جنگنده ها

جنگنده چند منظوره سوخو35

جنگنده چند منظوره سوخو35

سوخوی27 نشان داد یک پلفورم عالی است. انقدر بزرگ بود که سوخت کافی را حمل کند و یا انقدر جایگاه جنگ افزاری داشت که بتوان در هر نقشی بازی کند. شاید از این رو بود که نسخه چند منظوره سوخو30 ویا تهاجمی سوخو34 ساخته شد. در دهه 1980 شوروی به دنبال یک جنگنده نسل چهار و  نیم بود و البته مشخص است هیچ پلتفرمی بهتر از سوخو27 وجود نداشت تا روی ان کار کند. سوخو27 همانن اف15 ایگل در امریکا بود که به دلیل بزرگی و سوخت بالا  حتی در نقش تهاجمی استفاده شده(اف15 ایی استریک ایگل)

در اواسط دهه 1980 کمپانی سوخو به دنبال  طرح  برای ارتقاء سوخوی27 بود. این ارتقاء شامل  افزایش چالاکی و چند منظورگی بود. اولین نمونه این سوخوی ارتقاء یافته  در سال 1988 با نام سوخوی27 ام پرواز کرد . این نمونه دارای چالاکی بیشتر  موتوری و قویتر  و سیستم الکترونیکی  بهتری بود . دست کم 24 فروند سوخوی27 ام ساخته شد که تعدادی نیز  در تیم اکروجت شوالیه استفاده شد. این پروژه برای مدتی بعد از فروپاشی شوروی لغو شد و حتی مدتی بر اساس ان سوخوی37 ساخته شد ولی در نهایت در سال 2003 میلادی با در نظر گرفتن اینکه طرح جنگنده نسل پنچ روسها همچنان اماده نبود ارتش روسیه  نیاز به یک طرح برای ورود  به خدمت برای تامین  یک جنگنده پیشرفته نسل 4++ بود تا نسل پنجم(پاکفا )وارد خدمت شود.(برای اشنایی با سوخوی27 اینجا را کلیک کنید)

همان طور که گفته شده سوخوی27 ام که پیش نمونه ان تی 10 ام شناخته میشد . این نمونه دارای  تغیراتی در ناحیه ورودی هوا برای اینکه موتور قدرت بیشتری داشت، استفاده از مواد کامپوزیت بیشتری برای سبکتر شده افزایش رانش به وزن و کاهش سطح مقطعی رادار . بال تقویت شد تا بتوان تسلیحات بیشتری را حمل کند. با تغییرات در بدنه میتوانست به زاویه حمله 120 درجه برسد و البته برای کنترول در چنین زاویه ای نیاز به یک سیستم پرواز دیجیتال پیشرفته داشت . از موتور ای ال 31 اف ام بهره میبرد که از موتور سوخوی27 قویتر بود.هواپیما از یک رادار ان 011 بهره میبرد  که توان درگیر با چهار هدف را داشت و توان هوا به زمین داشت و حتی در ناحیه دم میان دو ورودی نیز دارای یک رادار ان 012  بود(همان راداری که بر در قسمت عقب سوخوی34 وجود داشت). برد این هواپیما به 4000 کیلومتر می رسید   یعنی 500 کیلومتر بیشتر از سوخوی27 .این نمونه در 28 ژوئن سال 1988 پرواز کرد و در زمان خود یک جنگنده فوق العاده بود.

سوخوی 27 ام که ان را باید پدر سوخوی35 نامید
سوخوی 27 ام که ان را باید پدر سوخوی35 نامید

بعد از اولین پیش نمونه در سال 1988 یک نمونه دیگر در سال 1989 و پیش نمونه سوم در سال 1992 به پرواز در امد  که به تربیت تی 10 -1 ،تی 10-2 و تی 10 -3 نام گرفت.تی  10 -3 در سال 1993 در نمایشگاه  هوایی دبی شرکت کرد. از سال 1993 تا 1995 در نمایشگاه هوایی زیاد شرکت کرد و مانورهای خیره کننده ای داد. تا سال 1995 دست کم 11 فروند تی 10 ام ساخته شده بود. در سال 1996 سه فروند دیگر ساخته شد که با نام  رسمی سوخوی35 شناخته شد و تحویل نیروی هوایی روسیه برای ارزیابی اولیه شد.در بین سالهای 1995 تا 1997 دو فروند سوخوی35 با تغییرات شامل سیستم هدایت جدید  کانارد و موتور جدید مجهز به خروجی  متغییر مجهز شدند که  سوخوی37 نامیده میشد.در مجموع تا پایان سال 1997 ،15 فروند سوخوی27 ام (تی 10 ام)که دیگر سوخوی 35  خوانده میشد ساخته شد که شامل یک فروند نسخه تک سرنشینه سوخوی35 یو بی نیز میشد.همچنین بعدها بر روی تی 10 -10 (دهمین پیش نمونه تی 10)موتور ای ال 41 اف 1 ای نصب شد که جهت تحقیق بر روی موتوری برای جنگنده نسل پنج روسها بود.

روسها در سال 2003 میلادی برای پر کردن خلا بین جنگنده های چون سوخوی27 و 30 با پاکفا که تا سال 2015 وارد خدمت نمیشد خواهان یک جنگنده موقت بودند که نسل 4++ باشد. از این رو دست سوخو دست به ارتقاء سوخوی35 زد که البته تقریبا  تمامی اجزای اصلی ان با سوخوی27 ام فرق میکرد.

اولین قدم   کوتاه کردن بخش عقبی میان دو ورودی. برداشتن ترمز هوایی  پشت کابین  که در تمامی عضو های خانواده وجود داشت و نصب موتور با خروجی متغییر بود. بدنه قویتر  شد و عمر سازه برای 30 سال خدمت تقویت شد،بدنه با کمک تیتانیوم در بخشهای تقویت شد تا بتواند تسلیحات بیشتری حمل کند.در بخشهای از ایرودینامیک برای افزایش چالاکی تغییراتی انجام شد.سوخت داخلی 20% افزایش پیدا کرد و البته جنگنده سنگین تر از سوخوی27 از اب در امد.دو رایانه دیجیتال  سامانه های پروازی را کنترول میکرد و اطلاعات پرواز را از طریق دو نمایشگر بسیار  بزرگ به خلبان نشان میداد.و این دو نمایشگر را سه  نمایشگر کوچکتر در کنار دست خلبان و یک اچ یو دی پشتیبانی میکرد.خلبان اطلاعات پروازی را روی کلاه پروازی می دید  و از دوربین دید شبانه برخودار است.

سوخوی 35 بی ام نسخه ای که طی ازمون های پروازی قبل از خدمت به کار رفت
سوخوی 35 بی ام نسخه ای که طی ازمون های پروازی قبل از خدمت به کار رفت

رادار سوخوی35 در خدمت رادار ارایه فازی غیر فعال اربیز – ائی است که دارای برد 350 تا 400  کیلومتر بر ضد یک جنگنده است که بسیار  فوق العاده است(البته برخی منابع گفته اند این بیشترین برد کشف است). این رادار بر اساس رادار باروس سوخو30 ساخته شده و از یک خانواده هستند .اربیز در باند ایکس کار  میکند و دارای رایانه سوخو 35 برای پردازش  است  توان کشف 30 هدف و درگیری  با هشت هدف را دارد. در بین جنگنده های موجود دارای بیشترین میزان برد کشف است. رادار دارای 1662 ماژول گیرنده و فرستنده است و ایجاد اختلال روی ان کار دشواری است. غیر فعال بودن رادار به معنی پیسو بودن ویا تنها توان دریافت امواج نیست. در واقع در رادار اریه فازی روی صفحه رادار صدها و یا هزاران گیرنده و فرستنده قرار دارد که دست به ارسال و دریافت امواج میزنند و هر کدام حکم یک رادار مستقل را دارند.  در رادار های غیر فعال  از درون کمپانی مشخص شده که چقدر از این ماژول ها فرستانده و گیرنده اسمان و چقدر انها  زمین را جستجو کنند ولی در نسخه فعال توسط خود خلبان قابل برنامه ریزی است که مثلا حتی اگر لازم باشد تمامی توان رادار را برای جستجوی اسمان و یا زمین به کار برد

قدرت خروجی این رادار 5 برابر سوخوی27 است و توان کامل کشف اهداف در هوا دریا و زمینی  را  دارد . میتواند با چند هدف به صورت همزمان در هوا و دریا  درگیر شود و تا زمان ورود به خدمت پاکفا پیشرفته ترین رادار روسها است. رادار مانند تمامی رادار های ارایه فازی  بدون حرکت دیش میتواند پوشش مداون داشته باشد ،زاویه پوشش این رادار  زاویه 60 درجه   بال و پایین و 60 درجه چپ و راست را پوشش میدهد. این نوع پوشش به صورت مدام است و بدون هیچ وقفه  ای رادار با اسکن الکترونیکی  چنین زاویه را پوشش  میدند. میتوان با حرکت میکانیکی دیش رادار تا زاویه 120 درجه در  دو طرف را نیز پوشش  داد.

1280px-An_acrobatic_figure_by_a_Sukhoi_Su-35_in_Paris_Air_Show_2013

به غیر از این رادار  در دماغه دارای سامانه  او ال اس 35 است که یک سامانه اپتیک حرارتی برای کشف اهداف از 90 کیلومتری با پس سور روشن  به صورت غیر فعال است. میتواند یک هدف زمین را از 30 کیلومتری کشف کند و تا چهار هدف را به صورت خودکار تعقیب کند. این سنسور برای کسب هدف بدون استفاده از رادار است و در واقع یک دوربین است که همه چیز را به شکل  حرارتی میبیند. تصاویر این  سامانه درون نمایشگر خلبان به وی نشان داده میی شود.همچنین دارای  سنسور هشدار  دهنده تصویر ساز فروسرخ با پوشش  360 درجه است که میتواند نزدیک شده موشک را از 40 کیلومتری   به خلبان هشدار دهد . این سنسورها در چند نقطه از بدنه برای پوشش کامل قرار داده شده اند و با رهگیری شعله انتهایی موشک ویا رهگیری بدنه گرم موشک به دلیل سرعت مافوق صوت موشکها  محل انها را کشف و به خلبان هشدار میدهد  .  همچنین در نسخه تولیدی رادار عقب حذف شد . در درون کابین دارای چهار نمایشگر شامل دو نمایشگر بزرگ بر روی پند با وضوح نمایش 1080*1400 پیکسل   و یک نمایشگر کوچک در بالای نمایشگرهای روبرو و یکی در کنار دست خلبان سمت چپ   است.هواپیما دارای سامانه ناوبری بر مبنای گلناس است که همان سامانه مکان یابی روسها است ولی میتوان بر روی ان جی پی اس نیز نصب کرد و همچنین دارای یک سامانه نقشه خان خودکار برای هدایت دقیق جنگنده حتی تا چند متری هدف است

تصاویر مربوط به اطلاعات هدف چه اطلاعات  رادار و چه اپتیک حرارتی در  مانیتورها و یا کلاه خلبان به نمایش در می اید. سوخوی35 توان حمل غلاف جنگ الکترونیکی اس ای پی  در مرکز بدنه  و یا غلاف  اس ای  پی 518 در نوک بالها  را دارد اگرچه واقعا از توانایی این غلاف ها و یا نتیجه تست انها هیچ اطلاعی در دست نیست. همچنین سوخوی35 همچنین میتواند غلاف اپتیکی و ناوبری UOMZ  را حمل کند که بر روی سوخوی34 نیز قابل حمل است. این غلاف برای ناوبری شبانه و نشان گذاری لیزری  کاربرد دارد و به خلبان اجازه میدهد در شب نیز در ارتفاع پایین به راحتی پرواز کند ویا دست به کشف و نشان گذاری لیزری هدف بزند .به غیر از رادار ،سوخوی27 ام با سوخوی35 تفاوت های دیگری هم دارد و ان نیز در موتور. این پرنده دارای دو موتور ای ال 41 اف 1 ای است که دارای  توان 19400 پاوند در حال خشک و 31900 پاوند با پس سوز است.این مدل نسخه ارتقاء ای ال 31 اف است و بر اساس این موتور،  موتور پاکفا ساخته شده است.عمر این موتور 4000 ساعت است که بسیار  بیشتر از 1500 ساعت موتور سوخوی27 است اگرچه دست کم 2000 تا 4000 ساعت از انواع موتورهای غربی کمتر است .موتور دارای سامانه خروجی متغییر است و به  چالاکی ان کمک فراوران میکند. برای نصب موتور با خروجی متغییر و توان هدایت ان در مانورهای شدید توسط رایانه برنامه سوخو37 اجرا شده داده های بسیاری  را به همراه داشت و نرم افزار های هدایت سوخو35 را تکیل کرد  .سوخوی35 توان ابر کروز دارد و میتواند بدون روشن کردن پس سوز به سرعت صوت برسد ولی هنوز مشخص نیست مثلا با چند موشک میتواند به چه سرعتی بدون استفاده از پس سوز برسد. در کل سوخو35 یکی از چالاکترین جنگنده های موجود جهان است و همواره ستاره نمایش های هوایی جهان بوده است

- سوخوی35 مسلح به هشت موشک رادار فعال ار 77 که بسته به مدل از 70 تا 150 کیلومتر بر دارد . البته در همین حالت میتوان دو موشک ار 77 دیگر در بین ورودی هوا و دو موشک ار 73 در نوک بال حمل کند
– سوخوی35 مسلح به هشت موشک رادار فعال ار 77 که بسته به مدل از 70 تا 150 کیلومتر بر دارد . البته در همین حالت میتوان دو موشک ار 77 دیگر در بین ورودی هوا و دو موشک ار 73 در نوک بال حمل کند

تلاش زیادی شده با استفاده از مواد ترکیبی تا انجای که میشود سطح مقطعی این پرنده پایین بیاید(سطح مقطعی میزان امواج برگشتی رادار از هواپیما)برای نمونه سطح  مقطعی سوخوی27  عدد 15 متر مربع،سطح مقطعی سوخوی30 عدد  5 متر مربع  و سطح مقطعی سوخوی35 عدد 2 متر مربع  است که البته همچنان از سطح مقطعی رافال، تایفون و یا سوپر هورنت بالاتر است

سوخوی35 میتواند طیف وسیعی از تسلحات روسها را حمل کند. میتواند تا ده موشک رادار فعال ار 77 و یا شش موشک  ار 27 از انوع رادار تیم فعال و فروسرخ و  یا تا چهار موشک فروسرخ  ار 73 و یا ترکیبی  از انها مانند تا شش موشک ار 77 و چهار ار 73 را حمل کند . و یا در عملیات هوا به زمینی  تا شش موشک هدایت لیزری خا 29 و یا نسخه اپتیکی و یا همین میزان موشک ضد رادار خا 31  و یا موشک کروز ضد کشتی خا35  و ایا خا38 و یا نسخه ضد کشتی  و یا تا شش بمب هدایت لیزری و یا اپتیکی  و یا ماهواره ای   500 کیلویی  سری کاب  و  و یا ترکیبی از انها را حمل کند.توان حمل  پنج  موشک  دوربرد خا 59  و یا سه بمب هدایت لیزری   /ماهواره ای و اپتیکی 1500 کیلویی سری کاب  را نیز دارد . همچنین میتواند تا 36 بمب  سقوط ازاد 100 و یا 250 کیلویی و یا 16 بمب  500 کیلوی را حمل کند. مانند تمامی خانواده فلانگر دارای  توپ داخلی 30 م م است.

تصویری از سوخو35 و دو سلاح تقریبا جدید روسها… زیر ورودی هوا موشک کروز ضد کشتی خا38 که البته دارای نسخه های مختلفی برای نقشهای مختلف است ولی در تصویر نسخه ضد کشتی و زیر بال موشک کروز ضد کشتی خا38..هر دو موشک بعد فروپاشی شوروی تکمیل شدند ..
تصویری از سوخو35 در حال حمل سه بمب هدایت لیزری 1500 کیلوگرمی کاب.. جالب اینکه در این عکس هیچ غلاف نشانگذار لیزری برای نشانگیری این بمب ها حمل نمی کند
کابین سوخوی35 اس
کابین سوخوی35 اس

بیشترین سرعت در ارتفاع پایین 1400 کیلومتر و در ارتفاع بالا 2400 کیلومتر در ساعت است  برد انتقالی بدون هیچ مخزن سوخت خارج 3600 کیلومتر و با دو مخزن سوخت خارجی 2000 لیتری  4500 کیلومتر است که ان را از همه هم نسل های خود دوربرتر میکند اگرچه تا کنون هیچ عکسی از سوخو35 با مخازن سوخت خارجی دیده نشده

اولین سری سوخوی35 در مارس 2012 شامل چهار فروند تحویل نیروی هوایی شد.این اولین سری از سفارش 48 فروند فعلی نیروی هوایی روسیه است که تا پایان سال 2015 تمامی این سفارش تحویل  شد . روسیه  در اواخر سال 2015 در نهایت 50 فروند دیگر نیز سفارش داد  که سری دوم سفارشات روسها به حساب می اید و تا سال 2020 طی برنامه ریزی روسها 100 فروند سوخو35 خواهند داشت .چین نخستین  مشتری این هواپیما بود که بعد از چندین سال مذاکره در نهایت توانست طی یک سفارش 2 میلیارد دلاری 24 فروند  سوخو35 را  سفارش دهد البته با تضمین های بسیار به روسها مبنی بر اینکه اصلا قرار نیست  ان را مهندسی معکوس کند. تا پایان سال 2019 میلادی چین تمامی خو35 های خود را تحویل گرفت  .اندونزی با سفارش 11 فروند در سال 2017 سومین مشتری این پرنده بود که البته به دلیل تحریم های امریکا بر علیه روسیه از خرید انها منصرف شد ولی در سال 2019 میلادی  مصر دست به  سفارش 24 فروند از این جنگنده زد که اولین دسته انها در تابستان سال 2020 اماده شد.ولی در نهایت باز به دلیل تحریمهای امریکا علیه خریداران سلاح از روسیه، مصر بعد از تولید 12 فروند سوخو35 برنامه را متوقف کرد و 12 فروند تولید را نیز هنوز تحویل نگرفته و در روسیه باقی مانده اند

جنگنده های روسی Su-30SM و Su-35S برای ماموریت های برتری هوایی در طول جنگ  اوکراین مورد استفاده قرار گرفتند. حداقل هفت پیروزی هوا به هوا بر هواپیماهای اوکراینی  و یک پیروزی بر روی بالگرد نیروی دریایی اوکراین Mil Mi-14 گزارش شده است.

در 3 آوریل 2022، یک سوخو-35 اس روسی توسط نیروهای اوکراینی سرنگون شد و خلبان آن ایجکت کرد و اسیر شد. خلبان اظهار داشت که Su-35 او در نزدیکی ایزیوم هنگام نبرد توسط پدافند هوایی اوکراین سرنگون شد.در 9 ماه مه، وزارت دفاع اوکراین تایید کرد که سرهنگ ایهور بدزی، معاون دفتر هوانوردی نیروی دریایی اوکراین در عملیاتی کشته شده است. بالرد میل 14 وی   توسط Su-35 روسی سرنگون شد.

در 14 مه 2023، موشک پاتریوت اوکراینی ها یک جنگنده Su-35 را بر فراز منطقه بریانسک سرنگون کرد.در 22 می 2023، موشک پاتریوت  اوکراین  باز یک   جنگنده Su-35 را بر فراز پایتخت شهر کیف سرنگون کرد.

در 19 ژوئیه 2022، فرماندهی نیروی هوایی اوکراین ادعا کرد که یک Su-35 توسط پدافند هوایی اوکراین در نزدیکی کاخوفکا سرنگون شد، اما در آن زمان هیچ عکسی وجود نداشت که این از دست دادن را تأیید کند.در اوایل فوریه 2023، عکس‌هایی از محل سقوط فاش شد که تأیید می‌کرد هواپیمای سقوط‌کرده یک Su-35S بود.

در 28 سپتامبر 2023، یک موشک زمین به هوای اس-300 روسی، Su-35 خودی را در نزدیکی منطقه توکمک ساقط کرد. گزارش اولیه حاکی از آن است که رادار کنترل آتش موشک S-300 نمی تواند دوست یا دشمن را شناسایی کند، که منجر به یک حادثه آتش خودی شد که Su-35 را ساقط کرد.

.سوخوی35 بر روی کاغذ از جنگنده های غربی هم رده خود برتری های زیادی دست کم در رزم هوا به هوا دارد. خود سازدگام ان مدعی رقابت ان با اف35  در رزم هوایی هستند که ادعای بزرگی است.

نحوه پوشش رادار اربیز
نحوه پوشش رادار اربیز

مقاله ای در قیاس سوخو35 با رقیبان غربی خود را اینجا بخوانید

عضویت در کانال تلگرامی جنگاوران برای آگاهی از آخرین مقالات و مطالب نظامی

گرداوری عبدالحمید تارخ

نوشته های مشابه

‫13 نظرها

  1. باسلام وخسته نباشیدتشکرازمقاله خوبتون.
    این یکی ازگزینه های خوب برای کشورمون میباشداگر میتونستیم در
    حدود150فروندسوخو35و150فروندسوخو34خریداری میکردیم البته
    بافروش نفت به روسها،میتونستیم طی مذاکرات ازروسها بخواهیم تا
    همراه این میزان جنگنده 100فروندیاک130هم خریداری کنیم وحق
    تولیدقطعات ولاستیک و…وموشک های R.27 وR73وR77وKH.29
    KH31و…روهم به ایران بدهندوطی یک برنامه بلندمدت 10ساله این
    خریدهاانجام شودوحتی ازموتور ورادار و..سوخو35روی اف14هاهم
    نصب کنیم ومابقی جنگنده هابازنشسته کنیم البته بجزه سوخو24و
    میگ29هاکه باارتقامیتوانندتاچندین سال مورداستفاده قراربگیرند
    شایداین تعداداقراربه نظربیایندولی نیازکشورمون بیشترهم هست
    چون که وسعت+خطرها=نیاز مابرای برتریی هوایی حدعقل200تا
    250فروندسوخو35نیازداریم و150تا200فروندسوخو34وتعداد150
    فروندآموزشی یاک130چون خطرجنگ مثلا ازناحیه عربستان بایدهم
    نیروی هوایی عربستان وهم امارات وبحرین وکویت و…هم محاسبه
    کنیم حالااگرغرب دخالت نکند

    1. سلام این مقدار خود روسها و یا هندی ها هم ندارم.حتی انگلستان فرانسه دیگه انقدر چنگنده نمیخرن

  2. با عرض سلام
    میخواستم در مورد ابعاد موتور سوخو35 و میگ35 بدونم؟
    یعنی اینکه آیا میشود موتور این دو جنگنده را روی جنگنده هایی به ابعاد اف16،جی10 و یا جی اف17 نصب کرد؟

    1. سلام بعید است زیرا عوض کردن موتور یک جنگنده نیاز به تغییر در سازه است

      1. با سلام اقای تارخ بزرگترین رقیب سوخو 35 دربین جنگنده های امریکایی کدام ؟

  3. سلام جناب تارخ خواستم بدونم اگر ایران بخواد سوخو۳۵ بخره حدودا برای هر جنگنده قیمت تمام شدش چقدر است

    1. سلام 80 تا 90 با همه چیز یعنی سلاح اموزش پشتیبانی کما اینکه قرارداد اندونزی همین حدودها شد

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن