جنگنده ها

جنگنده نسل چهارم جی11

جنگنده نسل چهارم جی11

چین در دهه 1980 زمانی که شوروی جنگنده های چون میگ23 ام ال دی ،  میگ29 و سوخوی27 و امریکا اف15 ، اف16 و اف18 را به خدمت گرفت به عنوانی یک از بزرگترین  کشورهای جهان وضعیت بسیار بدی از نظر نیروی هوایی داشت . سه دهه تحریم و مشکلات سیاسی  با غرب و شوروی نیروی هوایی  این کشور را فرسوده کرده بود. اگرچه از نظر سنی جوان بود و چین خود جنگنده تولید می کرد ولی  از نظر فناوری این جنگنده ها  در اندازه جنگنده های  شوروی و امریکا در دهه 1960 بود.

در دهه 1980 نیروی هوایی چین در ناوگان شکاری خود چندین هزار  جنگنده های چون جی5(میگ17)، جی6(میگ19) و جی 7 یا نسخه چینی میگ21 را در خدمت داشت. اینها چینی بودند و در چین تولید میشدند ولی در دهه 1980 عملا از سرویس کشورهای درجه  یکی چون خود شوروی کنار رفته بود.چین در دهه 1980 توانست با کمک غرب به برخی فناوری ها دست یابد و در کنار توان داخلی دست به تولید  جنگنده ای چون جی8 بزند  ولی باز هم این طرح کافی نبود

در اواخر دهه 1980 با برقراری ارتباط بین چین و شوروی این کشور این فرصت را یافت تا دست به سفارش تسلیحات بسیاری از شوروی بزند که یکی از انها سوخوی27  اس کا بود.

سوخوی27 در ان زمان پیشرفته ترین شکاری رهگیر ساخت شوروی بود و نسخه صادراتی ان تازه اماده شده بود که تفاوت چندانی  با نسخه اصلی نداشت. چین در سال 1990   در اولین سفارش سوخوی27 دست به سفارش 18 فروند سوخوی27 اس کا نسخه تک سرنشینه  و 6 فروند سوخوی27 یو بی نسخه دو سرنشینه  زد. اولین سوخوی27  در همان سال   طی پروازی از روسیه به چین امد و رسما وارد نیروی هوایی چین شد.چندان طول نکشید  که به دلیل عملکرد مناسب و اختلاف فناوری بالا  سوخوی27 با نیروی هوایی چین و رضایت از کارایی کلی ان در تمام زمینه ها  چینیها را وا داشت تا تعداد بیشتری را سفارش دهند.به غیر از سه مرحله تحویل  مستقیم  سوخوی27 از روسیه  در سال1995 چین  خواهان تولید تحت امتیاز   200 فروند سوخوی27 در داخل چین شد که روسها موافقت  کردند ولی تا سال 2004 در نهایت  بعد از تولید 95  فروند ، این پروژه  لغو شد که دلیل ان کپی برداری چین از روی سوخوی27 و نارضایتی   روسها بود. البته اگرچه چین خواهان تولید 200 فروند بود ولی تنها 105 کیت را سفارش داده بود که در واقع تنها 10 کیت تولید نشد. از جمله دیگر دلایل توقف قرار داد میتوان به عدم سازگاری رادار ان 001 با موشک های هوا به هوای چین بود و این به معنی خرید تعداد  بیشتری ار 27 و ار 73 از روسیه و وابستگی بیشتر بود. همچنین چین خواهان  انتقال  فناوری بود که روسها موافقت نکردند. چین بسیار راحت تولید نسخه بومی را در سال 2002  توجیه کرد. انها گفتند که 105 فروند سوخوی27 برای کشور پهناوری چون چین با چند صد  هواپیمای قدیمی دارد  کافی نیست  و انها تعداد بیشتری لازم دارند. نسخه تولید سوخوی27 در چین جی11 نامیده شد. به غیر از 100 فروند جی11 که در چین تولید شد، خود روسها 76 فروند سوخوی27  مستقیم تحویل چین دادند.

سوخوی27 ارتش چین
سوخوی27 ارتش چین

جی11 نخستین نمونه این پرنده بود که در واقع همان سوخوی27 اس کا و یوبی کا  تولید در چین است که مجهز به  رادار ان001 وی  مانند سوخوی27 بود. این رادار دارای  برد کشف 200 کیلومتر برضد یک بمب افکن و 90 کیلومتر برضد جنگنده ای در ابعاد  میگ29 بود و می توانست  تا ده  هدف را ردگیری  ولی به یک هدف درگیر شود و توان نگاه به پایین و شلیک به پایین برخوردار بود و توان خوبی در مقابل جنگ الکترونیک داشت. این رادار در چین تحت امتیاز  تولید شد که بعدها در چین ارتقاء یافت .در حالی که سوخوی27 در کابین دارای یک نمایشگر تک رنگ تک منظوره سی  ار تی است گفته شده این نمونه در کابین دارای  یک  نمایشگر رنگی چند کار است به جای ان صفحه است  . این پرنده مجهز به موتور توربوفن لیولکای ای ال  با توان 31 اف با توان 16910 پاوند بدون پس سوز و 27560 پاوند با پس سوز  است  که رانش  به وزن  برابر با 1.07   را با نیمی از مخازن سوخت پر ایجاد میکند. موتور ای ال 31 علیرقم  قدرت مناسب دارای  زمام بین تعمیرات  کمی  معادل 1500 ساعت است ولی این همان نسخه ای است که روی مابقی مدل های سوخوی27 نیز نصب شد . موتور از خود روسیه مستقیم  وارد میشد. دلیل عدم   دادن خط تولید این موتور به چین  نگرانی روسها  از  تولید نسخه های ارزان قیمت سوخوی27 در چین و صادرات ان بود که به معنی یک رقیب ارزانتر برای  سوخوی27 بود از این رو روسها  با فروش مستقیم  این موتور  به چین خیال اسوده تری داشتند .همچنین مابقی  سامانه ها  مانند رایانه  تی اس 101 ام مشابه سوخوی27 است  . همراه با سوخوی صدها  تیره موشک  ار 27 و ار73 وارد چین شد. چین بر روی جی11 در کنار موشک فروسرخ  روسی ار73  ، موشک پی ال8 یا همان نسخه چینی موشک  اسرائیلی پینتون 3  نیز نصب کرده است. جی11 همانند سوخوی 27 دارای 10 جایگاه جنگ افزاری است  گفته شده 95 تا 100 فروند از جی11  تا سال 2002 میلادی ساخته شد

J11A
J11A

جی11 ای (J11A) نسخه بعدی جی11 است که در واقع همان جی 11 قبلی هستند که در چین به سطح جی11 ای ارتقا یافتند .این نمونه همچنان از موتور روسی ای ال 31 اف بهره می برد ولی از نظر الکترونیک تغییراتی  به خود دیده است.راداری  ان001 وی به رادار ان001 ان وی  ارتقاء یافت تا توان چند منظورگی به دست بیاورد  و می توان با ان اهداف دریایی و زمینی  را کشف کرد و از همه مهمتر  توان درگیر همزمان با دو هدف  را دارد. ان 001 وی ایی یک ارتقاء کوچک بر روی ان001 وی است که در خود روسیه نیز برای ناوگان سوخوی27 اس انجام شد و حدود 80 فروند سوخوی27 اس  به سوخوی27 اس ام تبدیل شدند. سوخوی27 اس ام در روسیه  توان حمل تسلیحات هوا به زمین  هدایت  شونده همچون بمب هدایت اپتیکی  کاب500 ویا موشک هدایت شونده اپتیکی  خا 29 و  انواع ضد رادار و ضد کشتی موشک خا 31 را نیز دارد.همچنین سوخوی27 اس ام توان حمل موشک  رادار فعال ار77 را نیز دارد که توان شلیک کن و فراموش  کن را در اختیار  سوخو27 اس ام می گذارد.

جی11 ای نیز توان حمل موشک  رادار فعال را دارد و میتواند موشک ار77 را حمل کند اگرچه همواره با موشک ار 27 دیده شده . ولی تا کنون جی11 ای با سلاح های هوا به زمین  هدایت شونده دیده نشده است.

همچنین این نسخه دارای رایانه     BCVM-486-6 که گفته شده سرعت پردازش ان  چهار برابر رایانه  سوخوی27 اس کا است .جی11 ای ، دارای  یک کلاه پروازی  جدید با توان نمایش اطلاعات  پرواز بر روی ان است که میتوان ان را اولین کلاه پرواز چینی با چنین قابلیتی دانست . همچنین این مدل از توان حمل غلاف جنگ الکترونیک Gardeniya  بر نوک بالها برخوردار است که در واقع  نسخه چینی غلاف Sorbtsiya است که بر نوک بال های جنگنده های خانواده سوخوی27 نصب  می شود . مشخص نیست که چند فروند از این مدل همکنون در دست  ارتش چین است ولی برخی منابع 100 فروند  را نام برده اند که به معنی ارتقا تمامی جی11 به جی11 ای است. از قرار معلوم سوخوی27 تحویلی از روسیه به صورت مستقیم   هنوز به این سطح ارتقا نیافته  اند.

جی10 ای. این نسخه در نبرد هوایی فراتر از میدان دید وابسته به موشک روسی ار27 است
جی 11 ای. این نسخه در نبرد هوایی فراتر از میدان دید وابسته به موشک روسی ار27 است و نوک بال غلاف جنگ الکترونیک

جی11 بی در حال حاضر  اخرین نسخه  شناخته شده جی 11 است و یک جنگنده نسل چهار و نیم .این نمونه  تفاوت های  بسیاری  با نسخه  قبلی دارد. در حالی که  جی11 و جی11 ای دارای  رادار و سامانه های کاونده فروسرخ و هشدار دهنده  روسی بودند این مدل 90% چینی است . در واقع بخشی از تجهیزات نصب شده روی جی11 بی تلاشی برای ارتقا جی11 تولید بود که به جای نرسید. بدنه از مواد کامپوزیت ساخته شد و 700 کیلوگرم سبک تر است که باعث افزایش رانش به وزن جنگنده شده است . در حالی که سطح مقطعی سوخوی27 عدد 15 متر مربع است   گفته شد سطح مقطعی در این مدل به 3 متر مربع  رسیده است. دارای  یک سامانه هشدار دهنده  رادار چین است  و از یک سامانه تصویر ساز فروسرخ بومی بر ر روی دماغه  بهره می برد  که گفته شده دارای  برد کشف  60 تا 80 کیلومتر به صورت غیر فعال بر ضد یک جنگنده  با پس سوز روشن است.تصاویر  دیده شده از  دماغه ای بزرگی  جی11 بی نشان دهنده  محل نصب یک رادار ارایه فازی فعال از نوع تایپ 1493 است.در مورد جزئیات  این رادار اطلاع کمی در دست است  ولی ممکن است نسخه ای باشد که بر روی جی10 بی نصب  شده است.در اطلاعات  که در یک سایت چینی با تصاویر  گرافیکی  از این رادار درج شده گفته شده  دارای بیشترین  برد کشف  برد 250  و به گفته برخی منابع 350  کیلومتر  است. برخی منابع غربی معتقدند  این  رادار توان کشف یک هدف در ابعاد  1 متر مربع  را از برد 250 کیلومتر ویا 200 کیلومتری  دارد. این رادار توان درگیر موثر با 6 تا 8  هدف را دارد  و از توان نقشه برداری  از سطح زمین و توان درگیر همزمان  با اهداف زمینی  دریایی  و هوایی را دارد  . تعویض رادار به معنی توان حمل موشک رادار فعال بومی پی ال 12 است . این در حالی است که جی11ای به دلیل اینکه رادار روسی  موشک چینی هماهنگ نیست توان ان را ندارد. پی ال12 یک موشک رادار فعال ساخت چین است که شباهت بسیار به موشک  امرام امریکایی دارد و برد ان به 70 تا 100 کیلومتر نیز می رسد  و گفته شده قابل قیاس با امرام در نسخه A است. جی11 بی توان حمل تا هشت موشک پی ال12 را دارد

جی 11 بی مسلح به موشک پی ال 12
جی 11 بی مسلح به موشک پی ال 12

کابین دارای  اچ یو دی  جدید و سه نماشگر رنگی چند کاره  بر روی پنل اصلی و دو نمایشگر  در دو طرف خلبان است .  دست کم دو نمونه موتور روی جی11 بی نصب شده است  برخی موتور ای ال31 است ولی  گفته شده بر روی برخی از جی11 بی موتور دبلیو اس 10 نصب است. دبلیو اس 10 نسخه چینی ای ال 31 اف است.دبلیو اس 10 اولین بار روی یک جی 11 در سال 2002 به نمایش گذاشته شد ولی مشکلات بسیار باعث شد تا سال 2009 ویا 2010 این موتور روی جنگنده های چینی نصب نشود و چین از روسیه به صورت مستقیم همان ای ال 31 را خریداری کند.دبلیو اس10 نتنها موتور جی11 بی،جی15 و جی16  بلکه موتور جنگنده های چون جی10 بی، جی20 و نسخه ای از ان برای هواپیمای  ترابری راهبردی وای20 طراحی شده است .دبیلو اس 10 در نسخه اول دارای  بیشترین توان 28000 پوند است که بر روی نسخه تولید نخستین جی 10 بی نصب شد ولی در نسخه دبلیو اس 10 ای که از قرار معلوم بر روی  سری دوم جی 11  بی نصب شده و جی 11- بلوک2 نامیده می شود دارای  قدرت 29000 پاوند است . علیرقم قدرت بیشتر نسبت به ال ای 31 چین همچنان برخی قطعات را از روسیه وارد میکند

بر اساس این مدل نسخه جی 11 بی اس  ساخته شده که نسخه اموزش دو سرنشینه با  توان رزمی کامل است .گفته شده 120  فروند از دو مدل جی11 بی و جی 11 بی اس ساخته شده است

جی 11 بی اچ نسخه   دریایی جی11 بی است که البته  توان ناونشین  ندارد و  بین 16 تا  25 فروند ان برای نیروی دریایی  تولید شده است

اخرین نسخه  جی 11 نسخه جی 11 دی است. این نسخه  بر اساس جی 11 بی ساخته شده  و گفته شده دارای  رادار ارایه فازی فعال است. بر اساس شکل دماغه، دماغه بزرگتر شده و نشان میدهد که احتمالا رادار میتواند حول محور  خود به طرف  بالا و پاییی حرکت کند  و زاویه بیشتری را پوشش دهد . همچنین کاونده تصویر ساز حرارتی بزرگتر شده . همچنین بر اساس گفته برخی منابع چینی کابین دیجیتال  تر شده و سامانه دیجیتال  پرواز با سیم نیز ارتقا یافته  است . این نسخه  در می سال 2015 به نمایش در امد

جی 11 بی اس
جی 11 بی اس در نوک بال مجهز به غلاف جنگ الکترونیک
J-11-figher-with-new-radome-1
جی11 دی

جی 15

جی 15 یک جنگنده نسل 4.5  در واقع نسخه مهندسی معکوس سوخوی33 است که البته به شدت  ارتقاء یافته است.داستان جی15  به خرید سومین  پیش نمونه سوخوی33 از اکرائین بر میگردد  که بعد از فروپاشی شوروی در اکرائین جا مانده بود.این پیش نمونه در سال 2001 وارد چین  شد و چین دست  به توسعه جنگنده بومی بر اساس ان زد.چین در همان زمان با دریافت بدنه ناو هواپیما بر بازمانده از شوروی  در اکرایین  تقویت نیروی دریایی خود را در نظر داشت

اولین جی 15 در 31 اوت سال 2009 اولین پرواز خود را انجام داد و یک سال بعد معرفی شد. اولین پیش نمونه از موتور روسی  ای ال 31 اف بهره می برد  ولی تصاویر بعد از نسخه های تولید نشان دهند نصب موتور دبلیو اس 10 اچ   بود . دبیلو اس10 – اچ نسخه از دبلیو اس 10 بی  برگرفته شده است . بدنه به صورت کامل  شبیه سوخوی33 است ولی بدنه از مواد ترکیبی ساخته شده و بسیار سبکتر است  و سطح مقطعی ان را بسیاری از منابع به نقل از نیروی دریایی امریکا  3 متر مربع ذکر کرده اند .  دارای  بال های جمع شونده  و جایگاه  جنگ افزاری  مشابه  جی11 است. دارای  کابین به روز با سه نمایشگر رنگی چند کاره و کلاه پروازی با  نمایشگر بر روی ان است و از نظر فناوری الکترونیکی میتوان ان را جی11 بی  دانست . دارای  رادار ارایه فازی مشابه رادار جی11 بی است و سامانه  تصویر ساز فروسرخ  مشابه دارد .تصاویر منتشر  شده از ان نشان دهنده  توان حمل موشک  رادار فعال پی  ال 12 و موشک  ضد کشتی سی 803 و یا سی 802 است  .

برای مطالعه مقاله ای کامل در مورد جنگنده جی15 اینجا را کلیک کنید

جی 15 در حال بلند شدن از روی سکوی پرش ناو
جی 15 در حال بلند شدن از روی سکوی پرش ناو

این جنگنده به خوبی قابل قیاس  با سوپر هورنت است . اگرچه از نظر  سطح  مقطعی  بزرگتری از سوپر هورنت است   ولی دارای  10% رانش به وزن بیشتر و 25%  بارگذاری بال بیشتری است  و از نظر برد و توان حمل سلاح با ان برابری میکند  . همچنین این گفته وجود دارد که دارای  برد رادار بیشتری نیز است و همانند  جی11 در ریشه بال از رادار باند ال برای جنگ الکترونیک استفاده میکند و توان حمل سلاح های هدایت  شونده هوا به زمین و موشک  ضد رادار را دارد.به تازگی نسخه اموزشی دو سرنشینه  این هواپیما نیز با ترکیب دو خدمه در پشت سر هم نیز دیده شده است. بین 16 تا 24 فروند  این جنگنده ساخته شد که همکنون بر روی ناو هواپیما بر Liaoning  که تنها ناو هواپیما بر عملیاتی  چین  است در حال خدمت است . چین برنامه ساخت سه ناو هواپیما بر دیگر نیز دارد از این رو ممکن است تعداد  بیشتری جی11 تولید شود  تا در کنار نسخه  ناونشین جی 10 خدمت کند

جی 15 در نوامبر سال 2012 اولین فرود خود را روی ناو هواپیما  بر انجام داد  و رسما در سال 2013 به خدمت گرفته شد.

جی 15
جی 15

جی16

جنگنده جی16نسخه چینی جنگنده سوخو30 است.برای اشنایی با جی16 اینجا را کلیک کنید

 

نام جی11 ای جی15 جی16
طول 21.9 متر 21.9 متر 21.9 متر
ارتفاع 5.92 متر 5.92 متر 6.36 متر
وزن خالی 16380 کیلوگرم 17500 کیلوگرم 17700 کیلوگرم
بیشترین وزن برخواستن 33000 کیلوگرم 27000 کیلوگرم 26000 کیلوگرم
موتور دو دستگاه موتور توربوفن ای ال 31 اف دو دستگاه موتور توربوفن دبلیو اس10 ای دو دستگاه موتور توربوفن دبلیو اس10 ای
قدرت موتور بدون پس سوز 16910 پاندبا پس سوز 27495 پاند بدون پس سوز 20050 پاندبا پس سوز 30000 پاند بدون پس سوز 20050 پاندبا پس سوز 30000 پاند
بیشترین سرعت 2.35 ماخ 2.4 ماخ 2 ماخ
برد انتقالی 3530 کیلومتر 3500 کیلومتر 3900 کیلومتر
سقف پرواز 19000 متر 20000 متر 17300 متر
تسلیحات یک توپ 30 م م تک لول و 10 جایگاه جنگ افزاری برای حمل موشک ار 27/ار73/ . و در جی11 بی موشک پی ال8 و پی ال 12 یک توپ 30 م م تک لول و 10 جایگاه جنگ افزاری برای حمل موشک تا هشت موشک پی ال 12   ویا چهار موشک ار 73 و یا پی ال 9 ویا پی ال 8 ، موشک ضد رادار و ضد کشتی یک توپ 30 م م تک لول و 10 جایگاه جنگ افزاری برای حمل موشک تا هشت موشک پی ال 12   ویا چهار موشک ار 73 و یا پی ال 9 ویا پی ال 8 ، موشک ضد رادار و ضد کشتی  و بمب ها و موشک های هدایت لیزری، اپتیکی  و یا ماهواره ای

 


کابین جی11 بی
 ت

کابین جی11 بی

جی 11 بی در این تصویر مسلح به موشک پی ال12 و پی ال8
جی 11 بی در این تصویر مسلح به موشک پی ال12 و پی ال8

ترجمه:عبدالحمید تارخ

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن