جنگنده ها

جنگنده بمب افکن شین یانگ J-8

جنگنده بمب افکن شین یانگ J-8

جنگنده بمب افکن شین یانگ J-8

چین در  سال 1964 دست به توسعه یک شکاری رهگیر همه گونه هوا زد  تا بتواند در برابر بمب افکنهای ارتفاع  بالای چون ب 58 و جنگنده های چون اف105 مقابله کند. چین تا ان زمان چندین جنگنده در خدمت داشت که عبارت بودند از میگ15، میگ17 و میگ19 که با نام های جی2/جی5 و جی 6 تولید شده بودند   و جنگنده جی 7 در حال توسعه بود که در واقع  کپی از میگ21 اف13 بود. هیچ کدام از این جنگنده ها دارای رادار نبودند و میگ21 اف13 نیز دارای یک رادار مسافت یاب برای هدفگیری توپ بود و توان پرواز شبانه و در اب و هوایی بد را نداشت.

در سال 1964 دفتر طراحی 601 دست به توسعه یک شکاری  رهگیر بزرگتر بر اساس طرح میگ21 زد. طرح جدید مشابه میگ 21 یا همان جی 7 بود  ولی دارای دو موتور  توربوجت  مشابه جی 7 بود و از بدنه و بال بزرگتری بهره می برد ولی کل طرح کاملا مشابه جی 7 بود و دارای یک ورودی هوا در دماغه بود.

جنگنده جدید که جی-8 نامیده شد  در سال 1969 اولین پرواز خود را انجام داد و چهار پیش نمونه از ان ساخته شد ولی اشفتگی های  انقلاب فرهنگی چین باعث شد تا طراح جدید تا ده سال بعد نیز وارد خط تولید نشود و تا سال 1980 وارد ارتش چین نشد.

جی-8 و جی-7 .. در این تصویر به خوبی مشخص است که جی 8 نسخه بزرگتر و دو موتوره جی7 است
جی-8 و جی-7 .. در این تصویر به خوبی مشخص است که جی 8 نسخه بزرگتر و دو موتوره جی7 است

اولین نسخه این جنگنده جی -8 بود. این نسخه دارای دو موتور دبلیو پی 7-بی  بود که در واقع همان موتوری بود که روی نسخه های اولیه جی 7 نصب بود. موتور دبلیو پی -7 در واقع همان موتور ار-11 روسی بود که بر روی نسل اول میگ21 نیز نصب شده بود . موتور دارای رانش 8700 پاوند بدون پس سوز و 13600 پوند با پس سوز بود .  داشتن دو موتور  باعث افزایش رانش به وزن به صورت چشمگیری  نسبت به جی7 نشد  بود زیرا دست کم 3 تن نیز سنگینتر  بود. دارای کابینی مشابه  جی 7 بود و در اولین نسخه پروازی دارای راداری تک پالاس تایپ 204  با برد 15 کیلومتر بود که برد بسیار کمتری از انچیزی بود  که نیروی هوایی به ان نیاز داشت . دارای دو توپ 30 م م در زیر بدنه بود  و در زیر هر بال خود تنها یک جایگاه جنگ افزاری مانند نسخه های اولیه جی7 حمل میکرد که توان واقعی ان را برای رزم هوا به هوا به دو موشک فروسرخ پی ال-2 (نسخه چینی اتول) محدود  کرده بود. در ازمایشات ارتش چین مشخص شد که از جی-7 چالاکتر نیست ولی دارای  سقف پرواز بیشتری بود و سوخت بیشتری حمل میکرد.

نسخه بعدی که در سال 1981 وارد خدمت شد J-8I  که جی 8 ای نیز خوانده میشود . این نمونه در سال 1976 پرواز کرد  و دارای تفاوت های بسیاری از  سامانه های درونی داشت. دارای یک رادار اس ال -7 ای بود که 40 کیلومتر برد داشت ولی همچنان فاقد توان پایین گری بود و تنها توان درگیری  یک هدف را داشت. دارای  پنج مقر تسلیحاتی بود که یکی در زیر بدنه و دو عدد زیر هر بال  و می توانست   تا چهار موشک هوا به هوایی پی ال-2 و یا 3  ویا پی ال 5 ویا سه مخزن سوخت خارجی و یا ترکیبی از انها را با هم حمل کنند. توان حمل تا 2 تن سلاح هوا به زمین  شامل  تا چهار  بمب مارک 82 و یا تا چهار راکت انداز 57 و یا 90 م م را داشت. دارای صندلی پرتاب شونده صفر صفر بود و دارای توپ دو لول  23 م م بود . دارای یک رایانه  ماموریتی انلوگ بود و از یک نمایشگر گرد در داخل کابین برای نمایش تصاوری رادار بهره می برد   . تنها 50 فروند از ان تولید شد و علیرقم  اینکه پیشرفته ترین جنگنده چینیها بود ولی اصلا قابلی قیاس با جتهای چون میگ23 ام ال دی و یا اف16 نبود. بر اساس این مدل نسخه شناسایی با نام جی زد 8 ساخته شد . همچنین بعدها تعدادی از J-8I به جی 8 ایی ارتقا یافتند که دارای اچ یو دی و سامانه هشدار دهنده  راداری بود.

جنگنده J-8I دومین نسخه تولیدی
جنگنده J-8I دومین نسخه تولیدی

چین در برنامه توسعه جی-8 دست به توسعه نسخه J-8II زد. که جی 8 بی نیز خوانده میشود . J-8II که ناتو به ان فین بک بی نام  گذاشت  دارای تغییر ظاهری بزرگی بود.کار بر روی این نسخه  در سال 1983 اغاز شد  تا یک سال بعد اولین پرواز خود را انجام دهد.

در واقع مشکلی J-8I این بود که داشتن یک دماغه  مشابه  جی 7 به معنی  محدودیت جا برای یک رادار بزرگ بود. چین راداری دوربردتر بر روی جی 8 میخواست از این رو باید دماغه بزرگتر میشد و این کار در طرح سنتی جی 8 که شبیه جی 7 بود غیر ممکن بود از این رو در J-8II طرح تغییر بزرگی کرد و مجهز به یک دماغه بزرگ برای نصب رادار بزرگتر شد و ورودی  هوا از جلو بدنه به دو طرف منتقل شد.

طرح نهایی از نظر دماغه و ورودی هوا بسیار شبیه میگ23 بود که البته بی ربط نیز نبود زیرا چین در اواخر دهه 1970 توانسته بود یک میگ 23 ام اس را از طریق مصر به دست بیاورد.

از دیگر تغییرات این مدل میتوان به اضافه شدن یک دکل  جنگ افزاری بیشتر زیر هر بال که تعداد جایگاه های خارجی را به هفت عدد افزایش داد و همچنین این مدل می توانست  در جایگاه مرکزی بدنه نیز بمب  حمل کند.این نسخه میتوانست در یک عملیات سه مخزن سوخت و چهار موشک هوا به هوا را حمل کند و قرار بود به   نسخه ای از اسپارو مسلح شود که قرار بود طی یک برنامه مشترک بین چین و ایتالیا ساخته شود ولی  این برنامه رها شد.

جی 8 بی ....این نسخه نسل دوم جی8 است که دارای دماغه و ورودی مشابه میگ23 است
جی 8 بی ….این نسخه نسل دوم جی8 است که دارای دماغه و ورودی مشابه میگ23 است

رادار این نسخه بسیار بزرگتر بود و از نوع تایپ 208  بهره می برد  که اس ال-04 ای نیز خوانده میشد  که نسخه ارتقا یافته رادار نصب شده بر روی جی 8 ای بود ولی این نمونه نیز توان پایین نگری و یا کشف اهداف دریایی و زمینی  را نداشت .جنگنده دارای  هشدار دهنده راداری، ارتفا سنج لیزری، اچ یو دی با توان کامل نشان دادن اطلاعات پروازی به خلبان و همچنین رایانه  چند ماموریتی بود . این تجهیزات الکترونیکی اکثرا ساخت مارکونی انگلستان بود و از انگلستان در دهه 1980 به چین رسیده بود . موتور نیز تغییر یافته بود و به دو موتور توربوفن دبلیو پی 13 مجهز شده بود که دارای 9000 پوند  رانش با پس سوز و 14400 پاوند با پس سوز بود. این  موتور نیز در واقع نسخه مهندسی معکوس شده موتور ار -13 بود که بر روی نسل دوم میگ21 نصب شده بود و از طریق مصر به چین رسیده بود.

 J-8II در دو سری تولید شد. سری اول در بالا شرح داده شد ولی در سری دو که به نام J-8IIB شناخته می شود ناتو به ان لقب بچ دو نیز میدهد  دارای  ورودی هوا از نوع طراحی شده بود و از موتور قدرتمند تر دبلیو پی 13-ای 2 بهره می برد  که دارای رانش 9589 پاوند بدون پس سوز و 14814 پاوند با پس سوز بود  این نسخه دارای یک رادار پالس داپلر اس ال-8 ای بود که تایپ 208 دی نیز خوانده میشد و دارای  برد 70 کیلومتر بود  و توان پاینگری  تا 1000  تا 2000 متر را داشت . از نظر عملکرد توان رقابت با راداری های لارک 2 شوروی ویا ای پی جی 66 جنگنده اف16 ای را داشت ولی همچنان  این مدل هیچ موشک رادار میان بردی را حمل نمی کرد. این مدل  سال 1991 عملیاتی شد

در دهه 1980 امریکا موافقت  کرد برخی فناوری های نظامی را به چین تحویل دهد. یکی از این فناوری ها رادار پالس داپلر چند منظوره ای پی جی-66 بود که بر روی اف16 نصب شده بود. قرار بود 50 جنگنده J-8II که با کد Peace Pearl J-8  شناخته می شوند  به این رادار مجهز شوند ولی  با  حوادث میدان تیانمین  این برنامه لغو  شد .

نسخه بر اساس J-8IIB ساخته شد که به ان جی 8دی گفته شد. این نسخه  برای نیروی دریایی ساخته شد و دارای سامانه ناوبری پیشرفته تری بود

نسخه دیگر این  J-8III بود که جی 8 سی نیز خوانده شد. این نمونه در واقع نسخه  بر روز رسانی شدهJ-8IIبود که دارای  ارتقائاتی شامل  نصب موتور دبلیو پی 14 بود  که دارای 16860  پاوند با  پس سوز  بود و دارای  رانش به وزن بیشتری بود. دارای  دو نمایشگر رنگی در درون کابین بود با وجود اینکه در سال 1993 اولین پرواز خود را انجام داد ولی از قرار معلوم وارد خدمت نشده است و تنها دو فروند از ان ساخته شد

بر اساس J-8III   جنگنده جی 8 اچ ساخته شد.این نسخه در سال 1998 پرواز کرد و  دارای  بدنه از نو ساخته شده و استفاده گسترده از مواد کامپوزیت بود. دارای  کابین با دو نمایشگر رنگی ، اچ یو دی بزرگتر و  دارای  هوتاس بود. دارای  یک لوله سوختگیری ثابت بود و از یک رادار پالاس داپلر کی  ال جی-1 (تایپ 1471) بود. این رادار تا ان زمان پیشرفته ترین رادار نصب شده روی این جنگنده بود که  دارای  برد کشف 80 کیلومتر بود و می توانست  در یک زمان با دو هدف درگیر شود. این رادار توان کشف  اهداف دریایی را داشت و میتواند دست به نقشه برداری از سطح زمین  بزند. این نسخه دارای موتور دبیلو پی 13 بی بود

جی-8 اچ اولین نسخه این جنگنده که توان حمل موشک میان برد دارد. در تصویر مسلح به موشک پی ال-11 با هدایت رادار نیم فعال
جی-8 اچ اولین نسخه این جنگنده که توان حمل موشک میان برد دارد. در تصویر مسلح به موشک پی ال-11 با هدایت رادار نیم فعال

جی 8 اچ اولین   نسخه جی 10 بود که توان حمل موشک  میان برد راداری را داشت. میتواند موشک ار27  ویا موشک پی ال11 را حمل کند. در واقع  جی 8 اچ با موشک پی ال11 مسلح شده در تصاویر دیده شد که یک موشک رادار نیم فعال است و شباهت بسیار به اسپارو دارد . همچنین این نسخه میتواند موشک وای جی 91  نسخه ضد رادار چینی موشک خا31 پی روسی  را حمل کند. این نسخه برای نیروی  هوایی تولید شد.

نسخه بعدی جی -8 اف بود. جی 8 اف  نسخه  مشابه جی 8 اچ بود که دارای موتور قویتر دبلیو بی 13 بی -2 بود  و از رادار ارتقا یافته تایپ 1492 بهره میبرد   که به ان اجازه حمل موشک رادار فعال پی ال12 را می داد تا بدینسان جی 8 اف  به  توان شلیک کن فراموش کن دست پیدا کند . این نمونه دارای  سامانه  هدایت چی پی اس بود و دارای سه نمایشگر در درون کابین بود و میتواند انواع غلاف های خارجی شناسایی و نشان گذاری لیزری را حمل کند

بر اساس نسخه جی 8 اف ، جی 8 جی ساخته شد  که گفته  شده نسخه سرکوب پدافند هوایی است و توان حمل  دو غلاف جنگ الکترونیک و دو موشک ضد رادار ولای جی -91 را دارد ولی از قرار معلوم عملیاتی نشده است

جی-8 اف مسلح به موشک رادار فعال پی ال-12
جی-8 اف مسلح به موشک رادار فعال پی ال-12

همچنین جی-8 تی از جمله اخرین  نسخه های جی 8 است که در سال 2008  رو نمایی شد و دارای  برخی الکترونیک جنگنده جی 10 است.این نسخه دارای رادار باند ایکس جی ال 10 است که در واقع رادار نصب شده روی جی اچ -7 ای است. این رادار با برد 105 کیلومتر توان شناسایی همزمان 15 هدف و درگیر با چهار  تا شش هدف را دارد و میتواند دست به نقشه برداری از سطح زمین  و همچنین  اهداف زمینی بزند  .  توان حمل و شلیک موشک رادار فعال پی ال 12 را دارد و میتواند انواع بمب های هدایت اپتیکی لیزری و ماهواره ای و موشک های ضد کشتی ساخت چین را حمل کند.

همچنین جی 8 دارای نسخه شناسایی با نام جی زد 8 اف است که در واقع نسخه شناسایی  جی8 اف است که به جای  توپ 23 م م زیر بدنه مجهز به دوربین برای تصویر بردار از دو طرف، پایین و جلو است.

جی -8 تنها در ارتش چین به خدمت گرفته شد اگرچه نسخه صادراتی هم داشت دست کم دو نوع نسخه صادراتی ان در دهه 1990 و سالهای بعد از سال 2000 به نمایش در امد ولی هرگز موفق به یافتن مشتری خارجی نشد

 اف-8 -2 ام(F-8IIM) اولین نسخه صادراتی بود که در نمایشگاه هوایی چین در سال 1996 به نمایش در امد و نسخه صادراتی جی 8 بی بود.

این نسخه مجهز به رادار روسی ژوک -8 بود که بر روی نسخه های صادراتی سوخوی27 نصب شده بود. این رادار دارای برد کشف 80  کیلومتر بود و توان درگیر با دو هدف را در یک زمان داشت . این نمونه  مسلح به دو موشک ار 27 تی نسخه هدایت رادار نیم فعال روسی ار 27 بود و می تواسنت  دو تیره موشک ضد رادار خا 31پی را نیز با خود حمل کند و توان حمل تا شش موشک هوا به هوا با یک مخزن سوخت خارجی ویا تا چهار موشک و سه مخزن سوخت خارجی ویا شش بمب 225 کیلوگرمی در زیر بدنه و دو مخزن و چهار موشک را داشت.جنگنده دارای  سامانه لیزر بر روی کلاه خلبان از نوع روسی برای شلیک موشک در خارج از برد جستجوی موشک های  بود . این سامانه برای هدایت موشک های چون ار 73 و پی ال 9 کاربرد داشت

جنگنده F-8IIM نسخه صادراتی مسلح به ار-27 تی
جنگنده F-8IIM نسخه صادراتی مسلح به ار-27 تی

از موتور دبلیو پی 13 بی بهره می برد و در صوت سفارش  توان حمل نسخه ضد کشتی موشک خا 31 را نیز داشت  اگرچه رادار توان کشف اهداف دریایی را نداشت و باید با رادار خود موشک دست به کشف هدف زد.این نسخه هیچ مشتری داخلی ویا خارجی را به خود جلب نکرد و روسها یک نسخه جدید رادار ساخت فازتورن (احتمالا ژوک ام ایی نصب شده بر روی میگ 29 اس ام تی)را برای نصب روی این جنگنده پیشنهاد کردند که توان درگیر با چهار هدف در یک زمان داشت و توان کامل  هوا به زمین  و دریای ولی هرگز مشتری برای ان پیدا نشد و چین نیز تلاش خود را برای فروش محصول جدید یعنی جی10 گذاشت. ایران  مذاکرات ناموفقی را برای دریافت این نمونه با چین داشت

نسخه صادراتی بعدی جی -8-2 ام  2006 بود(J-8IIM-2006) که در نمایشگاه سال 2006 به نمایش در امد این نسخه  نسخه صادراتی بود ولی به ارتش چین نیز پیشنهاد  شد.

نسخه جدید شبیه جی -8 اچ بود ولی به روز رسانی شده بود و از رادار تایپ 1471 بهره میبرد  . این رادار نسبت به ژوک-8 روسی بسیار برتر بود برای نمونه در حالی که برد کشف  رادارژوک -8 برای یک هدف 5 متر مربعی 70 کیلومتر بود رادار  چینی توان  کشف یک هدف با سطح 3 متر مربع را در 70 کیلومتری داشت ، همچنین نسخه روسی توان کشف اهداف  دریایی را نداشت ولی نسخه چینی توان کشف یک ناوچه را از 100  کیلومتری داشت.(البته این دو رادار نزدیک به دو دهه با هم تفاوت سن  دارند)

همچنین تایپ 1471 دارای  توان تفکیک  بالاتر، کشف اهداف زمینی ، توان رهگیری هدف در حال جستجوی اسمان، کسب هدف در یک گذر و توان کشف  بالگرد های ایستاده  در ارتفاع کم بر روی سطح زمین  را نیز داشت . همچنین توان نقشه برداری ، تعقیب عوارض زمین از دیگر امکانات این رادار بود  . این نسخه می توانست سلاح های هدایت شونده لیزری و اپتیکی  و غلاف های شناسایی خارجی و موشک هوا به هوای رادار فعال را حمل کند.

کابین جی-8 اف
کابین جی-8 اف

در مجموع 390 تا 410 فروند جی8 تولید شده که همچنان خط تولید ان باز است اگرچه سفارشی داخلی و خارجی ندارد

جی 8 در هیچ نبردی شرکت نکرد ولی در یک حادثه بزرگ نقش داشت.

در یک اوریل سال 2001 یک فروند ایی پی 3 نیروی دریایی امریکا که نسخه جاسوس الکترونیک هواپیمای ایی3 اورین بود در حال پرواز بر فراز دریایی چین مورد رهگیری دو فروند جی 8 دی قرار گرفت . یکی از اف 8 به سرعت به ایی پی -3 نزدیک شد  و بال ان با دماغه ایی پی 3 برخورد میکند که باعث سقوط اف-8 میشد . خلبان اف8 کشته شده و هرکز لاشه خود و جنگنده اش پیدا نشد  و اف8 دیگر با شلیک توپ ایی پی 3 را مجبور به فرود میکنند. در نهایت بعد از 11 روز ایی پی 3 و 24 خدمه ان به امریکا بر میگردند.

بر طبق امار موود نیروی هوایی چین دارای :24 فروند جی 8 (نخستین نمونه که البته احتمالا عملیاتی نیست)،60 فروند جی 8 ای ،108 فروند جی8 بی،36 فروند جی 8 دی،12 فروند جی 8 ایی،24 فروند جی 8 اف،48 فروند جی 8 اچ،24 فروند جی زد8 ،24 فروند جی زد 8 اف میباشد همچنین نیروی دریایی این کشور نیز دست کم 48 فروند جی 8 اف، بی، و دی را در خدمت دارند

اف8 جنگنده جالبی بود. در دهه 1960 به عنوان یک جنگنده شکاری نسل دوم توسعه یافت ولی توسعه و ارتقاء  چهار دهه باعث شد که ان از نظر الکترونیک به اندازه یک نسل چهارم رشد کند اگرچه همچنان از موتور توربوجت بهره می برد.

برخی از مشخصاتF-8IIB عبارت اند از    طول و ارتفاع 52  .21  و 5.41  متر ،وزن خالی 15288 کیلوگرمی ،بیشترین سرعت  2.2 ماخ ،برد با شش بمب 225کیلویی دو موشک  هوا به هوای فروسرخ  و دو مخزن  سوخت در عملیات بالا پایین بالا 900 کیلومتر ، سقف پرواز 11000 متر .این هواپیما از دو دستگاه موتور توربوجت دبلیو پی 13 بی با توان  10580 پاوند بدون پس سوز و 15430 پاوند با پس سوز .  اف8  دارای هفت جایگاه جنگ افزاری (سه عدد زیر هر بال و یکی در زیر بدنه)با توان حمل موشکهای فروسرخ  پی ال 2،پی ال3،پی ال4، پی ل 5/ پی ال 7 پی ال 9 و موشک  رادار فعال پی ال 12 در مدلهای اخر و توان حمل بمب های 225 کیلویی  و راکت انداز و در نسخه های  اخر بمب های لیزری و موشک های  ضد رادار و ضد کشتی

ترجمه:عبدالحمید تارخ

سوخت گیری جی-8 اچ از نسخه سوخترسان اچ-6
سوخت گیری جی-8 اچ از نسخه سوخترسان اچ-6
اف-8 -2ام
اف-8 -2ام

نوشته های مشابه

‫4 نظرها

    1. سلام بعید اصلا دنبالش باشن زیرا نیروی هوایی سپاه در اصل نیروی هوا و فضا است کلا ماموریت متفاوتی دارد

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن