توپخانه و راکت های توپخانه ای

راکت 122 میلیمتری BM-21(گراد )

راکت 122 میلیمتری BM-21(گراد )

راکت 122 میلیمتری BM-21(گراد ) یک راکت  توپخانه ای  زمین به زمین غیر هدایت شونده پر آوازه  و مشهور ساخت شوروی می باشد.(این راکت را در ایران به اشتباه کاتیوشا می نامند این در حالی است که ام بی 13 کاتیوشا یک راکت انداز 82 م م ساخت شوروی در زمان جنگ جهانی دوم بود).این سلاح کارامد که اولین بار در سال1964 عملیاتی شود امروزه به طور گسترده ای در بیش از 50 کشور جهان استفاده و همچنان تولید می شود.این سلاح با عملکرد خوب خود باعث توسعه نمونه های مشابه خود در سراسر جهان شود.گراد را باید سلاحی مشابه توپ ولی با حجم اتش بسیار ، قدرت تخریب چند برابر ولی با برد کمتر و دقت اتش کمتر دانست.

گراد و سلاحهای مشابه ان تعریف جدیدی از پشتیبانی نیروهای زمینی در کنار توپخانه ارائه دادند.این سلاح در واقع در روسیه جایگزین سلاح BM-14 که یک راکت انداز 14 تا16 لوله140 میلیمتری بود شود.لانچر راکت انداز بر روی یک دستگاه خودوری دو محوره 6*6 Ural-375D  سوار می باشد و برای همین دارای تحرک بسیاری در هنگام جنگ می باشد.این سلاح را تنها می توان در هنگامی که کامیون در حالت ایستاده است شلیک کرد و کابین راننده دارای صفحات محافظ برای محافظت در مقابل اتش خروجی راکت می باشد.این وسیله می تواند در صورت لزوم برای کنترل و پایداری خود در هنگام اتش ازدو جک تثبیت کنند در هنگام اتش استفاده کند.سرعت حرکت کامیون بر روی جاده75 کیلومتر و برد ان 450 کیلومتر است. الیته از انجای که این راکت در بیش از 12 کشور جهان تولید شد هر کشوری ان را روی کامیون متفاوتی قرار داد.

لانچر راکت روی کامیون Ural-375D
لانچر راکت روی کامیون Ural-375D
بی ام 13 کاتیوشا
بی ام 13 کاتیوشا

راکت برای روشن شودن خرج پروازش نیاز به یک مولد برق دارد از این رو خودروی حامل دارای یک مولد برق9V170  که با سیم  به لانچر راکتها وصل می شود می تواند در عرض 6 ثانیه تمامی راکت ها را روشن کرده و در عرض 5 دقیقه دوباره شارژ شود.این مولد برق می تواند تمامی راکتها را یک جا روشن کند یا با فاصله5/0 ثانیه راکتها را یکی پس از دیگری روش و شلیک کند.تعداد خدمه این سیستم 5 نفر می باشد و می توانند پس از شلیک در عرض8 دقیقه دوباره لانچر پرتاب را بار گیری و اماده شلیک شود(البته به صورت عملی بیش از 15 دقیقه طول میکشد).

راکتها دارای بالچه های تاشو هستند که بعد از شلیک وخارج شدن از لوله باز می شود و باعث تثبیت حرکت راکت می شدند.برد این سلاح در مدلهای مختلف ساخت کشورهای مختلف و با راکتهای مختلف فرق می کند.مدل استاندارد ساخت روسیه این سلاح، می توان اهدافی را از فاصله 375 متر تا 16 کیلومتر را مورد هدف قرار دهد.نمونه های برگرفته شوده از این راکت انداز می تواند اهدافی را تا فاصله 30 تا36 کیلومتری نیز مورد هدف قرار دهند(البته این راکت که دارای سوخت جامد است با گذشت زمان از ساخت ان سوخت موجود راکت  فرسوده شده و از این رو  برد ان از برد اعلام شده توسط کمپانی سازنده کمتر می شود).گرچه می توان این راکتها را به صورت مستقیم به طرف هدف شلیک کرد ولی به طور معمول این راکتها را به صورت بالستیک(به صورت منحنی مانند گلوله توپ یا خمپاره)شلیک می کنند.

لانچر پرتاب  که 9P132 نام دارد ، دارای 40  لول(4 ردیف 10 تایی)می باشد و می تواند 40 راکت خود را در عرض 20 ثانیه شلیک کند.لانچر قابلیت حرکت را در پشت شاسی را دارد می تواند با چپ تا102 درجه ،راست 70 درجه و 0تا55+ به بالا یا پایین حرکت کند.موشک می تواند انواع سرجنگندهای انفجاری،خوشه ای،ضد تانک و حتی شیمیایی را حمل کند.راکتهای قابل حمل توسط این سلاح شامل 9M22U بابرد 37500 متر تا 5000 متر و با وزن سرجنگنده 18.4 کیلوگرم و طول 2.87 متر ،راکت9M28F با برد 1500تا15000 متر با وزن سرجنگنده 21 کیلوگرم و طول 2.87 متر و راکت Type 90A ساخت چین با برد12700 تا 32700 متر با وزن سرجنگنده 18.5کیلوگرم و طول2.75 متر.(برد راکتهای نام برده به ترتیب شامل کمترین و بیشترین برد می باشد). بعدها راکت اندازهای مختلفی بر اساس BM-21 ساخته شود که دارای کالیبر بزرگتر و سرجنگنده های بزرگتری بود.BMD-20 که یک راکت انداز 200 میلیمتری با یک لانچر 4 تایی،BM-24 با کالیبر 240 میلیمتر و یک لانچر 12 تایی ، BMD-26با کالیبر250 میلیمتر با یک لاچر 6 تایی و سرانجام BM27 با لاچر16 تایی با کالیبر 220 م م از جمله راکت اندازهای توسعه پیدا کرده بر اساس این سیستم هستند.

grad_l3

مدلهای مختلف برگرفته شوده ازBM-21

BM-21V=نمونه کوچک 12 لوله این سلاح برای استفاده در خودروهای کوچک همچون جیپ و وانت.این مدل هماننده مدلهای معمولی روشن و شلیک می شود.این مدل در سال1975 عرضه شود.

BM-21B=نمونه روسیه 36 لول سوار بر یک کامیون 6*6ZIL-131.

Grad-P=نمونه توسعه یافته از این سلاح با کالیبر بزرگ که به صورت تکی حمل و پرتاب می شود.

9A51 Prima=نمونه 50لول روسیه سوار بر یک کامیون 6*6 ZIL-131.

BM-11=نمونه 40 لول ساخت کره شمالی.

=Type 81نمونه 40 لوله ساخت چین.

Sakr-18=نمونه 40 لوله 122 میلیمتری ساخت مصر که می تواند یک سرجنگنده 23 کیلوگرمی را تا مسافت20 کیلومتری حمل کند.

RM70=چکسلواکی سابق نمونه 40 لول مشابه BM-21 را بر روی یک خودروی TATRA 813 (8×8) 10تونی توصعه دادند.این سیستم دارای لانچر و راکت مشابه روسی بود ولی دارای کامیونی بسیار متفاوت بود.کامیون حامل این سیستم می توانست 40 راکت ذخیره را حمل کند و دارای وزن سنگین تری بود و سرعت وبرد کمتری دارد ولی در عوض دارای زره های مقاومتر و همچنین فضای فراختری بود این مدل در المان شرقی نیز به خدمت گرفته شود.

آرش

ارش و یا فجر2 و یا نام های دیگر به نسخه ایرانی راکت  مشهور شوروی ام بی 21 گراد میگویند که در ایران به اشتباه به ام کاتیوشا میگویند. کاتیوشا با همان  ام بی 14 است که طی جنگ دوم جهانی شوروی از ان استفاده می شد و گراد جای کاتیوشا را گرفت. این راکت انداز باز از طریق کره شمالی در جنگ به دست ایران رسید و ایران دست به تولید نسخه داخلی ان زد.یکی از نسخه های اصلی تولیدی در ایران از اراش2   دارای وزن 65 کیلوگرم است که 19 کیلوگرم مواد انفجاری است و دارای طول  2.8 متر است و به سرعت 710 متر بر ثانیه میرسد. این نسخه دارای برد 21 کیلومتر است.نسخه دیگر با برد 40 کیلومتر ، 67 کیلوگرم وزن و 22 کیلوگرم کلاهک جنگی دارد و دارای طول 2.8 متر است ولی سرعت ان به 1100 متر بر ثانیه میرسد. هر دو این راکتها برای پرتاب از راکت انداز زمینی استفاده میشوند. این نسخه ارش  3 نامیده می شود (برخی این نسخه ارش  4 نامیده اند ولی بر اساس کاتالوگ وزارت دفاع که در زیر امده این نسخه ارش  3 است)

همچنین کشورهای دیگری همچون ایران، پاکستان، لهستان،رومانی ،بلاروس  ، اکرائین،افریقای جنوبی و تایلند از جمله کشورهای دیگر سازنده هستند

راکت 122 میلیمتری BM-21(گراد ) grad_l3

ی

Cambodia-BM21
نسخه ساخت چک با 40 راکت ذخیره

انواع مهمات

نام سازنده نوع مهمات برد طول وزن کلاهک
9M22U (M-21OF) شوروی انفجاری 20300 متر 2.8 متر 18.4 کیلوگرم
9M28F شوروی انفجاری 15000 متر 2.2 متر 21 کیلوگرم
9M28K

 

شوروی دارای کلاهک  با 20 مین ضد تانک 13400 متر 3.04 متر 22.8 کیلوگرم
9M43 شوروی دود زا 20000 متر 2.92 متر 20 کیلوگرم
9M217 شوروی ریز مهمات ضد زره 30000 متر 3.04 متر 25 کیلوگرم
9M218 شوروی ریز مهمات با خرج گود 30000 متر 3.04 متر 25 کیلوگرم
9M519 شوروی پخش کننده پوشاله 18500 متر 3.04 متر 18.4 کیلوگرم
9M521 شوروی انفجاری 40000 متر 2.8 متر 21 کیلوگرم
9M522 شوروی انفجاری 37500 متر 3.04 متر 25 کیلوگرم
PRC-60

 

شوروی ضد زیر دریایی برای انفجار زیر اب 5000 متر 2.7 متر 20 کیلوگرم
Type 90A

 

چین انفجاری 32700 متر 2.7 متر 18.3 کیلوگرم
M21-OF-FP

 

رومانی انفجاری 20400 متر 2.8 متر 6.3 کیلوگرم

راکت 122 میلیمتری BM-21(گراد )

گرداوری:عبدالحمید تارخ

نوشته های مشابه

‫2 نظرها

  1. در مورد جک تثبیت کننده نوشته من یه خاطره از شلیک ۱۰۷ در رزمایش یادم اومد که روی جیپ های سفیر(اگر درست گفته باشم)سوار شدن. اومدن سه تا از راکتا رو پشت سرهم شلیک کنن اولی مسیر درست رفت دومی با فاصله زیاد از اول اصابت کرد سومین راکت چند صد متر جلوتر به زمین خود همه وحشت کردن فرمانده گردان گفت بسه دیگه به اندازه کافی تمرین کردیم:)بعد از هر شلیک بخاطر کمک فنرهای نرم این جیپ بشدت دچار نوسان میشه کل سیستم. همه هم میدونن مشکل کجاست و چطوری میشه حلش کرد اما متاسفانه کسی هیچ اقدامی نمیکنه!

    1. بنام خدا .اقای مهراد میشود یک مقدار بیشتر توضیح بدید البته بارعایت موارد امنیتی بدون ذکرنام یگان.چون واقعا فاجعه است که سلاح ومهماتی قبل از مراحل آزمایش و تست قبل و بعد از تولید به یگان رزمی تحویل شود.یاعلی

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن