موشک های ضد کشتی و سلاح های دریایی

موشک ضد کشتی KH-35

موشک ضد کشتی KH-35

شوروی برای سالها از موشک های بزرگ سنگین مافوق صوت در نقش ضد کشتی  استفاده میکرد. این موشک  های ضد کشتی  بزرگ  معمولا از بمب افکنها  و یا ناو های جنگی  پرتاب می شود. انها بزرگ و جا گیر بودند ولی توان پرواز   با سرعت  صوت و ارتفاع پایین باعث  شده بود استفاده از این موشکها ادامه پیدا کند  ولی در اواخر دهه 1970  نیازهای جدید پیش امد .

امریکا از موشک  هارپون استفاده میکرد . موشکی که مافوق صوت نبود ولی  بسیار موثر بود زیرا  میتوانست  در ارتفاع پاینتری پرواز کند  و از طرفی دمای کمتر به دلیل سرعت کم،  ناو را کمتر هشیار  میکرد ولی چیزی که هارپون را بسیار موثر کرده بود  این بود که بسیار انعطاف  پذیر  بود و از  زیر  اب ، روی اب ، اسمان  و زمین  پرتاب  می شد . موشک های  شوروی هیچ کدام چنین قابلیتی نداشتد . انها یا انقدر بزرگ بودند که تنها از بمب افکن ها پرتاب  می شدند  ویا از ناو ها و برای پرتاب از زیر  دریایی شوروی موشک های   مخصوصی طراحی میکرد از این رو در حالی که چهار دهه امریکا با موشک هارپون ویا در جهان غرب  با موشک  های چون اگزوست و اتومات سر کردند ولی  شوروی بیش از 15 موشک  ضد کشتی توسعه داد که برخی تنها از یک کلاس زیر دریایی ویا یک نمونه بمب افکن پرتاب مشود .  در حالی که هارپون و اگزوست از جنگنده ، ناو ، زیر دریایی ، لانچر زمینی  پرتاب می شد  شوروی تا زمان ورود به خدمت موشک خا41 اصلا موشکی برای پرتاب از جنگنده نداشت.

البته در شوروی هم سیاست  پرتاب موشک از جنگنده نبود بلکه سیاست  پرتاب از  بمب افکنها بود  ولی در اواخر دهه  1970 با نزدیک شدن شوروی به مفهوم  به نام جنگنده چند منظوره ، نیاز به موشکی که بتوان از ان روی جنگنده استفاده کرد کاملا مشخص  شد. شوروی دست به توسعه موشک  خا 31 ضد که اولین موشک ضد کشتی انها بود که از جنگنده شلیک می شد  ولی این موشک  از ناو ویا زیردریایی شلیک نمی شد  و فاقد نمونه  یا با توان  پرتاب از سکوی زمینی  بود از این رو  بعد از فروپاشی  شوروی ،روسیه که دیگر بودجه دفاعی قبل را نداشت به دنبال طراحی یک موشک چند منظوره در کلاس هارپون رفت که از هر سکوی پرتاب شود  و در ارتفاع پست تری پرواز کند و بتواند ان را جایگزین  چندین نوع موشک ضد کشتی کند

Indian_Navy_-_frigate_INS_Brahmaputra_launching_Kh-35_Uran_missile

برنامه ای که بعدها  منجر به ساخت موشک خا 35 شد در اواخر دهه 1970 اغاز شد. در سال 1977 شوروی موشک میخواست   که بتوان ان را از بالگرد و ناو جنگی شلیک کرد . در سال 1983 برنامه  ساخت موشک جدید تائید  شد و در سال 1985 ازمایشات موشک اغاز شد که چندان موفق نبود . تا سال 1987 تعداد از این موشک تولید و ازمایش  شد ولی  برنامه به  درازا کشید و در سال 1992 با فروپاشی شوروی و بی پولی روسها برنامه کاملا متوقف شد . با وجود این درسال 1995 برنامه دوباره جان تازه گرفت و شش شلیک ازمایشی داشت و در سال 1996 زمانی که هند سرمایه گذاری برای خرید این موشک را  انجام داد برنامه موشک جدید  یک گام به جلو رفت

سرانجام موشک جدید خا 35  که AS-20 کیکا نیز شناخته می شود در سال 2004  عملیاتی شد

موشک خا 35  موشکی با ایرودینامیک طبیعی است و دارای دو ردیف بالچه است.  ردیف میانی دارای چهار بالچه صلیبی شکل است و  بالچه عقبی نیز کوچکتر ولی مشابه بالچه جلویی است .موشک دارای  3.8 متر طول و 520 تا 610 کیلوگرم بسته به مدل وزن دارد

  خا 35 دارای یک موتور  توربوفن 50  می باشد (اسم موتور توربوفت 50 است)  که  در واقع نسخه ای از  موتور نصب شده روی موشک خا 55 است. اگرچه اسم این موشک توربوفن 50 است ولی موتور در واقع توربوجت است . موتو دارای بیشترین رانش 992 پاوند است و میتواند موشک را به بیشترین سرعت 1170 کیلومتر بر ساعت برساند. البته موشک خا 35 در نسخه  دریا پرتاب و یا زمین  پرتاب دارای یک بوستر  کمک سوخت جامد نیز است که ان نیز دارای چهار بالچه باریک است. این پیشرانه سوخت جامد موشک را از روی یک سکوی ثابت پرتاب کرده و به سرعت لازم برای به کار افتادن موتور توربوجت  می رساند . ورودی  هوای موتور اصلی در زیر بدنه است .

برد این موشک بسته  به مدل بین 130 تا 260 کیلومتر اعلام شده است

موشک خا 35 با بوستر کمکی و بدون بوستر کمکی
موشک خا 35 با بوستر کمکی و بدون بوستر کمکی

kh_35_1

موشک دارای سامانه هدایت رادار فعال است و در درون دماغه از یک کاونده رادار فعال ARGS-35  استفاده میکند. این رادار دارای بیشترین برد 20  کیلومتر است و موشک  میتواند توسط یک ارتفاع سنج  رادویی با دقت یک متر در ارتفاع 1 تا 5000 متری پرواز کند. موشک بخش زیادی از مسیر را که البته بسته به فاصله  شلیک موشک تا هدف دارد  را به صورت اینرسی در ارتفاع 15 متری اب طی میکند  و زمانی که با رادار خود هدف را  کسب کرد  خود را به ارتفاع 3.5 متری سطح  اب میرساند.

رادار دارای یک انتن صفحه تخت است که میتواند تا 45 درجه  در دو طرف را کاوش کند و میتواند در هوایی مثبت و یا منفی 50 درجه فعالیت کند. اگرچه موشک مادون صوت است ولی بسیار بهتر از موشک های مافوق صوت میتواند در ارتفاع پایین پرواز کند.

موشک دارای یک کلاهک انفجار قوی ترکش شونده با وزن 145 کیلوگرم است که میتوان ان را تنظیم کرد تا بعد و یا قبل و یا همزمان با برخورد به هدف منفجر شود. با در نظر گرفتن کلاهک این موشک توان  درگیر با شناوری های تا اندازه 5000تن را نیز دارد

Kh-35E_fol_maks2009

مدل های مختلف

KH-35 (3M-24): نسخه پاییه برای نیروی  دریایی روسیه که از روی شناورهای مختلف پرتاب می شود. این نسخه  در سال 2003 وارد خدمت شد و دارای برد 130 کیلومتر  و یک کلاهک 145 کیلوگرمی است  و  توضیحات ان در بالا گفته شد. این نمونه  معمولا در پرتاب گر های چهار تایی نصب می شود

KH-35E (3M-24E) نسخه صادراتی  که در سال  1996 حتی قبل از نسخه  اصلی برای روسها به معرض نمایش در امد. این نسخه مشابه نسخه قبلی است

KH-35U: نسخه ارتقا یافته که در سال 2015 وارد خدمت شد . این نسخه  دارای برد 260 کیلومتر است و از یک موتور توربوجت  جدید بهره می برد و دارای  یک سامانه هدایت ماهواره ای  در کنار سامانه رادار  فعال است. این نمونه دارای رادار جدید  گران 17 است که میتواند دست  به کسب هدف از برد 50 کیلومتری بزند .. البته اگرچه برد  رادار موشک 50 کیلومتر است ولی به دلیل گردی زمین  برد واقعی این رادار بر ضد یک ناوچه حدود 30 کیلومتر است(این مسئله در مورد تمامی  موشک  های صدق میکند الا که در ارتفاع بالاتر پرواز کند و بعد از کسب هدف با رادار خود دست به کاهش ارتفاع بزند. این روش حمله در بسیاری از موشک های ضد کشتی استفاده می شود ). مشخص نیست ایا این نسخه  مانند موشک های پیشرفته غربی توان حمله به اهداف زمینی  را نیز با کمک سامانه هدایت ماهواره ای دارد ویا نه. این نسخه دارای  انواع هواپرتاب، دریا پرتاب و ساحل پرتاب است

نسخه هوا پرتاب روی میگ29 کا
نسخه هوا پرتاب روی میگ29 کا
خا 35 و بالگرد کاموف 52
خا 35 و بالگرد کاموف 52

KH-35UE: نسخه صادراتی  نسخه خا35 یو

BAL : سامانه BAL که نسخه پیشرفته BAL-E نامیده می شود  سامانه   برای پرتاب مستقل موشک خا 35  از واحد زمینی است. این سامانه  برای صادرات در نظر گرفته شده  و هر دو مدل KH-35E و KH-35UE را پرتاب میکند . این نسخه شامل  یک واحد اتش شامل   دو کامیون پست فرمانده ای برای  فرمانده ای رادار و واحدهای پرتاب موشک،چهار لانچر پرتاب و چهار خودروی بارگذار و حامل موشک اضافی است. تمامی خودروها از نوع MZKT 7930 می باشند  که یک خودرو هشت چرخ تاکتیکی  است که دارای  سرعت 70 کیلومتر بر ساعت است  و پیش از این به عنوان شاسی سامانه اس 400 و موشک اسکندر نیز استفاده شده است.  سامانه همان طور که گفته شد دارای چهار خودرو پرتاب موشک هر کدام  با هشت موشک است(در مجموع 32 موشک)  و توسط  چهار خودرو  حمل موشک ذخیره با 32 موشک دیگر همراهی می شود.  دو خودرو فرمانده ای  و کنترل هر کدام  دارای یک رادار برای کشف و درگیر با اهداف دریایی هستند

چندنی کشور تا کنون این موشک را بخدمت گرفته اند. هند نخستین  مشتری این موشک حدود 220 تیره از ان را دریافت کرده که از برخی ناوها جنگی این کشور  و هواپیما ایلیوشین 38 ان را پرتاب میکند،  ویتنام نیز این موشک را برای پرتاب از شناورهای دریایی خود دریافت کرده . ونزوئلا و اذربایجان هر دو دارای نسخه زمین BAL هستند و کره شمالی نیز موشکی مشابه این موشک را دو سال پیش تست کرد که مشخصا نیست از کجا به دست کره شمالی رسیده. میانمار اخرین مشتری این سلاح است

لانچر پرتاب سامانه BAL
لانچر پرتاب سامانه BAL
بخشی از اتش بار سیستم BAL
بخشی از اتش بار سیستم BAL

روبیز – ام ایی

یک سامانه زمین پرتاب دیگر بر اساس موشک خا35 که در سال 2019 میلادی رو نمایی شد .این سیستم شامل یک کامیون هشت چرخ کاماز 6350  که در عقب خود دارای یک لانچر با چهار موشک خا35 یو است و یک رادار  ارایه فازی فعال Mineral-ME1 نیرو پشت خودرو سوار است که دارای بیشترین برد کشف 250 کیلومتر است و میتواند با چهار هدف در یک زمان درگیر  و 200 هدف را رهگیری کند .اگرچه این سیستم به شکل کاملا خودمختار عمل میکند و تنها دارای دو خدمه بوده و در عرض ده دقیق مستقر می شود ولی یک اتش بار کامل ان شامل هشت خودرو  و یک پست فرمانده ای است. این سیستم با کامیون های دیگری نیز بازار یابی می شود و به شکل کلی یک سیستم صادراتی است

روبیز – ام ایی

خا35 اولین موشک ضد کشتی چند منظوره روسها است که میتوان ان را از زمین ،  دریا ، اسمان  شلیک کرد و نسخه زیر دریایی پرتاب ان نیز در دست توسعه است. همکنون جنگنده های چون میگ29 کا،میگ35، سوخو30، 34،35 در اینده پاکفا و چند بالگرد دریایی روسیه ان را پرتاب میکند و از چند شناور روسها شلیک می شود  اگرچه فعلا نسخه زیر دریایی پرتاب ندارد. روسها همکنون در حال  توسعه نسخه زمینی  این موشک هستند

موشک خا35  یکی از بهترین موشک های موجود عملیاتی جهان است و احتمالا جایگزین اکثر موشک های مافوق صوت بزرگ فعلی روسها خواهد شد و در اینده در کنار کالوب و یاخونت خدمت خواهد کرد

مشخصات

نسخه موشک Kh-35 Kh-35U
طول با بوستر و بدون بوستر سوخت جامد 4.4 m (14 ft)
3.85 m (12.6 ft)
قطر 0.42 m (17 in)
وزن نسخه زمینی و دریایی

نسخه هوا پرتاب

نسخه بالگرد

620 kg (1,370 lb)
520 kg (1,150 lb)
610 kg (1,340 lb)
670 kg (1,480 lb)
550 kg (1,210 lb)
650 kg (1,430 lb)
سیستم هدایت Inertial, active radar Inertial, satellite navigation, active/passive radar
برد 130 km (81 mi; 70 nmi) 7–260 km (4–162 mi; 4–140 nmi)
برد رادار 20 km (12 mi; 11 nmi) 50 km (31 mi; 27 nmi)
سرعت Mach 0.8 (609 mph; 980 km/h) Mach 0.8–Mach 0.85 (609–647 mph; 980–1,041 km/h)
ارتفاع پروازی معمولی و ارتفاع پروازی در زمان حمله 10–15 m
4 m
کلاهک 145 kg (320 lb) HE penetrator 145 kg (320 lb) penetrating HE frag

ترجمه: عبدالحمید تارخ

منابع:

http://www.globalsecurity.org/military/world/russia/as-20.htm

http://fas.org/man/dod-101/sys/missile/row/as-20.htm

https://en.wikipedia.org/wiki/Kh-35

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن