جنگنده ها

جنگنده بمب افکن میراژ 3 و میراژ 5

جنگنده بمب افکن میراژ 3 و میراژ 5

جنگنده بمب افکن میراژ 3 و میراژ 5

در سال 1952 نیروی هوایی فرانسه  اعلام نیاز به یک شکاری رهگیر همه گونه شرایط جوی  کرد که بتواند در عرض شش دقیقه تا ارتفاع 18 کیلومتری را بالا رود و بتواند به سرعت 1.3 ماخ در حالت مسلح  به یک موشک هوا به هوا دسترسی  پیدا کند. پاسخ داسا برگه به ارتش فرانسه  جنگنده ای بال دلتا با نام میستر  دلتا 550 بود. یک جنگنده کوچک  با دو موتور انگلیسی  ارمسترانگ سیلدی  مجهز  به  بال دلتا بود. بال دلتا که اولین بار بود در یک جنگنده فرانسوی دیده میشد  مشکلات خود را داشت  که از جمله  به دلیل ایجاد پسا در مانور تند باعث کاهش چالاکی می شد و همچنین مسافت باند فرود را افزایش میداد ولی در عوض بسیار ساده بود و باعث افزایش نرخ اوجگیری و رسیدن به سرعت بالا  میشد.اولین نسخه میستر دلتا 550  در ژوئن سال 1955 پرواز کرد ولی نشان داد توان رسیدن به سرعت صوت را  ندارد. داسا یک راکت  که   80 ثانیه  روشن بود را به جنگنده اضافه  کرد که زیر   بدنه هواپیما نصب می شد  و زمانی  که روشن میشد با یک موشک  هوا به هواجنگنده را به سرعت 1.3 ماخ می رساند .این طراح به دلیل عدم توان رسیدن به سرعت صوت و توان کم حمل  سلاح کنار گذاشته شد  در حالی  که به ان نام میراژ  1 داده بودند و داسا طرح میراژ  2 مورد بررسی قرار داد .میراژ 2 نسخه بزرگتر شده میراژ 1(یا همان میستر دلتا 550) بود که از دو  موتور فرانسوی   توربو مکا گابزو بهره می برد. فرانسه خواهان رسیدن جنگنده جدید به سرعت دو ماخ بود ولی میراژ 2 نیز نشان داد حتی با راکت کمکی نیز به این سرعت نمی رسد.

میراژ 1
میراژ 1

از این رو طرح میراژ  2 نیز بدون اینکه از ان حتی یک فروند ساخته شود کنار گذاشته شد و طراح میراژ 3 بررسی شد. میراژ 3 همان  میراژ 2 بود ولی دارای   یک موتور  قویتر انسکاما  اترا  101 جی بود. در واقع در میراز 3 به جای دو موتور در دو طرح  قبلی از یک موتور پس سوز دار بهره برده شد . داسا  راکت کمکی را هم حفظ شد ولی برای رسیدن   به ارتفاع 20000 متری و رهگیر بمب افکنها. همچنین بر اساس قانون مساحت بال اصلاحاتی  در لبه حمله بال  انجام شد    تا اینکه میراژ 3 اولین پرواز خود را در 17 نوامبر  سال 1956 انجام دهد.در هفتمین پروازش توانست به سرعت 1.5 ماخ برسد . با نصب  خروجی   نیم دوکی شکل در جلوی ورودی  موتور سرعت  ورودی هوا به موتور را به زیر صوت رساند تا تلاتم  کمتر  شود. این کار در پیش نمونه دوم انجام  شد که باعث  افزایش سرعت به 1.8 ماخ شد.

موفقیت پیش نمونه باعث شد تا ارتش فرانسه 10 میراژ 3 A را سفارش دهد که البته نسخه تولیدی  دو متر کشیده تر از پیشن نمونه بود و همچنین مساحت بال 17% بیشتر شده بود.همچنین نسخه تولید به موتور توربوجت  اترا 09 بی مجهز  بود که در حالت پس سوز قدرتی برابر با 13230 پاوند نیرو فراهم می کرد.

از یک دستگاه رادار سیرانا 1 با برد 20 کیلومتر از فناوری لامپ خلا بهره می برد .

در ماه مه سال 1958 میراژ 3  توانست  به سرعت 2.2 ماخ برسد که اولین جت اروپایی با سرعت بیش از 2 ماخ بود.

اولین نسخه تولید میراژ 3 نسخه میراژ 3 سی بود که در اکتبر سال 1960 پرواز کرد و شباهت  بسیار  به میراژ 3 A داشت.دارای خروجی موتور  اصلاح شده و موتور اترا 9 بی بود و دارای  نقش شکاری  رهگیر همه گونه  اب و هوا بود.خلبان بر روی یک صندلی صفر صفر قرار داشت  و در کابین دارای  مگس الکترونیکی و یک صفحه سی  ار تی دایره ای شکل  برای رادار بود.دارای  دو توپ 30 م م دفاع با 125 گلوله برای  هر توپ بود و در نسخه های اولین دارای  سه جایگاه  خارجی  شامل  یکی زیر هر بال و یکی در مرکز بدنه بود . البته   در خط تولید یک جایگاه  دیگر به هر بال اضافه شد تا مجموع جایگاه ها  به 5 عدد برسد .

یک میراژ 3 سی ارتش اسرائیل که این یکی را از پر افتخار ترین جنگنده ها بعد جنگ جهانی است و نشان 13 پیروزی هوای بر روی ان است
یک میراژ 3 سی ارتش اسرائیل که این یکی را از پر افتخار ترین جنگنده ها بعد جنگ جهانی است و نشان 13 پیروزی هوای بر روی ان است

می توانست  تا چهار راکت  انداز 19 لول 68 م م ویا تا چهار بمب 450 کیلوگرمی  ویا شش بمب 225 کیلوگرمی  را حمل کند و مجموع مهمات قابل  حمل ان 4  تن بود. در زمینه سلاح هوا به هوا میراژ 3 می توانست  در طول خدمت  تا دو موشک  هوا به هوای فروسرخ  سایندوندر ویا ماژیک 1 و 2و یا در دهه 1980  و 1970 یک موشک ار 530 را زیر بدنه حمل کند  که دارای  انواع  هدایت فروسرخ  و رادار نیم فعال بود

میراژ 3 سی در سال 1961  تحویل ارتش فرانسه  شد و تا سال 1988 در خدمت باقی ماند. اسرائیل و افریقای جنوبی نسخه  های صادراتی میراژ 3 سی را دریافت کردند . اسرائیل در سال 1963 میراژ 3 را دریافت کرد و در همان سال با شکار دو میگ17 اولین پیروز های برای میراژ  به دست امد.تا زمان ورود به خدمت اف4 فانتوم پیشرفته ترین جنگنده  نیروی هوایی اسرائیل بود  و در جریان جنگ سال 1967 نیز به موفقیت به کار رفت  و موفقیت اسرائیل در جنگ شش روزه تبلیغی  وسیع برای میراز 3 بود تا فروش بیشتری داشته باشد

میراژ 3 دارای  نسخه اموزشی  رزمی با نام میراز 3 بی بود که در واقع نسخه اموزشی  میراژ 3A بود

میراز 3 E  نسخه بعدی پر تیراژ میراژ3 بود که هدف از ان  ساخت یک نسخه چند منظوره میراژ 3 سی بود. این نسخه اولین پرواز خود را در 1 اوریل سال 1961 انجام داد . میراژ 3 ایی  بزرگتر بود وسوخت بیشتری  حمل می کرد و به یک رادار ناوبری داپلر  مارکونی مجهز بود و از از سامانه ناوبری  و تهاجمی پیشرفته  و رادیویی  دوربردتری بهره می برد. این نسخه دارای  رادار بهبود یافته سیرانا2 بود. سیرانا 1 که در میراژ 3 سی نصب بود گرم می شد و گهگاه  از کار می افتاد  و همواره یک رادار دم دمی مزاج بود و تلاش  شد در سیرانا 2 این مشکلات بر طرف شود.همچنین میراژ 3E دارای  یک هشدار دهنده رادار بود که در نسخه  قبلی وجود نداشت . این نسخه  از موتور قویتر اترا 9سی با توان 13700 پاوند با پس سوز بود و به دلیل مصرف  کمتر باعث برد بیشتر شده بود. این  نمونه توان حمل تا 4 تن مهمات  را داشت

میراژ 3 ایی
میراژ 3 ایی

بیشترین برد این نمونه با سه مخزن  سوخت خارجی  2400 کیلومتر برد داشت  و با دو موشک هوا به هوا و دو مخزن سوخت دارای  برد 1200 کیلومتر و با دو تن بمب و دو مخزن سوخت دارای برد  650 کیلومتر بود. میراژ 3 هرگز توان سوختگیری هوایی نداشت. میراژ 3 دی نسخه اموزشی دو سرنشینه  با توان رزمی مشابه میراژ 3E است

اولین نمونه میراز 3E در سال 1964 وارد خدمت شد و پر فروشترین نسخه میراژ 3 بود که کشورهای زیاد صادر شد.ارژانتین، برزیل،پاکستان،استرالیا،لبنان، افریقای جنوبی،اسپانیا سوئیس  و ونزوئلا صادر شد. استرالیا تحت امتیاز  میراژ 3 E را با نام میراژ 3 O  تولید کرد. این کشور  یک رقابت بین اف104 و میراژ 3 برگزار  کرد که میراژ انتخاب شد   ولی به دلیل  اینکه استرالیا نیاز به  یک جنگنده تهاجمی داشت ،   نسخه تحویل به این کشور  توان تهاجمی بیشتری داشت و دارای  سامانه ناوبری  با رادار ارتقاء یاب بود. همچنین به دلیل شرایط  اب و هوایی گرم استرالیا  این نسخه مجهز به موتور انگلیسی  رولز رویس اون مارک 67 با توان 16000 پاوند با پس سوز  بود . در مجموع 116 فروند میراز 3 O  به استرالیا  تحویل شد که 25 فروند  در فراسنه تولید شد و ما بقی در داخل استرالیا. همچنین استرالیا  16 فروند میراژ 3 دی  نسخه اموزشی نیز تحویل گرفت. میراژ استرالیایی  طی دهه 1970 به سامانه جنگ الکترونیک  امریکایی ای ال کیو 72  و در دهه 1980 به بمب لیزری تجهز شد و در سال 1988 از خدمت خارج شد. 50 فروند از میراژ3  استرالیا  در سال 1990 به پاکستان فروخته شد.

میراز 3 O ارتش استرالیا و شش بمب 225 کیلوگرمی زیر بدنه
میراز 3 O ارتش استرالیا و شش بمب 225 کیلوگرمی زیر بدنه

میراژ  3 نسخه  شناسایی نیز داشت که به ان میراژ 3 ار گفته می شد.میراژ 3 ار در واقه بدنه میراژ 3E ولی با  سامانه های  ناوبری میراژ 3 سی  بود که در دماغه به  جای رادار دارای  پنج  دوربین بود.این پنج دوربین در دماغه شامل  یک دوربین رو به جلو، دو دوربین در زیر برای تصویر برداری  از زیر هواپیما شامل  تصویر برداری ارتفاع بالا و پایین و دو دوربین برای نصویر برداری  از دو طرف  هواپیما.

افریقای جنوبی و سوئیس این نمونه را خریداری  کرد  ولی نسخه سویسی که میراز 3 ار اس نام داشت  در دهه 1980 ارتقاء یافت و مجهز  به دو کنارد بر روی ورودی هوا شد. این کنارد ها  در چالاکی و کارایی  هواپیما در ارتفاع کم تاثیر بسیار داشت. ولی نسخه اصلی و پرفروش شناسایی میراژ 3 ، نسخه میراژ 3 ار دی بود که دارای  یک برامدگی  در زیر دماغه بود که محل قرار گیری  رادار ناوبری داپلر بود و توسط هفت کشور از جمله پاکستان ، مصر، امارات، افریقای جنوبی سفارش داده شد. اسرائیل نیز چند فروند میراژ  3 خود را با برداشتن دماغه  و نصب دماغه ای حاوی دوربین  به نسخه شناسایی تبدیل کرد که گفته می شود بعد از دریافت دو میراژ 3 ار انها را به حالت عادی برگرداندند.

میراژ 3 جنگنده موفقی بود و در خدمت نیروی هوایی اسرائیل به اوج موفقیت رسید. اسرائیل  طی درگیر های مختلف هوایی از سال 1963 تا 1975 دست کم 150 تا 190 جنگنده مصری و سوری را سرنگون کرد در حالی که  کمتر از 30 میراز از دست داد . اسرائیل  حتی بر اساس میراژ 3 یک  نسخه بومی با نام نشر را تولید کرد .ارتش ارژانتین  نیز  در جنگ سال 1982 فالکلند از  میراژ 3 و نسخه اسرائیل ان نشر بهره  برد ولی این بار به دلیل کارایی  بالای هارییر انگلیسی  دست کم 11 میراز  قربانی هارییر شدند ولی هیچ هارییر از دست نرفت.پاکستان نیز  این جنگنده را در اختیار  گرفت . این کشور  تمامی  میراژ  های خود را دست دوم  تحویل گرفت. در طی تاریخ نیروی هوایی پاکستان  این نیرو 156 میراژ  3و 5 را به صورت دست دوم از فرانسه ،لیبی  ، سوئیس و استرالیا  تحویل گرفت و همچنان 75 فروند ان را در خدمت  دارد . برخی میراژ های 5 ارتش پاکستان مجهز به رادار اژوا شدند که توان حمل و شلیک موشک ضد کشتی اگزوسه را دارد

میراژ 3 بی نسخه اموزشی دو سرنشینه که فاقد رادار بود
میراژ 3 بی نسخه اموزشی دو سرنشینه که فاقد رادار بود

در مجموع 1422 فروند میراژ 3 تا سال 1977 ساخته شد

میراژ 5

در میانه دهه 1960 اسرائیل که از کارایی میراژ 3 راضی بود خواهان تحویل نسخه تهاجمی از این جنگنده شد. اسرائیلیها  پیشنهاد کردند با  برداشتن رادار و برخی سامانه های ناوبری که در  اب و هوایی صاف و بدون ابر  خاورمیانه  به کار نمی امد  ، جای ان توان بیشتری برای حمل سوخت و سلاح داده شود تا بتوان از میراژ 3 در نقش یک جنگنده روز پرواز تهاجمی استفاده کرد.

اسرائیل در سال 1966 خواهان تحویل 50 فروند از جنگنده جدید شد. جنگنده جدید با تغییر  بر روی میراژ3  در 19 مه سال 1967 اولین پرواز خود را انجام داد که به ان نام میراژ 5 را دادند.جنگنده جدید دارای  دماغه ای باریک و درازتر بود نیم متر کشیده تر بود  و فاقد رادار و در زیر بدنه از دو توپ 30 م م داخلی بهره می برد  و می توانست  تا 4تن سلاح را حمل کند.دارای  دو جایگاه جنگ افزاری بیشتر بود که در قسمت عقب بال نصب شده بود و تعداد کل جایگاه ها  را به 7 عدد رساند.این نمونه می توانست  تا 12  بمب 225 کیلوگرمی و یا چهار بمب 450 کیلویی  را حمل کند . همچنین جایگاه ها  نیز به چندین تیره مجهز شدند تا توان حمل تسلیحات بیشتری را داشته باشد . دارای  موتور و سامانه هدایت کاملا مشابه میراژ 3 ار بود

با اغاز جنگ شش روزه در سال 1967 توسط اسرائیل باعث شد که شارل دوگل رئیس جمهور وقت فرانسه  دست به تحریم تسلیحاتی اسرائیل  بزند که باعث لغو قرار داد شد  و در نهایت  50 فروند میراژ 5ساخته شده برای اسرائیل با ارتقا به استاندارد میراژ 5 اف در خود ارتش فرانسه  به کار رفتند.

میراژ 5 ارتش پاکستان که با برخورداری از رادار اژوا توان حمل موشک ضد کشتی را نیز دارد
میراژ 5 ارتش پاکستان که با برخورداری از رادار اژوا توان حمل موشک ضد کشتی را نیز دارد

میراژ 5 در دیگر   کشورها  نیز به خدمت گرفته شد ولی بیشتر کشورهای با بودجه نظامی  کم که نیاز به جنگنده  تهاجمی ساده بودند ولی از انجای که دارای  سامانه ناوبری و الکترونیکی پیچیده ای نبود از این رو در بازار بسیاری از کشورهای از جمله کشور های اروپایی و یا اسیایی  که یک جنگنده نفوذی  همه گونه اب و هوا میخواستند  به سراغ جنگنده های دیگر رفتند. میراژ 5 برای  اب و هوایی صاف  و بدون ابر خاورمیانه  طراحی شده بود و البته ارزان قیمت بود زیرا تجهیزات الکترونیک پیچیده ای نداشت.اسرائیل که نتوانست این جنگنده را بدست بیاورد با به دست اوردن نقشه های  میراژ 5 دست به  ساخت نسخه های  داخلی البته الکترونیک اسرائیلی  و موتور امریکا و نصب کنارد بر روی ان زد که این نسخه بومی کفیر نامیده شد

دو نسخه   اموزشی میراژ 5 دی و شناسایی  میراژ 5 ار نیز از این نمونه توسعه یافت  و در مجموع 531 فروند میراژ 5 ساخته شد که به کشورهای چون مصر، بلژیک ،پاکستان، لیبی و چند کشور دیگر نیز فروخته شد.داسا در سال 1970 دست به ارتقاء میراژ 5 زد. در این راستا دست به نصب موتور توربوجت قویتر اترا 9کا 50 زد که دارای  رانش 15900 پاوند با پس سوز بود که بر روی میراز اف1 نیز نصب شده بود  و در دماغه دارای  مسافت یاب لیزری  برای بمب باران دقیق بود. موتور جدید نتنها باعث  چالاکی بیشتر شد بلکه دارای   مصرف کمتر و در نتیجه  افزایش برد شد.قرار شد این نمونه جدید با نام میراژ  میلان به سوئیس فروخته شود ولی به دلیل مشکلات  پیش امد در زمینه  موتور این برنامه در سال 1972 لغو شد.

میراژ5 و بمب های 500 کیلوگرمی
میراژ5
میراژ5

ولی همچنان استفاده از موتور پر توان 9 کا 50 بسیار جذاب  بود از این رو با ایجاد اصلاحات  نسخه جدید با نام میراژ 50 ساخته شد.

میراژ۵۰  دارای  سامانه های الکترونیک پیشرفته تری همانند رادار سیرانا  4 کرد  که به ان توان پرواز در شب و هر شرایط اب و هوایی را می داد  . همچنین نصب یک کانارد بر روی ورودی هوا باعث  افزایش کارایی در ارتفاع پایین و سرعت بالا شد و از لوله سوختگیری  هوایی بهره میبرد  . دارای همان میزان تسلیحات قابل حمل توسط میراژ  5 را بود  و تنها  به دلیل توان حمل رادار سیرانا 4دارای  توان حمل  پرتاب موشک  ضد کشتی مثل اگزوسه را داشت . علیرقم  اینکه داسا فکر می کرد میراژ 50 فروش بالای داشته  باشد ولی این پرنده حتی در برابر نسل جدید جنگند های این همین کمپانی  یعنی  میراژ اف1 نیز چنگی به دل نمی زد و تنها شیلی میراژ 50 را خریداری کرد .

ونزوئلا   بعدها میراز 3 و 5 خود را به استاندارد  میراژ 50 رساند.

میراژ 50
میراژ 50
نام میراژ 3 میراژ 5
طول 15.03 متر 15.55 متر
ارتفاع

4.50 متر

وزن خالی 7050 کیلوگرم 7150 کیلوگرم
بیشترین وزن برخواستن

13700 کیلوگرم

موتور یک دستگاه موتور توربوجت اترا 9سی
توان موتور بدون پس سوز9430 و با پس سوز 13668 پاوند
بیشترین سرعت

2 ماخ

بیشترین ارتفاع 17000 متر 18000 متر
برد انتقالی 2400 کیلومتر 3000 کیلومتر
تسلیحات دو توپ 30 م م با 125 گلوله ، تا چهار تن سلاح با پنج جایگاه جنگ افزاری دو توپ 30 م م با 125 گلوله ، تا چهار تن سلاح با هفت  جایگاه جنگ افزاری

ترجمه:عبدالحمید تارخ

میراژ 3 ار نسخه شناسایی میراز 3. این نمونه در دماغه فاقد رادار است
میراژ 3 ار نسخه شناسایی میراز 3. این نمونه در دماغه فاقد رادار است
میراز3 ار اس نسخه شناسایی ارتش سوئیس که ارتقا یافته و مجهز به کانارد شده است
میراز3 ار اس نسخه شناسایی ارتش سوئیس که ارتقا یافته و مجهز به کانارد شده است

نوشته های مشابه

‫4 نظرها

  1. سلام در طراحی جدید سایت گزینه جستجو داخلی مطالب رو حذف کردین مخصوصا زمانی که از طریق تلگرام وارد یک صفحه میشی برای دیدن یک مطلب دیگر باید کاملا خارج شده و از طریق مرورگرها جستجو کرد

        1. سلام میراز ایران از نوع اف1 است
          بدون سلاح اصلی و بدون پشتیبانی سازنده

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن