تانک سبک ام10 بوکر ساخت امریکا
ام10 بوکر که قبلاً به عنوان برنامه ( Power Protective Firepower ) شناخته می شد، یک خودروی زره پوش شده مسلح جدید ارتش ایالات متحده است (تانک سبک و یا تانک سبک شناسایی و یا خودروی زرهی مسلح شناسایی نیز به ان گفته میشود )که توسط شرکت آمریکایی جنرال لند سیستم برای ارتقای توانایی های رزمی تیپ پیاده نظام ارتش ایالات متحده طراحی و توسعه یافته است تا بتواند از نیروهای پیاده نظام پشتیبانی مسلح کند. این تانک به شکلی ساخته شده که سبک وزن و قابلیت تحرکت و حمل و نقل اسان داشته باشد و بتوان ان را به سرعت در هر نقطه دنیا پیاده سازی و عملیاتی کرد
در سال 2016 اعلام شد که ارتش امریکا مایل به خدمت گیری یک وسیله نقلیه رزمی سبک زمینی برای حفظ ارتباط تیم های رزمی پیاده نظام در طول عملیات رزمی گسترده علیه دشمن است.هدف از درگیری با زره پوش مسلح دشمن و یا سنگر های مسلسل و یا سنگر ها حفاظت شده و یا ساختمانهای که دشمن در ان مخفی شده قرار گرفت این تانک بتواند با اجرای اتش از برد بالا دشمن را نابود و راه را باز کند. البته این کار توسط تانک های ام بی تی چون ابرامز نیز ممکن است ولی ابرامز سنگن بوده حمل ان در مسافت بلند نیز به تانک بر است و حتی هواپیما های چون سی17 تنها یکی از انها را میتواند با خود حمل کند
ارتش امریکا از بعد جنگ جهانی دوم چند خودروی مشابه داشت . تانک سبک ام551 شردمن چنین تانکی بود حتی میشد ان را از هواپیمای چون سی130 هرکولس با چتر به زمین رساند ولی بعد از خروج از خدمت ان در دهه1990 ارتش امریکا هیچ تانک سبک دیگری به خدمت نگرفت. با درگیر شدن در نبرد افغانستان جای که جاده هایش برای ابرامز مناسب نبود و یا تعداد کافی از ان در مناطق کوهستانی در دسترس بودند ارتش امریکا به شکل فوری خودروی را به خدمت گرفت که شامل یک برجک با یک توپ105 م م باگلوله گذاری خودکار سوار بر شاسی نفربر هشت چرخ استریکر بود.این خودرو با نام خودروی پشتیبانی اتش ام 1128 به تعداد 142 دستگاه تولید شد و به دلیل وزن کم و چرخدار بودن که تحرک بالای به ان میداد در افغاستان بسیار به کار می امد ولی در نهایت با خروج امریکایی ها از افغانستان از خدمت خارج شد زیرا این خورو ظرفیت مهمات کمی داشت و زره زیادی نیز نداشت در واقع تنها یک طرح موقت بود تا ارتش یک طرح جدید به خدمت بگیرد
چند شرکت برای ساخت تانک سبک جدید در رقابت انتخاب شدند ولی در نهایت دو طرح پیروز شد یکی طرح بی ای ایی سیستم با نام ام8 و دیگری طرح جنرال لند سیستم که بعدها ام10 بوکر نام گرفت.هر دو طرح طی رقابت برای پذیرفته شدن در ارتش امریکا توسط نیروی زمینی امریکا مورد ارزیابی قرار رفتند تا اینکه در مارس 2022 نیروی زمینی امریکا طرح جنرال لند سیستم را برگزید
ارتش امریکا به دنبال به خدمت گیری حدود 550 دستگاه از این تانک سبک است و اولین قرارداد با جنرال لند سیستم در جولای 2023 به ارزش 1.4 میلیارد دلار برای تحویل یک دسته 96 تایی به امضا رسید
ام10 با لقب بوکر نام گذاری شد که نام دو سرباز پیاده ارتش امریکا به یک فامیل که یکی در جنگ جهانی دوم و دیگری در جریان نبرد در عراق کشته شده است
ام10 بوکر دارای وزن 38 تن است که تقریبا نصف یک تانک ابرامز وزن دارد. دو عدد از ان را میتوان توسط هواپیمای ترابری سی17 حمل کرد
سلاح اصلی M10 بوکر شامل یک توپ 105 میلی متری می باشد که بر اساس توپ ام35 ساخت امریکایی است.ام35 یک توپ105 م م طراحی شده در امریکا در دهه1980 است . در ان زمان امریکا یک طرح تانک سبک برای جایگزینی ام551 داشت که در نهایت لغو شد. این توپ برای ان تانک ساخته شده بود و با لغو ان برنامه برای حدود سه دهه این توپ نیز بلااستفاده شد. توپ 105 میلی‌متری میتواند گلوله‌های APDS (انرژی جنبشی) با توان نفوذ در 700 م م زره با حداکثر برد 2000 متر و HE (انفجار شدید ترکش شونده ) را با حداکثر برد 4 کیلومتر را شلیک کند.توپ به شکل دستی بارگیری می شود و گفته شده 42 گلوله 105 م م در درون تانک ذخیره شده که از این تعداد 22 گلوله در پشت برجک دم دست گلوله گذار و بقیه در درون شاسی ذخیره شده است
تانک دارای یک مسلسل هم محور 7.62 م م با 1800 گلوله است و میتواند روی برجک یک سیستم تسلیحاتی ریموت کنترل حمل کند که توان درگیری در شب و روز را نیز داشته و توسط فرمانده از درون تانک هدایت میشود. این سیستم ریموت کنترل به شکل استاندارد مجهز به مسلسل سنگین12.7 م م برونینگ ام2 است و 400 گلوله نیز برای ان حمل می شود(در پیش نمونه تولیدی جهت تست تنها یک مسلسل 12.7 م م بدون هیچ سیستم ریموت کنترلی روی برجک نصب شده است)
تانک دارای چهار خدمه است. یکی در جلو به عنوان راننده سه تا در برجک که شامل فرمانده و توپچی در سمت راست برجک و گلوله گذار در سمت چپ برجک .امریکا در این طرح از طرح برجک بدون سرنشین و قرار گیری خدمه درون شاسی استفاده نکردند زیرا این طرح باعث میشد تا فضا برای مهمات درون شاسی کم شود و مهمات زیادی توسط این تانک حمل نشود
معماری سیستم اتش با الگو برداری از ابرامز انجام شده و فرمانده دارای یک سیستم پانورماتیک با دید حرارتی روی سمت چپ برجک است و البته در دور تا دور دریچه بالای سر خود دارای سایت برای دید رو به بیرون است که شبیه دریچه بالای سر فرمانده ابرامز است و توپچی نیز از یک سایت اتش با دوربین دید حرارتی و مسافت یاب لیزری به یک سایت اتش دیجیتال رایانه بهره میبرد که اجازه اتش به هدف متحرک و ثابت در حالت ثابت و متحرک را به خدمه میدهد
در مورد میزان حفاظت زرهی بوکر اطلاعی داده نشده ولی گفته شده زره ماژولار کامپوزیت ان به خوبی توان دفع حملات راکتی مانند راکت ار پی جی7 را دارد . میتوان ان را به زره اضافی مانند زره قفسه ای برای مقابله با حملات راکتی و یا زره واکنشی و یا غیر واکنشی برای مقابله با بمب های کناره جاده ای مجهز کرد.اگرچه وزن تانک38 تن است ولی در صورت نصب زره اضافی این وزن به 42 تن میرسد
تانک دارای هشت نارنجک انداز دود زا در هر سمت در جلوی برجک به شکل نیم پنهان است و از یک هشدار دهنده لیزری برای هشدار در مورد قرار گیری لیزر بر روی خود برای پرتاب نارنجک دود زا و شکستن قفل لیزر برخوردار است. یکی از چشمی هشدار دهنده لیزری در جلوی تانک و در هر سمت نیز دو چشمی برای رصد لیزر قرار دارد.همچنین میتوان ان را به سیستم دفاع فعال ضد موشک برای مقابله با موشک و راکت های ضد زره تجهیز کرد . یکی از سیستم های دفاع فعال نامزد نصب روی این تانک ، سیستم دفاع فعال اسرائیلی ایرون فست است
ام 10 بوکر مجهز به یک موتور دیزلی پیشرفته MTU ساخت المان با قدرت 800 اسب بخار که 21 اسب بخار بر تن قدرت فراهم میکند ودارای سیستم انتقال قدرت آلیسون است . بوکر با حداکثر سرعت جاده 65 کیلومتر در ساعت حرکت میکند و حداکثر برد جاده ای 305 کیلومتر است این تانک مجهز به سیستم انتقال قدرت Allison 3040 MX™ است که به طور خاص برای تسهیل انتقال قدرت از موتور به شاسی ، فرمان و ترمز در خودروهای جنگی با مسیر متوسط طراحی شده است.
عضویت در کانال تلگرامی جنگاوران برای آگاهی از آخرین مقالات و مطالب نظامی
عبدالحمید تارخ
