ناوچه کلاس الجبیل در واقع ناوچه صادراتی کلاس اونت ۲۰۰۰ ساخت اسپانیا است.. این کلاس جهت صادرات ساخته شده و تاکنون توسط ونزوئلا و عربستان سعودی به خدمت گرفته شده است .طراحی این ناوچه جهت جایگزینی برخی از ناوچه‌های قدیمی موجود در بازار توسط صنایع ناونتای اسپانیا در سال‌های بعد از سال ۲۰۰۰ آغاز شد و در سال ۲۰۰۹ اولین فروند آن ساخته و در سال ۲۰۱۱ به آب انداخته شد که اولین سفارش نیز متعلق به ونزوئلا بود. اولین مشتری همانطور که گفته شد ونزوئلا بود که بین سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۲ چهار فروند از این کلاس را دریافت کرد و دومین مشتری آن عربستان سعودی بود که ۵ فروند از آن را به ارزش 2 میلیارد یورو سفارش داد که بین سال‌های 2022 تا 2023 نمونه‌های ساخته شده برای عربستان به نام کلاس الجبیل به آب انداخته شدند(به نسخه ساخته شده برای عربستان سری اونت2200 می گویند)
ناوچه الجبیل یک ناوچه ۲۴۱۹ تنی است که ۹۹ متر طول دارد تعداد خدمه برای به کارگیری آن ۶۰ نفر است اگرچه می‌تواند تا ۳۲ تفنگدار را نیز با خود حمل کند
شناور دارای محل فرود بالگرد و آشیانه نگهداری بالگرد است در نیروی دریایی عربستان از بالگردهای سوپر پوما و دوفین فرانسوی و یا بالگردهای ام اچ ۶۰ آمریکایی بر روی این بالگرد استفاده می‌شود .آشیان محل نگهداری یک بالگرد است و ناو می‌تواند از یک بالگرد استقبال کند
ناب دارای ۴ دستگاه موتور دیزل ۱۲ سیلندر ساخت ام یو تی المان هر یک با قدرت ۵۹۵۰ اسب بخار قدرت است که در مجموع ۲۳۸۰۰ اسب بخار قدرت فراهم می‌کند .این موتورها به شکل دو به دو به دو شفت متصل هستند بیشترین سرعت قابل دسترسی ناو ۴۴ کیلومتر در ساعت است و سرعت کروز ۲۸ کیلومتر در ساعت است. برد آن با سرعت ۳۳ کیلومتر بر ساعت ۶۵۰۰ کیلومتر است
خروجی اگزوز ناو دارای ۴ خروجی برای بیرون دادن گاز است که گازهای خروجی از سه فیلتر برای سرد شدن و کاهش امواج فروسرخ که ناو از خود منتشر می‌کند میباشد .بدین گونه تلاش شده تا پنهانکاری ناو در بخش انتشار امواج حرارتی حفظ شود
اگرچه کلاس اونت ۲۰۰۰ از رادار اسمارت ساخت تالس هلند استفاده می‌کند ولی نسخه عربستانی آن از رادار لئوناردو کرنوس ساخت ایتالیا استفاده می‌کند که یک رادار آرایه فازی سه بعدی برای جستجوی اهداف سطحی و هوایی است. رادار دارای سرعت چرخش ۶۰ دور بر دقیقه است و بیشترین برد کشف آن ۲۵۰ کیلومتر است و می‌تواند از فاصله ۱۵۰ کیلومتری بر روی یک هدف هوایی قفل کند. گفته شده برد کشف آن بر ضد اهداف دریایی بر روی دکل رادار این ناو بین ۹۰ تا ۱۲۰ کیلومتر است و یا یک موشک کروز را از ۵۰ کیلومتری کشف کند می‌تواند و همزمان ۳۰۰ هدف را رهگیری و با ۱۰ هدف درگیر شود .زاویه پوشش آن ۳۶۰ درجه است و می‌تواند در ارتفاع تا ۸۰ درجه را نیز پوشش دهد. رادار ۹۷۰ کیلوگرم وزن دارد و نه تنها دارای نقش جستجو است بلکه می‌تواند دست به هدایت تسلیحات مختلف نیز بزند
سامانه اپتیکی این ناو ساخت تالس هلند با نام میرادور است که یک سامانه اپتیکی با دید حرارتی و مسافت یاب لیزری است که بر روی سقف پل فرماندهی نصب شده گفته شده این سامانه می‌تواند از ۴۰ کیلومتری یک کشتی را کشف کند و یا از فاصله ۲۵ کیلومتری یک موشک که به طرف کشتی می‌آید را شناسایی کند
از جمله دیگر رادارهایی کلاس الجیبر ، می‌توان به رادار تالس scout مارک2 که یک رادار جستجوی باند ایکس برای جستجو ارتفاع پست در نزدیکی ناو اشاره کرد که برای کشف اهداف نزدیک شونده با سرعت زیاد شامل موشک‌های کروز کاربرد دارد
رادار استینگ ساخت تالس هلند در روی پل فرماندهی که جهت هدایت آتش توپ سینه به کار می‌رود و متشکر از یک رادار با برد کشف ۳۶ کیلومتر و برد درگیری ۲۵ کیلومتر میباشد که در کنار آن سامانه‌های اپتیکی نیز برای رهگیری و کشف اهداف به شکل غیر فعال نصب شده است .
همچنین این ناو از یک سامانه جنگ الکترونیک هوشمند تالس ویجیلی ۱۰۰ بهره می‌برد که به ناو اجازه میدهد تا با دریافت امواج راداری دشمن و تجزیه تحلیل آن دست به تولید امواج مشابه برای فریب دشمن بزند.این سامانه در بالاترین سطح دکل ناو نصب است. همچنین ناو دارای ۷۴ لانچر پرتاب برای پرتاب چف و فلر برای فریب موشک‌های راداری دشمن است. ناو دارای دکل ارتباط ماهواره‌ای با لینک ۱۶ و ۲۲ برای ارسال امن داده‌ها میباشد
در بخش تسلیحاتی این ناو در جلو مجهز به توپ سینه ۷۶ میلیمتری مشهور ایتالیایی است که دارای سرعت آتش ۱۲۰ گلوله بر دقیقه است .خزانه ناو ۴۵۰ گلوله از این نمونه را درون خود حمل می‌کند.. عربستان برای این توپ دست کم ۱۵ هزار گلوله خریده است که در بین آنها حدود ۷۰۰۰ گلوله انفجار مجاورتی ترکش شونده است که برای دفاع هوایی به کار می‌رود. این مهمات‌ها در کنار هدف منفجر شده و با آماجی از ترکش هدف را نابود می‌کند .البته این مهمات‌ها بر ضد شناورهای تندرو کوچک نیز موثر است و با انفجار بر فراز آنها شناور را از بین می‌برد
در بخش ضد کشتی ،الجبیر مجهز به ۸ تیر موشک ضد کشتی هارپون بلوک ۲ ساخت آمریکا میباشد. هارپون بلوک ۲ دارای برد حدود ۱۲۵ کیلومتر است .این نسخه در کنار سیستم هدایت رادار فعال که برای درگیری با اهداف دریایی ساخته شده دارای گیرنده جی پی اس نیز است که از این رو الجبیر می‌تواند با این موشک حتی به اهداف زمینی ثابت نیز حمله کند. این موشک‌ها بر روی سقف آشیانه ناو پشت دکل خروجی گاز موتور وصل است
در بخش دفاع هوایی این ناو دارای دو سامانه دفاع هوایی است
یکی در بخش عقب ناو سامانه آلمانی راین متال میلیونیوم که شامل یک توپ ۳۵ میلیمتری اورلیکن با سرعت آتش ۱۰۰۰ گلوله بر دقیقه است که می‌تواند تا ۸۵ در جنوب بالا منفی ۱۵ درجه رو به پایین را پوشش داده و البته با در نظر گرفتن محل قرار گیری ان تنها عقب و دو طرف ناو را پوشش میدهد و به وسیله رادار اصلی ناو از نزدیک شدن هدف هشدار دریافت کرده و توسط یک رادار در پشت سر برجک کمی بالاتر از محل نصب هدایت اتش می شود .این توپ در یک برجک قرار دارد که وزنش به ۳.۳ تن میرسد ( البته وزن توپ ۴۵۰ کیلوگرم است ) ولی وزن کل برجک با توپ و مهمات توپ به 3.5 میرسد .توپ می‌تواند انواع مهمات‌های انفجار قوی ترک شونده و گلوله‌های ضد زره را شلیک کند و برد آتش آن بر ضد اهداف هوایی ۳۵۰۰ متر و بر ضد اهداف دریایی ۵۰۰۰ متر است ، از این رو می‌توان از آن نه تنها برای شکار موشک‌های ضد کشتی دشمن استفاده کرد لازم باشد بر ضد اهداف دریایی نیز قابل استفاده است توپ ۱۰۰۰ گوله ۳۰ میلیمتری حمل می‌کند
این توپ نسخه دریایی سامانه اسکای نکس است
دیگر سلاح دفاع هوای ناو در پشت سر توپ ۷۶ میلیمتری و در جلوی پل فرماندهی در درون ۱۶ سیلوی عمود مارک ۴۱ نصب شده است که شامل موشک‌های پدافندی میکا می باشد.میکا یک موشک هوا به هوای فرانسوی است که در انواع رادار فعال و تصویرساز حرارتی تا ۸۰ کیلومتر برد و از جنگنده های رافال و نسخه‌های پیشرفته میراژ ۲۰۰۰ شلیک می شود . این موشک توسط رادار اصلی ناو هدایت می‌شود و نسخه عمود پرتاب که از سامانه‌های پدافندی شلیک می‌شود ۲۰ کیلومتر برد دارد. البته موشک میکا نسخه پدافند زمین پرتاب نیز دارد که دارای همین ویژگی نسخه دریا پرتاب است. نسخه هدایت راداری در این نام مورد استفاده قرار می‌گیرد که ۲۵۰ تیر موشک برای آن توسط عربستان خریداری شده .البته عربستان نسخه پدافند زمین پرتاب این موشک را نیز در خدمت دارد دست کم ۵ آتش بار در اختیار نیروی هوایی است که در نقش پدافندی استفاده می‌شود .
اونت 2200 می‌تواند موشک رادار نیمه فعال ریم 162 ساخت آمریکا را شلیک کند .این موشک کوچکتر از موشک میکای فرانسوی است و سیلوهای مارک ۴۱ می‌توانند در هر سیلو چهار موشک در مجموع ۶۴ موشک ریم 162 جا دهند ولی در نهایت عربستانی‌ها ترجیح دادن به جای موشک ریم 162 موشک فرانسوی میکا را سفارش دهند علی رغم اینکه هم تعداد کمتری یعنی ۱۶ موشک درون آن نصب می‌شود و هم بردش عملاً ۲۰ کیلومتر است در حالی که ریم 162 دارای برد ۵۰ کیلومتر است
نام همچنین دارای ۶ پرتاب اژدر ۳۲۴ میلیمتری در دو سمت ( سه عدد در هر نصب) می باشد و ناو دارای یک سونار در قسمت جلوی ناو سونار یدک کشنده هر دو مدل ساخت تالس هلند است
ناوچه کلاس الجبیر پیشرفته ترین ناوچه ارتش عربستان نیست دست کم به پای کلاس الریاض(لافیات) نمیرسد ولی بعد از در حال حاظر پیشرفته ترین شناور موجود انها و یکی از بهترین های منقطه خاورمیانه است
عبدالحمید تارخ
مقالات مشابه
