده بود پس از سالها به پایگاه هفتم شیراز برای نگه داری سپرده شد جایی که مختصصین شرکت هوانوردی پارس انرا برای پرواز در رژه نیروی های مسلح ایران در سال 1387 بازسازی کنند.درست یکسال بعد در 31 شهریور سال 1388 عدنان-1 در رژه هوایی به مناسبت هفته دفاع مقدس سقوط کرد و سبب کشته شدن هر هفت سرنشین خود شد.سرعت پیش از حد هواپیما باعث کنده شدن بشقاب رادار و برخورد به دم هواپیما شد

اگرچه 24 فروند میراز وارد ایران شد ولی در براورد ها بین 8 تا 12 فروند وارد خدمت شد است
اگرچه 24 فروند میراژ وارد ایران شد ولی در براورد ها بین 8 تا 12 فروند وارد خدمت شد است

ایلیوشن 76 تی دی 15-2283 (سابق خطوط هوایی عراق) اکنون بوسیله نیروی هوافضای سپاه مورد استفاده قرار میگیرد.از سیزده ایلیوشن از عراق به ایران رسیده هشت فروند به نیروی هوایی ایران و و پنج فروند در اختیار نیروی هوافضای سپاه قرار گرفته است.پس از ورود به خدمت این هواپیما در ایران , در روسیه اورهال شد و از نمونه اصلی ام دی اصلی خود به نمونه تی دی تغییر ماهیت داده و به سپاه تحویل داده شد.
در سحرگاه ۱۷ ژانويه سال ۱۹۹۱ نيروهای متحد به رهبری ايالات متحده آمريکا عمليات طوفان صحرا را برای آزادی کشور کوچک کويت وبيرون راندن نيروهای عراقی از خاک اين کشور آغاز نمودند . با آغاز حملات شديد هوائی وبمباران مراکز اقتصادی و نظامی عراق , تعدادی از فرماندهان نظامی عراق جهت جلوگيری از انهدام کامل نيروی هوائی که هر روز ضربات سنگينی را متحمل ميگرديد تصميم به اعزام بخشی از تجهيزات نيروی هوائی به کشور همسايه خود ايران گرفتند .ايران که در آن سالها به تازگی جنگ خونين ۸ ساله با حريف خود را به پايان برده بود با اتخاذ سياست بی طرفی وعدم صدور اجازه پرواز به هواپيماهای نيروهای متحد و بستن آسمان خويش کمک بزرگی به دشمن سنتی خود نمود . هر چند اين تصميم و کمک غير عمدی در جهت منافع ايران اتخاذ گشت اما همين امر کافی بود تا سران عراقی اين کشور را بعنوان پايگاهی امن انتخاب کنند . چنين بود که خلبانان عراقی در طی چند روز دهها فروند هواپيماهای نظامی و غير نظامی رابه پايگاههای هدف در قلب خاک ايران منتقل کردند . دولت بعثی که گمان ميبرد با پايان جنگ و عقب نشينی از خاک کويت قادر به بازپس گيری وسايل پرنده خويش از همسايه شرقی خود خواهد بود بزودی متوجه شد که اين امر به سادگی امکان پذير نيست ودر نهايت با اشغال خاک عراق بدست نيروهای آمريکائی در سال ۲۰۰۳ ميلادی و سرنگونی رژيم بعثی اين آرزو را به گور برد . در مورد اينکه واقعأ در آنروزها چه گذشت و عوامل اصلی آمدن اين هواپيماها به ايران چه بود حکايات فراوانی موجود است . منجمله عده ای از صاحب نظران غربی معتقدند که اين پرواز دسته جمعی حاصل توافق دو دولت ايران و عراق بوده وعراق در ازای کمک غير عمدی ايران ( يا شايد هم عمدی ) در بستن مرزهای ۸۰۰ کيلومتری مشترک وفضای ايران هدايائی به دشمن ديرينه خود ارسال نموده . Tom Cooper در مقاله ای مدعی ارسال ۳ فروند هواپيمای باری که مملو از قطعات يدکی وسلاحهای مدرن ومهمات هواپيماهای مدرن ميراز بوده است ميباشد . به هر حال با عنايت به اين موضوع که دولت ايران در تمام اين سالها بطور اصولی حضور اين هواپيماها را در ايران انکار نموده و بارها در برابر تقاضای استرداد آنها از طرف عراقی تنها وجود چند فروند هواپيمای غير نظامی را مورد تأئيد قرار داده ( که استرداد آنها را هم موکول به اجازه سازمان ملل متحد و پرداخت کليه هزينه های نگهداری آنها از طرف عراقی کرد) بحث در اين مورد بسيار دشوار ميباشد .
اما اينکه چه نوع هواپيما و به چه تعداد در ايران موجود ميباشد خود حکايت ديگری است . اما در اينجا از محتمل ترين ليست موجود استفاده خواهم برد

1583521
24 فروند فنسر وارد ایران شدند. فنسر ها تنها دو سال بود تحویل عراق شده بود از این رو بسیار جوان بود و همچنین پیشرفته ترین جنگنده تهاجمی روسها بود

مدل بعدی سوخوـ ۲۴ ميباشد . تعداد ۲۴ فروند از اين نوع هواپيما به ايران پرواز کرد . در نيروی هوائی ايران از نوع اين هواپيما جمعأ ۳۶ فروند موجود ميباشد.

هواپيمای ميراژ اف ـ ۱ جزو مدرنترين هواپيماهای ارسالی به ايران بود و سالها کسی اطلاع دقيقی از وضعيت آنها نداشت تا اينکه در سال ۲۰۰۱ ميلادی با سقوط يک فروند مدل ۲ نفره اين هواپيما در اطراف مشهد و اعلام آن از سوی خبرگزاری ايسنا بطور رسمی عملياتی بودن اين هواپيما در نيروی هوائی ارتش تأئيد شد. ۲۴ فروند از اين نوع هواپيما به ايران وارد شد که امروزه تعداد ۱۸ فروند آن عملياتی تخمين زده ميشوند.اين هواپيماها در پايگاه ۱۴ شکاری مشهد مستقرند وتصاوير ماهواره ای گوگل حاکی از رنگ آميزی جديد اين هواپيما ( استتار آبی رنگ که قبلأ در هواپيماهای تامکت و فولکروم ديده ميشد ) می باشد .

تعداد ۷ فروند سوخوـ ۲۵ درسال ۱۹۹۱ به ايران پرواز کرد . صاحب نظران غربی تا سالها معتقد بودند که از اين نوع هواپيما در نيروی هوایی ايران استفاده نخواهد شد زيرا با وجود پيشرفته بودن اين مدل , تعداد کم آن ارزش هزينه بالای سرويس و نگهداری آن را نخواهد داشتد. در سال ۱۹۹۷ ميلادی در جريان مانور عاشورا ـ ۳ سپاه پاسداران در نزديکی مرز افغانستان که در پاسخ به تهديدات گروهک طالبان انجام گرفت , نيروی هوائی سپاه يک فروند از اين هواپيما را به پرواز در آورد. بعد ها با خريد تعداد بيشتری از اين مدل سپاه اقدام به تشکيل اسکادران عملياتی نمود. اين هواپيما در پايگاه دوم شکاری امام خمينی سپاه در شيراز مستقر شد .در سال 2015 با اوجگیری جنگ بر علیه داشت در عراق،ایران دست  به تحویل سوخو25 های خود به قیمت هر فروند یک میلیون دلار به عراق زد. گفته شده زمان اورهال این پرنده رسیده بود و و از طرفی اورهال هزینه بر بود از این رو این پرندها به عراق فروخته شد که در کنار تعدادی سوخو25 دست دوم دیگر که از  بلاروس و روسیه امد به خدمت عراق در امد.این پرنده به نفع سوخو22 جوانتر از عراق امده کنار رفت

هواپيمای سوخو ـ ۲۲ که مدل صادراتی و با تجهيزات کمتر هواپيمای سوخو ـ۱۷ که خود در حقيقت مدل پيشرفته تر و تکميل شده سوخو ـ۷ ميباشد جزو پرندگان پناهنده بود. تعداد ۴۰ فروند سوخو ۲۲ در کنار ۴ فروند سوخوـ ۲۰ که آنهم جزو مشتقات اين مدل است در پايگاههای ايران به زمين نشستند. از سال 2014 میلادی ایران دست به بازیابی تعدادی از سوخو22 زد و در نهایت موفق به خدمتگیری تعدادی از این جنگندها شامل انواع تک و دو سرنشینه شد. تا کنون حدود ده فروند از این جنگنده به خدمت نیروی هوایی سپاه پاسدران در امده است . با فروختن  سوخو25  قبلی سپاه پاسدران به عراق ،سوخو22 همکنون تنها جنگنده های عملیاتی سپاه هستند.ایران سال مرداد سال1397 دست کم ده سوخو22 را تعمیر و ارتقا و تحویل  نیروی هوایی سپاه شد

تعداد ۱۲ فروند ميگ ـ ۲۳ شامل ۷ فروند ام ال و ۴ فروند BN و يک فروند UBکه مدل ۲ نفره آن است هم در بين هواپيماهای عراقی بود . خوشبختانه در باره اين مدل همه صاحب نظران متفق القولند که از ابتدا بدليل کيفيت پائين و تعداد اندک آن اين هواپيماها روانه زمينهای حاشيه باند پرواز گشت و هيچ تلاشی از سوی ايران در جهت عملياتی آن صورت نگرفتد. هر چند که بعضی از دوستان در فرومهای مختلف داستانهای زيبائی از ارتقاء آنها به مدل ميگ ۲۷ تا ساخت آن بروش مهندسی معکوس ( اين لغت در فرومهای ايرانی معنای بخصوصی بخود گرفته ) را مطرح ميکنند ولی به نظر من فاصله آن با واقعيت چندان نزديک نيست .

با وجود شایعات در مورد مورد به خدمت سوخوی22 ،ولی تصاویر که از پایگاه هوای شیراز میاید و اخبار رسیده از زمینگیر بودن تمام ناوگان اشاره میکند
. ایران در سال 2014 تصاویری از سوخو 22 یو ام 3 نسخه اموزشی منتشر کرد که تعمیر و پرواز کرده اند
سوخو22 یو ام3

در ميان هواپيماها همچنين ۱۵ فروند هواپيمای ايليوشين ـ ۷۶ بود که شامل يک هواپيمای رادار پرنده بنام عدنان و يک هواپيمای مراقبتهای هوائی بنام بغداد ميشد. در مورد وظايف هواپيمای بغداد اطلاعات چندانی ندارم اما تصوير اين هواپيما چند سال قبل در يکی از مجلات خارجی منتشر شد . در تصوير که از کيفيت پائين و از مسافت دور برداشته شده بود مشخص بود که اين هواپيما فاقد آنتن چرخان در بالا است و تنها اختلاف ظاهری آن با مدل عادی ايل ـ ۷۶ در پوزه و قسمت انتهائی هواپيما بود . هواپيمای عدنان در حقيقت وظايف مشابه E-3 آمريکائی و A – 50 روسی رو دارد. کليه وسايل و ادوات الکترونيکی اين هواپيما ساخت شرکت فرانسوی تامسون سی اس اف ميباشد . از عملياتی بودن اين هواپيما هيچ اطلاعی ندارم .

در پايان اضافه ميکنم که تعدادی هواپيمای مسافربری شامل يک فروند بوئينگ ۷۰۷ يک فروند بوئينگ ۷۲۷ دو فروند بوئينگ ۷۳۷ دو فروند بوئينگ ۷۴۷ سه فروند فالکون ۵۰ يک فروند جت استار عراقی و يک فروند ايرباس ۳۰۰ و ۵ فروند ايرباس ۳۱۰ کويتی هم در ايران بود که هواپيماهای کويتی بعد از خاتمه جنگ با اخذ هزينه های مربوطه از دولت کويت به آن کشور مسترد شد .

ورود 15 فروند ایلیوشین 76 به ایران یک گنجینده واقعی بود. برای خرید این تعداد باید میلیارد ها دلار هزینه میشد
ورود 15 فروند ایلیوشین 76 به ایران یک گنجینده واقعی بود. برای خرید این تعداد باید میلیارد ها دلار هزینه میشد

نوشته های مشابه

‫48 نظرها

  1. خیلی اطلاعات خوبی بود.
    ولی ماجرای دقیق سقوط هواپیمای میراژ چی بود؟
    باور اینکه یه عده قاچاقچی افغانی موشک حرارتی داشتند، برام سخته! کار طالبان نبوده؟

  2. با عرض سلام و خسنه نباشید خدمت جناب آقای عبدالحیمد تارخ
    شما در مقاله ای تحت عنوان خریدهای نظامی ایران در زمان جنگ با عراق، بیان داشته بودید که جنگنده جی 6 که نسخه چینی میگ 19 می باشد، در سال های آخر جنگ، وارد نیروی هوایی ارتش ایران شد ولی به علت کارایی بسیار بد کنار گذاشته شدند، سپس عرض کرده بودید که معلوم نیست چه بلایی سرشون آمد و هرگز خبری از آنها نشد.
    این بنده حقیر، آرش عزیزیان، می توانم در صورت تمایل شما، سرنوشت جنگنده های جی 6 رو با ارسال عکس ها و مدارک قوی جهت اثبات، به صورت رایگان برای شما بفرستم.

  3. سلام خدمت آقای تارخ. بخاطر مطالب ارزشمندی که در اختیار ما گذاشتید صمیمانه از شما متشکریم. بنده از شما یک سوال در مورد سوخوي 22 های فراری عراق به ایران داشتم. در سال 2015 مخالفان مسلح سوری مدعی شده اند که ایران حدود 12 جنگنده ( قطعات یدکی) در اختیار حکومت بشار اسد قرار داده و علاوه بر آن با کمک بلاروس توانست تعداد جنگنده های فعال خود را از 12 تا در سال 2015 به 30 تا در سال 2016 ارتقا دهد.اگر در این زمینه اطلاعاتی دارید خوشحال می شوم که به کامنت بنده پاسخ دهید. با تشکر.

    1. سلام خیر اون داستان توسط برخی رسانه های عربی از خودشون در اورده بودند و ما هیچ فیتری به سوریه ندایدم

      1. سلام و احترام خدمت آقای تارخ عزیز. بعد از سرچ به یک کلیپی 15 ثانیه که در تاریخ 9 مارس 2015 در یوتیوب پیدا کردم. که یک فروند فیتر ” سوخو 22″ با استتار سپاه پاسداران بر فراز شهر تلبیسه در حال پرواز کردن بود.
        https://www.youtube.com/watch?v=tCOT7qG8YN4&feature=youtu.be
        تحت عنوان ” نوع جدید من الطائرات الحربیة تقضف تلبیسة بحمص 9 3 2015 “.

          1. اما چرا استتارش با بقیه جنگنده های سوری متفاوت بود؟ هر چند کم و بیش جنگنده هایی از جمله بالگرد هایی وجود داشتند که استتار شون فرق می کرد. اما جالب تر از همه اینه که حدود 2 ساله که پرواز میگ 23 محدود شده اخرین میگ 23 ای که مخالفان زدن 2 سال قبل بود الان پرواز هاش کم شده بیشتر متکی به بالگر و فیتر است. لکن جناب تارخ بازم از پاسخگویی تون ممنونم. مطلب جالبی را حدود 2 ماه قبل خوندم مبنی بر اینکه سوریه هیئتی نظامی به مصر اعزام می کنه برای مذاکره با همتایان مصری که جنگنده های از رده خارج میگ 21 مصری را به عنوان قطعات یدکی استفاده کنند. البته هنوز چیزی به اسد داده نشده است. به نظر شما آیا با وجود تحریم های تسلیحاتی علیه رژیم بشار اسد. آیا قادر خواهد بود اقلا یاک 130 هایی که قرارد بسته بود با روسیه یا بالگرد های میل 8 و 17 یا جت اموزشی ال 39 را از روسیه یا کشور های شرق اروپا به صورت دست دوم خریداری کند یا خیر؟ ممنون میشم اگر پاسخ دهید

          2. نگاه کنید فیتر به تعداد زیادی در اروپای رقی است لوازم یدکیش هم است الته هنوز در سوریه میگ23 پرواز میکنه ولی جون فیتر راحت تر تعمیر میشه و قطعاتش بسیار فعال تر است

  4. با سلام. کامنت های مطرح شده برای من بسیار جالب بود.. ببخشید یک سوال داشتم آیا ایران یا روسیه از سال 2011 که بحران سوریه آغاز شد به ارتش اسد بالگردی اعطا کرده اند یا خیر؟ لطفا توضیح دهید.

  5. با سلام با عرض پوزش. در اول دسامبر 2019 یک تصویری را در یک سایت نظامی مشاهده کردم و خواستم که در مورد جزئیاتش صحبت کنم. در حساب تویتری: Luftwaffe AS Twitter در تاریخ 1 دسامبر 2019 عکسی را در این حساب توتیری دیدم که یک بالگرد میل 17 را در فرودگاه کویرس نشان می دهد اگر به تصاویر نگاه کنید قسمت دم بالگرد به لاتین 109 نوشته است. و این حساب مدعا شد که بعد از یک دهه به ارتش سوریه یک جنگنده جدید اعطا شد. آیا این ادعا صحت دارد؟

  6. سلام آقای تارخ. مطالب مرتبط با حمله موشکی آمریکا به فرودگاه الشعیرات را مطالعه کردم واقعا عالی بود. در رابطه با خسارت جنگنده های سوری در آشیانه ها بر اساس سایت نظامی lost armour syria تعداد تلفات جنگنده های سوری را 7 سوخو 22 و 3 میگ 23 اعلام کرد. لطفا اگر اطلاعات دقیق یا آمار های دیگری در مورد تلفات جنگنده های سوری در آشیانه فرودگاه شعیرات در جریان حملات موشکی آوریل 2017 دارید. ما را مطلع کنید. با تشکر

  7. سلام آقای تارخ. یک سوال دارم. با تمام کامنت هایی که دوستان عزیزمان در رابطه با نیروی هوایی سوریه مطرح شد. دو سوال مطرح می کنم و ممنون میشم پاسخ بدید.
    1- در صورت نوسازی ناوگان هوایی سوریه، این کشور اقدام به خرید کدام نوع از بالگرد ها و جنگنده های ساخت روسیه اقدام خواهد کرد؟
    2- چرا سوری ها بعد از 9 سال جنگ ، و بی پولی که گرفتارش هستند. به دنبال خرید بالگردهای دست دوم مثل میل 17 یا میل 24 یا جنگنده سبک ال 39 تا الآن نکرده اند؟
    ممنون میشم اگر توضیح بدید.

    1. سلام خوب اول سوریه پول خرید ندارد دوم اینکه بخواد هم بخرد بهترین گذشنه ان فعلا بالگرد است و البته جنگنده ای چون سوخو30

  8. سلام، آیا هواپیماهایی که به ایران پناه آوردند در آن زمان ارزششان به اندازه خسارتی که باید عراق برای حمله به ایران بپردازد میشود؟

  9. سلام.میخواستم درباره اخبار واگذاری جنگنده های سوخو به عراق در جریان جنگ با داعش از خدمتتون بپرسم.آماری دراین باره دارید؟

    1. سلام در مقاله نیروی هوایی عراق در همین سایت است.. در بخش جستجو نیروی هوایی عراق سرج کنید

  10. با عرض سلام. ببخشید آقای تارخ یک سوال داشتم. آیا نیروی هوایی آنگولا هنوز سوخوی 22 (( فیتر)) را در خدمت دارد یا بازنشسته کرده است؟

  11. سلام
    با توجه به شرایط فعلی هواگرد هامون که اکیرا پیر شدن، عملیاتی کردن میگ 23ها نمیتونه باری که روی اف4 و اف5 هاست رو سبک تر کنه؟

    1. سلام کلا میگ23 جنگنده بد تعمیری است حتی در اروپای شرقی همه از خدمت خارجش کردند در حالی که برخی از اونها ده سال سن داشتند

همچنین ببینید

بستن
دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن