موشک ضد تانک کونکورس

موشک ضد تانک 9 ام113 کونکورس با نام ناتو AT-5 Spandrel شناخته می شود یک موشک هدایت‌شونده ضدتانک ساخت شوروی است.

این سامانهٔ تسلیحاتی از سال ۱۹۶۲ به‌طور هم‌زمان با 9K111 Fagot توسعه یافت. در حالی که 9K111 به‌عنوان یک سلاح موشکی قابل‌حمل برای استفادهٔ پیاده‌نظام در نظر گرفته شده بود، موشک سنگین‌تر 9M113 عمدتاً باید از روی خودروها شلیک شود اگرچه توسط نیرو های پیاده نیز استفاده می شود . دفتر طراحی KBP در تولا توسعه‌دهندهٔ هر دو سامانه بود. اولین سامانه‌ها در سال ۱۹۷۴ به ارتش شوروی تحویل داده شدند.

موشک‌های هدایت‌شوندهٔ 9M113 کونکورس در محفظه‌های حمل و شلیک مهروموم‌شدهٔ از جنس GFK (پلاستیک تقویت‌شده با الیاف شیشه یا کامپوزیت الیاف شیشه) عرضه می‌شوند. محفظهٔ حمل و شلیک هنگام بارگذاری حدود ۲۵ کیلوگرم وزن دارد و بر روی لانچر پرتاب 9P135M قرار می‌گیرد. این واحد شامل پاییه ، واحد هدایت 9S451M و دوربین هدف‌گیری روزانهٔ 9Sh119M1 با بزرگنمایی چهاربرابر است. به این مجموعه می‌توان دستگاه تصویرساز حرارتی 1PN86-1 را متصل کرد. با این کار شناسایی هدف تا فاصلهٔ حداکثر ۳۵۰۰ متر ممکن می‌شود.

محفظهٔ حمل و شلیک حاوی موشک در کنار واحد هدایت روی واحد پرتاب سوار می‌شود. هنگامی که تیرانداز هدف را نشانه می‌گیرد، با فشردن ماشه، خرج پرتاب موشک فعال شده که موشک را با سرعت ۶۴ متر بر ثانیه از لوله بیرون می‌راند. در فاصلهٔ ۱۰–۱۵ متری، موتور پیشران حرکت (موتور پیشران سوخت جامد) روشن می‌شود و موشک را تا سرعت ۲۷۰ متر بر ثانیه شتاب می‌دهد. موشک با چرخش، مسیر پروازی پایداری به‌دست می‌آورد. برای پیمودن کل برد ۴۰۰۰ متری، سلاح حدود ۲۰ ثانیه نیاز دارد. سرعت متوسط پرواز برابر با ۲۰۶ متر بر ثانیه است.

در طول پرواز، موشک سیمی را باز می‌کند که از طریق آن فرمان‌های هدایت به آن منتقل می‌شوند. 9M113 براساس اصل هدایت SACLOS کار می‌کند (نیمه‌خودکار—هدایت با فرمان). در این روش، دستگاه هدایت 9S451M، موشک را از طریق یک منبع فروسرخ نصب‌شده روی موشک ردیابی می‌کند. فرمان‌های هدایت در واحد هدایت محاسبه شده و از طریق اتصال سیمی به موشک فرستاده می‌شوند. در طول پرواز، تیرانداز فقط باید هدف را در علامت نشانه گیر نگه‌دارد. به‌صورت جایگزین، موشک را می‌توان به‌صورت دستی نیز هدایت کرد (MCLOS). موشک 9M113 مجهز به کلاهک انفجاری شکل‌دار 9N131 است. این کلاهک توان نفوذی معادل ۵۰۰ تا ۶۵۰ میلی‌متر فولاد دارد. با واحد پرتاب 9S451M همچنین می‌توان موشک‌های 9M111 از خانوادهٔ AT-4 Spigot را شلیک نمود.

علاوه بر نمونهٔ قابل‌حمل برای پیاده‌نظام، 9M113 روی وسایل نقلیهٔ مختلف نیز به‌کار می‌رود. این موشک به‌عنوان سلاح ضدتانک نصب‌شونده روی نفربرهای زرهی BMP-2، BMD-2 و BRDM-2 استفاده می‌شود. به‌عنوان مدل‌های جانشین، اکنون سامانه‌های 9K135 Kornet و 9K123 Chrysantheme وارد خدمت شده‌اند.

مدل ها

موشک 9M113 Gaboy: نسخهٔ اولیه از سال ۱۹۷۴ با کلاهک ضد زره خرج گود 9N131 به وزن ۲.۷ کیلوگرم و نفوذ ۵۰۰–۶۵۰ میلی‌متر. از سال ۱۹۸۲ کلاهک بهبودیافتهٔ 9N131M نصب شد.

9K113M Konkurs-M:نسخه مجهز به کلاهک دو مرحله ای با توان نفوذ برابر ۷۵۰–۸۰۰ میلی‌متر در برابر زره همگن

موشک 9M113M Udar: معرفی‌شده در ۱۹۹۱ با الکترونیک بهبود یافته و کلاهک دو مرحله ای برای مقابله با زره‌های واکنش‌دهنده، نفوذ ۷۵۰–۸۰۰ میلی‌متر.

موشک 9M113M1: معرفی‌شده در ۲۰۰۴ با چهار کانارد (سطح کنترل) اضافی و کلاهک پشت سر هم جدید 9N131M1.

9P148 کنکور (9P148 Konkurs) یک خودروی رزمی سبکِ ضدتانکِ مبتنی بر شاسی BRDM-2 است که به‌منظور نصب و استفاده از مجموعهٔ موشک‌های هدایت‌شونده کوکورس توسعه یافت. این مجموعه تبدیلِ یک خودروی شناساییِ شناورِ چهارتـن به یک پرتابگر متحرک ضدتانک را ممکن می‌کرد . ایدهٔ تبدیل BRDM-2 به یک پرتابگر موشک ضدتانک از دههٔ ۱۹۷۰ میلادی ریشه دارد؛ زمانی که اتحاد شوروی به دنبال ایجاد پلتفرم‌های متحرک و سبک برای افزایش تحرک آتش ضدتانک در سطح گردان و لشکر بود. 9P148 در عمل نسخه‌ای از BRDM-2 است که بر روی سقف آن یک مجموعهٔ پرتابگر ریلی برای پنج موشک در موقعیت آمادهٔ شلیک نصب شده و تعدادی موشک ذخیره نیز داخل بدنه حمل می‌شود تا بتوان در برخوردهای پدیداری با زرهی دشمن به سرعت واکنش داد.معمولاً خدمهٔ 9P148 شامل راننده و اپراتور/تیرانداز است؛ در برخی منابع دو نفره ذکر شده است. اپراتور پشت سامانهٔ نشانه‌گیری قرار می‌گیرد و از طریق دید اپتیکی یا روز/شب موشک را ردیابی و فرمان‌دهی می‌کند.

موشک توسان یک موشک ضد تانک هدایت‌شونده از نوع SACLOS است که توسط ایران تولید می‌شود. این موشک نسخه‌ای کپی از موشک روسی 9M113 کونکورس است و توسط سازمان صنایع هوافضای ایران ساخته می‌شود. طراحی این موشک در سال 1991 آغاز شد و تولید آن از سال 2000 شروع شد. اولین بار در سال 2013 توسط سپاه پاسداران در مانورهای نظامی استفاده شد.

وزن موشک 5.25 کیلوگرم است و طول آن 130 سانتیمتر است. برد موشک بین 70 تا 4000 متر است و سرعت آن 200 متر در ثانیه است. این موشک دارای دقت 95% است و قادر به نفوذ در زره تا عمق 670 میلیمتر می‌باشد. در شب، برد این موشک کاهش می‌یابد. همچنین می‌توان دوربین‌های حرارتی “RU244TK” و “RU150TK” را به آن اضافه کرد.