جنگ ها و عملیات های نظامی

سرنگونی سوخو24 ارتش روسیه توسط اف16 ارتش ترکیه

سرنگونی سوخو24 ارتش روسیه توسط اف16 ارتش ترکیه

در 24 نوامبر سال 2015 میلادی یک اف16 نیروی هوایی ترکیه با شلیک یک موشک هوا به هوا یک فروند سوخو24 ام نیروی هوایی روسیه را که در حال بمب باران شمال  سوریه بود را هدف قرار داد و سرنگون کرد  . این داستان برای مدتها رابطه ترکیه و روسیه را بر هم ریخت و چالش های سیاسی زیادی را در پی داشت

رابطه ترکیه  و سوریه در اسمان از سال 2012 میلادی  به هم ریخت  زمانی که یک فروند اراف4 ترکی در 22 ژانویه  ان  سال در حال انجام یک پرواز شناسایی  در غرب سوریه هدف قرار گرفت و سرنگون شد. این اراف4 احتمالا توسط سامانه پدافندی پانتسیر ارتش سوریه  هدف قرار گرفت. از ان زمان رجب طیب اردوغان نخست وزیر وقت ترکیه اعلام کرد که هر هواگرد سوریها نزدیک اسمان ترکیه شوند سرنگون خواهد شد زیرا انها مدعی بودند که اراف4 چندان وارد اسمان سوریه نشده بود و سوریه شتاب زده اقدام  کرده بودند

ار اف4 ترکی

در پی این تصمیم درسپتامبر سال 2013 یک فروند بالگرد میل8 و در مارس سال 2014 یک فروند میگ23  احتمالا  از نسخه بی ام توسط اف16 ترکی سرنگون شده.از 30 سپتامبر سال 2015 میلادی روسیه مانند چند کشور دیگر که به شکل مستقیم  در جنگ داخلی سوریه حضور داشت وارد میدان شد  و دست به بمب باران مخالفین اسد زد. ترکیه از همان روز اول همواره مدعی بود که روسیه دائم حریم هوایی ترکها را نقض میکند . در یک مورد نیروی هوایی روسیه اعتراف کرد که یک سوخو30 انها به دلیل بدی اب و هوا چند ثانیه  اشتباها وارد اسمان ترکیه شده است ولی ترکها  مدعی بود این میزان چند دقیقه بوده است. در پیچ خم  این حوادث در 6 نوامبر سال 2015 یک اسکادران اف15 سی ارتش امریکا از انگلستان  راهی ترکیه شد تا اسمان ترکیه را حفظ کند

با وجود این ترکها ناراحتی های دیگری نیز داشتند . در شمال سوریه اقلیت  ترکمن زندگی میکردند که روسها چند بار انها را بمب باران  کردند . این ترکمن ها  توسط ترکیه پشتیبانی می شدند  و در پی این اقدامات در 19 نوامبر سال 2015 میلادی ترکیه سفیر روسیه  را در انکارا احضار کرد و مراتب شکایت خود را به انها رساند که ترکیه این گونه  اقدامات را تحمل نخواهد کرد. با وجود این ترکمن ها  با نیروی  به استعداد 1700 نفر تیم های را تشکیل  داده بود که با همکاری با ارتش ازاد(متحد اصلی ترکها در شمال سوریه)  بر علیه نیروی های  اسد عملیات انجام میدادند و روسها هم انها را بمب باران میکردند

در 24 نوامبر یک فروند سوخو24 ام ارتش  روسیه  در حالی که دست به بمب باران  ترکمن های  شمال سوریه زده بود و در حال بازگشت  به پایگاه هوایی  حمیمی بود هدف یک تیر موشک سایدواندر  نسخه  ایکس شلیک از یک اف16 سی ارتش ترکیه قرار گرفت و سرنگون  شد. این جنگنده ساعت 9:24 دقیقه  صبح سرنگون شد . از قرار دو سوخو24  در منطقه بودند ولی از هم فاصله داشتند. گذارش  های اولیه روسها این بود که فنسر(لقب سوخو24) به اتش زمینی نیرو های ترک  سرنگون شده است ولی در سال 10:30 دقیقه  ترکیه اعلام کرد یک جنگنده ناشناس را که وارد اسمان این کشور شده بود هدف قرار داده است

برای اشنایی با سوخو24 اینجا را کلیک کنید

برای اشنایی با اف16 اینجا را کلیک کنید

سوخو24 ام

ترکیه نقشه ای را منتشر کرد که نشان میداد که این جنگنده چندین بار از لبه ای  جنوبی استان هاتای ترکیه وارد شده و اسمان این کشور را چند بار نقض کرده است ولی روسیه طی سه روز اینده نقشه های را منتشر میکند که نقشه ترکها را نقض میکند. ترکیه مدعی است جنگنده روسه  حدود 2.5 کیلومتر به مدت 17 ثانیه بر فراز ترکیه پرواز کرده است  ولی باز چند بار دو  زده چند بار از اسمان ترکیه رد شده. بر اساس ادعا ترکها  انها ده بار به جنگنده هشدار داده بودند  ولی روسها مدعی بودند هیچ هشداری  دریافت نکرده اند

از نظر بسیار  از ناظران هر دو طرف  حقیقت را می گویند . ترک ها  هشدار داده بودند ولی روسها نشنیده بودند زیرا هشدار ترکها روی کانال بین الملل بوده ولی سامانه  رادیویی سوخو24 ام از نوع R-862M توان تنظیم روی این فرکانس را ندارد.

اف16 بلوک 52+ مسلح به سایدواندر نسخه ایکس و امرام نسخه سی

بر اساس گذارش ترکها  یکی از سوخوها  توسط اف16 سرنگون شد و دیگر نیز فرار کرده و در خاک سوریه فرود امده است  ولی انها مدعی بودند که اینها نمیدانستند جنگنده روسی است و ان را یک هواپیمای ناشناس می پنداشتند. البته  جنگنده های نیروی هوایی سوریه نیز که ان نیز مجهز به سوخو24 است  همواره در شمال  سوریه پرواز جنگی داشته است

 

روسیه  می گوید که جنگنده در فاصله  یک کیلومتری از مرز ترکیه در خاک سوریه در ارتفاع 6000 متری هدف قرار  گرفته  است و بر اساس گذارش وزارت دفاع روسیه همین که این جت در خاک سوریه سقوط کرده نشان دهنده این ادعا است  اگرچه از نظر تحلیل گران  واقعا این ادعا نیز  درستی نیست زیرا یک جت  موقع  سقوط  با سرعت بالا ممکن است چندین کیلومتر را طی کند. روسها مدعی بودند که اف16 ترکی  به مدت 40 ثانیه  دو کیلومتر وارد اسمان  سوریه شده و سوخو را سرنگون کرده است

تصویر از سوخو روسی لجظه ای بعد از هدف قرار گرفتن توسط سایدواندر
بعد از اجکت خلبانان و جدا شدن بخش جلوی جنگنده(توضیح اینکه در مورد این عکس اختلاف است که ایا این عکس سوخو 24 روسی است و یا عکس مربوط به سرنگونی یک سوخو24 سوریه توسط سامانه پاتریوت اسرائیلی در سپتامبر سال 2014 )

جنگنده مورد هدف یک موشک سایدواندر نسخه ایکس قرار گرفته که اخرین نسخه این موشک است. موشک از قرار بدون هشدار خاصی با وجود اینکه فنسر دارای  سامانه های هشدار دهنده بوده به جنگنده خورده و به شدت   به ان صدمه وارد میکند به شکلی که دماغه جنگنده کنده شده . در حال  سقوط بوده  که هر دو خلبان موفق به خروج از هواپیما می شوند. نیم ساعت  بعد از سقوط یکی از فرماندهان ترکمن ادعا میکنند که هر دو خلبان  در هنگام فرود با چتر کشته شده اند . برای چند ساعت سردرگمی  مشخص بود برخی از اخبار از فرود خلبان درون خاک ترکیه حکایت  داشت ولی به سرعت تصاویری از جنازه یکی از خلبانان که به دست  گروهای مخالف افتاده بود منتشر شد

سرگئی رودسکوی سخنگوی  ارتش روسیه اعلام کرد که یکی از خلبانان با نام  Oleg Peshkov بر اثر اتش زمینی  در هنگام فرود روی زمین  کشته شده است ولی خلبان دیگر که از قرار افسر اسلحه بوده نجات یافته است.  Oleg Peshkov  در زمان مرگز 42 سال بود و بعد از مرگ  مدال شجاع روسها را دریافت کرد. در زمان تشیعه جنازه وی حدود 10000 نفر در  مراسم شرکت  کردند. افسر اسلحه Konstantin Murakhtin نیز که زنده ماند و نجات یافت نیز مدال شجاعت گرفت

نقشه درگیری….قرمز ادعای روسیه از پروفایل پرواز سوخو است و سیاه و سبز ادعای ترکها

 

ارتش روسیه بلافاصله بعد از اجکت دو خلبان  دو بالگرد میل8 برای جستجو  و نجات و به همراهی دو بالگرد هایند را به منطقه فرستاد. یکی از بالگرد میل8 فرود امد تا کماندو های روسی  منطقه را جستجو  کنند که روی زمین  هدف یک موشک ضد تانک مخالفین قرار گرفت که یکی از کماندوها  نیز کشته شد. این موشک از طرف ترکمنها شلیک شده بود. در هنگامی که نیروی های روسی در حال برنامه ریزی برای جستجوی خلبان  بودند  سردار فقید قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس ایران با انها تماس گرفت و خواهند مشارک در این عملیات شد

تیم جستجو سردار  شامل 8 نیروی حزب الله و 18 کماندو  سوری بود که توسط ایرانیها اموزش دیده بودند  با کمک بالگردهای روسی  و سامانه های ناوبری  روسی خود را به منطقه رساندند  و توانست یکی از خلبان را نجات دهند و جنازه خلبان کشته شده نیز  به ترکیه رفت و از انجا تحویل روسها شد

خلبان کشته شده روسی

در 25نوامبر وزیر خارجه هر دو کشور با هم صحبت کردند و قرار شد که جنگی  سر این مسئله در نگیرد  ولی این داستان  تاثیر بسیاری  در رابطه با این دو کشور داشت  و رابطه این دو کشور بسیار سرد شد . ارتش روسیه یک روز بعد یک کاروان کامیون های  غیر نظامی که از مرز ترکیه داشتند کمک به سوریه میبرند را بمب باران کرد و از انجایی که مخالفین  نفت سوریه را به ترکیه قاچاق میکردند  روسها پالایشگاه های  نفت و  کامیون های حامل نفت را طی دو هفته اینده به شدت هدف قرار دادند .ولی در نهایت  درسال 2016 رابطه این دو کشور بسیار خوب شد تا این که یک نامه تقریبا با مضمون  معذرت خواهی توسط اردوغان برای پوتین نوشته شد و حتی روسها با فروش سامانه اس400  به ترکیه موافقت کردند. خلبانی هم که سوخو را سرنگون کرد بعدها طی کودتا ترکیه همراه با کودتا چیها  دستگیر و زندانی شد

تاکنون هرگز  واقعا مشخص نشد که چه کسی مقصر است. ترکها می خواستند یک پیام به روسها بدهند که از بمب باران ترکمن ها دست  بردارد  ولی هرگز هیچ تحقیق جامعی  انجام نشد که مشخص شود که سوخو و یا اف16 کجا بود و چه کسی حریم هایی را نقض کرده است

الیته این اخرین دیدار اف16 ترکی با سوخو24 نبود… در 1 مارس سال 2020  باز اف16 های ترکی دست به سرنگونی دو فروند سوخو24 فنسر   با شلیک موشک امرام زدند.البته این بار سوخو ها مربوط به نیروی هوایی سوریه بودند .

گرداوری: عبدالحمید تارخ

برگرفته شده از

https://en.wikipedia.org/wiki/2015_Russian_Sukhoi_Su-24_shootdown

مقالات مشابه

اف16 نیروی هوایی ترکیه

بررسی نیروی هوایی ترکیه

بررسی نیروی هوایی سوریه

بررسی نیروی هوایی روسیه

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن