اواکس ها و هواپیماهای جنگ الکترونیک و شناسایی

چه کشورهای اواکس دارند؟

چه کشورهای اواکس دارند؟

اواکس یک رادار پرنده است. از انجایی که زمین  گرد است رادار زمینی حتی در بهترین حالت تنها میتوانند ارتفاع پست را تا برد 40 کیلومتر پوشش دهد انهم در شرایطی که منطقه  وسیع و بدون مانع باشد. در مناطق کوهستانی پوشش ارتفاع پست با رادار زمینی  غیر ممکن است زیرا کوه ها و پستی و بلندی زمین  مانع دید رادار  می شوند.  ولی اواکس چنین مشکلی را ندارد. حتی می تواند هدفی را روی زمین  رسد کند و بسته به ارتفاع پرواز حتی تا 300 کیلومتری می تواند هر  هدفی  را در ارتفاع چند  متری زمین  مشاهده کند از این رو هیچ شبکه دفاع هوایی بدون اواکس کامل نیست. همچنین  متحرک بود و سرعت جابجای  بالا اواکس این امکان را می دهد که تنها در عرض چند ساعت هزاران  کیلومتر از اسمان را جستجو کرد کاری  که برای  انجام ان نیاز به چندین رادار است و تازه ان رادارها  نیز در نهایت ارتفاع پست را پوشش نمی دهد

برای مطالعه مقاله اواکس و تاثیر انها در جنگ اینجا را کلیک کنید

در این مقاله قصد داریم به  اواکس های موجود در بازار و کشورهای دارنده اواکس بپردازیم

همکنون چندین کشور اواکس تولید میکنند. امریکا نسخه های از بوئینگ767 و 737  (ایی737) و همچنین هاوک ای را تولید میکند که بین 300 تا 500 میلیون دلار قیمت دارند ،  برزیل و سوئد از دیگر تولید کنندگان هستند.برزیل خود هواپیما را تولید میکند که در واقع هواپیمای غیر نظامی امبرایر  است که در تمامی موارد با نصب رادار ساخت سوئد تبدیل به اواکس می شود. سوئد هم هواپیمای قدیمی ساخت ساب را با نصب رادار تبدیل  به اواکس میکند و هم  با نصب رادارهای خود روی هواپیمای تجاری جت دیگر شرکتهای که شرکتهای کانادای و یا  امریکای هستند اواکس تولید میکند، چین عضو جدید  باشگاه تولید کنندگان است که مشتری خارجی زیادی ندارد.در حالی که اواکس های  سوئدی و یا برزیلی  بین 250 تا350 میلیون دلار قیمت دارد نسخه های چینی  ارزانتر هستند و بین 100 تا150 میلیون قیمت  دارند ولی بزار  امروز دست امریکا و اروپا و تا حدی اسرائیل  است. روسها اگرچه سازنده قدیمی اواکس هستند ولی انها تا کنون هیچ اواکسی صادر نکردند (مشتری هم نداشتند) و تنها  از بدنه هواپیماهای انها انهم ایلیوشین 76 برای نصب رادار های چینی و یا اسرائیلی  استفاده شده است. اسرائیل دیگر تولید کنند اواکس است  که چند کشور نیز مشتری ان هستند. اسرائیل خود تولید کننده رادار و سیستم های مدیریت میدان نبرد است و انها را روی  بدنه هواپیمای مختلف عملا جت های تجاری برد بلند نصب میکند و محدود قیمت  انها نیز حدود انواع اروپای ( سوئدی ) است

نیروی دریایی امریکا همکنون با داشتند 81 فروند هواپیمای اواکس ایی2  هاوک ای  در انواع سی و دی بزرگترین کاربر اواکس در جهان است . ایی2  همکنون پر فروشترین اواکس موجود در  جهان   است . این اواکس  که شامل یک رادار ارایه فازی سوار شده بر روی بدنه یک هواپیمای ترابری سی2 است دارای دو موتور توربوپراپ  بوده و برای نیروی دریایی امریکا ساخته شده است.نسخه های موجود دارای  یک رادار ای پی اس145 است که برای کشف یک جنگنده تا400 کیلومتر  برد دارد و میتواند تا300 هدف را رهگیری کند.این هواپیما از سال 1973 تا کنون در چندین  مدل تولید شده و همچنان در حال تولید است که نسخه فعلی تولیدی  از نوع ایی2 دی  است که هاوک2000 نیز خوانده می شود که دارای  موتور بهبود یافته با تیغه های ارتقا یافته و رادار و الکترونیک جدید است . به دلیل توربوپراپ بودن اگرچه سرعت کمتری را دارد ولی ساعت پرواز بالای دارد و میتوان تا 6 ساعت دست به پرواز بزند.قیمت این اواکس 180 میلیون دلار است

نیروی هوایی امریکا بعد از نیروی دریایی  با داشتن 31  فروند اواکس ایی3 سنتری  بزرگترین کاربر اواکس در جهان است.این اواکس که بر اساس بدنه جت تجاری بوئینگ707 ساخته شده دارای یک رادار ارایه فازی است که دارای برد حدود 650 کیلومتر بر ضد یک هدف  بزرگ هوایی است و میتواند تا 600 هدف هوایی را رهگیری کند.این هواپیما چندین بار مورد ارتقا قرار  گرفته برای نمونه رادار AN/APY-2  جی رادار قدیمی نصب شده و موتور های توربوفن  جدید  روی ان نصب شده که برد ان را 40 درصد افزایش داده   و میتواند  تا 8 ساعت دست به گشت هوایی بزند . این اواکس دیگر تولید  نمی  شود و ارتش امریکا دنبال جایگزین ان به نسخه ای بر اساس بوئینگ 737 و احتمالا 767  است

ایی-3 سی ارتش امریکا مجهز به موتور قدیمیتر تی اف33

چین.. چین بعد از امریکا بیشترین تعداد اواکس را دارد. این کشور  بین 25 تا 29  اواکس  دارد.دست کم5 اواکس از نوع  کی جی2000 که شامل رادار چینی ارایه فازی سوار  بر روی  ایلیوشن76 روسی  است که دارای  یک رادار ارایه  فازی با برد 470 کیلومتر بر ضد جنگنده 1200 کیلومتر  بر ضد یک موشک بالستیک است  و 12  ساعت مداومت پروازی دارد و 11  فروند کی جی200  که شامل یک انتن ارایه  فازی  مستطیلی شکل بر روی هواپیمای ترابری وای8  که 8 فروند در نیروی هوایی و سه فروند در نیروی دریایی چین خدمت میکند  و احتمالا 14 تا17  فروند اواکس کی جی500 که شامل رادار ارایه فازی روی هواپیما ترابری  وای9 است

مقاله ای در مورد اواکس های ساخت چین را اینجا بخوانید

روسیه این کشور سومین دارنده اوکس در جهان است که همکنون 25  فروند اواکس از نوع ای50 در خدمت دارد اگرچه گفته شده نیمی از انها عملیات هستند . تمامی اواکسها در دوران شوروی ساخته شده و میراث شوروی هستند که تا کنون 4 یا 5 فروند انها به نسخه یو ارتقا یافته اند.ای50 یک اواکس بر اساس بدنه ایلیوشن76  است که توسط شرکت بریف توسعه یافت که از یک رادار ارایه  فازی با برد 650 کیلومتر بر ضد اهداف هوایی و 300 کیلومتر  بر ضد اهداف زمینی استفاده میکند.این کشور در حال برنامه ریزی برای به خدمت گیری نسخه جدید این اواکس یعنی ای100 است .

ناتو: فرمانده ای مرکزی ناتو دارای  17 فروند اواکس ایی3 میباشد که مسئولیت نظارت بر اسمان اروپا را دارد

ژاپن: این کشور با داشتن 13 فروند اواکس  ایی2 سی  و دی  هاوک ای ساخت  امریکا در رده بعدی قرار دارد. این کشور در دهه 1980  این هواپیما را دریافت کرد. همکنون دارای 13 فروند  نسخه سی میباشد  ولی در سال 2018 دست به سفارش  9 فروند نسخه دی نیز زد.البته ژاپن 4  فروند نسخه اواکس بوئینگ767 با نام ایی767  نیز دارد  . این نسخه به  شکل خاص برای ژاپن ساخته شده و از رادار ارایه فازی AN/APY-2 استفاده میکند که روی E-3  نیز نصب شده است. این رادار 520 کیلومتر برد دارد و میتواند 600 هدف را رهگیری کند.

مصر: این کشور با داشتن 9 فروند اواکس ایی2 سی دیگر دارنده  این   نوع پرنده است. مصر از سال 1987 این پرنده را دریافت  کرد و همچنان انها را در خدمت دارد

هند: این کشور  دارای 6 فروند اواکس است. سه فروند ایلیشوین76 که مجهز به رادار اسرائیلی  EL/W-2090   با برد 550 کیلومتر و توان رهگیری 350 هدف و دیگری  سه فروند هواپیما اواکس بر روی بدنه هواپیمای  تجاری  برزیل ایی ار جی145 که  یکی از سه فروند دارای رادار ساخت اریکسون سوئد است و دو تایی دیگر را ارایه فازی  بومی هندی  است  .نیروی دریایی  هند همچنین دارای 14 فروند بالگرد هشدار دهنده زودهنگام کاموف 31 است.

کاموف31

استرالیا: این کشور دارای 6 فروند هواپیمای اواکس ای7  است که  شامل رادار ارایه فازی با بیشترین برد 600 کیلومتر و برد کشف 370 کیلومتر بر ضد یک جنگنده  و 240 کیلومتر بر ضد یک بالگرد  و میتواند 180 هدف را رهگیری  کند. این رادار توان نقشه  برداری از 850 کیلومتری را دارد

انگلستان: این کشور دارای  هفت فروند اواکس ایی3  بود که همگی را در سال2021 از خدمت خارج کرد . این نسخه ها در  سال1987 تحویل انگلستان شد  و از همان اول مجهز به موتور بهبود یافته سی اف ام 56  بود . این نسخه دارای یک لوله سوختگیری هوایی بر روی سقف   کابین به شکل یک میله است است.این نسخه در انگلستان با نام AEW.1. شناخته می شود.انگلستان برای جاگزینی این اواکسها 5 فروند ایی737 نسخه اواکس بوئینگ737 را سفارش داده که دست کم تا سال 2024 تحویلش اغاز نمیشود و فعلا وابسته با اواکس های ناتو است

عربستان سعودی: این کشور  دارای 5 فروند اواکس ایی3 است که در اوائل دهه 1980 انها را تحویل گرفته است .این اواکس ها در دهه بعد طی ارتقا مجهز  به موتور سی اف ام56 شد و در سالهای 2010 طی ارتقا کنسول های ان ارتقا یافت و مجهز به نمایشگرای رنگی و رایانه مرکزی جدید شد

پاکستان: این کشور  دارای هشت فروند اواکس البته از دو نوع است. چهار فروند اواکس چینی  ZDK-03  که  شامل یک رادار ارایه فازی فعال  با دیش گرد روی بدنه هواپیمای ترابری  ای8 است  و دیگری  چهار فروند هواپیمای ساب 2000 که یک هواپیمای دو موتوره توربوپراپ ساخت ساب است که از یک رادار ارایه فازی اریکسون  ساخت سوئد است .نسخه چینی دوربردتر و بزرگتر است  و رادار ان برد بیشتری دارد ولی در عوض نسخه سوئدی هزینه عملیات کمتری دارد

برزیل: این کشور دارای  دارای  5فروند اواکس ار99 است. ار99 یک اواکس با رادار سوئدی ساخت اریکسون روی بدنه هواپیما تجاری برزیلی امبرایر 145ست.

نسخه اواکس یا R-99A
ار99 با بدنه برزیلی و رادار سوئدی

یونان: این کشور دارای  چهار فروند اواکس ایی99  باز شامل بدنه امبرایر 145 برزیلی و رادار ساخت سوئد است

اسرائیل:  اسرائیل دارای  چهار فروند اواکس ایتام شامل  بدنه جت تجاری قاره پیمای گلف استریم با رادار ارایه  فازی بومی EL/W-2085 که   دارای دو انتن در دوطرف بدنه برای پوشش یک محدوده 300 درجه ای است.برد این رادار بر ضد یک جنگنده 370 کیلومتر است و میتواند تا 100 هدف را پوشش دهد

ایتات اسرائیلی نسل جدید از اواکسها است. در این اواکسها دیگر بشغاب رادار بزرگ وجود ندارد و به جای انم انتن رادار ارایه فازی در چهار جهت هواپیما وصل شده و تصاویر با رادنه با هم ترکیب شده از این رو 360 درجه به شکل کامل هم زمان پوشش پیدا میکنند

ایتالیا:این کشور  دست به سفارش  دو فروند اواکس مشابه جت ایتام به اسرائیل زد که تا میانه سال 2018 هر دو فروند ان تحویل شد

کره جنوبی این کشور  دارای چهار فروند اواکس ایی737 بر اساس بدنه بوئینگ737 مجهز به یک رادار ارایه فازی  MESA که در باند ال کار میکند(مشابه همان نسخه تحویلی به استرالیا که در بالا به ان اشاره شد  )

اواکس 737

ترکیه: این کشور  نیز 4 فروند ایی737 در خدمت دارد که اولین هواپیما اواکس این کشور است

امارات: همچنین امارات دو فروند اواکس ساب 340 سفارش داده است که شامل هواپیمای توربوپراپ دو موتوره ساب340 با رادار ارایه فازی اریکسون است که  توان کشف یک جنگنده را از برد بیش از 400 کیلومتری دارد.این کشور سه فروند اواکس دیگر به ساب سفارش داده که شامل جت تجاری گلوبال اکسپرس با رادار ساخت سوئد است که اولین ان در سال 2018 میلادی رو نمایی شد. دو فروند از این هواپیما تا سال 2020 تحویل امارات شدند  .این نسخه دارای رادار مشابه رادار نصب شده روی ساب340 است

تایلند:این کشور نیز دو فروند اواکس ساب340 در اختیار دارد

اواکس ساب 340

ایران

در این میان دو ایلیوشین   باقی  مانده یکی یک اواکسی  با نام عدنان 1  و دیگری بغداد   بود. عدنان -1   در واقع یک ایلیوشین 76  با رادار تایگر  فرانسوی  بود که در عراق  با کمک مهندسین فرانسوی  توسعه یافت . این هواپیما  بعد از جنگ ایران و عراق توسعه یافت ولی در جنگ خلیج فارس به ایران گریخت.عدنان 1 که پس از ترک عراق به تهران نقل مکان کرده بود پس از سالها به پایگاه هفتم شیراز برای نگه داری سپرده شد جایی که مختصصین شرکت هوانوردی پارس انرا برای پرواز در رژه نیروی های مسلح ایران در سال 1387 بازسازی کنند.درست یکسال بعد در 31 شهریور سال 1388 عدنان-1 در رژه هوایی به مناسبت هفته دفاع مقدس سقوط کرد و سبب کشته شدن هر هفت سرنشین خود شد.سرعت پیش از حد هواپیما باعث کنده شدن بشقاب رادار و برخورد به دم هواپیما شد. بدین گونه یکی دارای  واقعا ارزشمند از دست رفت

بغداد 1 نیز که به ایران امد دارای یک رادار در انتهای هواپیما بود که از قرار معلوم به عنوان یک هواپیما شناسای هوایی برای برسد تحرکات  دشمن روی زمین   با کمک رادارش بود. این هواپیما سالها بود در فرودگاه مهراباد زمینگیر  است و پرواز نمی کرد تا در نهایت با برداشتن رادار زیرن ان به عنوان یک هواپیمای ترابری به خط برگشت

اواکسی که از دست رفت

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن