شکاری رهگیر اف8 کروسیدر

شکاری رهگیر اف8 کروسیدر

در سال 1952 بر اساس تجارب جنگ کره نیروی دریایی امریکا به یک شکاری  مافوق صوت با سرعت 1.2 ماخ نیاز داشت  که دارای چالاکی بالا در رزم هوایی داگ فایت باشد.هفت شرکت به نیروی دریایی پیشنهاداتی را دادند

در این بین شرکت ووت طرحی با نام وی 383 را پیشنهاد داد که تحت سرپرستی تیمی به رهبری مهندسی با نام کلارک طراحی شده بود.نیروی دریایی از طرح ووت خوشش امد و خواهان  ساخت یک فروند برای ازمایش در تونل باد شد و قرار شد یک نسخه شناسایی نیز از این مدل شکاری ساخته شود.

نیروی دریایی که فاقد یک شکاری مافوق صوت موثر بود به سرعت دست  به بستن قرارداد با ووت برای ساخت چند پیش نمونه وی 383 زد.اولین فروند از جنگنده جدید با نام ایکس اف-8 یو 1 در فوریه سال 1955 اولین پرواز خود  را انجام داد و تنها 50 روز بعد توانست به موفقیت به سرعت یک ماخ در پرواز افقی برسد و بدینسان اولین جت مافوق صوت نیروی دریایی شد.نیروی دریایی به هواپیمای جدید لقب کروسیدر  را داد.

نیروی دریایی به سرعت به طرح مافوق صوت جدید نیاز داشت ولی مشکل این بود که طرح بال بالای جنگنده باعث افزایش سرعت فرود  میشد که باعث ضربه شدید به ارابه فرود میشد. مهندسان ووت برای رفع این مشکل طرحی غیر عادی را دادند که شامل متغییر بودند بال بود ولی نه به شکل جنگنده ای مانند اف14.

در واقع در اف8 بال به  شکل یک پارچه بود و دو بال از هم جدا نبوده و به هم وصل بودند. هنگام فرود خلبان با کشیدن اهرمی باعث میشد تا بال 7 درجه  به طرف بالا بچرخد   که باعث افزایش  سرش هوا زیر بال با کمک زاویه 25 درجه فلاپ های میشد که نتنها باعث افزایش نیروی بالا برندگی  در هنگام برخاستن می شد بلکه باعث می شد با کنترل زاویه حمله برای فرود،  سرعت کمتری نیز لازم باشد

هواپیما دارای بدنه الومینیومی  بود  اگرچه از منیزیوم نیز در بخش های  ان به کار رفته بود و در برخی مدلها در بخش های داغ بدنه از  تیتانیوم استفاده شد.

هواپیما در پیش  نمونه  یک دستکاه موتور توربوجت پس سوز دار پرات اندوتنی جی 57-پی11 با توان 9700 پاوند بدون پس سوز و 14800 پاوند با پس  سوز بهره می برد که در مرکز بدنه واقع شده بود. ورودی هوا در جلوی (جلو و زیرعقب تر از دماغه)  قرار داشت  و هوا را مستقیم برای موتور تامین  میکرد. خروجی ساده و بدون بخش متغییری بود و در زیر غلاف موتور دارای  یک غلاب برای گرفتن کابل فرود بود.

مخازن سوخت داخلی در همه جا پخش بودند، در دور ورودی هوا، قسمت های میانه بدنه و پشت کابین و همچنین بالها.در مجموع 5300 لیتر سوخت داخلی در اکثر  مدلها حمل میکرد ولی فاقد توان حمل مخزن سوخت خارجی بود.

هواپیما در دماغه دارای یک رادار ای پی جی 30 با برد 15 کیلومتر بود   و تصاویر ان روی یک صفحه سی ار تی  گرد در کابین به خلبان نشان داده میشد.انتن رادار در دماغه کوچک نصب شده بود. همچنین هواپیما دارای سامانه ناوبری اینرسی و سامانه برای تعیین محل دقیق ناو بود.کابین کاملا انالوگ بود و تنها یک صفحه گرد برای تصاویر رادار داشت و یک مگسک الکترونیکی ساده.

اف8 دارای چهار توپ تک لول 20 م م کولت مارک 12 با 144 گلوله برای هر توپ بود. هر  توپ دارای سرعت اتش 1000 گلوله بر دقیقه بود. همچنین  اف8 دارای  جایگاه جنگ افزاری خاصی بود. جایگاه جنگ افزاری اف8 به بدنه وصل بود و در هر طرف  بدنه یک جایگاه به بدنه وصل شده بود   که بدین گونه جنگنده می توانست دو موشک سایندوندر را حمل کند  . هیچ جایگاه  جنگ افزاری در زیر بال نداشت

اولین نسخه اف8 در سال 1956 تنها شش ماه بعد از اولین پرواز وارد خط تولید شد. نسخه تولید اف8یو-1 بود که بعدها بر طبق استاندارد جدید نام گذاری  ارتش امریکا اف8 ای نامیده شد. بعد از تولید 50 فروند  هواپیما ، جنگنده مجهز به یک لوله سوخت گیری هوایی  در سمت چپ  بدنه پشت سر کابین خلبان شد  و همچنین  در حالی که هواپیما تولید دارای موتور پرات اندویتنی جی 57- پی 12 بود  از سی یکمین فروند تولید مجهز به موتور جی 57 –پی 4 ای با توان 10900 پاوند بدون پس سوز و 16000 پاوند با پس سوز شدند

اف8 ای در سال 1956 تحویل شد و در سال 1957 رسما عملیاتی شد  و در مجموع 318 فروند از این نسخه ساخته شد. این هواپیما دارای بیشترین سرعت 1.7 ماخ بود که از نیاز نیروی دریایی نیز سریعتر بود  و شعاع  رزمی ان با دو  موشک سایندوندر به 2250 کیلومتر می رسید

نیروی دریایی خواهان تحویل نسخه شناسایی بر اساس اف8 ای بود. از این رو  ووت با تغییر سی دومین فروند   اف8 ای در خط تولید و حذف کامل سامانه کنترل اتش و توپ در کنار  نصب تجهیزات شناسایی نسخه ار اف8 ای را برای شناسایی تولید کرد

 ار اف8 ای  فاقد رادار بود و در عوض دارای چهار ایستگاه برای تجهیزات شناسایی بود. ایستگاه اول  دارای  یک دوربین برای تصویر  برداری از جلو، ایستگاه دوم کمی عقبتر دارای  یک دوربین برای تصویر برداری از زیر هواپیما و ایستگاه 3 و 4 عقبترین  ایستگاه  دارای دو دوربین یکی  برای تصویر برداری از سمت چپ و دیگری  سمت راست بود .اگرچه  ار اف8 ای توان حمل سایندوندر را داشت ولی فاقد توپ و سامانه اتش بود

در سپتامبر سال 1957 اولین ار اف8 تحویل نیروی دریایی شد و تا سال 1960 در مجموع 144 فروند از این نسخه ساخته شد.

نسخه بعدی  اف8 بی بود .این نسخه در دماغه به جای رادار ای پی جی 30  مجهز به رادار ای پی جی 67 شد که دارای برد 25 کیلومتر بود و از دیش بزرگتری بهره می برد که در نتیجه دماغه کمی بزرگتر شده بود. این نمونه در سپتامبر سال 1958 تحویل داده شد و 130 فروند از ان ساخته شد

نسخه بعدی اف8 سی بود این نسخه دارای موتور پر توانتر جی 57-پی -16 بود که دارای قدرت 10700 پاوند بدون پس سوز و 16700 پاوند با پس سوز موتور بود.همچنین این نسخه دارای دو دریچه در بالای بدنه پست کابین برای خنگ کرد موتور در حالت پس سوز بود و دارای  بالچه های هدایت سمتی بهتر در زیر بدنه بود.همچنین این نسخه دارای صندلی پرتاب شونده ساخت مارتین  بیکر انگلستان بود و یکی  از تغییرات بزرگ این مدل نصب یک جایگاهY شکل در کنار بدنه برای حمل تا دو موشک در هر سمت و در مجموع چهار موشک سایندوندر بود. این هواپیما دارای توان رسیدن به سرعت دو ماخ در ارتفاع بالا  را داشت البته به صورت غیر مسلح .در مجموع 187 فروند از این نسخه ساخته شد

نسخه بعدی اف8 دی بود.این نسخه دارای موتور جی 57 –پی -20 با توان 18000 پاوند با پس سوز بود و از سامانه کنترل اتش پیشرفته تری  و دارای   خلبان خودکار  بود. این مدل همچنین دارای  یک کاوند فروسرخ ای ای اس 15 در دماغه جلوی کابین خلبان بود.این سامانه به خلبان اجازه میداد تا بدون استفاده از رادار دست به کشف هدف به صورت غیر فعال بزند ولی برد ان در بهترین حال 15 کیلومتر بود . همچنین این مدل دارای سوخت داخلی بیشتر  به میزان 6130 لیتر بود.اولین نسخه این اف8دی در سال 1962 تحویل شد و در مجموع 152 فروند از ان ساخته شد

اخرین نسخه  تولید  کروسیدر ،  اف8 ایی (F-8E) بود.این نسخه دارای رادار ای پی کیو 94 است که به ان اجازه هدایت نسخه رادار نیم فعال سایندوندر (AIM-9C) که تنها از این نسخه پرتاب میشد را می داد . رادار ای پی کیو 94 دارای برد 110  کیلومتر بر ضد یک بمب افکن  بود و میتوانست یک شکاری را در برد 70  کیلومتری کشف کند  و در زمینه برد خام رادار تا  زمان ورود به خدمتF-4J در نیروی دریایی بی رقیب بود.همچنین اف8 ایی دارای یک جایگاه چند شاخه در زیر هر بال بود که به ان توان حمل تا دو راکت انداز 12.7 م م زانی  زیر هر بال(در مجموع چهار راکت انداز) و یا تا 6 بمب 225 کیلوگرمی زیر هر بال(در مجموع 12 بمب) ویا تا بمب  900 کیلوگرمی ویا دو موشک هدایت شونده رادیویی بولپاپ را میداد.286 فروند اف8 ایی ساخته شد

اف8 نیز دارای  یک نسخه دو سرنشینه رزمی بود که 60 سانتیمتر کشیده تر بود و بر اساس اف8 ای ساخته شد و تی اف-8 ای (TF-8A) نامیده شد  .  این نسخه دارای استاندارد های اف8ایی بود و از موتور جی 57 –پی-20 مشابه اف8 ایی بهره می برد. به دلیل محدودیت بودجه تنها یک فروند از ان ساخته شد

در سال 1963 نیروی دریایی فرانسه به یک شکاری رهگیر ناونشین  برای دفاع از ناو هواپیما بر فوش نیاز داشت.ووت در ان زمان در حال بازاریابی اف8 بود و در نمایشگاه  پاریس سال 1962 ان را به نمایش گذاشت. فرانسه این پرنده را پسندید ولی مشکل این بود که اف8 برای ناوهواپیمابر کوچک فرانسوی زیادی بزرگ بود.

ووت دست به افزایش اندازه فلاپ ها  باعث افزایش نیروی بالابرندگی و کاهش سرعت فرود شد تا بتواند  روی ناو فرود بیاید.اولین نسخه تغییر یافته یک اف8 دی بود که در سال 1964 پرواز کرد ولی همان سال از بین رفت و یک فروند دیگر برای ازمایش تغییر یافت.

اف8 توسعه یافته برای نیروی دریایی فرانسه بر اساس بدنه و تجهیزات اف8 ایی بود از ان رو اف8 ایی(اف ان) نامیده شد . اف ان  دو حرف اول کلمه فرانسه  به انگلیسی بود.البته این مدل تغییراتی  داشت  که شامل  فلپ های بزرگتر ، رادار پالاس داپلر ای پی کیو 104  در دماغه  که بردش به 50 کیلومتر می رسید  و فاقد کاونده فروسرخ  مشابه نسخه اف8 ایی نیروی دریایی امریکا بود و دارای جایگاه زیر بال نیز بود. در خدمت نیروی دریایی فرانسه در دهه 1960 و 1970  مجهز به موشک ار 530 با هدایت فروسرخ  بود ولی از اواخر دهه 1970 مجهز به موشک ماژیک شد.

در مجموع  42 فروند اف8 ایی  برای نیروی دریایی فرانسه ساخته شد

اولین تجربه جنگی اف8 به بحران موشکی کوبا بر میگردد. زمانی که اولین بار یو 2 ها تصاویری از چیدمان برخی تسلیحات البته از نوع دفاع هوایی در کوبا تهیه  کردند نیروی دریایی دست به پرواز با ار اف 8 ای برای شناسایی هوایی بر فراز کوبا زد. در همین تصویر برداری ها موشک های بالستیک  شوروی در کوبا کشف شد و بحران موشکی کوبا شروع شد . طی شش هفته ار اف8 ای صدها صورتی پرواز انجام دادند و 160000 عکس تهیه کردند اگرچه دست کم شش و یا به قولی 12 ار اف 8 نیز به دلیل حوادث غیر رزمی از دست رفت .

تنها دو سال بعد امریکا ارام ارام در جنگ ویتنام درگیر شد.

در روز های نخست قبل از ورود نیروی هوایی ویتنام شمالی به جنگ این ار اف 8 ای بود که پرواز های شناسایی انجام می داد و در 6 ژوئن سال 1964 اولین اف8 جنگ که یک فروند اراف8 ای بود سرنگون شد.

ولی اولین درگیر واقعی اف8 به 2 اوت سال 1964 باز میگردد زمانی که ناوشکن  امریکایی مادکس بازمانده از جنگ دوم جهانی وارد اب های ویتنام شمالی شد و به سرعت مورد حمله چندنی قایق اژدر افکن  ویتنام قرار گرفت. چهار فروند اف8 ایی ازروی ناو هواپیما برخاسته و به قایق ها حمله کردند.انها با کمک توپ و راکت زانی یکی از قایق ها را غرق کردند و ما بقی را مجبور به فرار کردند.

هنگامی که در اوت سال 1964 کنگره امریکا دستور حملات تلافی جویانه را داد  اف8 های شکاری سدت  به اسکورت ای 1 اسکای ریدر ها و ای 4 اسکای هاوک ها  بر فراز ویتنام شمالی زدند و ار اف8 ها نیز دست به پرواز شناسایی زدند.

اف8 و ار اف 8 در تمام طول جنگ ویتنام خدمت کردند. ار اف 8 یک طرح ویژه بود  که بار اصلی  شناسایی نیروی دریایی و را بر دوش کشید  و اف8 نیز در کنار فانتوم دست به اسکورت جنگنده ها میزد اگرچه بارها دست به عملیات حمله به زمین  نیز زد. معمولا با چهار راکت 127 م م زانی و یا با دو بمب 900 کیلورگی(در نسخه ایی) دست به عملیات بر ضد نیروی های ویتکنگ و ویتنام شمالی زد . در مجموع 166 فروند اف8 و ار اف8 از دست رفت که در این میان 30 فروند ار اف8 و ما بقی نسخه رزمی بودند.70 فروند بر اثر حوادث غیر رزمی از بین رفت و مابقی به اتش دشمن که از این میان 11  فروند قربانی میگ هاشدند ، ده فروند سام 2 و مابقی اتش پدافند توپخانه ضد هوایی. در جنگ ویتنام اف 8 توانست 19 فروند میگ ویتنامی را سرنگون کند که البته از این میان 16 تا 17 فروند  انها را  میگ17 تشکیل می داد.در نهایت مشخص شد که اف8 توان مقابله با جت های چون میگ21 را ندارد زیرا بسیار چالاک  سریعتر بودند.

همچنین در اواخر دهه 1960 تعداد  از نسخه های رزمی  ارتقا یافتند

89 فروند اف8 دی به اف8 اچ ارتقا یافت که شامل  نصب رادار ای پی کیو 84 با رادار قبلی بود و همچنین 136 فروند اف8 ایی و دی به نسخه F-8J ارتقا یافت که شامل  موتور قویتر جی 57 – پی20 ای شدند و از رادار ای پی کیو 124 با توان بهتر در پاینگری  تجهیز شدند.

87 فروند اف8 سی  به اف 8 کا  ارتقا یافتند که مجهز به موتور جی 57-چی 20 ای و رادار ای پی کیو 125 شدند

61 فروند اف8 بی به اف 8 ال  تجهیز شدند که مجهز به رادار ای پی کیو 149 شدند

اولین یگانه های اف8 در سال 1972 بازنشسته شدند و با اف4 فانتوم جایگزین شدند و این روند تا سال 1978 یعنی بازنشسته شدن تمامی اف8 ها ادامه داشت. در این  میان ار اف 8 ای عمر بیشتری داشت.در مرحله نخست در اواخر دهه 1960 ار اف 8 ای با ارتقا در  سامانه های جنگ الکترونیک و همچنین یک هشدار دهنده راداری پیشرفته تر به RF-8G ارتقا یافتند و در دهه 1970 نیز موتور انها ارتقا یافت . این نسخه در اواخر دهه 1980 در خدمت باقی ماند

اف8 به غیر از امریکا و فرانسه تنها  به یک کشور دیگر صادر شد و ان نیز فیلیپین بود.

در سال 1977 ارتش امریکا 35  فروند اف8 اچ خود را به صورت دست دوم به فیلیپین داد که تا سال 1991 در خدمت بود.ده فروند از این 35 فروند به عنوان لوازم یدکی وارد خدمت شدند

فرانسه نیز در دهه 1990 دست به ارتقا اف8 خود به نسخه اف8 پی زد. این نسخه مجهز به رادار جدید SHERLOC با توان پایین نگری ، هشدار دهنده راداری و اچ یو دی در درون کابین شد این نمونه تا سال 1999 در خدمت باقی ماند

در دهه 1960 ووت بر اساس طرح اف8 جنگنده ای7  کرسر را توسعه یافت .

جنگندهXF8U-3 کروسیدر3

ایکس اف-8 یو -3 کروسیدر 3 هواپیمایی بود که توسط Chance Vought به عنوان جانشین  F-8 Crusader و به عنوان رقیبی برای اف4 فانتوم توسعه یافت. اگرچه بر اساس طرح اف8 بود ولی تغیرات بسیار داشت

این طرح   اگر چه از نظر خارجی شبیه به اف8 معمولی بود و مانند ان دارای بال فرود متغیر است، Crusader III بزرگتر بود و دارای یک   موتور Pratt & Whitney J75-P-5A که 29500 پاوند  رانش با پس سوز تولید می کرد بود

کروسیدر 3   برای پرواز با سرعت 2.7 ماخ البته در وزن سبک ساخته شده بود   و دو ویژگی قابل مشاهده نشان می داد که توانایی سرعتی فراتر از Crusader های قبلی دارد، یعنی یک ورودی هوای “اسکوپ”  در جلو که دهنه ای گشاد تر داشت تا هوای بیشتری برای موتور تامین کند  و دیگری  دو باله شکمی بزرگ. برای افزایش سرعت شیب سکان عمودی  در این مدل کم شده بود تا پسای کمتری ایجاد کند  از این رو در سرعت بالای یک ماخ هواپیمای دچار ناپایداری  میشد که  برای پایدار کردن ان از دو بالچه بزرگ زیر بدنه استفاده میشد

هواپیمای دارای یک رادار پالس داپلر جدید بود که توان هدایت موشک رادار نیم فعال جدید اسپارو را میداد . این رادار توان قفل  روی یک هدف هوایی در برد 30 کیلومتر را داشت

XF8U-3 برای اولین بار در 2 ژوئن 1958 پرواز کرد. علیرغم ادعای بسیاری از کتابها و مقالات مبنی بر اینکه این هواپیما در طول آزمایش به 2.6 ماخ در ارتفاع 35000 فوت (10670 متر) رسیده است، حداکثر سرعت به دست آمده 2.39 ماخ بوده و سرعت عملیات عادی بیشتر از آن نبود.  در دسامبر 1955، نیروی دریایی ایالات متحده مسابقه ای را برای یک شکاری رهگیر برای دفاع از ناوگان دریایی خود برگذار کرد  که بتواند به سرعت بیش از دو ماخ برسد . اف4 فانتوم و اف8 کروسیدر 3 در این رقابت شرکت کردند. در ازمایشات اف8 نشان داد  چالاکی بالاتری از فانتوم دارد و سرعت پیمایش و سرعت اوجگیری بیشتری دارد .نسبت رانش به وزن رزمی تقریباً یکسان بود (0.97)، در حالی که F4H اولیه فقط 0.87 بود ولی با در نظر گرفتن اینکه در ان زمان رادارهای پالاس داپلر  و موشک های راداری اول راه بودند در پرواز های ازمایشی مشخص شد که خلبان اف8 تمام وقتش صرف کار با رادار و قفل موشک میشد و عملا از وظیفه اصلی خود در شرایط پر استرس میدان نبرد دور میماند از این رو فانتوم  که دارای  یک کابین عقب برای افسر رادار و موشک بود یک برتری بزرگ داشت

از طرفی فانتوم یک جنگنده چند منظوره بود توان حمل تسلیحات هوا به زمین چون بمب و راکت را به میزان بیشتری از  اف8 داشت. اگرچه نقش این دو در روز اول قرار بود شکاری رهگیر باشد ولی با شروع جنگ ویتنام فانتوم به شکل فراگیری در نقش جنگنده بمب افکن وارد عمل شد

برنامه F8U-3 با ساخت پنج هواپیما لغو شد و نیروی دریایی فانتوم را انتخاب کرد . سه هواپیما در طول برنامه آزمایشی پرواز کردند، و به همراه دو بدنه دیگر، برای آزمایش جوی به ناسا منتقل شدند، زیرا Crusader III قادر به پرواز در بالای 95٪ جو زمین بود

مشخصات

مشخصات F8E
تولید کننده	ووت،امریکا
تعداد خدمه	یک نفر
طول و ارتفاع	16.35 متر و 4.80 متر
وزن خالی	7956 کیلوگرم
بیشترین سرعت	1.86 ماخ یا 1975 کیلومتر در ساعت
برد	2795 كيلومتر با سوخت خارجی
سقف پرواز	17700 متر
موتور	یک دستگاه موتور پرات اندوتنید جی 57 با توان 18000 پاوند با پس سوز
رادار	یک دستگاه رادار داپلر  AN/APQ-94 با توان  هدایت موشکهای هدایت راداری
تسلیحات	چهار توپ 20 میلیمتری ،دارای پنچ جایگاه حمل تسلیحات با توان حمل تا هشت راکت انداز زانی یا دو موشک هوا به زمین بولپاپ یا 12 بمب 113 کیلوگرمی یا 8 بمب 225 کیلوگرمی ویا 2 بمب 900 کیلوگرمی ویا چهار موشک هوا به هوای سایندوندر در مدل فروسرخ و یا رادار نیم فعال(سایندوندر دارای یک مدل رادار نیم فعال بود که تنها توسط اف8 حمل میشد)
تعداد تولید شده و قیمت	1261 فروند

 ترجمه:عبدالحمید تارخ