جنگنده ها

جنگنده اطلس چیتا

جنگنده اطلس چیتا

در دهه 1980  نیروی هوایی افریقای  جنوبی متشکل  از هواپیماهای چون  جت تهاجمی بوکانیر، و جتهای شکاری میراژ3  و میراژ اف1 بود. سازمان ملل  حکومت نزاد  پرست افریقای جنوبی را تحریم تسلیحاتی کرده  بود. اگرچه این تحریم شامل  قطعات و فناوری نمی شد ولی شامل خرید مستقیم  و غیر مستقیم سلاح بود. نیروی هوایی افریقای  جنوبی رو در روی نیروی هوایی انگولا  در نبرد داخلی این کشور  قرار گرفته بود . انگولا  و متحدین ان از میگ23 بهره میبرندکه دست کم یک میراز را سرنگون کرد اگرچه میراژ  نیز میگ23 را در این نبرد سرنگون کرد

میراژ اف1 پیش رفته ترین جنگنده افریقای جنوبی بود و تا پایان ان دهه با در نظر گرفتن تحدیدات  در جنوب افریقا که تنها شامل انگولا  برای افریقای جنوبی  بود کافی بود ولی نگرانی از ورود به خدمت جنگندهای نسل چهارم در  خدمت ارتش انگولا  باعث  شد افریقای  جنوبی به دنبال جنگنده جدید  برود

افریقای جنوبی متفاوت ترین کشورهای افریقای جز 15 کشور صنعتی  جهان  و  طرح های نظامی بسیار در داخل توسعه داده بود ولی هرگز یک جنگنده را توسعه نداد بود از این رو تصمیم به توسعه یک جنگنده بر اساس جنگنده میراژ گرفت. در ان زمان اسرائیل که بزرگترین متحد و دوست  افریقای جنوبی بود کمک های نظامی  بسیاری به افریقای  جنوبی میکرد و حتی برنامه موشکی اسرائیل در افریقا تست میشد از این رو با در نظر گرفتن اینکه یک دهه قبل اسرائیل بر اساس میراژ 3 و 5 جنگنده های نشر و کفیر را ساخته بود ، افریقای جنوبی از اسرائیل کمک گرفت

cheetah1

برنامه جدید با نام چیتا بر اساس میراژ 3 توسعه یافت . این پرنده توسط صنایع اطلس افریقای  جنوبی توسعه یافت که هواگردهای زیادی را تولید و یا منتاژ کرده بود . اولین بار برای تست این برنامه در سال 1983 یک  میراژ 3  به روز رسانی شد   در سال 1985 پرواز کرد. در همان سال قرار دادی  با اسرائیل برای کمک به افریقای جنوبی برای توسعه این طرح  امضا شد. در ان زمان اسرائیل  خود درگیر طرح لاوی بود. در جولای سال 1986 اولین پروز نسخ تولید اصلی جنگنده جدید  که چیتا (یوزپلنگ) نام گرفت انجام شد اگرچه همزمان با ان دو میراژ 3 دیگر نیز برای ادامه برنامه  ارتقا یافتند. در نهایت تنها همان یک فروند از نوع ساخته شد و در ادامه همه چیتا ها همان میراژ 3 بودند که به چیتا ارتقای یافتند

جنگنده جدید یا همان چیتا یک جنگنده بال دلتا  مشابه میراژ 3 بود(خود میراژ 3 بود).  هواپیما  از الومینویم  و در برخی بخش ها  از فولاد ساخته شده بود  و از یک  کانارد متحرک در کنار ورودی هوا برای  افزایش چالاکی و حفظ زاویه حمله استفاده شده بود. این طرح به صورتی مستقیم  از کفیر  البته با تغیراتی   الگو گرفته شده بود زیرا اسرائیل نیز در کفیر چنین برنامه ای پیاده کرده بود. جنگنده دماغه  بزرگتری داشت زیرا رادار بزرگتری داشت ولی کابین همان سطح دید میراژ 3 را حفظ کرده بود

جنگنده  در کابین دارای  یک نمایشگر  تک رنگ چند منظوره و یک اچ یو دی  بود.  هر دو توسط البیت سیستم اسرائیل طراحی و در افریقا تولید شده بودند. همچنین هشدار  دهنده راداری، پرتاب کننده چپ و شراره نیز توسط  اسرائیل طراحی شده بود. حتی  کلاه پرواز نیز اسرائیلی بود  ولی نرم افزارهای در یک شرکت خصوصی در افریقای جنوبی طراحی شد. کابین دارای  هوتاس بود و حتی پیشبینی استفاده از دوربین دید در شب نیز انجام  شده بود

کابین نسخه اصلی
کابین نسخه اصلی
چیتا ارتش کلمبیا
چیتا ارتش کلمبیا

 چیتا دارای یک رادار اسرئیلی البیت سیستم EL-2001 بود. این رادار در دهه 1970 برای کفیر طراحی شده بود و یک رادار پالس داپلر بود ولی بیشتر برای عملیات  هوا به زمین  طراحی شده بود زیرا خود کفیر نیز تهاجمی بود. این رادار دارای برد 60 تا  80 کیلومتر بود و توان کشف اهداف زمینی  را داشت و حتی در عملیات ضد کشتی نیز  موثر بود . این رادار  از نظر کارایی به رادار سیرنا 4 ام جنگنده میراژ اف1 ام بسیار نزدیک  بود و برای  مدتها بهترین رادار در افریقای جنوبی بود. این رادار همچنین توان ناوبری و تعقیب عوارض زمین  را نیز داشت

چیتا  از یک موتور توربوجت اترا 9 کا 50 بهره می برد. این موتور فرانسوی بود  و بر روی میراز اف1 و 50 نصب بود و افریقای جنوبی این موتور را در انبار  داشت اگرچه تعدادی از اسرائیل به دست این کشور رسید   و بعد از سقوط حکومت اپارتاید  در اوائل دهه 1990 مشکل زیادی برای دسترسی به این موتورنبود. موتور بدون پس سوز دارای 7200 پاوند رانش و با پس سوز دارای 15900 پاوند رانش بود. موتور قدرت بالای نسبت به دیگر موتورهای هم دوراه خود نداشت  ولی قابلیت اطمینان  و مصرفش نیز تقریبا مناسب بود. چیتا توان پرواز   با  سرعت 2.2 ماخ در ارتفاع  بالا و وزن سبک را داشت. هواپیما دارای دو ورودی نیم دوکی شکل  بود که در جنگندهای میراژ کاملا مرسوم بود

چیتا در نسخه   اولیه دارای  پنچ جایگاه تسلیحاتی بود که شامل  دو عدد زیر هر بال و یکی زیر بدنه ولی بعد  ارتقا یافت و دارای  یکی جایگاه جسبیه به ریشه هر بال  نیز شد که مجموع جایگاه های  را به هفت عدد افزایش داد. چیتا تولان حمل موشک  هوا به هوای سایدواندر و ماژیک را داشت و هرگز توان حمل موشک رادار را نداشت. البته معمولا تسلیحات  اصلی هوا به هوا موشک فروسرخ   داردل ساخت خود افریقای جنوبی بود . توان حمل 4.4 تن سلاح شامل  تا 10 بمب 225 کیلوگرمی  ویا 13 بمب 113 کیلوگرمی و یا تا  چهار بمب هدایت لیزری افر اسرائیلی  به  همراه  یک غلاف نشان گذار لیزری ساخت اسرائیل  و یا تا چهار راکت انداز 68 م م هر کدام با 18 راکت و یا بمب های ضد باند  را حمل کند. همچنین  هواپیما توان حمل سه مخزن سوخت خارجی هر کدام  با 1700 لیتر سوخت را داشت. چیتا همانند میراژ 3 و 5 و همچنین کفیر توان حمل دو مخزن 1300 کیلوگرمی را داشت(یک مخزن زیر هر بال ) که خود مخزن نیز دارای  دو جایگاه برای حمل بمب 115 کیلوگرمی نیز بود. همچنین هواپیما دارای  دو توپ 30 م م فرانسوی دفاع هر یک با 125 گلوله بود

چیتا  دارای برد انتقالی 2600 کیلومتر بود  و با دو تن سلاح دارای  برد 600 کیلومتر بود

مدل های مختلف

چیتا نسخه C: اولین نسخه  تولید تک سرنشینه که در بالا به ان اشاره شد. این نسخه مجهز به لوله سوختگیری هوایی ثابت ولی قابل جدا شونده بود که در سمت  چپ  کابین نصب شده بود.38  فروند از این نمونه ساخته شد که  تا سال 2008 در خدمت بودند  و در نهایت با گرپین جایگزین شد

چیتا نسخه سی با لوله سوختگیری هوایی ثابت
چیتا نسخه سی با لوله سوختگیری هوایی ثابت

چیتا نسخه D: نسخه دو سرنشینه  برای انجام عملیات اموزشی ساخته شد ولی توان تهاجم زمینی  نیز داشت و حتی برای قفل سلاح لیزری  در کابین  عقب دارای نمایشگر بود . این نسخه دارای موتور ارتقا اترا  9 کا 50 سی 11 بود که توان بیشتری داشت.16 فروند از این نسخه  ساخته شده

چیتا نسخه E : بر خلاف اینکه عددE بعد از عددC  است ولی این مدل قبل از دو مدل C و D ساخته شد و یک مدل رهگیر  ساده بدون موشک رادار برای دفاع هوایی منطقه ای بود . تنها 16 فروند از این جنگنده ساخته شد که همگی دارای موتور اترا 9 سی یا همان موتور نصب شده روی میراژ  3 بودند که معمولا در شمال  افریقای جنوبی مستقر شده بودند

چیتا نسخه دی .. نسخه اموزشی دو کابینه
چیتا نسخه دی .. نسخه اموزشی دو کابینه

چیتا نسخه R: این نسخه  نمونه شناسایی بود که دارای یک رادار با تجهیزات  شناسایی میشد. یک  از پیش نمونه های میراژ 3 تبدیل شده به چیتا مورد  ارتقا قرار گرفت که شامل  برداشتن رادار و توپ زیر بدنه بود ولی در نهایت این برنامه لغوشد و 18 غلاف شناسایی توسعه یافته به صوت مشترک بین اسرائیل و افریقای جنوبی روی  چیتا نسخه سی نصب شد

در مجموع 69 فروند میراژ 3 به چیتا ارتقا یافتند . با ورود چیتا نسخه سی در سال 1992 در خدمه تمامی نسخه های E تنها بعد از پنج سال خدمت بازنشسته شدند و دو نسخه اصلی سی و دی نیز تا سال 2008 در خدمت باقی ماند و با گرپین در نهایت  جایگزین شدند . چیتا در زندگی خود هرگز استفاده  رزمی نشد و در برابر میگ23 انگولا  پرواز نکرد . زمانی که چیتا به صورت تمام عیار وارد خدمت شد  نه حکومت  طرفدار شوروی در انگولا دیگر بود و نه اصلا خود شوروی

در سال 2010 اکوادور ده فروند چیتا نسخه سی و دی را از افریقای  جنوبی خرید تا جایگزین میراژ  اف1 خود بکند . اکوداور تنها کشوری است که چیتا را همچنان در خدمت دارد

چیتا یک  نمونه خوب ار یک ارتقا سطح بالا بود به شکلی که از یک جنگنده نسل دوم یک جنگنده نسل سوم بیرون کشیده شد .. تمام الکترونیک و 50% قطعات تعویض شد و کل این کار برای هر فروند  با 4 میلیون دلار  انجام شد

چیتا نسخه دی با تسلیحات هدایت شونده و غیر هدایت شونده
چیتا نسخه دی با تسلیحات هدایت شونده و غیر هدایت شونده

مشخصات

طول:15.55 متر

بلندی:4.5 متر

وزن خالی:6.6 تن

بیشترین وزن برخاستن:13.7 تن

موتور: یک موتوراترا 9 کا 50 سی با توان 15900 پاوند

بیشترین سرعت:2.2 ماخ

 برد انتقالی:2600 کیلومتر

سلاح: دو توپ 30 م م و هفت جایگاه جنگ افزاری با توان حمل 4.4 تن سلاح

ترجمه: عبدالحمید تارخ

منابع:

http://www.airforce-technology.com/projects/cheetah-fighter

https://en.wikipedia.org/wiki/Atlas_Cheetah

 

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن