پروژه نیتروزئوس
محمدحسین واحدی
تعریف جنگ در دنیای امروز، اگر عملیاتی سایبری توسط سازمانهای جاسوسی یک کشور علیه کشور دیگر انجام شود، جنگ تلقی میشود. از سال 1949 زمانی که شوروی به دومین کشور دارای سلاح هستهای تبدیل شد، رئیسجمهورهای آمریکا درصدد پیدا کردن راهی برآمدند تا بدون به راه انداختن جنگ از دستیابی دیگر کشورها به سلاح هستهای جلوگیری کنند. زیرا بهترین راه مؤثر برای ایجاد اختلال در نیروگاههای هستهای، قطع برق است. از بین رفتن برق برای درایوهای الکتریکی که سانتریفیوژ را میچرخانند، شوک ایجاد میکند که منجر به از بین رفتن چرخانه (روتور) میشود.
در سالهای ریاستجمهوری اوباما، با افزایش تولید سانتریفیوژهای ایران غربیها مدعی شدند که تهران به سوخت لازم برای تولید سلاح هستهای نزدیک شده است. با این بهانه، آمریکا از منابع زیادی استفاده کرد تا سلاحی سایبری بسازد که بتواند از آن به منظور توقف فرآیند تولید سلاح هستهای توسط ایران استفاده کند و سرانجام طرحی به نام «نیترو زئوس» معرفی شد. در نخستین روزهای حضور باراک اوباما در کاخ سفید، هزاران افسر ارشد اطلاعاتی و نظامی ایالاتمتحده آمریکا مشغول کار روی پروژهای شدند که با هدف فلج کردن و از کار انداختن تمام زیرساختهای حساس در ایران تشکیل شده بود.
نام این طرح و پروژه «Nitro Zeus» بود و اگر به شکل عملیاتی اجرا میشد، قادر به از کار انداختن بخشهای مهمی از زیرساختهای اقتصادی و اجتماعی در ایران بود، از جمله نیروگاههای برق، خطوط ارتباطی تلفن و حتی تجهیزات دفاع هوایی. این پروژه میلیونها دلار هزینه داشته است تا بر اساس آن اقدام به طراحی و جاگذاری تجهیزات سایبری و الکترونیک در شبکههای رایانهای ایران شده و در زمان مورد نیاز همه این ابزارها به عنوان یک ارتش آماده به خدمت، به کار گرفته شوند. این موضوعی است که «نیویورکتایمز» و همچنین وبسایت «Buzz Feed»به آن پرداختهاند. بر اساس این گزارشها، پروژه Nitro Zeus به عنوان یک نقشه احتمال و در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات هستهای میان ایران و آمریکا مطرح شده بود.
از آنجا که ایالاتمتحده از بابت حمله ناگهانی اسرائیل به ایران و وارد کردن آمریکا به یک جنگ ناخواسته نگرانی داشت، این پروژه را برای جلوگیری از چنین جنگی یا حداقل کوچک و محدود کردن آن راهاندازی کرده بود. ستاد ارتباطات دولت انگلیس (GCHQ) به صورت مخفیانه در این عملیات مشارکت داشته است و این واحد مسئول شکستن کدها و شنود تلفن بود؛ اما در این بین نقش اصلی را اسرائیل بازی کرده است. اسرائیل و موساد طراحان اصلی این سناریو بودند و یگان 8200 کمکهای فنی را ارائه میداده است. ویروس استاکس نت هم جزئی ازاین پروژهاست. برخی از مدارک آژانس امنیت ملی آمریکا که توسط ادوارد اسنودن افشا شد، نشان میدهد که چگونه کرمهای کامپیوتری و ویروسهای سایبری میتوانند بدون اتصال به اینترنت و از راه دور در شبکه قرار داده شوند. کرم استاکسنت از طریق یک فلش درایو USB به نیروگاههای هستهای ایران منتقل شد و منجر به از کار افتادن 20 درصد سانتریفیوژهای مورد استفاده برای جداکردن مواد هستهای شد.
استاکسنت با بمب اتمی هیروشیما در سال 1945 به خاطر تواناییاش در تغییر روند جنگ مقایسه شده است. این ویروس احتمالاً توسط موساد و از طریق نفوذ در دو نرمافزار شرکتهای تایوانی که با ایران همکاری میکردند در کامپیوترها کار گذاشته شده بود. نیویورک تایمز مصاحبه هایی جداگانه با مقامات آمریکایی انجام داد تا این برنامه را تأیید کنند. اما مقامات کاخ سفید، پنتاگون و دفتر اداره اطلاعات ملی آمریکا همگی از اظهار نظر در این باره خودداری کردند. یکی از مقامات آمریکایی -در حالی که خواست نامش فاش نشود- اعلام کرد: «این برنامه پیچیده ترین برنامه تاکنون بوده است.او همچنین گفت: «قبل از توسعه این برنامه، آمریکا هرگز یک طرح حمله سایبری را در این حجم ایجاد نکرده بود.»
نیترو زئوس ریشه در زمان ریاست جمهوری جورج دبلیو بوش دارد اما طی سال های 2009 و 2010 حیات تازه ای یافت زیرا باراک اوباما از ژنرال جان آلن در فرماندهی مرکزی آمریکا خواست یک طرح نظامی مفصل را برای ایران در صورت شکست دیپلماسی در نظر داشته باشد. در آن زمان سطح تنش ها بالا بود زیرا ایرانی ها به روند تولید سانتریفوژهای خود سرعت بخشیدند و سوخت در سطح نزدیک به ساخت بمب هسته ای تولید کردند و نهادهای اطلاعاتی غربی بیم آن داشتند ممکن است ایران در آستانه توسعه یک سلاح هسته ای قرار داشته باشد.